İçeriğe atla

2021 Taliban saldırısı

2021 Taliban saldırısı
Afganistan Savaşı ve Taliban isyanı


Üst: 1 Mayıs'ta Afganistan'ın bölgesel haritası
Alt: Afganistan'ın güncel toprak haritası

  Taliban[3] ve Taliban müttefiklerinin kontrolü altında
  Afgan Hükümeti, NATO ve müttefiklerin kontrolü altında[4]
Tarih1 Mayıs 2021 –15 Ağustos 2021
(3 ay, 2 hafta ve 2 gün)
Bölge
Afganistan
Sebep Taliban 131 ilçeyi ele geçirdi[5]
Sonuç

Kesin Taliban zaferi; Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin yıkılışı

Coğrafi
Değişiklikler
  • Taliban 232 ilçeyi ele geçirdi ve 94 ilçeyi daha ele geçirdiğini iddia etti.
  • Taliban, Afganistan'ın 34 eyalet başkentinin 33'ünü ele geçirdi.[7]
    • Taraflar
    Afganistan TalibanAfganistan Afganistan İslam Cumhuriyeti
     ABD[1][2]
    Komutanlar ve liderler
    Afganistan Hibetullah Ahundzade
    Afganistan Abdulgani Birader    		Afganistan Eşref Gani
    Amerika Birleşik Devletleri Joe Biden
    Kayıplar
    Afganistan 9819 ölü[8]Afganistan 1.269 güvenlik gücü öldürüldü[9][10][11]
    Afganistan 1,500 asker kaçtı[12]
    492 sivil öldürüldü[9][10][11]

    2021 Taliban saldırısı, Taliban ve müttefik militan grupların Afganistan İslam Cumhuriyeti ve müttefiklerine karşı 1 Mayıs 2021'de başlayan ve 15 Ağustos 2021'de Kabil'in Düşüşü ile biten büyük bir saldırıydı. Saldırı sonucunda Taliban ülkeyi ele geçirdi ve Afganistan İslam Emirliği'ni kurdu.[13]

    Taarruzun ilk üç ayında Taliban kırsal kesimde önemli ilerlemeler kaydetti ve kontrol ettiği ilçelerin sayısını 73'ten 223'e çıkardı.[14] 6 Ağustos'ta Taliban, Afganistan'ın eyalet başkentlerine bir saldırı başlattı, şehirlerin çoğu savaşmadan teslim oldu. Bu saldırılar sonucunda Taliban, Bazarek hariç tüm Afgan eyalet başkentlerini ele geçirdi.[15] 15 Ağustos'ta Cumhurbaşkanı Eşref Gani ülkeden kaçtı[16] ve Taliban Afganistan'ın başkenti Kabil'i ele geçirdi; böylece Afganistan İslam Cumhuriyeti hükûmeti düştü.[17]

    Taliban'ın Afganistan'ı tamamen ele geçirmesi Amerika Birleşik Devletleri,[18] Birleşik Krallık,[19] Almanya[20] ve Rusya[21] dahil birçok hükûmeti şaşırttı.

    Arka plan

    Eylül 2020'de, 400'ü cinayet gibi büyük suçlardan sanık veya hüküm giymiş 5.000'den fazla Taliban mahkûmu, ABD ile Taliban arasındaki Doha Anlaşmasının bir parçası olarak Afgan hükûmeti tarafından serbest bırakıldı.[22] Afganistan Ulusal Güvenlik Konseyi'ne göre, serbest bırakılan mahkûmların çoğu savaş alanına geri döndü ve Taliban'ın elini güçlendirdi.[23]

    Zaman çizelgesi

    İlk ilerlemeler

    Mayıs ayında Taliban, Maidan Vardak Eyaletindeki Nirkh ve Jalrez bölgeleri de dahil olmak üzere 15 ilçeyi Afgan hükûmetinden ele geçirdi.[24][25][26][27] Ele geçirilen yerler arasında Afganistan'ın en büyük ikinci barajı olan Kandehar eyaletindeki Dahla Barajı da vardı.[28]

    Ay boyunca, 405 Afgan Ulusal Güvenlik Gücü (ANSF) askeri ve 260 sivil çatışmalarda öldürülürken, Afgan Savunma Bakanlığı 2.146 Taliban savaşçısını öldürdüğünü iddia etti.[29][30] Mayıs ayı sonunda Portekiz, Slovenya, İspanya ve İsveç kuvvetlerini Afganistan'dan tamamen çekmişti.[31]

    Haziran ayında Taliban, Afgan hükûmetinden 69 ilçeyi ele geçirdi ve Kunduz ile Puli Khumri şehirlerine girdi.[24][32][33][34] Bu sırada Mezar-ı Şerif şehri Taliban tarafından kuşatıldı.[35] Taliban tarafından ele geçirilen yerler arasında Afganistan'ın Tacikistan ile olan ana sınır kapısı ve Afganistan'ın başkenti Kabil'in kapısı olarak adlandırılan Maidan Wardak eyaletindeki Saydabad bölgesi de vardı.[36][37] Ekipman açısından Taliban, Afgan güvenlik güçlerinden 700 kamyon ile Humvee'nin yanı sıra düzinelerce zırhlı araç ve topçu sistemini ele geçirdi.[38]

    16 Haziran'da Taliban militanları Devlatabad kasabasında teslim olan 22 Afgan Ordusu komandosunu infaz etti. Görgü tanıkları, infazı gerçekleştiren Taliban militanlarının kendi aralarında konuştukları dilin yabancı olduğunu ve savaşçıların bölgeden olmadığını belirtti.[39]

    19 Haziran'da Afgan Ordusu genelkurmay başkanı, savunma ve içişleri bakanlarının yerini Cumhurbaşkanı Eşref Gani Ahmedzay aldı.[40]

    Ay boyunca, 703 Afgan Ulusal Güvenlik Gücü ve 208 sivil, Taliban ile çatışmalar sırasında öldürülürken, Afgan Savunma Bakanlığı 1.535 Taliban savaşçısının öldürüldüğünü iddia etti.[10][41] Haziran ayı sonuna kadar, Birleşik Krallık, Türkiye ve ABD dışındaki tüm Kararlı Destek Misyonu üyesi ülkeler askerlerini geri çekmişti.

    ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Haziran 2021'de Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani ile görüştü

    22 Haziran'da Taliban, Afganistan'ın Tacikistan'la ana sınır kapısı olan Shir Khan Bandar'ı ele geçirdi ve 24 saat içinde 13 ilçe onların eline geçti.[42] Aynı gün Taliban güçleri Belh'in kontrolünü ele geçirdi ve Belh Eyaletinin başkenti Mezar-ı Şerif'i kuşattı.[43]

    25 Haziran'da Taliban, Kabil'in kuzeyindeki Pervan Eyaletinde Şinvari ve Gurbend ilçesi'nin kontrolünü ele geçirdi.[44] Aynı gün NBC News, Taliban'ın "ilerlemelerinin hızına şaşırdığını ve ABD ile ters düşmemek için bazı hedefleri ele geçirmekten kaçındığını" bildirdi.[45]

    27 Haziran'da, Çaki Vardak ve Saydabad ilçesi, en az 50 Afgan askerinin teslim olmasının ardından Taliban'ın eline geçti.[46] ToloNews, son iki ayda 108 ilçenin Taliban'ın eline geçtiğini ve Afgan ordusunun sadece 10'unu geri aldığını bildirdi.[47]

    29 Haziran'da Taliban, Gazne'ye bir saldırı başlattı ve şehir içinde şiddetli çatışmalara neden oldu.[48]

    Ay boyunca, 335 Afgan Ulusal Güvenlik Gücü ve 189 sivil, Taliban ile çatışmalar sırasında öldürülürken, Afgan Savunma Bakanlığı ayın başından bu yana 3.159 Taliban savaşçısının öldürüldüğünü iddia etti.[10][41] CSTO elçisine göre, yaklaşık 1.500 Afgan askeri Tacikistan'a kaçtı.[12]

    Temmuz ayında Taliban, Afgan hükûmetinden 64 ilçeyi ele geçirdi ve sırasıyla Afganistan'ın ikinci ve üçüncü büyük şehirleri olan Kandehar ve Herat'a girdi.[49][50]

    2 Temmuz'da Almanya ve İtalya birliklerini Afganistan'dan geri çekti ve ABD birlikleri Bagram Hava Üssü'nü terk ederek Afgan Silahlı Kuvvetlerine teslim etti.[51] Üssün terk edilişinden itibaren, ABD'nin Taliban'a yönelik hava saldırıları, Afganistan'ın dışından, Katar'daki El Udeid Hava Üssü'nden ve Basra Körfezi'ndeki ABD Donanması görev grubundan yönetildi ve savaş uçaklarının hedeflerine ulaşmak için birkaç saat seyahat etmesini gerektirdi. ABD'li bir savunma yetkilisine göre, 2 Temmuz'dan bu yana düzenlenen hava saldırıları her gün yalnızca "bir avuç" oldu.[52][53]

    Temmuz ayının ilk hafta sonu, yüzlerce silahlı kadın, Afganistan'ın kuzey ve orta kesimlerinde sokaklara dökülerek, en büyüğü Gur eyaletinin başkenti Çagçaran'da olmak üzere Taliban saldırısına karşı gösteriler düzenledi. Eyalet valisi Abdulzahir Faizzada, The Guardian'a verdiği bir röportajda, bazıları yakın zamanda Taliban'dan kaçan birçok Afgan kadının kendilerini savunmak için ateşli silah kullanmayı öğrendiğini, bazılarının ise şimdiden Taliban'la savaştığını bildirdi. Taliban sözcüsü Zabiullah Mücahid, haberleri "propaganda" olarak nitelendirdi ve "kadınlar bize karşı asla silahlanmaz" dedi.[54] Hafta sonu, Taliban, Pakistan sınırına yakın Kuner Eyaletinde Afgan Ordusuna ait dokuz sınır karakolunu ele geçirdi, bu sırada Afgan Ordusu'ndan 39 personel Taliban'a teslim olurken, 31 kişi Pakistan'a kaçtı.[55]

    5 Temmuz'da Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, savaşın Tacikistan'a yayılmasını önlemek için Afganistan-Tacikistan sınırına 20.000 askerin konuşlandırıldığını duyurdu. 9 Temmuz'da Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü, Rusya Federasyonu'nun Tacikistan'a yardım etmek için sınıra 7.000 askerde kendilerinin konuşlandıracağını duyurdu.[56][57] 7 Temmuz'da hükûmet yanlısı güçler, Taliban'ın Kale-i Nev şehrini ele geçirme girişimini bozguna uğrattı.[58] 8 Temmuz'da Taliban, Herat Eyaletindeki stratejik açıdan önemli Karuk İlçesini ele geçirdi.[59]

    Ağustos

    15 Ağustos 2021 tarihinde Taliban Kabil’i ele geçirdiğini duyurdu. Cumhurbaşkanı Gani ülkeyi terk etti.

    Tepkiler

    Taraflar

    •  Afganistan: Afgan hükûmeti, Taliban tarafından ele geçirilen tüm bölgeleri geri alma sözü verdi.[3] Afgan politikacı ve eski mücahit İsmail Han, Herat ilinde Taliban'a karşı savaşmak için "Batı Afganistan Halk Direniş Hareketi"nin kurulduğunu ilan etti.[4]
    • Afganistan Taliban: 9 Temmuz Moskova, Rusya'dan bir Taliban sözcüsü grubun "Afganistan topraklarının %85'ini kontrol ettiğini" söyledi.[3]

    Uluslararası

    •  Rusya: Rus yetkililer, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (CSTO) kapsamında Tacik hükûmetiyle herhangi bir dış tehditten korunmak için birlikte çalıştıklarını söyledi.[60]
    •  Tacikistan: Cumhurbaşkanı Emmali Rahmon, ülkenin Kara Kuvvetlerine bağlı 20.000 yedek askerinin Tacikistan ile Afganistan arasındaki sınıra gönderilmesini emretti.[61]
    •  Türkiye: Ülke, birliklerine Kabil'deki Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı'nı koruma emri vermeyi teklif etti.[62]
    •  ABD: ABD Başkanı Joe Biden, ülkenin Afganistan'a "ulus inşası" için gitmediğini söyleyerek ABD birliklerinin geri çekilmesini savundu.[63] Biden, "orada savaşmak için başka bir Amerikalı nesli göndermeyeceğini" de sözlerine ekledi ve geçmişte Afganistan'ı birleştirmeye yönelik diğer başarısız girişimlere işaret etti. Ayrıca Afganistan'daki iç savaşın herhangi bir sonucuyla ABD güvenliğinin risk altında olmadığına dair güvence verdi.[64][65]
    •  Fransa: Fransız hükûmeti, durumu ele almak için 16 Ağustos'ta Başkan Emmanuel Macron başkanlığında bir acil savunma konseyi toplantısı yapacağını duyurdu.[66]

    Ayrıca bakınız

    • 2021 Afganistan saldırıları listesi
    • 2021'deki terör olaylarının listesi

    Kaynakça

    1. ^ Seldin, Jeff (5 Mayıs 2021). "US Airstrikes Target Taliban as Fighting Intensifies". Voice of America. 8 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    2. ^ "US air force targets Taliban position in northern Afghanistan, media reports". Afghanistan Times. 26 Haziran 2021. 2 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    3. ^ a b c "Taliban says it controls '85 percent' of Afghan territory, made no ceasefire promise to US". France24. 9 Temmuz 2021. 16 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    4. ^ a b "Ismail Khan forms own militia against Taliban". Afghanistan Times (İngilizce). 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
    5. ^ Roggio, Bill (9 Temmuz 2021). "Taliban squeezes Afghan government by seizing key border towns". FDD's Long War Journal. 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    6. ^ "Afghan president flees the country as Taliban move on Kabul" (İngilizce). AP NEWS. 15 Ağustos 2021. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021. 
    7. ^ "Taliban sweep across Afghanistan's south". 13 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2021. 
    8. ^ "Press Release | Ministry of Defense". web.archive.org. 11 Haziran 2021. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2021. 
    9. ^ a b Faizi, Fatima; Abed, Fahim; Rahim, Najim (3 Haziran 2021). "Afghan War Casualty Report: May 2021". The New York Times. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    10. ^ a b c d Faizi, Fatima; Rahim, Najim (1 Temmuz 2021). "Afghan War Casualty Report: June 2021". The New York Times. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    11. ^ a b Faizi, Fatima; Timory, Asadullah (8 Temmuz 2021). "Afghan War Casualty Report: July 2021". The New York Times. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    12. ^ a b "Some 1,500 Afghan soldiers crossed into Tajikistan over past 2 weeks - Tajik rep to CSTO". Interfax. 7 Temmuz 2021. 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    13. ^ Zucchino, David (18 Ağustos 2021). "Collapse and Conquest: The Taliban Strategy That Seized Afghanistan". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 27 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    14. ^ "Mapping Taliban Control in Afghanistan | FDD's Long War Journal". www.longwarjournal.org (İngilizce). 29 Ağustos 2017. 3 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    15. ^ "Taliban gains control of Jalalabad, one of two cities in Afghan control". The Jerusalem Post | JPost.com (İngilizce). 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    16. ^ "Afghan president says he left country to avoid bloodshed". Reuters (İngilizce). 15 Ağustos 2021. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    17. ^ "Taliban sweep into Afghan capital after government collapses". AP NEWS (İngilizce). 15 Ağustos 2021. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    18. ^ "Biden team surprised by rapid Taliban gains in Afghanistan". AP NEWS (İngilizce). 15 Ağustos 2021. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    19. ^ "No one saw this coming, Raab says of Taliban's rapid Afghan takeover". the Guardian (İngilizce). 17 Ağustos 2021. 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    20. ^ "World must help Afghans fleeing Taliban or risk crisis - Merkel". Reuters (İngilizce). 16 Ağustos 2021. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    21. ^ "Russian envoy describes Taliban's seizure of Kabul as somewhat unexpected". TASS. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    22. ^ Mashal, Mujib; Faizi, Fatima (9 Ağustos 2020). "Afghanistan to Release Last Taliban Prisoners, Removing Final Hurdle to Talks". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 8 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    23. ^ "The Taliban are storming prisons holding thousands of militants". The Independent (İngilizce). 7 Ağustos 2021. 7 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    24. ^ a b Roggio, Bill (29 Haziran 2021). "Taliban doubles number of controlled Afghan districts since May 1". FDD's Long War Journal. 8 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    25. ^ Roggio, Bill (3 Haziran 2021). "UN report on Taliban controlled and contested districts tracks with LWJ data". FDD's Long War Journal. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    26. ^ "Taliban seize key district outside Afghan capital". France24. 12 Mayıs 2021. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    27. ^ "Taliban capture more districts, surround Kabul". Global Village Space. 22 Mayıs 2021. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    28. ^ "Taliban captures key Afghan dam as fighting rages". Al Jazeera English. 6 Mayıs 2021. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    29. ^ Faizi, Fatima; Abed, Fahim; Rahim, Najim (6 Mayıs 2021). "Afghan War Casualty Report: May 2021". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    30. ^ "Press Release | Ministry of Defense". web.archive.org. 11 Haziran 2021. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    31. ^ "Sweden completes full troop withdrawal from Afghanistan". www.army-technology.com (İngilizce). 30 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    32. ^ Gibbons-Neff, Thomas; Rahim, Najim (8 Temmuz 2021). "Taliban Enter Key Cities in Afghanistan's North After Swift Offensive". The New York Times. 8 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    33. ^ "Baghlan: PD2 of Pul-e-Khumri Held by Taliban, City Under Siege". Tolo News. 24 Haziran 2021. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    34. ^ Robertson, Nic (24 Haziran 2021). "Afghanistan is disintegrating fast as Biden's troop withdrawal continues". CNN. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    35. ^ Najafizada, Eltaf (22 Haziran 2021). "Taliban Besiege Key Afghan City With U.S. Troops Set to Exit". Bloomberg. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    36. ^ "Taliban captures Afghanistan's main Tajikistan border crossing". Al Jazeera English. 22 Haziran 2021. 8 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    37. ^ Yusufzai, Mushtaq (27 Haziran 2021). "Afghan Taliban capture another important district". The News Pakistan. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    38. ^ Roblin, Sebastien (30 Haziran 2021). "One Month, 700 Trucks: Afghanistan's U.S. Military Vehicles Fall Into Taliban Hands". Forbes. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    39. ^ CNN, Anna Coren, Sandi Sidhu, Tim Lister and Abdul Basir Bina. "Taliban fighters execute 22 Afghan commandos as they try to surrender". CNN. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    40. ^ "Afghan president replaces two top ministers, army chief as violence grows". Reuters. 20 Haziran 2021. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    41. ^ a b "Press Release". Afghan Ministry of Defense. Afghan Ministry of Defense. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    42. ^ "ANDSF Recaptures Three Districts in North as War Intensifies". TOLOnews (İngilizce). 23 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    43. ^ "Hundreds of Public Forces Deployed to Guard Mazar-e-Sharif". TOLOnews (İngilizce). 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    44. ^ "Parwan's Shinwari district overrun by Taliban" (İngilizce). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    45. ^ "Taliban forces rapidly gaining ground in Afghanistan as U.S. leaves". NBC News (İngilizce). 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    46. ^ "Police Commander Says More Than 50 Afghan Officers Captured By The Taliban". RFE/RL (İngilizce). 27 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    47. ^ "Five Districts Fall to Taliban in 24 Hours". TOLOnews (İngilizce). 27 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    48. ^ Content, Syndicated. "Taliban fighters launch attack on Ghazni, clash with Afghan troops". WTVB | 1590 AM · 95.5 FM | The Voice of Branch County (İngilizce). 29 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    49. ^ Roggie, Bill (5 Temmuz 2021). "Afghanistan at risk of collapse as Taliban storms the north". FDD's Long War Journal. 5 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2021. 
    50. ^ Nossiter, Adam (9 Temmuz 2021). "Taliban Enter Kandahar City and Seize Border Posts". The New York Times. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
    51. ^ "Germany, Italy Complete Troop Exit From Afghanistan | Voice of America - English". www.voanews.com (İngilizce). 30 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    52. ^ "Subscribe to read | Financial Times". www.ft.com. 9 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    53. ^ "Pentagon: US Airstrikes in Afghanistan 'Having an Effect' on Taliban | Voice of America - English". www.voanews.com (İngilizce). 11 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    54. ^ "Armed Afghan women take to streets in show of defiance against Taliban". the Guardian (İngilizce). 7 Temmuz 2021. 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    55. ^ "Pak Army gives refuge to ANA, border police personnel". The Express Tribune (İngilizce). 26 Temmuz 2021. 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    56. ^ "Заседание Совета Безопасности Республики Таджикистан | Президенти Тоҷикистон - President of Tajikistan - Президент Таджикистана - رئيس جمهورية تاجيكستان". president.tj. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    57. ^ GDC (9 Temmuz 2021). "Russia sends troops to Tajikistan, establishes a military base". Global Defense Corp (İngilizce). 17 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    58. ^ "Fighting The Taliban Was 'Suicide': Hundreds Of Afghan Soldiers Escape To Tajikistan". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    59. ^ "Taliban advances on Herat City | FDD's Long War Journal". www.longwarjournal.org (İngilizce). 30 Temmuz 2021. 30 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
    60. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 
    61. ^ "Заседание Совета Безопасности Республики Таджикистан | Президенти Тоҷикистон - President of Tajikistan - Президент Таджикистана - رئيس جمهورية تاجيكستان". 5 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
    62. ^ "Iran and Russia move to fill diplomatic vacuum in Afghanistan". the Guardian (İngilizce). 9 Temmuz 2021. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    63. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 
    64. ^ Liptak, Kevin (8 Temmuz 2021). "Biden defends pulling US out of Afghanistan as Taliban advances: 'We did not go to Afghanistan to nation-build'". CNN. 16 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    65. ^ Khan, Wajahat (9 Temmuz 2021). "Biden defends Afghanistan pullout as Taliban gain ground". Nikkei Asia. 12 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
    66. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2021. 

    İlgili Araştırma Makaleleri

    <span class="mw-page-title-main">Afganistan</span> Batı, Orta ve Güney Asyanın birleştiği yerde bulunan devlet

    Afganistan ya da resmî adıyla Afganistan İslam Emirliği, Orta Asya'nın güneyinde denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu ve güneyde Pakistan; batıda İran; kuzeyde Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan; kuzeydoğuda ise Çin ile komşudur. 652.000 km² yüz ölçümlü, kuzey ve güneydoğusunu düzlüklerin oluşturduğu dağlık bir ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Kâbil'dir. Yaklaşık 40 milyonluk nüfusunun çoğunluğunu Peştunlar, Tacikler, Hazaralar ve Özbekler oluşturur. Ülke, uluslararası alanda Afganistan İslam Cumhuriyeti olarak tanınmaktadır. ABD'nin Afganistan'dan çekilmesine akabinde gerçekleşen Taliban saldırıları ile 15 Ağustos 2021'de Taliban'ın başkent Kâbil'i ele geçirmesi sonucunda kurulmuş olup, yönetimin devri konusundaki tartışmalar ve görüşmeler devam etmektedir.

    <span class="mw-page-title-main">Taliban</span> Afganistan merkezli İslamcı hareket

    Taliban, Afganistan'da yönetimi elinde bulunduran Diyubendi İslamcı hareket ve askeri organizasyondur. Kendilerine Afganistan İslam Emirliği demekte olup ülke içinde bir savaş sürdürmüştür. İslam şeriatını yayma amacıyla Molla Muhammed Ömer tarafından 1994 yılında kurulan Taliban'ın 2016'dan beri lideri Mevlevi Hibetullah Ahundzade'dir. Grup; eroin gibi narkotiklerin ticaretinin yanı sıra haraç toplama, fidye ve alıkoyma gibi faaliyetlerle finanse edilmektedir. Ayrıca 2010'ların ortalarında, önceki hükûmetin yönetiminde yasadışı olan madencilik faaliyetlerinin kontrolünü ele geçirmiştir.

    <span class="mw-page-title-main">Afganistan İslam Cumhuriyeti</span> Afganistanda hüküm sürmüş eski bir devlet

    Afganistan İslam Cumhuriyeti, Afganistan Savaşı sırasında 2004-2021 yılları arasında Afganistan'da var olan bir İslam cumhuriyetiydi. 2001'de ABD'nin Afganistan'ı işgal etmesinin ardından Taliban liderliğindeki Afganistan İslam Emirliği'nin ele geçirilmesi sonrası 2004 yılında kuruldu. 15 Ağustos 2021'de ülkenin büyük bölümünün kontrolü Afganistan İslam Emirliği'ne geçti. Afganistan'ın uluslararası olarak tanınan tek meşru devleti olduğu iddia edilmektedir.

    <span class="mw-page-title-main">ANA Komando Taburu</span>

    ANA Komando Taburu, Afgan Ulusal Ordusu'nun (ANA) bir komando gücüydü. Taliban isyanı sırasında, komandolar Afgan Ulusal Güvenlik Güçlerinin %7'sini oluşturuyordu ancak savaşın %70 ila %80'ini yönetiyordu. Birim yapısı 75. Korucu Alayı'na dayanıyordu.

    <span class="mw-page-title-main">Afganistan pasaportu</span> pasaport

    Afgan pasaportu Pasaport Genel Müdürlüğü tarafından uluslararası seyahat amacıyla Afgan vatandaşlarına verilir. Geçerli bir Afgan kimlik kartına (Tazkira) sahip olan her kişi, her 5-10 yılda bir yenilenen bir Afgan pasaportu için başvurabilir ve alabilir.

    <span class="mw-page-title-main">Kâbil Uluslararası Havalimanı</span> Kâbilde yer alan uluslararası havalimanı

    Kâbil Uluslararası Havalimanı veya eski ismiyle Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı (2014-2021), Afganistan'ın başkenti Kabil'deki uluslararası havalimanıdır. Khwaja Rawash Havalimanı ve Kabil Havalimanı olarak da bilinir. Ticari hava trafiğinin yanı sıra, ISAF'ın görev süresinin bir parçası olarak aynı zamanda bir askerî havalimanı olarak diğer NATO ülkeleri ve ABD tarafından kullanılmaktaydı. Şehir merkezine üç kilometre uzaklıktadır ve deniz seviyesinden yaklaşık 1.800 m yükseklikte yer alır.

    <span class="mw-page-title-main">Afganistan İslam Emirliği (1996-2001)</span> Taliban tarafından kurulan "de facto" devlet

    Afganistan İslam Emirliği 1996'da kurulup 2001'deki Afganistan Savaşı ile çöken Taliban rejimi tarafından yönetilen Afganistan'ın Taliban rejimi tarafından adlandırılan ismi. Afganistan İslam Emirliği'nin görevde bulunmuş tek emiri Muhammed Ömer, iki başbakanı ise Muhammed Rabbani ile Muhammed Abdülkabir'dir. 2001 yılında çıkan Afganistan Savaşı sırasında 13 Kasım 2001 yılında başkent Kabil'in düşmesiyle yıkılmıştır. 15 Ağustos 2021 tarihinde başkent Kabil'in ele geçirmesiyle beraber Taliban Afganistan'ın yönetimini tekrar ele almıştır ve de facto hükûmetidir.

    Tüm ülkelerin vatandaşlarının Afganistan'ı ziyaret etmek için vize almaları gerekmektedir. Tek muafiyet, Afganistan'da doğan, Afgan bir ebeveynden veya Afganistan'da doğmuş bir ebeveynden doğan yolculardır. 15 Ağustos 2021'de Kabil'in düşüşü'nün ardından, Uluslararası alanda tanınan eski hükûmet olan Afganistan İslam Cumhuriyeti tarafından kurulan diplomatik misyonlarına, çalışmalarını sürdürmeleri için Taliban tarafından talimat verildi. Taliban hükûmeti, Afganistan'a giriş için bu temsilcilikler tarafından verilen vizeleri kabul ediyor. Bazı Afganistan temsilcilikleri vize vermeyi durdurdu, diğer konsolosluklar ise vize vermeye devam etti.

    <span class="mw-page-title-main">Eşref Gani</span> Afgan siyasetçi

    Muhammed Eşref Gani Ahmedzay, Eylül 2014-Ağustos 2021 tarihleri arasında Afganistan'ın 5. cumhurbaşkanı ve Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin 2. ve son cumhurbaşkanı olarak görev yapmış Afgan politikacı, ekonomist ve antropolog. Hükûmeti Taliban tarafından devrildi.

    <span class="mw-page-title-main">Vahan Koridoru</span>

    Vahan Koridoru, Afganistan'ın Doğu Türkistan`a kadar uzanan kuzeydoğu topraklarının dar şerit durumunda, Pakistan'ın Keşmir bölgesi idaresini Tacikistan'dan ayıran ve Kuzeyden güneye kadarki Pamir Dağları ve Hindukuş Dağları arasına sıkışmış bir koridordur. Uzunluğu yaklaşık 350 km ve genişliği 13-65 kilometredir.

    Ulusal Güvenlik Müdürlüğü Afganistan Hükûmetinin iç istihbarat ve güvenlik servisiydi. Merkezi Kabil'deydi ve Afganistan'ın 34 ilinin tümünde saha ofisleri ve eğitim tesisleri vardı. Doğrudan başkana ve meclise karşı sorumluydu. Çoğunluğu ABD Department of Homeland Security tarafından ve geri kalanı NATO ülkeleri tarafından eğitilmiş, aktif olduğu dönemde tahmini olarak 15,000-30,000 personeli olduğu düşünülmüştür. Ulusal Güvenlik Müdürlüğü, Afgan Ulusal Güvenlik Güçlerinin (ANSF) bir parçasıydı.

    <span class="mw-page-title-main">Afganistan Savaşı (1978-günümüz)</span>

    Afganistan Savaşı, Afganistan Demokratik Halk Partisi'nin 27-28 Nisan 1978'de gerçekleştirdiği Sevr Devrimi ile Afganistan Cumhuriyeti'nin yıkılıp Afganistan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulması sonrasında, kurulan hükûmete karşı olan kesimin ayaklanmasıyla başlayan ve devam eden iç savaş. Savaşın evreleri şunlardır:

    <span class="mw-page-title-main">Afganistan cumhurbaşkanı</span> Afganistan İslam Cumhuriyetinin devlet ve hükûmet başkanı (2004-2021)

    Afganistan İslam Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, anayasal olarak Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin (2004-2021) devlet ve hükûmet başkanı ve Afganistan Silahlı Kuvvetleri başkomutanıydı.

    <span class="mw-page-title-main">Afganistan'da turizm</span>

    Afganistan turizm Bilgi ve Kültür Bakanlığı tarafından düzenlenir. Afganistan'da faaliyet gösteren en az 350 turizm şirketi bulunmaktadır. Turizm, onlarca yıllık savaşın ardından gelen 1978 Sevr Devrimi'nden önce zirvedeydi. Afganistan'a giriş için geçerli bir vize ve pasaport gerekmektedir. 1999'da Birleşmiş Milletler Kabil'de kalmanın günlük maliyetini 70 ABD doları olarak hesapladı.

    Bu madde, 1709'da ilk Afgan devleti olan Hotak İmparatorluğu'nun kuruluşundan bu yana Afganistan devlet başkanlarını listeler.

    <span class="mw-page-title-main">Ahmed Mesud</span>

    Ahmed Mesud, Pencşir direnişi'nin liderliğini yapan Afgan politikacı. Aynı zamanda SSCB karşıtı askeri bir lider olan Ahmed Şah Mesud'un oğlu. 2016'nın Kasım ayında Massoud Vakfı'nın CEO'su olarak atandı. 5 Eylül 2019'da babasının Pencşir Vadisi'ndeki türbesinde babasının halefi olarak ilan edildi.

    <span class="mw-page-title-main">Kabil'in Düşüşü (2021)</span> Ağustos 2021de Talibanın Kabili ele geçirmesi

    Kabil'in Düşüşü, Afganistan'ın başkenti Kabil'in 15 Ağustos 2021 tarihinde Taliban güçleri tarafından ele geçirilmesidir. Mayıs 2021'de Afgan hükûmetine karşı başlatılan askeri saldırının sonucudur. Şehrin ele geçirilmesinin ardından saatler sonra Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ülkeden kaçtı. ABD birliklerinin ülkeden çekilmesinin ardından Afganistan'ın vilayet başkentlerinin çoğu, 29 Şubat 2020'den itibaren art arda düştü.

    <span class="mw-page-title-main">Emrullah Salih</span> 2021den beri Afganistan başkanı

    Emrullah Salih, Şubat 2020'den Ağustos 2021'e kadar Afganistan'ın birinci başkan yardımcısı olarak görev yapan ve 2018'den 2019'a kadar içişleri bakanı vekili olarak görev yapan Afgan bir politikacıdır. Ayrıca 2018'den 2019'da kadar Afganistan İçişleri Bakanı vekili olarak görev yaptı ve 2004'ten 2010'daki istifasına kadar Ulusal Güvenlik Müdürlüğü (NDS) başkanlığı ɡörevinde bulundu.

    <span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri askerlerinin Afganistan'dan çekilmesi (2020-2021)</span>

    Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri'nin, Bağımsızlığın Korunması Harekâtı'nı ve NATO'nun Kararlı Destek Misyonu'nu tamamlayarak 31 Ağustos 2021'e kadar Afganistan'dan tamamen çekilmesi planlanmaktadır. ABD ve müttefik kuvvetlerin 11 Eylül saldırılarının ardından 2001 yılında Afganistan'ı işgal etmesi sonucu ortaya çıkan savaş; ABD'nin en uzun askerî angajmanı oldu.

    Afganistan Ulusal Direniş Cephesi aynı zamanda İkinci Direniş olarak da bilinen, eski Kuzey İttifakı üyelerinin ve Afganistan İslam Cumhuriyeti'ne sadık diğer Taliban karşıtı savaşçıların askeri bir ittifakıdır. Kurucusu ve başkanı Ahmed Mesud'dur. 15 Ağustos 2021'de Taliban Afganistan'ı ele geçirdiğinde, eski birinci başkan yardımcısı Emrullah Salih 2004 Anayasası'nın hükümlerine atıfta bulunarak kendisini Afganistan'ın geçici cumhurbaşkanı ilan etti ve Taliban'a karşı cumhuriyetçi direnişi ilan etti. Salih'in cumhurbaşkanlığı iddiası, Ahmed Mesud'un, yanı sıra eski Afgan Savunma Bakanı Bismillah Mohammadi ve büyükelçisi Mohammad Zahir Aghbar da dahil olmak üzere Tacikistan'daki Afgan büyükelçiliği tarafından kabul gördü.


    Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
    Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
    Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.