İçeriğe atla

2022 Irak cumhurbaşkanlığı seçimi

2022 Irak cumhurbaşkanlığı seçimi
Irak
← 201813 Ekim 2022 (23 ay önce) (2022-10-13)2026 →
 
Aday Abdüllatif ReşidBerhem Salih
Parti PUKPUK
Aldığı oy 16299
Oran %62.07%37.93

Önceki Cumhurbaşkanı

Berhem Salih
PUK

Seçilen Cumhurbaşkanı

Abdüllatif Reşid
PUK

2022 Irak cumhurbaşkanlığı seçimleri, 13 Ekim 2022'de , Irak Cumhurbaşkanı'nın dört yıllık bir dönem için dolaylı oy hakkıyla seçilmesi için yapıldı. Irak'ın parlamenter bir sistem olması nedeniyle pozisyon büyük ölçüde törensel. Bir önceki Cumhurbaşkanı Berham Salih yeniden seçilmeye hak kazandı, ancak ikinci turda Abdüllatif Reşid'in karşısında kaybetti.

Seçim

Başlangıçta 7 Şubat 2022'de yapılması planlanan oylama, milletvekillerinin çoğunluğunun meclis oturumlarını boykot etmesi nedeniyle ertelendi. Anayasa Mahkemesi'nin 2021 seçimlerini kazanan başlıca partilerin desteklediği Hoşyar Zebari'nin adaylığını reddetme kararını protesto ettiler.[1]

26 Mart 2022'ye ertelendi, yeter sayı sağlanamadığı için tekrar ertelendi.[2] 30 Mart'ta toplantı yeter sayısı bir kez daha sağlanamadığı için üçüncü kez ertelendi.[3] Daha sonra 6 Nisan 2022'de yapılması planlanan toplantı, yeter sayı sağlanamadığı için başarısız oldu.[4] Nihayet, yeterli çoğunluk sağlanarak 13 Ekim'de seçim yapıldı.

Sonuçlar

Sonuçlar[5][6]
Adaylar Partiler İlk tur İkinci tur
Oylar % Oylar %
Gerekli çoğunluk 220 oy oyların %50'si
Abdul Latif RaşidKYB157 56.88 162 62.07
Berham SalihKYB99 43.12 99 37.93
Geçerli oylar 276 99.64 261 97.03
Boş ve geçersiz oylar 1 0.36 8 2.97
Toplam 277 100 269 100
Çekimser 52 15.81 60 18.24
Kayıtlı seçmenler / katılım 329 84.19 329 81.76

Kaynakça

  1. ^ "Iraq MPs to vote for president on March 26". Al Arabiya News. 15 Mart 2022. 16 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022. 
  2. ^ "Iraq parliament fails to elect new state president over lack of quorum". MSN (İngilizce). 27 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2022. 
  3. ^ "Iraq MPs fail for third time to elect new president". Al Jazeera. 30 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2022. 
  4. ^ Iraq, Dana Taib Menmy ــ (6 Nisan 2022). "Iraq enters into a constitutional crisis". The New Arab (İngilizce). 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2022. 
  5. ^ "Iraqi parliament elects Abdul Latif Rashid as country's president". United New of India. 13 Ekim 2022. 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2022. 
  6. ^ "1st LD: Iraqi lawmakers elect Abdul Latif Rashid new president of Iraq - China.org.cn". www.china.org.cn (İngilizce). 14 Ekim 2022. 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2022. .

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mesud Barzani</span> Kürt siyasetçi ve KDP genel başkanı

Mesud Barzani, Kürt siyasetçi. 2005-2017 yılları arası Kürdistan Bölgesel Yönetimi başkanı olarak görev aldı. 1 Nisan-30 Nisan 2004 tarihleri arasında Irak Başbakanlığı görevinde bulunan Barzani, Kürdistan Demokratik Partisi'nin 1979 yılından beri başkanlık görevini sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Irak Temsilciler Meclisi</span> Irakın yasama organı

Temsilciler Meclisi, genellikle basitçe Parlamento olarak anılır, Irak Cumhuriyeti'nin tek meclisli yasama organıdır. 2020 itibarıyla 329 sandalyeden oluşuyor ve Bağdat'ta Yeşil Bölge'de bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Fuad Masum</span> 7. Irak cumhurbaşkanı

Fuad Masum tam adı ile Muhammed Fuad Masum Havrami, Iraklı Kürt politikacı ve 7. Irak Cumhurbaşkanı. 24 Temmuz 2014'te Irak Temsilciler Konseyi'nde yapılan oylama sonucu 211 milletvekilinin oyunu alarak yeni Irak Cumhurbaşkanı seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Haydar el-İbadi</span> Eski Irak Başbakanı

Haydar Cevad Kazım el-İbadi Iraklı siyasetçi. Cumhurbaşkanı Fuad Masum tarafından 11 Ağustos 2014 tarihinde Irak Başbakanlığı için aday gösterildi. 8 Eylül 2014 tarihinde Irak Başbakanı olarak atandı.

<span class="mw-page-title-main">Irak başbakanı</span> Irakın hükûmet başkanı

Irak başbakanı, Irak hükûmetinin başıdır. Irak Anayasası'nın koyduğu hükümler gereğince; Irak vatandaşı olan Şii Müslümanların arasından seçilir. Mevcut başbakan, 27 Ekim 2022 tarihinden beri Muhammed Şiya es-Sudani'dir.

<span class="mw-page-title-main">Irak cumhurbaşkanı</span> Irakın devlet başkanı

Irak cumhurbaşkanı, Irak'ın devlet başkanıdır. Irak cumhurbaşkanı "Anayasaya bağlılığı ve Irak'ın bağımsızlığını, egemenliğini, birliğini, topraklarının anayasanın hükümlerine uygun olarak korunmasını" garanti eder. Irak Anayasası'nın koyduğu hükümler gereğince; Irak cumhurbaşkanı, Irak vatandaşı olan Kürtlerin arasından, Temsilciler Meclisi tarafından üçte iki çoğunlukla seçilir ve cumhurbaşkanının görev süresi dört yıllık iki dönem ile sınırlıdır. Cumhurbaşkanı, Temsilciler Meclisi tarafından kabul edilen anlaşmaları ve yasaları onaylamaktan, başbakanın tavsiyesi üzerine af çıkarmaktan ve "törensel ve onursal amaçlarla Silahlı Kuvvetlerin Yüksek Komutanlığı görevini" yerine getirmekten sorumludur. 2000'lerin ortalarından bu yana cumhurbaşkanlığı, Ekim 2005'te kabul edilen anayasaya göre Irak cumhurbaşkanı, ülke içinde önemli bir güce sahip olmadığı için büyük ölçüde törensel ve sembolik bir makamdır. Parlamenter sistemin 'cumhurbaşkanlığı, devlet başkanlığı'' sınırlarına uygun bir makamdır.

Haşdi Şabi Türkçe adıyla Halk Seferberlik Güçleri çoğunlukla Şiilerden oluşan, Sünni, Hristiyan ve Yezîdîleri de içeren yaklaşık 40 farklı gruptan oluşan, Irak hükûmetinin de desteklediği ortak politik cepheyi barındıran örgüt.

Beyci Muharebesi , Irak Silahlı Kuvvetlerinin 29 Ekim 2014'te Beyci'yi geri almak için taarruz gerçekleştirmesiyle başlayan muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Tarık el-Haşimi</span>

Tarık el-Haşimi Irak İslam Partisi'nin (IIP) Mayıs 2009'a kadar genel sekreteri olarak görev yapan Iraklı bir siyasetçi. 2006'dan 2012'ye kadar Irak cumhurbaşkanı yardımcısı olarak görev yaptı. Bir sünni olarak, sünni siyasetçi arkadaşı Gazi Meşal Acil el-Yaver'in yerine göreve geldi. Haşimi, Aralık 2011'de cinayet suçlamasıyla tutuklanmamak için Irak Kürdistanı'na kaçtı. Irak Merkez Ceza Mahkemesi 9 Eylül 2012 tarihinde onu gıyaben idama mahkûm etti. Haşimi, Nisan 2012 itibarıyla iade edilmeyeceğine dair güvence alarak Ankara'da yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2003 Irak askerî müdahalesi</span> ABD önderliğindeki askeri işgal

2003 Irak askerî müdahalesi, Amerika Birleşik Devletleri yönetimindeki koalisyonun kuvvetlerinin Irak Savaşı'nda gerçekleştirmiş olduğu ilk topyekün askerî aşamadır. Müdahale ilk olarak 19 Mart 2003 tarihinde hava taarruzu ile başlamış, 20 Mart 2003'te ise kara taarruzu ile devam etmiştir. Müdahalenin ilk 26 günü; çatışmalar Irak'ın çeşitli bölgelerinde yoğun olarak yaşanmıştır. Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak güvenlik güçlerinin verdiği ağır kayıplar sonucu, müdahale yaklaşık bir ay içerisinde başarı ile sonuçlanmıştır. Müdahale sonucunda; koalisyon kuvvetleri arasında bulunan ABD, Birleşik Krallık, Avustralya ve Polonya askerleri Irak'ı işgal etmiştir. Irak Savaşı'nın bu erken ve ilk aşaması, 1 Mayıs 2003'te Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George W. Bush'un Amerikan halkına yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında; savaşın resmen bittiğini duyurmuştur. Koalisyon güçlerinin zaferini ilan etmesinin ardından Geçici Koalisyon Yönetimi (CPA), birkaç ardışık geçiş hükûmetinin ilki olarak kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Sadr Hareketi</span> Irakta bir siyasi parti

Sadr Hareketi, Mukteda es-Sadr liderliğindeki Irak İslami ulusal hareketidir. Hareket, Irak toplumunun dört bir yanından ve özellikle ülkedeki Şii yoksullarından geniş destek görmektedir. Hareketin amaçlarını ve felsefesini belirleyen en önemli kişi Büyük Ayetullah Muhammed Sadık es-Sadr'dı. Önde gelen bir önceki kişi de Muhammed Bakır es-Sadr olmuştu. Hareket dini ve popülisttir. Amacı, dini yasalar ve kabile geleneklerinin bir kombinasyonu tarafından düzenlenen bir toplumdur.

<span class="mw-page-title-main">Fetih İttifakı</span> Irakta bir siyasi ittifak

Fetih İttifakı, Irak'ta 2018 genel seçimlerine katılmak için kurulan siyasi bir koalisyondur. Ana bileşenler, 2014'ten 2017'ye kadar IŞİD'i yenmek için Irak Ordusu ile birlikte savaşan Iraklı Şii Müslümanlardan oluşan ve devlet destekli bir şemsiye örgüt olan Halk Seferberlik Güçleri'nde yer alan gruplardır. İttifak, Bedir Örgütü lideri Hadi el-Emiri tarafından yönetiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir cumhurbaşkanı</span> Cezayirin devlet başkanı

Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Cezayir'in devlet başkanıdır ve aynı zamanda Cezayir Halk Ulusal Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kubad Talabani</span>

Kubad Talabani, Kürt siyasetçi. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin başbakan yardımcısıdır. Kürdistan Bölgesi'nin ABD temsilcisi olarak görev yapan Kubad, eski Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin ikinci oğludur.

Kerkük statü referandumu, Kuzey Irak'ın tartışmalı bölgelerinin Kürdistan Bölgesi'nin bir parçası olup olmayacağına karar vermek için planlanan bir halk oylamasının Kerkük parçasıydı. Referandum başlangıçta 15 Kasım 2007 için planlanmıştı, ancak defalarca ertelendi ve sonuçta hiçbir zaman gerçekleşmedi.

<span class="mw-page-title-main">Abdüllatif Reşid</span> 9. Irak cumhurbaşkanı

Abdüllatif Reşid, Latif Reşid olarak da bilinir, Iraklı Kürt siyasetçi ve Irak cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Şiya es-Sudani</span> Iraklı siyasetçi

Muhammed Şiya Sabbar es-Sudani 27 Ekim 2022'den beri Irak başbakanı olarak görev yapan Iraklı bir siyasetçidir. Başbakanlık görevinden önce sanayi ve madenler bakanı, çalışma ve sosyal işler bakanı, ticaret bakanı vekili, maliye bakanı vekili, göç ve yerinden rdilenler bakanı vekili, tarım bakanı vekili ve insan hakları bakanı olarak çeşitli bakanlık görevlerinde bulunmuştur. 2009-2010 yıllarında Meysan valisi olarak görev yapmıştır.

Paulos Faraj Rahho, 2001'den 2008'de teröristlerin elindeki ölümüne kadar Irak'ın kuzeyinde Musul Başpiskoposluğu olarak görev yapan Keldani Katolik bir rahipti.

<span class="mw-page-title-main">Revaz Faik</span> Iraklı Kürt siyasetçi

Revaz Faik, Kürt siyasetçi. Kürdistan Parlamentosu'nun başkanlığını yapan Faik, Kürdistan Yurtseverler Birliği üyesidir.

Mustafa Said Kadir, Kürdistan Bölgesel Yönetimi başkan yardımcısıdır. Değişim Hareketi üyesidir.