İçeriğe atla

2019 Tonga kızamık salgını

2019 Tonga kızamık salgını
22 Ekim 2019 –
günümüz[1]
HastalıkKızamık
Virüs cinsiKızamık virüsünün D8 genotipi
YerTonga
İlk vakaEkim 2019
İstatistikler
Doğrulanmış vakalar612[2]

2019 Tonga kızamık salgını, Ekim 2019'da Tongalı bir ragbi takımı oyuncularının Yeni Zelanda'dan dönmesinden sonra başladı.[3] Yaygınlaşan salgında 5 Ocak 2020 itibarıyla 612 kızamık vakası görülmüştü.

Arka plan

Kızamık salgını maruziyeti için varsayımsal bir zaman çizelgesi.

2017'den itibaren Dünya Sağlık Örgütü, Asya Pasifik Bölgesi'ndeki kızamık salgınlarını izlemeye başladı. Kızamık, Tonga, Fiji, Avustralya, Kamboçya, Japonya, Güney Kore, Malezya, Tayland, Vietnam, Samoa, Filipinler ve Yeni Zelanda'daki salgınlarla Büyük Okyanus bölgesi boyunca yayıldı.[4][5] Daha önce, kızamığın Asya Pasifik Bölgesi'nde eradike edildiğine inanılıyordu. Bu salgından önceki en son bildirilen vaka 2014 yılındaydı.[5]

Samoa, Tonga ve Fiji, 2019 kızamık salgınlarıyla mücadele etmek için olağanüstü hâl ilan etti. Samoa'daki ölüm sayıları ile Tonga ve Fiji'deki ölümlerin az olması karşılaştırıldığında, bu, Samoa'daki %31 aşılama oranına kıyasla Tonga ve Fiji'deki çok daha yüksek oranlarla açıklanıyor.[6]

Vakaların çoğu, ilk vakaların başladığı Tongatapu adasındaydı. Tüm vakaların %88'i Tongatapu'da ve %10'u komşu Vava'u adasında gerçekleşti.[7][8]

Aşı reddi

Salgın, 2018'de Samoa'da iki bebeğin kızamık aşısı aldıktan kısa bir süre sonra öldüğü ve ülkenin kızamık aşı programını askıya almasına yol açan bir olayın ardından ortaya çıkan tepkiler nedeniyle, Samoa'da bir önceki yıla göre kızamık aşısında keskin bir düşüş olmasına neden oldu.[9] İki bebeğin ölümünün nedeni, aşı tozunu son kullanma tarihi geçmiş anestezik ile karıştıran iki hemşire tarafından aşının yanlış hazırlanmasıydı.[10] Sorumlu hemşireler adam öldürme suçlamasıyla 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve Samoa aşı karşıtı savunucuları tutuklamaya başladı. Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol Merkezi, aşı çabalarını koordine etmek ve aşı yanlış bilgisiyle mücadele etmek için Samoa, Tonga ve Fiji'ye temsilciler gönderdi.[11]

Hükûmetin yanıtı

Sağlık Bakanlığı müsteşarı Siale 'Akau'ola, 12.000'den fazla kişinin yeniden aşılandığını söyledi. Bu aşı programı okul çağındaki çocukları ve 6-11 aylık bebekleri hedef aldı. Şubat 2020'de 1-9 yaş arası çocukları hedefleyen ikinci bir aşılama programı yürütülmüştür.[12] Tonga'da aşılama oranı %90'ın üzerindeydi ve bu durum Samoa ve Yeni Zelanda'da görülen enfeksiyon oranlarını olumsuz gösteriyordu.[13] Kasım 2019'da Tonga Eğitim Bakanı 2020'nin başına kadar tüm ilkokulları kapattı.[14]

Uluslararası yanıt

UNICEF, Vanuatu, Cook Adaları, Nauru, Niue, Tokelau ve Tuvalu, Samoa, Tonga ve Fiji'ye yaklaşık 300.000 aşı gönderdi.[15] Samoa, Tonga ve Fiji de olağanüstü hâl ilan etti.[16] WHO ve UNICEF, kızamık salgınının ardından hastalığı önlemeye daha fazla yardımcı olabilmek için Pasifik Ada Ülkeleri için bir araç seti geliştirdi.[15] Tonga tüm okulları birkaç günlüğüne kapatırken Amerikan Samoası, Tonga ve Samoa'dan gelen tüm yolcuların aşı kanıtı sunmalarını talep etmeye başladı.[17] Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol Merkezi, salgının ardından Tonga Krallığı'na 1. seviye seyahat yasağı koydu.[14] Vanuatu, Cook Adaları, Nauru, Niue, Tokelau ve Tuvalu da Tonga Krallığı'nın ardından seyahat yasağı konulan ülkeler arasında geldi.

1 Ekim'den sonra UNICEF, Tonga'ya 12.000 kızamık aşısı teslim etti.[18] UNICEF daha sonra ilk uygulamanın başarısını takiben 6.000 ek aşı dozu soğuk zincirini sağladı.[14] Yurt içi ve yurt dışı koordineli çalışmalarla Ocak 2020'ye kadar 24 yaş altı 44.605 kişi aşılanmıştır. Bu, rutin çocukluk aşısı ile birlikte daha önce aşılanmış bireyler için ek aşıların uygulanmasını da içeriyordu.[19]

10 Aralık'ta Amerikan Samoası kızamık salgını ilan etti, devlet okullarını ve park toplantılarını kapattı[20] ve Samoa ile Tonga üzerinden Amerikan Samoası'na seyahat edenlerin tüm giriş izinlerini askıya aldı.[21]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Samoa, Fiji and Tonga - Measles outbreak (DG ECHO, WHO, UNICEF and media) (ECHO Daily Flash of 25 November 2019) - Samoa". ReliefWeb (İngilizce). 25 Kasım 2019. 27 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021. 
  2. ^ Mayron, Sapeer (5 Ocak 2020). "It's okay to vaccinate, Minister Aupito spreads the message" (İngilizce). Samoa Observer. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021. 
  3. ^ "Tonga Measles Outbreak 2019 - Situation Report #8" (İngilizce). 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2019. 
  4. ^ Whyte, Chelsea (6 Aralık 2019). "Samoan government takes drastic measures to fight measles outbreak". New Scientist (İngilizce). 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021. 
  5. ^ a b "WHO | Measles – Pacific Island Countries and Areas". Dünya Sağlık Örgütü (İngilizce). 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2020. 
  6. ^ "The wrong jab that helped cause a measles crisis". BBC News (İngilizce). Birleşik Krallık. 2 Aralık 2019. 5 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021. 
  7. ^ "440 measles cases reported in outbreak". Matangi Tonga (İngilizce). 9 Aralık 2019. 11 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2019. 
  8. ^ "Tonga measles outbreak 2019-2020 update". Outbreak News Today (İngilizce). 13 Ocak 2020. 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021. 
  9. ^ Agence France-Presse (28 Kasım 2019). "Samoa measles outbreak: WHO blames anti-vaccine scare as death toll hits 39". The Guardian (İngilizce). 29 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021. 
  10. ^ "'Her body was turning black': Samoan nurses jailed for infant vaccination deaths". ABC News (İngilizce). 2 Ağustos 2019. 3 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021. 
  11. ^ Sun, Lena H. (11 Aralık 2019). "CDC sends experts to fight measles outbreaks in Pacific islands neighboring Samoa" (İngilizce). The Washington Post. 23 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021. 
  12. ^ "Tonga Measles Outbreak 2019-20 - Situation Report #17 - Tonga". ReliefWeb (İngilizce). 6 Şubat 2020. 8 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021. 
  13. ^ Rovoi, Christine (29 Kasım 2019). "Tonga close to achieving measles vaccination targets - Ministry". RNZ (İngilizce). 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 
  14. ^ a b c Carlson, Robert (29 Kasım 2019). "Pacific Island Measles Outbreak Gains Needed Support From UNICEF". www.vaxbeforetravel.com (İngilizce). 1 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021. 
  15. ^ a b "UNICEF delivers over 260,000 vaccines and medical supplies to fight measles outbreaks in Samoa, Fiji and Tonga". www.unicef.org (İngilizce). 28 Kasım 2019. 29 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 
  16. ^ "Samoa measles outbreak worsens". BBC (İngilizce). 23 Kasım 2019. 5 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 
  17. ^ Wibawa, Tasha (19 Kasım 2019). "Samoa's measles crisis has claimed 15 lives but how did the outbreak start?" (İngilizce). ABC. 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 
  18. ^ "UNICEF delivers over 260,000 vaccines and medical supplies to fight measles outbreaks in Samoa, Fiji and Tonga" (İngilizce). 28 Kasım 2019. 29 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 
  19. ^ "Tonga measles: Case tally now 659". Outbreak News Today (İngilizce). 17 Şubat 2020. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 
  20. ^ Hofschneider, Anita (9 Aralık 2019). "Hawaii Lt Gov Says Samoa Medical Mission Won't Be The Last". Honolulu Civil Beat (İngilizce). 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 
  21. ^ "American Samoa tightens entry as measles fears grow" (İngilizce). 10 Aralık 2019. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tonga</span> Büyük Okyanusta bir ada devleti

Tonga ya da resmî adı ile Tonga Krallığı,, Büyük Okyanus'ta yaklaşık 169 adadan oluşan ada ülkesi. Toplam kara yüzölçümü yaklaşık 700 km2 olan ülke, Güney Pasifik Okyanusu'nun yaklaşık 700.000 km2 büyüklüğünde bir alanı kaplar. 2021 itibarıyla nüfusu 104.494 olan ada ülkesinin nüfusunun %70'i başkent Nuku'alofa'nın bulunduğu Tongatapu adasındadır. Ülke nüfusunun geri kalanı, ülkedeki 35 adada yaşamaktadır. Tonga, kuzebatısında Fiji ile Wallis ve Futuna (Fransa), kuzeydoğusunda Samoa, batısında Yeni Kaledonya (Fransa) ile Vanuatu, doğusunda Niue ve güneybatısında Kermadec ile sınırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kızamık</span> insanları etkileyen viral bir hastalık

Kızamık, kızamık virüsünün neden olduğu oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. Belirtiler genellikle enfekte bir kişiye maruz kaldıktan 10-12 gün sonra gelişir ve 7-10 gün sürer. İlk belirtiler genellikle 40 °C'den yüksek ateş, öksürük, burun akıntısı ve iltihaplı gözlerdir. Semptomların başlamasından iki veya üç gün sonra ağız içinde Koplik lekeleri olarak bilinen küçük beyaz lekeler oluşabilir. Genellikle yüzde başlayan ve daha sonra vücudun geri kalanına yayılan kırmızı, düz bir döküntü tipik olarak semptomların başlamasından üç ile beş gün sonra başlar. Yaygın komplikasyonlar arasında ishal, orta kulak enfeksiyonu (%7) ve zatürre (%6) yer alır. Bunlar kısmen kızamığın neden olduğu bağışıklık sisteminin baskılanmasına bağlı olarak ortaya çıkar. Daha az yaygın olarak nöbetler, körlük veya beyin iltihabı meydana gelebilir. Diğer isimler arasında morbilli, rubeola, kırmızı kızamık ve İngiliz kızamığı bulunmaktadır. Alman kızamığı olarak da bilinen kızamıkçık ve roseola, birbiriyle ilgisi olmayan virüslerin neden olduğu farklı hastalıklardır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Samoası millî futbol takımı</span>

Amerikan Samoası millî futbol takımı, Amerikan Samoası'nın uluslararası arenada temsil eden futbol takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aşılama</span> hastalıklara karşı koruma için aşının uygulanması

Aşılama, bağışıklık sisteminin bir hastalığa karşı bağışıklık geliştirmesine yardımcı olmak için bir aşının uygulanmasıdır. Aşılar zayıflatılmış, canlı veya öldürülmüş halde bir mikroorganizma veya virüs ya da organizmadan alınan proteinler veya toksinler içerir. Vücudun adaptif bağışıklığını uyararak, bulaşıcı bir hastalıktan kaynaklanan hastalıkları önlemeye yardımcı olurlar. Bir nüfusun yeterince büyük bir yüzdesi aşılandığında, sürü bağışıklığı ortaya çıkar. Sürü bağışıklığı, bağışıklık sistemi baskılanmış - zayıflatılmış bir versiyonu bile kendilerine zarar vereceği için aşı olamayan - kişileri korur. Aşılamanın etkinliği geniş çapta incelenmiş ve doğrulanmıştır. Aşılama, bulaşıcı hastalıkların önlenmesinde en etkili yöntemdir; çiçek hastalığının dünya çapında ortadan kaldırılmasından ve çocuk felci ve tetanos gibi hastalıkların dünyanın büyük bir kısmından yok edilmesinden büyük ölçüde aşılama sayesinde sağlanan yaygın bağışıklık sorumludur. Bununla birlikte, Amerika'daki kızamık salgınları gibi bazı hastalıklarda, 2010'larda nispeten düşük aşılama oranları nedeniyle - kısmen aşı tereddütlerine atfedilen - artan vakalar görmüştür. Dünya Sağlık Örgütüne göre aşılama sayesinde yılda 3,5-5 milyon ölüm önlenmektedir.

11 Nisan 2001'de, 2002 FIFA Dünya Kupası'nın Okyanusya Futbol Konfederasyonu (OFC) bölgesinin elemelerinin 1. turunda, Avustralya ve Amerikan Samoası millî futbol takımları arasında bir maç oynandı. Avustralya'nın Coffs Harbour şehrindeki Uluslararası Stadyum'da oynanan maç, Avustralya'nın 31-0'lık galibiyetiyle sona erdi. Bu skor, millî futbol takımları arasında oynanan maçlarda alınan en farklı galibiyet rekorunu kırdı. Maçta 13 gol kaydeden Archie Thompson, millî takımlar arasında oynanan bir maçta en fazla gol atan oyuncu unvanını elde etti. Maçı 8 golle tamamlayan David Zdrilic ise I. Dünya Savaşı sonrasındaki dönemde, millî takımlar arasındaki bir maçta en fazla gol atan ikinci oyuncu oldu.

2004 OFC Uluslar Kupası, 29 Mayıs ile 12 Ekim 2004 tarihleri arasında düzenlenen yedinci OFC Erkekler Uluslar Kupası turnuvası. Turnuvanın ilk iki aşaması, aynı zamanda 2006 FIFA Dünya Kupası Okyanusya elemeleri olarak düzenlendi. Avustralya ile Solomon Adaları'nın karşılaştığı final ise elemelerden ayrı olarak, kupayı kazanan takımı belirlemek amacıyla yapıldı. İki ayaklı oynanan finalde, rakibini 1-5 ve 6-0'lık skorlarla yenen Avustralya, dördüncü kez kupanın sahibi oldu.

2014 FIFA Dünya Kupası OFC elemeleri en kötü sıralamaya sahip dört takımın tek maç üzerinden karşılaştığı, 22-26 Kasım 2011 tarihleri arasında Samoa'nın başkenti Apia'da yapılan Birinci Tur maçları ile başladı.

2018 FIFA Dünya Kupası OFC elemeleri birinci tur maçları, 31 Ağustos-4 Eylül 2015'te Tonga'da oynandı.

<span class="mw-page-title-main">Kızamık aşısı</span> kızamık hastalığına karşı kullanılan aşı

Kızamık aşısı, kızamık hastalığına yakalanmaya karşı koruyan aşıdır. Tek bir dozdan sonra bağışıklık geliştirmeyenlerin neredeyse tamamı ikinci bir dozdan sonra bağışıklık geliştirir. Bir toplumda aşılanma oranı %92'den fazla olduğunda, kızamık salgınları tipik olarak artık meydana gelmez; ancak aşılanma oranı azalırsa tekrar ortaya çıkabilir. Aşının etkinliği uzun yıllar sürer. Zaman içinde daha az etkili olup olmadığı belirsizdir. Aşı, kızamığa maruz kaldıktan sonraki birkaç gün içinde yapılırsa da kızamığa karşı koruma sağlayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Samoa'da COVID-19 pandemisi</span>

Samoa'da COVID-19 pandemisi, devam eden küresel koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) viral pandemisinin bir parçasıdır. Samoa'da ilk vaka 18 Kasım 2020'de tespit edildi.

2019 Kuala Koh kızamık salgını, Malezya'nın Kelantan eyaletindeki Kuala Koh Köyü'ndeki Batek halkının Orang Asli alt grubu arasında Mayıs-Temmuz ayları arasında meydana gelen bir kızamık salgınıydı. Birkaç köylünün ani ölümünün ardından hastalık, Haziran ortasında Malezya Sağlık Bakanlığı tarafından kızamık olarak tanımlanana kadar yaklaşık bir ay boyunca köylüler ve halk arasında bir bilinmezliğe dönüştü.

2019 Filipinler kızamık salgını 2019'un başlarında başladı. Şubat 2019'da Filipin hükûmeti tarafından Metro Manila da dahil olmak üzere Luzon ve Visayas'taki belirli idari bölgelerde resmi olarak kızamık salgını ilan edildi. Salgın, iddiaya göre Dengvaxia aşı tartışmasının nedeniyle 15 yıl önce %88 olan yüksek aşılama oranlarının %74'e kadar düşmesine bağlanmıştır.

2012 yılının sonlarında Sudan'ın Darfur bölgesinde, son yirmi yılda Afrika'yı vuran en büyük sarıhumma salgını meydana geldi. 10 Ocak 2013 tarihinde, Sudan Federal Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2 Eylül 2012'den bu yana, tahmini vaka ölüm oranı %20 olan 171 ölüm dahil 847 şüpheli vaka olduğunu bildirdi. Kasım ayının ortalarında toplu bir aşı kampanyası başlatıldı. Ocak ayı başlarında, Darfur'un beş eyaletinde yeni vaka görülmedi.

<span class="mw-page-title-main">2019-2020 Kongo Demokratik Cumhuriyeti kızamık salgını</span>

2019 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde (DRC) kızamık salgını çıktı. 2019 yılının başlarında DKC'nin güneydoğu bölümünde başlayan salgın daha sonra tüm illere yayıldı. Haziran 2019'a kadar salgının, eşzamanlı Ebola salgınının ölüm oranını aştığı bildirildi. Nisan 2020'ye kadar, 341.000'den fazla kişiye bulaştı ve yaklaşık 6.400 ölüm meydana geldi. Bu durum öncelikle beş yaşın altındaki çocukları etkilemiştir, enfeksiyonların %74'ünü ve ölümlerin yaklaşık %90'ını bu yaş aralığı oluşturmaktadır.

Kivu Ebola salgını, 2018'den 2020'ye kadar Orta Afrika'daki Doğu Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde (DRC) ortaya çıkan bir Ebola virüsü salgınıdır 1 Ağustos 2018 ile 25 Haziran 2020 arasında 3.470 bildirilen vaka ile sonuçlandı. Kivu salgını, ilk vakası 13 Ağustos 2018'de doğrulanan Ituri Eyaletini de etkiledi. Kasım 2018'de salgın, DRC tarihindeki en büyük, ve 2013–2016 Batı Afrika salgını'ndan sonra dünya çapında kaydedilen tarihteki ikinci en büyük Ebola salgını oldu, Haziran 2019'da virüs, ailesiyle birlikte Uganda'ya giren 5 yaşındaki Kongolu bir çocuğa bulaşarak Uganda'ya ulaştı, ancak kontrol altına alındı.

<span class="mw-page-title-main">2019-2020 Yeni Zelanda kızamık salgını</span>

2019-2020 Yeni Zelanda kızamık salgını, başta Auckland bölgesi olmak üzere Yeni Zelanda'yı etkileyen bir salgındı. Salgın, 1999'daki grip salgınından bu yana Yeni Zelanda'daki en kötü salgın oldu ve 1938'den beri görülen en kötü kızamık salgınıydı.

2018 Madagaskar kızamık salgını, 2018 sonbaharında Madagaskar'da ortaya çıkan kızamık salgınıdır. İlk vakalar Eylül ayının başlarında Madagaskar'ın başkenti Antananarivo'da görüldü. Hükûmet sağlık yetkilileri, bölgedeki yoksulluk ve düşük aşılama oranları nedeniyle son derece bulaşıcı hastalığı kontrol altına alamadı ve Madagaskar tarihindeki en büyük kızamık salgınını yaşadı. 115.000'den fazla insan enfekte oldu ve 1200'den fazla kişi bu salgında ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">2019 Samoa kızamık salgını</span>

2019 Samoa kızamık salgını Eylül 2019'da başladı. 6 Ocak 2020 tarihine gelindiğinde 200.874 nüfuslu Samoa'da 5.700'den fazla kızamık olgusu ve buna bağlı 83 ölüm mevcuttu. Toplumun üçte birinden fazlası enfekte olmuştu. Bu salgının sebebi olarak civar adalarda aşılanma oranının %99'a yakın olmasına rağmen Samoa'da 2017'de %74'ten 2018'de %31-34'e düşmesi düşünüldü.

2019 New York kızamık salgını, 2019 yılında başta New York City ve civarındaki Rockland County olmak üzere New York eyaletini etkileyen salgındır.

<span class="mw-page-title-main">KKK aşısı</span> kızamık, kabakulak ve kızamıkçığa karşı uygulanan çeşitli karma aşılardan herhangi biri

KKK aşısı, KKK olarak kısaltılan kızamık, kabakulak ve kızamıkçığa karşı bir aşıdır. İlk doz genellikle 9 aylık ile 15 aylık arasındaki çocuklara verilir, ikinci doz ise 15 aylık ile 6 yaş arasında ve dozlar arasında en az dört hafta olacak şekilde yapılır. İki dozdan sonra insanların %97'si kızamığa, %88'i kabakulağa ve en az %97'si kızamıkçığa karşı korunmuş olur. Aşı ayrıca bağışıklık kanıtı olmayanlara, iyi kontrol edilen HIV/AIDS'lilere ve eksik bağışıklığı olanlara kızamığa maruz kaldıktan sonraki 72 saat içinde önerilmektedir. Enjeksiyon yoluyla yapılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.