2021 Filistin-İsrail çatışmaları
| 2021 Filistin-İsrail çatışmaları | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İsrail-Filistin çatışması'nın parçası | |||||||||
 | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
Destekleyenler: | |||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
 İsmail Haniye Saleh al-Arouri |  Binyamin Netanyahu Beni Gantz Aviv Kochavi Amikam Norkin Eli Sharvit | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
Gazze'de:
Batı Şeria'da: Doğu Kudüs'te: İsrail'e göre:
| 55+ polis yaralandı.[12] 1 İnsansız hava aracı | ||||||||
| 1 Lübnanlı, 1 Hint ve 2 Taylandlı öldü[13][14][15] | |||||||||
2021 Filistin-İsrail çatışmaları, 6 Mayıs 2021'de İsrail Yüksek Mahkemesinin Kudüs'ün Şeyh Cerrah Mahallesinde oturan bazı Filistinli ailelerin evlerinden zorla çıkarılmasına ve başka bir yere yerleştirilmesine karar vermesi üzerine başlayan, ardından Mescid-i Aksa'daki Filistinlilere orantısız müdahale sonrası[16][17] başlayan protestolarla büyüyen[18] ve daha sonra karşılıklı saldırılara dönüşerek devam eden çatışmalar bütünü.
Orantısız güç ve sonrası
Mescid-i Aksa
İsrail'in Doğu Kudüs'ü işgal ettiği 1967 yılındaki Altı Gün Savaşı'nın yıl dönümününü İbrani takvimine göre bazı Yahudiler tarafından "Kudüs Günü" olarak kutlandığından ve bu kutlamaların 2021 yılında 9-10 Mayıs tarihlerine denk gelmesi nedeniyle bir grup Yahudi tarafından Mescid-i Aksa'ya baskın çağrıları yapıldı.[19] Ancak aynı tarihlerde Müslümanlar içinde Ramazan Ayı gerçekleşmekteydi. Daha sonra sabah namazını Doğu Kudüs'ün "Eski Şehir" bölgesinde yer alan Mescid-i Aksa'da kılan binlerce Filistinli tekbirler getirerek protesto yürüyüşü gerçekleştirmiş, Harem-i Şerif'in bazı noktalarına barikatlar kurmuştur. İsrail Hükûmeti tarafından protestolara izin verilmeyeceği söylenmiş, İsrail polisi, Filistinlilere göz yaşartıcı gaz, plastik mermi ve ses bombalarıyla müdahale etti.
10 Mayıs 2021 tarihinde Mescid-i Aksa ve çevresinde İsrail Polisi'nin Filistinlilere polis şiddeti ile orantısız müdahale sırasında cami avlusundaki ağaçlardan biri alev aldı. Olay sırasında ağlama duvarı önünde bulunan bir grup Yahudi çıkan yangını şarkılar söyleyerek kutladı.[20] İsrail parlamentosunun Filistinli vekillerinden Aymen Odeh, bir grup İsraillinin yangını izleyişini sosyal medya hesabından aktardı.[21] Mescid-i Aksa, 1969 yılında da "Tanrı'nın Kilisesi" isimli tarikata mensup Avustralyalı Hristiyan Denis Michael Rohan tarafından kundaklanmıştı.[22]
Çatışma
İsrail'in hava saldırıları
Hamas'ın durumu protesto amacıyla hedef gözetmeksizin attığı yüzlerce füzeye misilleme yapmak isteyen İsrail, 10 Mayıs 2021'de Gazze şeridinde sivil veya Hamas üyesi ayırmadan[23][24] hava saldırıları başlattı.[25] Dokuzu çocuk 24 Filistinli öldürüldü, 103'ü yaralandı.[26] Adı Muhammed Abdullah Fayyad olan bir Hamas komutanı da öldürüldü.[27][28]
İsrail ordusu Gazze ve çevresine yönelik hava saldırılarında 15 Hamas üyesini öldürdüğünü iddia etti. Ancak bu, yalnızca bir Hamaslının öldüğünü bildiren Filistinli yetkililer tarafından doğrulanmadı.[29]
15 mayısta Gazze'deki basın kuruluşlarının ve Associated Press (AP) ile Al-Jazeera'nın da ofislerinin bulunduğu[30] 12 katlı bina İsrail Hava Kuvvetleri'ne ait F-16'lar tarafından binada Hamas'ın askeri varlıklarının bulunduğu gerekçesiyle vuruldu. Ağır hasar bina yıkıldı.[31]
10 mayısta başlayan çatışmalarda Gazze genelinde İsrail Hava Kuvvetleri'nin hava saldırıları sonucu en az 58 çocuk öldü, yüzlerce çocuk da yaralandı.[32] İsrail ordusunun Gazze'de gerçekleştirdiği hava saldırıları sonrası UNICEF, "çocuklara yönelik şiddetin durması" çağrısında bulundu.[33]
İsrail'in Kara Harekatı
13 mayısta İsrail ordusu Gazze'ye kara harekâtı başlattığını duyurdu.[34] İsrail ordusu kara harekâtı açıklamasını saatler sonra geri çekti. Kamuoyunda, İsrail ordusunun bu açıklamayla Hamas üyelerini Gazze Şeridi tünellerine çekip ardından hava saldırıları düzenlediği şekilde yorumlandı.[35]
Hamas'ın roket saldırıları
İsrail Hava Kuvvetleri tarafından Gazze merkezinde bulunan "Gazze kulesi"ne hava saldırısı düzenlemesi sonrası Hamas Gazze'deki kule binasına düzenlenen saldırılara cevaben İsrail'e 130 roket fırlattığını duyurdu.[36] İsrail ordusu ise Gazze sınırına askeri sevkiyatını sürdürdü.[37] İsrail Savunma Kuvvetleri ise 6 Mayıs'tan bu yana Gazze'den İsrail'e 1600'den fazla roket atıldığını iddia etti.[38]
10 Mayıs'ta Hamas, Gazze'den İsrail'e 150'den fazla roket attı.[39] İsrail Savunma Kuvvetleri, Kudüs ve Beyt Şemeş'e yedi roket atıldığını ve birinin durdurulduğunu söyledi.[40] Bir İsrail sivil aracına da tanksavar füzesi ateşlendi ve sürücüyü yaraladı.[41]
11 Mayıs'ta Hamas ve İslami Cihad İsrail evlerine roket atmaya devam etti. 41 İsrailli,[42] Aşdod ve Aşkelon'da roketlerin evlerini vurması ve bir okula çarpması sonucunda yaralandı.[41]
Diplomasi
Çin, Norveç ve Tunus 14 Mayıs'ta Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi toplantısı talep ederken, ABD itiraz etti. Konsey iki kez özel olarak toplandı, ancak ABD'nin itirazları üzerine bir bildiride mutabakata varamadı. 12 Mayıs'ta İsrail-Filistin İşleri ve Basın ve Kamu Diplomasisi Müsteşar Yardımcısı Hady Amr'ın bölgeye "derhal" gönderileceği açıklandı.[43] Mısır, Katar ve Birleşmiş Milletler'in ateşkes çabaları şimdiye kadar hiçbir ilerleme belirtisi göstermedi.[44]
13 Mayıs'ta Hamas, saldırıları 'karşılıklı temelde' durdurmaya hazır olduğunu belirterek ateşkes teklifinde bulundu. Netanyahu kabinesinin teklifi reddettiğini bildirdi.[45]
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, Ramazan ayının sonunu belirten İslami bir bayram olan Ramazan Bayramı'na atıfta bulunarak "Bayram ruhuna saygı nedeniyle" derhal ateşkes çağrısında bulundu.[46]
Hady Amr, 16 Mayıs'taki Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi toplantısı öncesinde "sürdürülebilir bir sükunete" nasıl ulaşılacağı konusundaki görüşmeler yapmak için Tel Aviv'e geldi.[47]
16 Mayıs'ta ABD Başkanı Joe Biden, Başbakan Benjamin Netanyahu ve Başkan Mahmud Abbas ile telefon görüşmeleri yaptı.[48]
Bir hafta içinde gerçekleştirilen üçüncü Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi acil toplantısının ardından, ABD'nin derhal ateşkes çağrısı yapan ortak bir bildiriyi bir kez daha engellediği bildirildi.[49]
Tepkiler
İsrail ve Filistin
9 Mayıs 2021'de İsrail Yüksek Mahkemesi, Başsavcı Avichai Mandelblit'in müdahalesinin ardından tahliyeye ilişkin beklenen kararı 30 gün erteledi.[50] İsrail Polisi ayrıca Yahudilerin Kudüs Günü kutlamaları için El Aksa meydanına gitmelerini yasakladı.[51] 10 Mayıs'ta İsrail, insani yardım da dahil olmak üzere Kerem Şalom sınır kapısını kapattı.[52]
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, İsrail polisinin eylemlerini savundu ve İsrail'in "hiçbir radikal unsurun sükunete zarar vermesine izin vermeyeceğini" söyledi. Ayrıca "Kudüs'te inşaat yapılmaması yönündeki baskıyı kesinlikle reddediyoruz" dedi.[53] İsrailli yetkililer, Biden yönetiminden duruma müdahale etmemesini istedi.[54]
10 Mayıs 2021'de Filistin Yönetimi devlet başkanı Mahmud Abbas, "Mübarek El Aksa Camii ve avlularında ibadet edenlere acımasızca fırtına ve saldırının uluslararası toplum için yeni bir meydan okuma" olduğunu açıkladı.[55]
Filistin'deki Filistin İslami Cihat Örgütü sözcüsü, İsrail'in "Kudüs'e yönelik saldırıyı başlattığını" söyledi. Bu saldırı bitmezse, ateşkese ulaşmak için diplomatik çabaların bir anlamı yok.[56] Hamas, İsrail hükûmetine ültimatom verdi ve 11 Mayıs günü saat 02: 00'ye kadar camiden güçleri kaldırmazlarsa başka bir roket saldırısı yapacaklarını söyledi.[57]
İsrailli Yahudilerden oluşan büyük bir kalabalık, 10 Mayıs'ta cami yakınında bir yangının etrafında toplandı ve yimakh shemam (yahudilerin düşmanlarına lanet okuma) sloganı attı; IfNotNow kurucu ortağı Simone Zimmerman, onları "Filistinlilere yönelik soykırım düşmanlığı cesaretlendirilmiş ve filtrelenmemiş" olarak gösterdikleri için eleştirdi.[58]
Netanyahu 11 Mayıs'ta acil bir güvenlik toplantısı düzenledi ve İsrail'in çeşitli yerlerinde okullar kapatıldı.[59]
İsrail Devlet Başkanı Reuven Rivlin Lod'daki ayaklanmaları bir pogrom olarak nitelendirerek kınadı.[60]
Uluslararası organizasyonlar
Avrupa Birliği her iki tarafı da gerilimi tırmanmamaya çağırdı ve "şiddet ve kışkırtma kabul edilemez ve her taraftan failler sorumlu tutulmalıdır'' dedi.[61]
Birleşmiş Milletler İsrail'in tüm planlanan tahliyeleri iptal etmesini ve ''güç kullanımında maksimum kısıtlama'' kullanmaya çağırdı.[62] Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi konuyu görüşmek üzere 10 Mayıs'ta kapalı oturum için toplandı.[63]
Arap Birliği 11 Mayıs'ta acil bir çevrimiçi toplantı yaptı.[64] Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Aboul Gheit, İsrail'in Gazze'ye yönelik hava saldırılarını "gelişigüzel ve sorumsuz" olmakla kınadı.[65]
İslam İşbirliği Teşkilatı 11 Mayıs'ta İsrail'i kınadı ve Filistin'e desteğini yineledi.[66]- Uluslararası Ceza Mahkemesi'nden savcı Fatou Bensouda 12 Mayıs 2021'de artan şiddet ve savaş suçlarının işlenme olasılığı konusunda endişeli olduğunu söyledi.[67]
Devletler
Arjantin Dışişleri Bakanlığı; hem İsrail güvenlik güçlerinin aşırı güç kullanması, hem de Hamas'ın İsrail topraklarına roket fırlatması gerekçesiyle kınama bildirisi yayınladı. Ayrıca endişelerini dile getirdi ve her iki tarafı da gerilimi tırmandırmamaya çağırdı.[68]
Avustralya Dışişleri Bakanı Marise Payne 12 Mayıs'ta şiddete ilişkin endişelerini dile getirdi ve her iki tarafı sükunete kavuşturmaya çağırdı.[69]
Bahreyn Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada İsrail güvenlik güçlerinin Filistinliler'e müdahale edilmesi kınandı.[70]
Birleşik Arap Emirlikleri'nden yapılan açıklamada ise işgal altındaki Doğu Kudüs'teki şiddet olaylarından endişe duyulduğu açıklandı.[71]
Ermenistan Dışişleri Bakanlığı 11 Mayıs'ta çatışmalarla ilgili "derin endişesini" dile getirerek, "ilgili tüm tarafları gerginliği azaltmak ve siviller arasında gelecekte ölümleri önlemek için itidal göstermeye" çağırdı.[72]
Kanada Dışişleri Bakanı Marc Garneau 9 Mayıs'ta "gerilimlerin derhal hafifletilmesi ve tüm tarafların herhangi bir tek taraflı eylemden kaçınması" çağrısında bulundu.[73]
Fas Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada saldırılardan endişe duyulduğu, Kral Muhammed'in ihlallerin gerilimi arttıracağını değerlendirdiği söylendi.[70]
Pakistan Dışileri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada "İsrail işgal güçlerince Mescid-i Aksa'da ibadet edenlere yönelik saldırıyı şiddetle kınıyoruz" denildi.[74]
Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada "Doğu Kudüs'te sivillere yönelik saldırıyı kararlılıkla kınıyoruz. Yaşanan gelişmeler Moskova'da derin bir endişeyle karşılandı. Tüm tarafları şiddeti tırmandıracak adımlardan kaçınmaya çağırıyoruz." denildi.[75]
Sudan Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada İsrail hükûmetine barış görüşmelerinin yeniden başlatılması olasılığına gölge düşürecek tek taraflı adımlardan kaçınması çağrısı yapıldı.[70]
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan İstanbul'da düzenlenen bir etkinlikte Müslüman ülkeleri ve uluslararası toplumu İsrail'e karşı adımlar atmaya çağırmış, "Zalim İsrail, terör devleti İsrail, Kudüs'teki Müslümanlara acımasızca ve etik olmayan bir şekilde saldırıyor" demiştir.[76] Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, "Hiçbir kutsala saygısı olmayan İsrail'in ilk kıblemiz Mescid-i Aksa'ya yönelik saldırılarını şiddetle kınıyorum." dedi.[77] TBMM Başkanı Mustafa Şentop, 8 Mayıs'ta İsrail polisinin Mescid-i Aksa'da sivillere saldırmasına ilişkin, "Bu gece, Mescid-i Aksa'da, namaz kılan cemaate saldırı açık bir devlet terörüdür. Şiddet ve zulüm eken barış ve huzur biçemez. Mescid-i Aksa'daki terörü lanetliyorum.",[78] 10 Mayıs'taki hava saldırılarına ilişkin ise "İşgalci İsrail tam anlamıyla bir devlet terörü uyguluyor. İsrail savaş uçaklarının Kuzey Gazze'ye düzenlediği saldırıda 3 çocuk öldü. Birleşmiş Milletler ve tüm dünya yine sessiz. Herkes sussa da, biz, Türkiye olarak hiçbir zaman susmayacağız" dedi.[79] Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu İsrail güvenlik güçlerinin orantısız müdahalesi için "Bu vahşete ses çıkarmayanlar Orta Doğu Barış Sürecinden bahsetmesin. Filistinli kardeşlerimizin sesi olmaya, haklarını savunmaya devam edeceğiz!" dedi.[80] Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun yaptığı açıklamada "Filistinlilere yönelik işgal ve şiddet politikasını endişeyle takip etmekteyiz. İsrail'in kutsallarımıza saldırması asla kabul edilemez. Bugün, ilk kıblemiz Mescid-i Aksa'ya ses bombalarıyla gerçekleştirilen baskını şiddetle telin ediyoruz" demiş,[81] Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, "İsrail işgal güçleri Mescid-i Aksa'yı derhal terk etmelidir. Bu menfur ve pervasız saldırılar derhal durmalıdır" demiş,[82] 10 Mayıs'ta Türkiye Büyük Millet Meclisinde (TBMM) grubu bulunan 5 parti, ortak bildiriyle İsrail'i kınadı.[83]
Ürdün Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Dayf el-Fayiz "Harem-i Şerif'e yapılan baskının ve barış içinde ibadet edenlere yönelik saldırının, açık bir ihlal ve barbarca bir davranış" dedi.[84]
Vatikan, Papa Francis, 9 Mayıs'ta Regina caeli konuşmasında Kudüs'te barış ve çatışmaların sona ermesi çağrısında bulundu.[85]
Protestolar
- 9 Mayıs'ta İngiltere Müslüman Derneği, İsrail'in saldırılarına karşı Londra, Manchester, Birmingham ve Bradford'da protestolar düzenledi.[86]
- 10 Mayıs'ta binlerce Ürdünlü Amman'daki İsrail büyükelçiliğinin önünde protesto düzenledi.[87]
- 10 Mayıs'ta binlerce Türk, Suriyeli ve Filistinli İstanbul'da İsrail konsolosluğunun önünde protesto düzenledi.[88] Protestocular, ellerinde Filistin ve Türk bayraklarıyla toplandı, "Türk ordusu Gazze'ye!" benzeri sloganlar attı.[89]
- 11 Mayıs'ta, Cape Town'da yüzlerce Güney Afrikalı, Filistin yanlısı bir protesto düzenledi.[90]
- 11 Mayıs'ta yüzlerce protestocu Brighton'da Filistin yanlısı bir grup protesto düzenledi.[91]
- Manhattan'da İsrail yanlısı ve Filistin yanlısı protestocular 11 Mayıs'ta çatıştı.[92]
- 11 Mayıs günü öğleden sonra Washington, DC'de Anayasa Caddesi'nde Filistin yanlısı bir gösteri düzenlendi.[93]
- Amerikan-İslam İlişkileri Konseyi (CAIR), 11 Mayıs'ta Washington D.C.'deki Dışişleri Bakanlığı önünde Filistin yanlısı bir protesto düzenledi. Protestoya Temsilciler Rashida Tlaib ve Andre Carson katıldı.[94]
- Bir İngiliz kampanyası olan "El Aksa Dostları", parlamento üyelerine en az 45.000 e-posta gönderdi ve organizatör İsmail Patel tarafından "ezildiğini" söyledi ve "İngiltere'nin önde gelen siyasi partilerinin liderlerinin" gösterdiğini "söyledi. Kudüs'ün El-Aksa Camii ve Şeyh Jarrah mahallesindeki krizde büyük ölçüde sessizliğini koruyan, kamuoyundan uzak duruyor ".[95]
- 14 Mayıs günü Tokyo'da Müslüman öğrenciler, Budist rahipler ve Hristiyan Barış Ağı temsilcileri ortak bir yürüyüş düzenledi. Yürüyüşte "Öldürme, daha fazla savaşma" sloganları attılar.[96]
Diğer tepkiler
- Pink Floyd grubunun solisti ve basgitaristi müzisyen Roger Waters,[97] şarkıcı Dua Lipa,[97] oyuncu Lena Headey,[97] Filistinli model Bella Hadid ve Nobel Barış Ödülü sahibi Pakistanlı aktivist Malala Yousafzai[97] sosyal medya hesaplarından Filistin'e destek verdi.
Ayrıca bakınız
- İsrail-Filistin Savaşı
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "İşgal altındaki Batı Şeria'da son 24 saat içinde şehit olan Filistinlilerin sayısı 11'e çıktı". Anadolu Ajansı. 16 Mayıs 2021. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021.
- ^ "Several Palestinians killed by Israeli fire in West Bank protests". Al Jazeera. 14 Mayıs 2021. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021.
- ^ "25 wounded, 23 arrested in Arab protests in Jerusalem and across Israel". The Times of Israel. 10 Mayıs 2021. 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021.
- ^ "Hamas and Israel exchange rocket fire following contentious 'Jerusalem Day' clashes". Washington Post. 10 Mayıs 2021. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021.
- ^ "IDF kills 4 Islamic Jihad, Hamas commanders in targeted strikes in Gaza". Times of Israel. 12 Mayıs 2021. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ "Israel: Arab father and daughter killed in Lod by Gaza rocket". Independent. 12 Mayıs 2021. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021.
- ^ "Kerala woman killed in rocket strike in Israel while she was on video call with husband". India Today. 12 Mayıs 2021. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021.
- ^ "A child, a teen, a man unable to run: 10 Gaza rocket victims in Israel". The Times of Israel. 16 Mayıs 2021. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021.
- ^ "Some 300 Palestinians, 21 cops said hurt in latest heavy clashes in Jerusalem". The Times of Israel. 10 Mayıs 2021. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021.
- ^ "Lebanese protester killed by Israeli troops at border". Al Jazeera. 14 Mayıs 2021. 10 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
- ^ "Indian woman in Israel killed in rocket attack by Palestinian militants from Gaza". The Hindu. 12 Mayıs 2021. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
- ^ "World powers urge truce as Israel-Palestinian conflict rages". Reuters. 18 Mayıs 2021. 28 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
- ^ "İsrail'in Mescid-i Aksa ve Filistinlilere saldırıları: 9'u çocuk 21 ölü, yüzlerce yaralı". Euronews. 11 Mayıs 2021. 19 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2021.
- ^ "İsrail polisinden Mescid-i Aksa'ya müdahale: 100 Filistinli yaralandı". Dünya. 9 Mayıs 2021. 19 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2021.
- ^ "Mescid-i Aksa'da İsrail Polisinden Nöbet Tutan Filistinlilere Müdahale". Hürriyet. 10 Mayıs 2021. 19 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Türkiye'den İsrail'e çok sert Mescid- i Aksa tepkisi". Milliyet. 10 Mayıs 2020. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Mescid-i Aksa'da çıkan yangını Yahudiler sevinçle izleyip kutladılar". Yeniçağ. 11 Mayıs 2021. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "Yüzlerce İsrailli Mescid-i Aksa'daki yangını konserdeymiş gibi izledi". Diken. 11 Mayıs 2021. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "Mescid-i Aksa 1969'da bugün kundaklanmıştı". Dünya Bülteni. 21 Ağustos 2018. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "İsrail'in gece boyu vurduğu Gazze'de yıkımın boyutu gün doğunca ortaya çıktı". Sözcü. 15 Mayıs 2021. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021.
- ^ "İsrail hava saldırısıyla masumları hedef alıyor". TRT Haber. 11 Mayıs 2021. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021.
- ^ "Hamas Fires Rocket Barrage at Jerusalem as IDF Green Lights Gaza Strikes". Algemeiner.com. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "Israel launches new air raids on besieged Gaza Strip: Live news". Al Jazeera. 10 Mayıs 2021. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "Israel launches airstrikes on Gaza strip after Hamas rocket attacks". the Guardian. 10 Mayıs 2021. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "Jerusalem violence leads to Hamas rockets on Israel, nine dead in Gaza". Reuters. 10 Mayıs 2021. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "IDF says it hit 130 targets in Gaza overnight after 200 rockets fired at Israel". The Times of Israel. 11 Mayıs 2021. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "Gazze'de 13 katlı bina vuruldu: Medya kuruluşlarının ofislerinin bulunduğu bina çöktü!". Habertürk. 15 Mayıs 2021. 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "Gazze: Associated Press ile El-Cezire ofislerinin bulunduğu bina İsrail saldırısında yıkıldı". Euronews. 15 Mayıs 2021. 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "Gazze: Filistinli çocuklar İsrail'in hava saldırılarından ve ablukasından nasıl etkileniyor?". BBC Türkçe. 17 Mayıs 2021. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021.
- ^ "Filistin ve İsrail'de Durum Tehlikeli ve Kritik Bir Noktaya Ulaştı". Unicef.org. 12 Mayıs 2021. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022.
- ^ "İsrail Gazze'ye kara harekatı başlattı". CNN Türk. 14 Mayıs 2021. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021.
- ^ "'İsrail kara harekâtı açıklamasıyla Hamas'a tuzak kurdu'". Gazete Duvar. 14 Mayıs 2021. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021.
- ^ Farah Najjar, Arwa Ibrahim (11 Mayıs 2021). "Israeli strike causes collapse of tower in Gaza: Live news". Aljazeera. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "İşgalci İsrail'den Gazze sınırına askeri sevkiyat". Yeni Şafak. 11 Mayıs 2021. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "Gaza shot 1,600 rockets at Israel as more than 80 Palestinians killed". dpa International (İngilizce). 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ Schwartz, Felicia; Lieber, Dov (10 Mayıs 2021). "Israel Strikes Hamas Targets After Rockets Fired at Jerusalem". The Wall Street Journal (İngilizce). ISSN 0099-9660. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Schwartz, Felicia; Lieber, Dov (10 Mayıs 2021). "Israeli Military Says Rockets Fired From Gaza Toward Jerusalem". The Wall Street Journal. Kudüs. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ a b Ahronheim, Anna; Joffre, Tzvi; Zonshine, Idan (11 Mayıs 2021). "Massive barrage of 60 rockets fired at Ashkelon, Ashdod; buildings hit". The Jerusalem Post (İngilizce). 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "41 Israelis injured after rockets strike homes in Ashkelon, Ashdod". The Jerusalem Post (İngilizce). 11 Mayıs 2021. 17 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "Biden to Send U.S. Official Hady Amr 'Immediately' to Meet Israeli, Palestinians Leaders". Haaretz. 12 Mayıs 2021. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ "U.S. objects to U.N. meeting on Israel, Gaza on Friday -diplomats". Reuters. 13 Mayıs 2021. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021.
- ^ Oliver Holmes, Harriet Sherwood, 'Israel draws up plan for Gaza ground attack as mob violence spreads,' 13 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Guardian 13 Mayıs 2021.
- ^ Magid, Jacob (14 Mayıs 2021). "UN secretary-general calls for Gaza ceasefire 'out of respect for spirit of Eid'". The Times of Israel. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
- ^ "Israel-Gaza violence: US envoy arrives for de-escalation talks". 15 Mayıs 2021. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021 – www.bbc.com vasıtasıyla.
- ^ Samuels, Ben (15 Mayıs 2021). "Biden speaks to both Netanyahu and Abbas in attempt to deescalate Gaza tensions". Haaretz. 27 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "US vetoes UN statement on Israel-Palestine for 3rd time in a week". www.aljazeera.com. 18 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2021.
- ^ Patrick Kingsley (gazeteci) (9 Mayıs 2021). "Israeli Court Delays Expulsion of Palestinian Families in East Jerusalem". The New York Times. Kudüs. 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2021.
- ^ Heller, Jeffrey (10 Mayıs 2021). "Palestinians and Israeli police clash at al-Aqsa mosque, over 300 hurt". Reuters. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Ari Gross Judah (10 Mayıs 2021). "Israel shuts crossing into Gaza, bars humanitarian goods". The Times of Israel. 27 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Jerusalem protests: Netanyahu defends Israeli action after clashes with Palestinians". BBC News. 9 Mayıs 2021. 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2021.
- ^ Ravid Barak (10 Mayıs 2021). "Israel calls on Biden administration to stay out of Jerusalem crisis". Axios.com. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Boxerman, Aaron (10 Mayıs 2021). "Abbas slams Israel's 'brutal storming' of Temple Mount, 'assault on worshipers'". Times of Israel. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Islamic Jihad: No point in truce efforts until Israel ends Jerusalem aggression". The Times of Israel. 11 Mayıs 2021. 27 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Hamas gives Israel another ultimatum to remove forces from Temple Mount". The Times of Israel. 11 Mayıs 2021. 27 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Jessica Corbett (10 Mayıs 2021). ""These Are Not 'Clashes'": Media Slammed for Coverage Amid Deadly IDF Attacks on Gaza". Common Dreams. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ Shira Rubin (11 Mayıs 2021). "After Jerusalem erupts, deadly strikes and clashes spread across Israel and the Palestinian territories". Washington Post. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "Rivlin condemns Lod 'pogrom' and 'shameful silence' of Arab leadership". The Times of Israel. 12 Mayıs 2021. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ "Scores injured in fresh night of Jerusalem clashes". the Guardian (İngilizce). 9 Mayıs 2021. 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "Jerusalem: Many injured on second night of clashes". BBC News (İngilizce). 9 Mayıs 2021. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ Ravid, Barak. "Israel calls on Biden administration to stay out of Jerusalem crisis". Axios (İngilizce). 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "Israeli-Palestinian violence escalating | NHK WORLD-JAPAN News". NHK WORLD (İngilizce). 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "Arab League condemns Israeli air strikes on Gaza". www.aljazeera.com (İngilizce). 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "Organisation of Islamic Cooperation condemns Israel as violence flares". France 24 (İngilizce). 12 Mayıs 2021. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "War crimes court concerned over Middle East violence -prosecutor". Reuters. 12 Mayıs 2021. 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "Preocupación por la situación en Israel y Palestina". www.cancilleria.gob.ar (İspanyolca). 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "Human rights groups call on Australia to drop pursuit of Israel trade deal over Palestine conflict". the Guardian (İngilizce). 13 Mayıs 2021. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ a b c "Arap Ülkelerinden İsrail'e Tepki". Amerika'nın Sesi. 9 Mayıs 2021. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Türkiye dahil 7 ülke İsrail polisinin Mescid-i Aksa'ya yaptığı saldırıyı kınadı". SonDakika. 8 Mayıs 2021. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Armenia MFA on clashes in Jerusalem". news.am (İngilizce). 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "Canada, Quartet slam Jerusalem violence, int'l pressure grows on Israel". The Jerusalem Post | JPost.com (İngilizce). 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "Pakistan: İsrail'i şiddetle kınıyoruz". TimeTürk. 8 Mayıs 2021. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "us Dışişleri: Doğu Kudüs'te sivillere yönelik saldırıyı kararlılıkla kınıyoruz". Sputnik. 8 Mayıs 2021. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Turkey's Erdogan calls Israel "terror state" over Palestinian clashes at Al-Aqsa". Reuters. 9 Mayıs 2021. 8 Ağustos 2018 tarihinde
|arşiv-url=kullanmak için|url=gerekiyor (yardım) arşivlendi. - ^ "Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'dan İsrail'e tepki". TÜRKGÜN. 8 Mayıs 2021. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Ali Kemal Akan (7 Mayıs 2021). "TBMM Başkanı Şentop: Mescid-i Aksa'da namaz kılan cemaate saldırı açık bir devlet terörüdür". AA. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "TBMM Başkanı Şentop: İşgalci İsrail devlet terörü uyguluyor". Hürriyet. 10 Mayıs 2021. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Bakan Çavuşoğlu: Filistinli kardeşlerimizin sesi olmaya devam edeceğiz". Yeni Şafak. 10 Mayıs 2021. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "İsrail'in saldırısına Türkiye'den sert tepki". Konhaber.com. 8 Mayıs 2021. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "İsrail'in Mescid-i Aksa saldırısına peş peşe tepkiler". CNN Türk. 8 Mayıs 2021. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Meclis'teki 5 partiden İsrail'e ortak kınama! 'İnsanlık suçu' vurgusu". Cumhuriyet. 10 Mayıs 2021. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Ürdün: İsrail'in Mescid-i Aksa'ya saldırısı barbarca". TRT Haber. 11 Mayıs 2021. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ CNA. "Pope Francis: To love like Christ means saying 'no' to love of money, vanity, power". Catholic News Agency (İngilizce). 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ "Kudüs'teki İsrail-Filistin çatışmalarının ortasında Bradford'da protesto düzenlendi". Telegraph & Argus. 9 Mayıs 2021. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ "Ürdünlüler El Aksa şiddeti nedeniyle İsrail'i protesto etti". Reuters. 10 Mayıs 2021. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "Türkiye'de İsrail'e karşı protestolar arttı şiddet". Reuters. 10 Mayıs 2021. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ Kerem Congar (11 Mayıs 2021). "Türkiye'de tam kapanmaya rağmen 10 kişi kişi İsrail'i protesto etti". Euronews. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ "Protestolar İsrail'in Gazze'deki Filistinlilere yönelik saldırılarını kınayan Güney Afrika'da". South African Broadcasting Corporation. 11 Mayıs 2021. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.[]
- ^ Olivia Marshall (11 Mayıs 2021). "İsrail-Filistin çatışmaları: Brighton'da dayanışma mitingi düzenlendi". The Argus. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ "Filistin Yanlısı, İsrail Yanlısı Protestocular Orta Doğu'da Artan Kriz Üzerine Manhattan'da Çatışıyor". WCBS-TV. 11 Mayıs 2021. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "İsrail, Hamas Trade Gerginlikler Kudüs'ün Üzerinden Giderek Ölümcül Roket Vuruyor". Voice of America. 11 Mayıs 2021. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ Aila Slisco (11 Mayıs 2021). "Reps. Rashida Tlaib ve André Carson, Biden'in Filistin Dışişleri Bakanlığı Dışında Protesto Yaptı". Newsweek. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ ""British campaign to save Sheikh Jarrah gets 'overwhelming' response"" (İngilizce). Middle East Monitor. 10 Mayıs 2021. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ "Japonya'da İsrail'in eylemleri protesto edildi". TRT Haber. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021.
- ^ a b c d Emma Nolan (11 Mayıs 2021). "Bella Hadid, Dua Lipa and the Other Celebs Supporting Palestine Over Israel". Newsweek. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
