İçeriğe atla

2022 Ukrayna darbe girişimi

2022 Ukrayna darbe girişimi, Rus Federal Güvenlik Servisi (FSB) tarafından Ukrayna hükûmetini devirmek ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında şehirleri Rus Ordusu'na teslim etmek amacıyla Ukrayna'nın çeşitli şehirlerinde Rus yanlısı bir yönetim kurmak için yapılan başarısız bir girişimi ifade etmektedir. Rus istihbarat teşkilatı FSB ve devşirilen ATO gazileri darbeyi 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin başlangıcında gerçekleştirecekti, ancak darbeye katılacak kişilerin Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) tarafından gözaltına alınması nedeniyle darbe planı nihayetinde iptal edildi.[1]

Darbe planı

Darbenin planlanmasına en geç 2021 yazında başlandı. Gözaltına alınan ve darbeye katılacak olan ajana göre, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin başlangıcında, Rusya mevcut Ukraynalı yetkililere bir çağrı gönderecek, bu çağrıda Rusya Ukraynalı yetkilileri teslim olmaya çağıracak ve Ukrayna bunu reddederse, işe alınan Rus yanlısı ajanlar bir darbe düzenleyecekti. İlk olarak, hem Kiev'de hem de Ukrayna-Transdinyester sınırında olaylar çıkararak istila için bahane yaratacaklardı.[2] İstilanın başlamasının ardından, ajanlar Ukrayna'nın çeşitli şehirlerindeki idari binaları ele geçirmeye başlayacak, ardından buralara Rus yanlısı liderler yerleştirilecek, Ukrayna şehirleri teslim edilecek ve Rus birliklerine devredilecekti.[1] Darbe sırasında, durumu istikrarsızlaştırmak için kitlesel ayaklanmalar, kolluk kuvvetleriyle çatışmalar ve terörist saldırıları da gerçekleşecekti.[3][4] Ayaklanmalar sırasında sahte kan kullanılması da planlanmıştır.[4] Darbe sonrasında, Verkhovna Rada feshedilecek ve yerine, Ukrayna'nın işgal altındaki topraklarında ve Batı Ukrayna'da yeni kurulan Halk cumhuriyetlerinde Rus yanlısı bir kukla hükûmet rolü oynayacak olan Rus yanlısı bir Halk Rada'sı kurulacaktı.[1] Darbenin ardından Ukrayna'da Rusya yanlısı bir cumhurbaşkanı da kurulacaktı.[5][6] Plan, darbenin organizatörü ve kilit isimlerinin Mart ayı başında SBU tarafından İvano-Frankivsk ve Hmelnitski Oblastı'nda gözaltına alınması nedeniyle iptal edilmiştir.

Tepkiler

Rusya Dışişleri Bakanlığı darbeyle ilgili açıklamaları "dezenformasyon" olarak nitelendirdi ve İngiltere ile NATO'yu Ukrayna çevresinde "gerilimi tırmandırmakla" suçlarken, Rus diplomatik departmanı "Londra'yı mevcut hararetli durumda çok tehlikeli olan aptalca retorik provokasyonları durdurmaya ve Avrupa güvenliğinin güvenilir garantilerini sağlamak için gerçek diplomatik çabalara katkıda bulunmaya şiddetle çağırıyoruz" açıklamasında bulundu.[7]

Sky News'e göre, Ukrayna'nın yeni lideri olarak potansiyel bir aday olarak değerlendirilen Ukraynalı politikacı Yevhen Murayev, iddiayı "saçmalık" olarak reddetti.[8]

Kaynakça

  1. ^ a b c Mozgovoy, Ivan (5 Şubat 2022). "Блокада городов, "рада" из марионеток и концлагеря для активистов: СМИ узнали о планах Путина по оккупации Украины". Fakty i Kommentarii. 24 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2022. 
  2. ^ Sanger, David E. (14 Ocak 2022). "U.S. Says Russia Sent Saboteurs into Ukraine to Create Pretext for Invasion". The New York Times. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  3. ^ "Полиция предотвратила теракт против руководства Украины - Енин". 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2022. 
  4. ^ a b "Переворот на Украине хотели устроить при помощи искусственной крови и огнетушителя". www.vesti.ru. 31 Ocak 2022. 16 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2023. 
  5. ^ "Kremlin'in Ukrayna'da Rusya yanlısı bir yönetim kurma planı ifşa edildi". 14 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  6. ^ "Confusion over UK claim that Putin plans coup in Ukraine". TheGuardian.com. 22 Ocak 2022. 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  7. ^ "Advance: Россия "дистанционно" устроит госпереворот на Украине". 25 Ocak 2022. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  8. ^ "Rusya, Dışişleri Bakanlığı tarafından Ukrayna hükümetinin başına Kremlin yanlısı bir lider getirmeyi planlamakla suçlandı". 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna Savaşı</span> Rusya ve Ukrayna arasında Şubat 2014te başlayan uzun süreli çatışma

Rusya-Ukrayna Savaşı, bir yanda Rusya, Beyaz Rusya ve Rus yanlısı güçlerin, diğer yanda Ukrayna'nın dahil olduğu, sürmekte olan bir savaştır. Yevromaydan'ın ardından görevden alınan Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in Kırım'daki gerginlik nedeniyle Rusya'dan bölgeye asker göndermesini istemesinin ardından 2014 yılında başlayan ve Şubat 2022'de büyüyen askerî hareketliliktir. Bu savaşa Rusya'nın Kırım'ı ilhakı (2014), Donbass Savaşı (2014-günümüz), siber savaş ve siyasi gerilimler de dahildir. Rusya'nın bölgedeki jeopolitik çıkarlarını, vatandaşlarını ve konuşlandırılmış askerlerini koruduğunu iddia eden Devlet Başkanı Vladimir Putin, müdahale için parlamentodan onay almıştır. 21 Şubat 2022 de Rusya Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetlerini resmen tanıdığını açıkladı.24 Şubat 2022 tarihinde ise Rusya lideri Putin Ukrayna'yı istilaya başladıklarını televizyondan duyurdu. 2021'de diplomatik krizin ardından Ukrayna sınırlarına yakın bölgelere askeri yığınak yapan Rusya, 24 Şubat 2022'de geniş çaplı bir şekilde Ukrayna'yı işgal etmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Lugansk Halk Cumhuriyeti</span> Rusyanın işgalindeki Ukrayna toprakları

Lugansk Halk Cumhuriyeti ya da Luhansk Halk Cumhuriyeti, Doğu Avrupa'da bir de facto devlettir. Donbass Savaşı sırasında 28 Nisan 2014'te Ukrayna'da özerk, egemen bir cumhuriyet olarak kuruldu. 11 Mayıs'ta bağımsızlık referandumu yapıldı ve bağımsızlığı halk tarafından onaylandı. 12 Mayıs'ta resmen bağımsızlığını ilan etti. 24 Mayıs 2014'te ise Donetsk Halk Cumhuriyeti ile Novorossiya Federal Devleti adında bir konfederasyon oluşturmuştu, ancak 1 Ocak 2015'te bu konfederasyonu feshettiler ve rafa kaldırdılar.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna</span> Doğu Avrupada yer alan bir ülke

Ukrayna, Doğu Avrupa'da bir ülkedir. 603.549 km² yüzölçümüyle tamamı Avrupa'da olan en büyük ülkedir. Doğuda ve kuzeydoğuda Rusya, kuzeyde Belarus, batıda Polonya ve Slovakya güneybatıda Macaristan, Romanya ve Moldova'nın komşusudur. Ayrıca güneyde Karadeniz ve Azak Denizi'ne kıyısı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Kırım'ı ilhakı</span>

Kırım'ın ilhakı, Ukrayna'ya bağlı bir yarımada olan Kırım'ın, 18 Mart 2014'te Rusya tarafından ilhak edilmesi olayıdır. O tarihten beri yarımadada Kırım Cumhuriyeti ve Sivastopol federal şehri olmak üzere iki federal birim bulunmaktadır. Bu federal birimler 2016'ya kadar Kırım Federal Bölgesi'ni oluştururken günümüzde Güney Federal Bölgesi'nin parçasıdır. 2014 Doğu Ukrayna protestolarının bir sonucu olan ilhaktan önce, 2014 Ukrayna devriminin sonrasında Rusya'nın Kırım'a askerî müdahalesi gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Kerç Boğazı Olayı</span>

Kerç Boğazı olayı, 25 Kasım 2018 tarihinde Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) sahil güvenlik gemisinin Kerç Boğazı yoluyla Karadeniz'den Azak Denizi'ne geçmeye çalışan üç Ukrayna Deniz Kuvvetleri gemisini ele geçirmesi olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Rusya-Ukrayna ilişkileri, Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki ilişkileri ifade etmektedir. Şu anda iki ülke, Rusya'nın Kırım'ı Ukrayna'dan ilhak etmesinden sonra 2014 yılında başlayan Rus-Ukrayna Savaşı'nı sürdürüyor. Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki modern ikili ilişki, resmi olarak I. Dünya Savaşı sırasında eski Rusya İmparatorluğu'nun siyasi reform sürecinden geçmesiyle başladı. 1920'de, Ukrayna'nın Rus ve Polonya Kızıl Ordusu tarafından işgali ile iki ülke arasındaki ikili ilişkiler değişti. 1990'larda, hem Sovyet Rusya'nın hem de Sovyet Ukrayna'nın resmi olarak kurucu cumhuriyetleri olduğu Sovyetler Birliği'nin dağılmasının hemen ardından ikili ilişkiler yeniden canlandı. Savaş Devam Etmektedir Şu Anda Savaşta Hareketlilik Yoktur

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Ukrayna'yı işgali</span> 2022den bu yana Doğu Avrupada süregelen askerî mücadele

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, 2014 yılında başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı dahilinde yaşanan anlaşmazlıklar sonrası 24 Şubat 2022 tarihinde Rusya devlet başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'da "özel bir askerî operasyon" ilan etmesiyle başladı. İşgal her iki taraftan on binlerce kişinin ölümüyle sonuçlandı ve Avrupa'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana yaşadığı en büyük mülteci krizine neden oldu. Mayıs ayı sonuna kadar tahminî 8 milyon insan ülke içinde yer değiştirdi ve 3 Ekim 2022 itibarıyla 7,6 milyon Ukraynalı da ülkeyi terk etti. İşgalden sonraki beş hafta içinde Rusya, 1917 Ekim Devrimi'nden bu yana en büyük göçünü verdi. İşgal ayrıca küresel çapta gıda kıtlığına neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Konotop Muharebesi (2022)</span> 2022 Rusyanın Ukraynayı işgalinde muharebe

Konotop Muharebesi, 24 Şubat 2022 tarihinde Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinde Kuzeydoğu Ukrayna'ya yaptığı saldırı sırasında Ukrayna'nın Konotop kentinde Rusya ve Ukrayna askerleri arasında olan muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Hostomel Muharebesi</span> 2022 Rus Özel Savaş Saldırıları sırasında muharebe

Hostomel Muharebesi, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Rus ve Ukrayna silahlı kuvvetleri arasında Hostomel kasabasının kontrolü için verilen bir savaştır. Kiev Taarruzu'nun bir parçası olarak Rus kuvvetleri, Ukrayna'nın başkenti Kiev'i batıdan kuşatmak için Hostomel, Buça ve İrpin'in kontrolünü ele geçirmek istedi. Kiev Taarruzu'nun yoğunluğu nedeniyle, Kiev Oblastı Devlet İdaresi, Hostomel ile birlikte İrpin, Buça, Otoyol M06 ve Vışhorod'u Kiev Oblastı'ndaki en tehlikeli yerler olarak adlandırdı.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Ukrayna Taarruzu</span> Ukraynada 2022 askeri taarruzu

Doğu Ukrayna Taarruzu, Doğu Ukrayna'nın üç Donbas ilinde (oblast) - Harkiv Oblastı, Luhansk Oblastı ve Donetsk Oblastı - 2022 Rusya istilasında devam eden bir operasyondur. İstilanın bir parçası olarak, 2014'ten beri Ukrayna ve Rus vekilleri arasında şiddetle devam eden Donbas Savaşı'nda büyük bir tırmanış söz konusudur.

<span class="mw-page-title-main">Melitopol Muharebesi</span> 2022de Rusyanın Ukraynayı işgalinde muharebe

Melitopol Muharebesi, Güney Ukrayna Taarruzu'nun ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinın parçası olarak Güney Ukrayna'daki Melitopol şehrinde Ukrayna ve Rusya silahlı kuvvetleri arasındaki askeri bir çatışmaydı. Rus kuvvetleri 25 Şubat'ta şehre saldırdı ve 1 Mart'a kadar yoğun çatışmalardan sonra şehri ele geçirdi. Muharebe bittikten sonra vatandaşlar askeri işgale karşı sokak protestoları düzenledi. 11 Mart'ta belediye başkanı işbirliği yapmayı reddettiği için Rus birlikleri tarafından tutuklandı, ancak daha sonra 16 Mart'ta 9 Rus mahkum karşılığında serbest bırakıldı.

Millerovo hava üssü saldırısı, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Rusya'nın Rostov Oblastı, Millerovo kentinde 25 Şubat 2022'de gerçekleşti. Bazı Ukraynalı yetkililere göre, Ukrayna askeri güçleri Millerovo hava üssüne OTR-21 Toçka füzeleriyle saldırdı, Rus Hava Kuvvetleri uçaklarını imha etti ve hava üssünü ateşe verdi.

Ukrayna BT Ordusu 24 Şubat 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin başlamasından sonra Ukrayna bilgi ve siber uzayının dijital sızmasına karşı mücadele etmek için Şubat 2022'nin sonunda oluşturulan gönüllü bir siber savaş örgütüdür. Grup ayrıca saldırgan siber savaş operasyonları yürütüyor ve Ukrayna hükûmetinin siber yetkilisi Victor Jora, kayıtlı bilgisayar korsanlarının yalnızca askeri hedeflere saldıracağını söyledi.

<span class="mw-page-title-main">Çernihiv Kuşatması</span> 2022de Rusyanın Ukraynayı işgalinde muharebe

Çernihiv Kuşatması, Ukrayna'nın Çernihiv şehrinde bir kuşatmaydı. 24 Şubat 2022'de, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Kuzeydoğu Ukrayna Taarruzu'nun bir parçası olarak başladı. 4 Nisan 2022'de Ukrayna makamları, Rus ordusunun Çernihiv Oblastı'ndan ayrıldığını belirtti.

<span class="mw-page-title-main">Mariupol Kuşatması</span> 2022 Rusyanın Ukraynayı istilasında kuşatma

Mariupol Kuşatması, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Rusya ve ayrılıkçı Donetsk Halk Cumhuriyeti güçlerinin Mariupol şehrinde Ukrayna güçleriyle çatıştığı bir kuşatmaydı. Rusya'nın Doğu Ukrayna Taarruzu'nun ve Güney Ukrayna Taarruzu'nun bir parçası olan kuşatma, 24 Şubat 2022'de başladı ve 20 Mayıs 2022'de Rusya'nın Mariupol'da kalan Ukrayna kuvvetlerinin savaşı durdurma emri verildikten sonra teslim olduğunu açıklamasıyla sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin süreci</span>

24 Şubat 2022'de Rusya, Ukrayna'yı işgal etti. Bu zaman çizelgesi hareketli bir çizelgedir, bu yüzden hiçbir zaman eksiksiz olmayabilir. Lütfen, bazı olayların yalnızca geriye dönük olarak tam olarak anlaşılabileceğini ve/veya keşfedilebileceğini unutmayın.

<span class="mw-page-title-main">Almanya-Ukrayna ilişkileri</span>

Almanya-Ukrayna ilişkileri, Almanya ve Ukrayna arasındaki dış ilişkilerdir. Ukrayna ve Almanya arasındaki diplomatik ilişkiler aslen 1918'de Ukrayna Halk Cumhuriyeti ile Alman İmparatorluğu arasında kurulmuştu, ancak daha sonra Ukrayna'nın Kızıl Ordu tarafından işgali nedeniyle kısa süre sonra kesildi. Mevcut ilişkiler 1989'da konsolosluk ve 1992'de tam ölçekli diplomatik misyon düzeyinde yeniden başlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Syevyerodonetsk Muharebesi (2022)</span> 2022de Rusyanın Ukraynayı işgalinde muharebe

Syevyerodonetsk Muharebesi, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Doğu Ukrayna Taarruzu'ndaki Donbas Muharebesi'ndeki askeri bir muharebeydi. Syevyerodonetsk şehri, istiladan önce Luhansk Oblastı'nın idari merkezi olarak görev yaptı. Mayıs 2022'ye kadar, Syevyerodonetsk ve komşu Lısıçansk şehri, bölgenin Ukrayna kontrolü altında kalan tek önemli bölgeleriydi. 14 Haziran 2022'ye kadar Rus kuvvetleri şehrin çoğunu kontrol altına aldı ve tüm kaçış yollarını kapattı.

<span class="mw-page-title-main">Anatoliy Şariy</span>

Anatoliy Anatoliyeviç Şariy, Ukraynalı bir gazeteci, videoblogger ve politikacı. Şariy, Ukrayna ve uluslararası medya tarafından Rus yanlısı ve Ukrayna karşıtı olarak tanımlanıyor, bu etiketleri reddediyor ve mahkemelerde mücadele ediyor.

"Rusya Ukrayna ile Ne Yapmalı?" Timofey Sergeytsev tarafından yazılmış bir makaledir. Rusya devlet haber ajansı RIA Novosti tarafından yayınlandı. Makale, Ukrayna'nın bir devlet olarak tamamen yok edilmesini ve Ukrayna'nın "nazilerden arındırılması" amacıyla Ukrayna ulusal kimliğinin ortadan kaldırılmasını talep ediyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.