İçeriğe atla

2019 Kazakistan cumhurbaşkanlığı seçimi

Kazakistan Başkanlık Seçimleri, 2019
Kazakistan
← 20159 Haziran 20192022 →
Katılım%77.4[1]
 
Aday Kasım Cömert TokayevAmirjan Qosanov
Parti Nur Otan Ult Tagdyry
Aldığı oy 6.504.054 1.472.733
Oran %70.76 %16.02

İllerin katılım oranları

Önceki Devlet Başkanı

Kasım Cömert Tokayev
Nur Otan

Seçilen Devlet Başkanı

Kasım Cömert Tokayev
Nur Otan

2019 Kazakistan erken başkanlık seçimleri, dönemin devlet başkanı Nursultan Nazarbayev'in istifasından dolayı 9 Haziran 2019'da yapılan seçimdir.[2] Seçim gününe kadar vekaleten devlet başkanlığı görevini yapan Kasım Cömert Tokayev'in de aday olduğu seçimde kayıtlı olarak toplam yedi aday bulunmaktadır.

Mevcut Devlet başkanı Kasım Cömert Tokayev, %70.76'lık oy oranıyla devlet başkanı seçildi.[3]

Arka plan

Önceki seçimde beşinci dönem için seçilen devlet başkanı Nursultan Nazarbayev, Mart 2019'da istifa etmeseydi görev süresi 2020 yılında dolacaktı. İstifadan sonra ise dönemin Kazakistan Meclisi başkanı Kasım Cömert Tokayev görevi devraldı. Fakat Tokayev, siyasi belirsizlikten kaçınmak amacıyla 2020 yılında yapılması planlanan seçimlerin 9 Haziran 2019'da yapılacağını duyurdu.

Seçim sistemi

Kazakistan devlet başkanı seçimleri iki turda yapılmaktadır. Eğer hiçbir aday ilk turda oyların çoğunluğunu alamazsa ilk iki aday arasında ikinci tur oylama yapılır.

Tepkiler

Başkent Astana'da ve Almatı'da çok sayıda grup, seçimleri ve hükûmeti protesto etti. Protesto etmek isteyen yüzlerce vatandaş gözaltına alındı.[4][5]

Adaylar

Seçimlere itiraz etmek için Merkez Seçim Komisyonuna dokuz aday başvurdu. Bir adayın yeterli derecede Kazakça bilmemesi ve diğer bir adayın seçimlerden çekilmesi nedeniyle kayıtlı yedi aday bulunmaktadır.

Aday ve partisi Mesleği
Jambıl Ahmetbekov
Komünist Halk Partisi
Meclis üyesi
(2012–günümüz)
Daniya Yespayeva
Ak Yol
Meclis üyesi
(2016–günümüz)
Amirjan Qosanov
Ult Tagdyry
Gazeteci
Toleutai Rahımbekov
Auyl
Ulusal Tarım Bilim ve Eğitim Merkezi

Yönetim kurulu başkanı

Amangeldy Taspikhov
Kazakistan Sendikalar

Federasyonu

Batı Kazakistan Bölgesi Sendikaları

Bölge birliği başkanı


Meclis üyesi
(2004-2007)

Kasım Cömert Tokayev
Nur Otan
Kazakistan devlet başkanı
(2019–günümüz)
Kazakistan Cumhuriyeti Parlamentosu Senatosu başkanı
(2007-2011 ve 2013-2019)
Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi genel müdürü
(2011-2013)
Kazakistan dışişleri bakanı
(2002-2007)
Kazakistan başbakanı
(1999-2002)
Sadybek Tugel
Uly Dala Kyrandary
Kazakistan Ulusal Spor Birliği ilk başkan yardımcısı


Kazakistan Binicilik Federasyonu başkanı

Sonuçlar

Nur Otan partisinin adayı Kasım Cömert Tokayev, %70.76'lük bir oy oranıyla birinci turda Kazakistan devlet başkanı olarak seçildi.[3][6]

Aday Partisi Aldığı oy Oran
Kasım Cömert TokayevNur Otan 6.504.054 %70.76
Amirjan Qosanov Ult Tagdyry 1.472.733 %16.2
Dania Yespayeva Ak Yol470.153 %5.2
Toleutai Rakhimbekov Auyl 294.271 %3.2
Amangeldy Taspikhov Kazakistan Sendikalar Federasyonu 190.304 %2.7
Jambıl AhmetbekovKomünist Halk Partisi 167.249 %1.83
Sadybek Tugel Uly Dala Kyrandary 84 348 %0.92

Kaynakça

  1. ^ "The Central Election Comission of The Republic of Kazakhstan". 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2019. 
  2. ^ "Kazakistanda Erken Secim Karari". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  3. ^ a b "Kazakistanda Kasim Comert Tokayev Secimi Kazandi". 10 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2019. 
  4. ^ "Kazakistan'da seçim protestocularına gözaltı". 10 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019. 
  5. ^ "Haberler Dunya". 11 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019. 
  6. ^ "Kazakistanda Cumhurbaskanligi Secimini Kasim Comert Tokayev Kazandi". 10 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nursultan Nazarbayev</span> Kazakistan Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Nursultan Äbişulı Nazarbayev ;, Kazak siyasetçi ve devlet adamı. Kazakistan Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı. 24 Aralık 1990'da başladığı cumhurbaşkanlığı görevinden 19 Mart 2019'da istifa etti. Günümüzde Türk Devletleri Teşkilatı ömür boyu onursal başkanıdır.

Amanat ya da eski ismiyle Nur Otan, 850.000 üyesiyle Kazakistan'ın en büyük siyasi ve 1999 yılından beri iktidar partisidir. Partinin Genel başkanlığı görevini 26 Nisan 2022 tarihinden beri Yerlan Koşanov yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kerim Mesimov</span> 7. Kazakistan başbakanı

Kerim Kazımkan oğlu Mesimov, eski Kazakistan Başbakanı ve eski Kazakistan Ulusal Güvenlik Kurulu Başkanı. Daha önce 10 Ocak 2007 - 24 Eylül 2012 tarihler arası Kazakistan'ın Başbakanlığını yapmıştır. Mesimov Kazakça yanında Rusça, Çince, Uygurca, İngilizce ve Arapça bilmektedir. Kerim Mesimov Çin'de okudu ve Kazakistan'ın ticaret işlemleri için Hong Kong'da çalıştı. Aynı zamanda Kremlin'e de bağlı olduğu düşünülmektedir. Daha önce 19 Ocak 2006 ve 9 Ocak 2007 yılları arasında Başbakan Yardımcısı olarak görev yaptı. 2001 yılında Ekonomi ve Bütçe Planlama, Ulaştırma Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Halk Partisi</span>

Kazakistan Halk Partisi eski adıyla Kazakistan Komünist Halk Partisi, Kazakistan'da bir siyasi partidir. Parti başkanı Aykin Kongirov'dur. Merkez Komite Sekreterleri Turgin Sidikov, Jambıl Ahmetbekov, Gauhar Nugmanova ve Viktor Smirnov'dur.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan cumhurbaşkanı</span> Kazakistanın devlet başkanı

Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti'nin devlet başkanı ve Kazakistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri başkomutanıdır. Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti içindeki en yüksek makamın sahibidir. Bu pozisyonun yetkileri Kazakistan Anayasası'nın özel bir bölümünde açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Askar Mamin</span> 10. Kazakistan başbakanı

Askar Uzakbaiuly Mamin, Kazak ekonomist ve eski Kazakistan başbakanı. 21 Şubat 2019 tarihinde Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev tarafından gerçekleştirilen hükûmet değişikliği sonrasında yeni hükûmetin Başbakanı olmuştur. Amanat partisi üyesidir. 2022 Kazakistan protestoları sırasında hükûmeti istifa etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kasım Cömert Tokayev</span> 2. Kazakistan cumhurbaşkanı

Kasım Cömert Kemeloğlu Tokayev, günümüzdeki Kazakistan devlet başkanı ve siyasetçi. 29 yıl devlet başkanlığı görevini yapan Nursultan Nazarbayev'in istifasının ardından vekaleten devlet başkanı oldu ve 10 Haziran'da yapılan seçimlerde birinci gelerek devlet başkanı oldu. 16 Ekim 2013 - 19 Mart 2019 ve 11 Ocak 2007 - 15 Nisan 2011 tarihleri arasında Kazakistan Senatosu Başkanı olarak görev yaptı. Tokayev, 1 Ekim 1999 - 28 Ocak 2002 tarihleri arasında Kazakistan Başbakanı ve 12 Mart 2011 - 16 Ekim 2013 tarihleri arasında Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi Genel Müdürü olarak görev yaptı.

Dariga Nursultankızı Nazarbayeva Kazak siyasetçi, eski Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev'in kızı.

<span class="mw-page-title-main">2005 Kazakistan cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

2005 Kazakistan başkanlık seçimleri, Kazakistan'ın yeni devlet başkanının belirlenmesi için 4 Aralık 2005 tarihinde yapılmıştır. Nursultan Nazarbayev, adaylarının karşısında tekrar devlet başkanı seçilmiştir. Muhalefetin baş figürü olarak nitelendirilen Zamanbek Nurkadilov, seçimden kısa bir süre önce hayatını kaybettiği için katılamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">2015 Kazakistan cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

2015 Kazakistan erken başkanlık seçimleri, 2016 yılında yapılması planlanmıştı, fakat 26 Nisan 2015'te yapılmıştır. Nursultan Nazarbayev rakibine göre %97.75 oyla beşinci kez devlet başkanlığı görevine seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da siyaset</span>

Kazakistan'ın devlet yapısı, üniter anayasal başkanlık cumhuriyeti'dir. Şu anki Kazakistan Cumhurbaşkanı, Kasım Cömert Tokayev, devlet ve hükûmet başkanı'dır. Yasama organı hem hükûmete hem de iki meclise verilir.

<span class="mw-page-title-main">Otan Madalyası</span> Kazakistanın en yüksek devlet madalyalarından birisi

Otan Madalyası,, Kazakistan'ın en yüksek devlet madalyalarından biridir. Aşağıdaki koşulları sağlayan Kazakistan vatandaşlarına ve yabancılara verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nazarbayev kişi kültü</span> Nursultan Nazarbayev üzerine kurulu kişi kültü

Nazarbayev kişi kültü, politik ve medya ortamında Kazakistan'ın kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in siyasi ve sosyolojik imajını dünyadaki diğer liderlerin kişilik kültüyle ilgili fikirlerle benzer şekilde oluşturulmuş bir kişilik kültüdür.

<span class="mw-page-title-main">2021 Kazakistan parlamento seçimleri</span>

Mazhilis'in üyelerini seçmek için 10 Ocak 2021'de Kazakistan'da parlamento seçimleri yapıldı. Pek çok uluslararası gözlemci, o dönemden bu yana yapılan seçimlerin hiçbirinin özgür ya da adil olmadığını düşünmesine rağmen, bu, Kazakistan'ın bağımsızlığından bu yana 8. yasama seçimiydi. 2021 yerel seçimlerine denk geldi.

<span class="mw-page-title-main">2022 Kazakistan protestoları</span> Kazakistanda 2 Ocak 2022 tarihinde gaz fiyatlarının zamlanmasından sonra başlayan protestolar

2022 Kazakistan protestoları, Kazakistan hükûmetine göre, yüksek talep ve fiyat sabitlemesi nedeniyle gaz fiyatlarındaki ani keskin artışın ardından 2 Ocak 2022 tarihinde başladı. Protestolar ilk olarak petrol işleme tesislerinin bulunduğu Janaözen'de başladı, ancak daha sonra hükûmetten artan memnuniyetsizlik ve ekonomik eşitsizlik nedeniyle ülkenin diğer şehirlerine, özellikle de en büyük şehir olan Almatı'ya yayıldı.

<span class="mw-page-title-main">21. Nur Otan Olağanüstü Kongresi</span>

21. Nur Otan Olağanüstü Kongresi, eski Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in Kasım 2021'de Kazakistan'ın en büyük iktidar partisinin liderliğinden istifa ettiğini açıklamasının ardından Nur Otan'ın yeni başkanını seçmek için 28 Ocak 2022 tarihinde, 2022 Kazakistan protestoları sırasında düzenlendi. Kongre çevrimiçi gerçekleştirildi ve 389 delege katıldı. Nur Otan 1999'dan beri ilk kez oybirliğiyle görevdeki Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'i yeni parti lideri olarak seçti.

<span class="mw-page-title-main">2022 Kazakistan cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

Kazakistan halkı, cumhurbaşkanını seçmek için 20 Kasım 2022 tarihinde erken bir devlet başkanlığı seçimleri yapıldı. Bu seçim, Kazakistan'ın 1991'deki bağımsızlığından bu yana yapılan yedinci başkanlık seçimi ve 1999'dan bu yana üst üste altıncı kez yapılan erken seçim oldu.

<span class="mw-page-title-main">2022 Kazakistan anayasa değişikliği referandumu</span>

2022 Kazakistan Anayasa Referandumu, 5 Haziran 2022 tarihinde gerçekleştirilen halk oylamasıdır. Kazakistan halkı, 2022 Ocak ayında ülkeyi sarsan büyük çaplı protestoların ardından, öncelikle Cumhurbaşkanının yetkilerini azaltmayı içeren bir anayasa değişikliğini oyladı.

<span class="mw-page-title-main">1991 Kazakistan cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

1991 Kazakistan başkanlık seçimi, Kazakistan'ın Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını kazanmasının ardından 1 Aralık 1991 tarihinde yapılan ilk başkanlık seçimidir. %88 oranında katılım gerçekleşen seçimleri, %98.78 oy oranıyla tek aday olan Nursultan Nazarbayev kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1999 Kazakistan cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

1999 Kazakistan başkanlık seçimi, 10 Ocak 1999 tarihinde Kazakistan'da yapılmış olan başkanlık seçimidir. Seçimi mevcut Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev %81'lik oy oranıyla yeniden kazanmış ve 20 Ocak 1999 tarihinde yemin ederek görevine başlamıştır. Çoğu gözlemci, seçimi bariz bir şekilde adaletsiz olarak gördü ve Nazarbayev'in demokratik bir hükûmet sistemini teşvik etmediğini belirtti.