İçeriğe atla

2020 Kabil Üniversitesi saldırısı

2 Kasım 2020'de, üç silahlı kişi Afganistan'ın Kâbil kentindeki Kabil Üniversitesi kampüsüne baskın düzenleyerek 35 kişiyi öldürdü ve 50 kişiyi yaraladı.[1] Saldırı, hükûmet yetkililerinin bir İran kitap fuarının açılışı için kampüse gelmesinin beklendiği sırada başladı. Üç silahlı adam daha sonra güvenlik güçleriyle çıkan kavgada öldürüldü.[2] Saldırı saat 11:00 civarında meydana geldi. Saldırının sorumluluğunu Irak İslam Devleti ve Levant - Horasan Eyaleti (IŞİD) üstlendi.[3]

Saldırı, Afgan hükûmeti, Taliban ve IŞİD'e bağlı savaşçılar arasında aylarca artan gerilimin ardından geldi.[2]

Arka fon

Kabil'in 3. Bölgesinde bulunan Kabil Üniversitesi, 22.000 kişilik öğrenci kitlesiyle Afganistan'ın en büyük yüksek öğretim kurumlarından biridir.[4] Üniversite daha önce, 2019'da üniversite kapılarının dışında dokuz kişinin ölümüne sebep olan bir bombalı saldırıya uğramıştı. Üniversiteye yapılan Kasım saldırısından sadece bir hafta önce, bir intihar bombacısı Kabil'deki başka bir eğitim kurumunda 30 kişiyi öldürmüştü.[5]

Saldırının olduğu gün üniversite uluslararası bir kitap fuarına ev sahipliği yapıyordu.[4][6] Etkinliğe çok sayıda Afgan hükûmet yetkilisinin ve İran'ın Afganistan büyükelçisinin katılması bekleniyordu.[7][8]

Saldırı

Saldırı 2 Kasım sabahı saat 11:00 civarında başladı. Bir grup silahlı adam, üniversitenin kapısında bir patlayıcı (muhtemelen bir intihar bombacısı)[6] patlattı, ardından içeri girdiler, çevredeki insanları öldürüp sonrasında yaklaşık 35 kişiyi rehin aldılar.[9] Birçok öğrenci üniversitenin çevre duvarlarının üzerinden tırmanarak saldırıdan kurtulurken, binalarda mahsur olanlar yerlerine sığınmak zorunda kaldı.[2] Saldırı sonucu yaralananların bir kısmı yakınlardaki Ali Abad hastanesine tahliye edildi.

Kabil polisi ve Afgan ordusu özel kuvvetleri üniversiteye sevk edildi ve sitenin çevresinde bir çevre oluşturuldu, ardından önümüzdeki birkaç saat içinde bina bazında bir arazi taraması yaptılar.[2][6] Saldırıya Amerikan askerleri ve Norveç özel kuvvetleri de karşılık verdi.[9][10]

Saldırının ardından SITE Intelligence Group, Irak İslam Devleti ve Levant'ın (IŞİD) bölge şubesinin cinayetlerin sorumluluğunu üstlendiğini bildirdi. Afgan Taliban saldırının sorumluluğunu reddetti, ancak bir Afgan hükûmet yetkilisi saldırıyı gruba bağladı.[9]

Kayıplar

Otuz beş kişi öldü ve 50'den fazla kişi yaralandı. Kurbanların çoğu, hepsi kamu idaresinin bir parçası olan Üniversite öğrencileriydi.[11] Yerel bir basın kuruluşu, ölümleri Afganistan'ın "yetenekli gençliğini kaybetmesi" olarak nitelendirdi çünkü bildirildiğine göre kurbanların çoğu sınıflarında en iyi performans gösteren kişiler arasında yer alıyordu.[12]

Tepkiler

Tahran'ın Azadi Kulesi saldırı anısına aydınlatıldı

Saldırı hem ulusal hem de uluslararası alanda büyük ölçüde kınandı. Başkanlık sözcüsü, "teröristlerin" Helmend'de mağlup olduktan sonra akademik merkezlere saldırdıklarını" söyledi. Eski başkan Hamid Karzai bunu "affedilemez bir suç" olarak nitelendirdi.[13] Tolo News'den Saad Mohseni bunu "Bu hayvanlar çocuklarımızı öldürüyor" olarak nitelendirdi.[14] Afgan hükûmeti saldırıdan sonraki gün ulusal yas günü ilan etti.[15]

Saleh, saldırının bir istihbarat hatası olduğunu kabul etti.[16] Ancak, saldırı için Taliban'ı suçladıktan sonra tepkiyle karşılaştı ve cevap olarak bunu yalanladı.[17]

Hem Pakistan hem de Hindistan saldırıyı[18][19][20][21] diğer ülkeler ve Birleşmiş Milletler gibi kınadı.[22][23][24][25]

Üniversiteden öğrenciler ertesi gün yerel basına saldırının kendilerini eğitimden caydırmayacağını söyledi.[26]

Ayrıca bakınız

  • 2019 Kabil Üniversitesi bombalaması

Kaynakça

  1. ^ "Death toll from Kabul University attack rises to at least 35 as anger grows". Reuters. Reuters. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020. 
  2. ^ a b c d "Gunmen storm Kabul University, killing 19 and wounding 22". The Washington Post. 2 Kasım 2020. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020. 
  3. ^ "Attack on Kabul University in Afghanistan's capital leaves at least 19 dead". CBS News. 2 Kasım 2020. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020. 
  4. ^ a b Herat (2 Kasım 2020). "Attack on Kabul University by Isis gunmen leaves 22 dead". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020. 
  5. ^ "Latest: At Least 30 Killed in Saturday's Blast in Western Kabul". TOLOnews (İngilizce). 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020. 
  6. ^ a b c "At least 22 dead as gunmen target students at Afghanistan's Kabul University". France 24 (İngilizce). 2 Kasım 2020. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020. 
  7. ^ "Iran-Afghanistan 3rd joint Book Fair kicks off". Mehr News Agency. 2 Kasım 2020. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020. 
  8. ^ "IS claims responsibility for Afghan university attack that leaves 22 dead". Irvine Times. Press Association. 2 Kasım 2020. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020. 
  9. ^ a b c Gibbons-Neff (2 Kasım 2020). "Gunmen Storm Kabul University, Killing at Least 19". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020. 
  10. ^ "Shooting at the University of Kabul – NRK Urix – Foreign..." AlKhaleej Today (Arapça). 3 Kasım 2020. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020. 
  11. ^ "University Attack: Who Were The Victims?". TOLOnews. 3 Kasım 2020. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020. 
  12. ^ "'Afghanistan Lost Its Talented Youth in University Attack'". TOLOnews. 3 Kasım 2020. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020. 
  13. ^ "Kabul University Attack Called 'Unforgivable Crime'". TOLOnews. 2 Kasım 2020. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020. 
  14. ^ "These Animals Are Killing Our Children". TOLOnews. 3 Kasım 2020. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020. 
  15. ^ "'Act of terror': At least 22 killed in Kabul University attack". Al Jazeera English. 3 Kasım 2020. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020. 
  16. ^ "Kabul University Attack an Intelligence Failure: Saleh". menafn.com. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ "VP Saleh Faces Backlash over Tweet Blaming Taliban for University Attack". 3 Kasım 2020. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ "IS attack on Kabul University kills 22". The Jakarta Post. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ "India strongly condemns terror attack at Kabul University". The Week. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  20. ^ ""Inhuman Act": India Condemns Terror Attack At Kabul University". NDTV.com. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2020. 
  21. ^ "India Strongly Condemns Terror Attack at Kabul University". The Wire. 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2020. 
  22. ^ "Security Council Press Statement on Terrorist Attack at Kabul University, Afghanistan | Meetings Coverage and Press Releases". www.un.org. 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2020. 
  23. ^ "President of Tehran University condemns terrorist attacks on Kabul University". iranpress.com (İngilizce). 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2020. 
  24. ^ "UN Chief Guterres strongly condemns 'appalling attack' at Kabul University". The Indian Express (İngilizce). 3 Kasım 2020. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2020. 
  25. ^ "UAE strongly condemns terror attack on Kabul University". www.mofaic.gov.ae. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2020. 
  26. ^ "Students Ready to Continue Studies Despite Attack". 3 Kasım 2020. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Afganistan</span> Batı, Orta ve Güney Asyanın birleştiği yerde bulunan devlet

Afganistan ya da resmî adıyla Afganistan İslam Emirliği, Orta Asya'nın güneyinde denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu ve güneyde Pakistan; batıda İran; kuzeyde Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan; kuzeydoğuda ise Çin ile komşudur. 652.000 km² yüz ölçümlü, kuzey ve güneydoğusunu düzlüklerin oluşturduğu dağlık bir ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Kâbil'dir. Yaklaşık 40 milyonluk nüfusunun çoğunluğunu Peştunlar, Tacikler, Hazaralar ve Özbekler oluşturur. Ülke, uluslararası alanda Afganistan İslam Cumhuriyeti olarak tanınmaktadır. ABD'nin Afganistan'dan çekilmesine akabinde gerçekleşen Taliban saldırıları ile 15 Ağustos 2021'de Taliban'ın başkent Kâbil'i ele geçirmesi sonucunda kurulmuş olup, yönetimin devri konusundaki tartışmalar ve görüşmeler devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Taliban</span> Afganistan merkezli İslamcı hareket

Taliban, Afganistan'da yönetimi elinde bulunduran Diyubendi İslamcı hareket ve askeri organizasyondur. Kendilerine Afganistan İslam Emirliği demekte olup ülke içinde bir savaş sürdürmüştür. İslam şeriatını yayma amacıyla Molla Muhammed Ömer tarafından 1994 yılında kurulan Taliban'ın 2016'dan beri lideri Mevlevi Hibetullah Ahundzade'dir. Grup; eroin gibi narkotiklerin ticaretinin yanı sıra haraç toplama, fidye ve alıkoyma gibi faaliyetlerle finanse edilmektedir. Ayrıca 2010'ların ortalarında, önceki hükûmetin yönetiminde yasadışı olan madencilik faaliyetlerinin kontrolünü ele geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ömer</span> Talibanın kurucusu ve eski lideri

Muhammed Ömer ya da Batı'da bilinen adıyla Molla Ömer, 1994 yılında Taliban'ı kuran Afgan militandır. 1996-2001 Afganistan İç Savaşı sırasında Taliban, Kuzey İttifakı ile savaşarak ülkenin büyük bölümünün kontrolünü ele geçirdi ve 1996 yılında Ömer'in Yüksek Lider olarak görev yapmaya başladığı Birinci İslam Emirliği'ni kurdu. El-Kaide'nin 11 Eylül saldırılarını gerçekleştirmesinden kısa bir süre sonra Taliban hükûmeti, Amerika'nın Afganistan'ı işgaliyle devrildi ve Ömer saklanmaya başladı. Amerika liderliğindeki koalisyon tarafından yakalanmadan başarıyla kaçtı ve 2013 yılında tüberkülozdan öldüğü bildirildi.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan İslam Cumhuriyeti</span> Afganistanda hüküm sürmüş eski bir devlet

Afganistan İslam Cumhuriyeti, Afganistan Savaşı sırasında 2004-2021 yılları arasında Afganistan'da var olan bir İslam cumhuriyetiydi. 2001'de ABD'nin Afganistan'ı işgal etmesinin ardından Taliban liderliğindeki Afganistan İslam Emirliği'nin ele geçirilmesi sonrası 2004 yılında kuruldu. 15 Ağustos 2021'de ülkenin büyük bölümünün kontrolü Afganistan İslam Emirliği'ne geçti. Afganistan'ın uluslararası olarak tanınan tek meşru devleti olduğu iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Savaşı (2001-2021)</span> ABDnin Afganistana girmesiyle başlayan süreç

Afganistan Savaşı, 2001 Ekim'inin 7. gününde başlamıştır. Amerika Birleşik Devletleri tarafından 11 Eylül saldırıları gerekçesi ile yapılmıştır. ABD Başkanı George W. Bush'un "terörle mücadele" politikası kapsamında yaptığı bir savaştır. Harekât Usame bin Ladin'in yakalanmasına değin sürecekti. Aynı zamanda Taliban ve diğer Taliban yandaşı güçlerin ortadan kaldırılması ile harekât sona erecekti. Böylelikle Afganistan'da iç güvenlik sağlanmış olacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Yahudilerin 2000 yıldan fazla yaşadığı Afganistan'da dış göçler nedeniyle nüfus zamanla büyük miktarda azalmıştır. Afgan Yahudi cemaatleri bugün en çok İsrail'de ve bir kısmı da ABD'de varlıklarını sürdürmektedir. Bugün Afganistan'da Zablon Simintov isimli tek bir Yahudi kalmıştır. Zablon, Afganistan'ın başkenti Kâbil'deki köhne sinagogun bakımıyla ilgilenmektedir; dünyanın çeşitli yerlerindeki Müslüman ve Yahudilerden gelen yardımlarla yaşamını sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan pasaportu</span> pasaport

Afgan pasaportu Pasaport Genel Müdürlüğü tarafından uluslararası seyahat amacıyla Afgan vatandaşlarına verilir. Geçerli bir Afgan kimlik kartına (Tazkira) sahip olan her kişi, her 5-10 yılda bir yenilenen bir Afgan pasaportu için başvurabilir ve alabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kâbil Uluslararası Havalimanı</span> Kâbilde yer alan uluslararası havalimanı

Kâbil Uluslararası Havalimanı veya eski ismiyle Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı (2014-2021), Afganistan'ın başkenti Kabil'deki uluslararası havalimanıdır. Khwaja Rawash Havalimanı ve Kabil Havalimanı olarak da bilinir. Ticari hava trafiğinin yanı sıra, ISAF'ın görev süresinin bir parçası olarak aynı zamanda bir askerî havalimanı olarak diğer NATO ülkeleri ve ABD tarafından kullanılmaktaydı. Şehir merkezine üç kilometre uzaklıktadır ve deniz seviyesinden yaklaşık 1.800 m yükseklikte yer alır.

Afganistan tarihi, yazılı olarak izleri bölgenin Ahameniş İmparatorluğu hakimiyeti altında olduğu MÖ 500'lü yıllara kadar süren bir tarihtir fakat MÖ 3000 ile 2000 yılları arasında topraklarında ileri düzeyde kentleşmiş bir kültürün var olduğuna dair kanıtlar da bulunmaktadır. Büyük İskender ve ordusu, Gaugamela Savaşı'nda Pers İmparatorluğu'nu yenilgiye uğrattıktan sonra MÖ 330 yılında Afganistan'a ulaştı. Greko-Baktrialılar, Mauryalılar, Kabil Şahiler, Kuşanlar, Seferîler, Samanîler, Gazneliler, Gurlular, Timurlar, Babürler, Hotakîler ve Dürraniler dahil birçok güçlü krallık, günümüz Afganistan topraklarında başkentler kurdular.

Ulusal Güvenlik Müdürlüğü Afganistan Hükûmetinin iç istihbarat ve güvenlik servisiydi. Merkezi Kabil'deydi ve Afganistan'ın 34 ilinin tümünde saha ofisleri ve eğitim tesisleri vardı. Doğrudan başkana ve meclise karşı sorumluydu. Çoğunluğu ABD Department of Homeland Security tarafından ve geri kalanı NATO ülkeleri tarafından eğitilmiş, aktif olduğu dönemde tahmini olarak 15,000-30,000 personeli olduğu düşünülmüştür. Ulusal Güvenlik Müdürlüğü, Afgan Ulusal Güvenlik Güçlerinin (ANSF) bir parçasıydı.

23 Temmuz 2016 tarihinde, Afganistan'ın başkenti Kabil şehrinde meydana gelen bombalı intihar saldırıları. Kentte protesto yürüyüşü için toplanan Hazara kökenli ve çoğunluğu Şii mezhebine mensup sivil topluluğu hedef alan ve ilk defa IŞİD tarafından gerçekleştirilen bu saldırı sonucu en az 80 kişi öldü, 231 kişi yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Savaşı (1978-günümüz)</span>

Afganistan Savaşı, Afganistan Demokratik Halk Partisi'nin 27-28 Nisan 1978'de gerçekleştirdiği Sevr Devrimi ile Afganistan Cumhuriyeti'nin yıkılıp Afganistan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulması sonrasında, kurulan hükûmete karşı olan kesimin ayaklanmasıyla başlayan ve devam eden iç savaş. Savaşın evreleri şunlardır:

<span class="mw-page-title-main">2017 Sina cami saldırısı</span>

2017 Sina cami saldırısı, 24 Kasım 2017'de, Mısır'da Bir-al-Abed kasabasındaki El-Ravda Camisi'ne, Cuma namazı sırasında yaklaşık 40 silahlı kişi tarafından gerçekleştirilen saldırı.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan'da turizm</span>

Afganistan turizm Bilgi ve Kültür Bakanlığı tarafından düzenlenir. Afganistan'da faaliyet gösteren en az 350 turizm şirketi bulunmaktadır. Turizm, onlarca yıllık savaşın ardından gelen 1978 Sevr Devrimi'nden önce zirvedeydi. Afganistan'a giriş için geçerli bir vize ve pasaport gerekmektedir. 1999'da Birleşmiş Milletler Kabil'de kalmanın günlük maliyetini 70 ABD doları olarak hesapladı.

8 Mayıs 2021'de Afganistan'ın batısında bulunan Kâbil'e bağlı bir Şii-Hazara bölgesi olan Dashte Barchi'deki Sayed al-Shuhada okulunun önünde, en az 85 kişinin öldüğü ve 147 kişinin yaralandığı bir bombalı araç saldırısı yapıldı. Saldırının ardından iki tane daha el yapımı patlayıcı (IED) patlaması meydana geldi. Kayıpların çoğunluğunu 11-15 yaş arası kızlar oluşturdu. Saldırı, yıllar boyunca Irak'ın bölgesel İslam Devleti ve Levant - Horasan Eyaleti'ne bağlı (IŞİD) mensup militanların sık sık saldırdığı bir mahallede gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">2021 Taliban saldırısı</span> Afganistandaki askeri saldırı

2021 Taliban saldırısı, Taliban ve müttefik militan grupların Afganistan İslam Cumhuriyeti ve müttefiklerine karşı 1 Mayıs 2021'de başlayan ve 15 Ağustos 2021'de Kabil'in Düşüşü ile biten büyük bir saldırıydı. Saldırı sonucunda Taliban ülkeyi ele geçirdi ve Afganistan İslam Emirliği'ni kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Kabil'in Düşüşü (2021)</span> Ağustos 2021de Talibanın Kabili ele geçirmesi

Kabil'in Düşüşü, Afganistan'ın başkenti Kabil'in 15 Ağustos 2021 tarihinde Taliban güçleri tarafından ele geçirilmesidir. Mayıs 2021'de Afgan hükûmetine karşı başlatılan askeri saldırının sonucudur. Şehrin ele geçirilmesinin ardından saatler sonra Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ülkeden kaçtı. ABD birliklerinin ülkeden çekilmesinin ardından Afganistan'ın vilayet başkentlerinin çoğu, 29 Şubat 2020'den itibaren art arda düştü.

<span class="mw-page-title-main">Emrullah Salih</span> 2021den beri Afganistan başkanı

Emrullah Salih, Şubat 2020'den Ağustos 2021'e kadar Afganistan'ın birinci başkan yardımcısı olarak görev yapan ve 2018'den 2019'a kadar içişleri bakanı vekili olarak görev yapan Afgan bir politikacıdır. Ayrıca 2018'den 2019'da kadar Afganistan İçişleri Bakanı vekili olarak görev yaptı ve 2004'ten 2010'daki istifasına kadar Ulusal Güvenlik Müdürlüğü (NDS) başkanlığı ɡörevinde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">2021 Kâbil havalimanı saldırıları</span>

2021 Kâbil Havalimanı Saldırıları, Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'nın Abbey Kapısı yakınlarında gerçekleşen iki intihar saldırısıdır. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın terör tehdidi nedeniyle ABD'lilere havalimanından ayrılmalarını söylemesinden saatler sonra geldi. Saldırılarda 13 ABD askeri ve 169 Afgan sivil dahil olmak üzere en az 182 kişi öldü.

<span class="mw-page-title-main">Zebihullah Mücahid</span>

Zebihullah Mücahid, Afganistan İslam Emirliği'nin resmi sözcüsü. Uzun süredir Taliban'ın birkaç sözcüsünden biri olarak hizmet ediyor, diğerleri Süheyl Şahin ve Yusuf Ahmedi'dir. Mücahid, genellikle Taliban'ın doğu, kuzey ve orta Afganistan'daki faaliyetleri hakkında yorum yaparken, Ahmedi ise batı ve güney bölgeleri hakkında sözcülük yapmaktan sorumluydu.