İçeriğe atla

2019 Cezayir protestoları

2019 Cezayir protestoları
22 Şubat'ta, Vahran'daki protestolardan bir görünüm
Tarih 16 Şubat 2019 (2019-02-16) – (5 yıl, 7 ay, 2 hafta ve 3 gündür sürüyor)
Yer Cezayir
Sebep
  • Başkan Bouteflika'nın 5.kez adaylığı, rejim ve yozlaşma
Hedef
Sonuç
  • Buteflika 5. kez aday olmaktan çekildi
  • Başbakan Ahmed Uyahya istifa etti
  • Başkanlık seçimleri belirsiz bir süre ertelendi
  • Ulusal birlik hükümeti yeni anayasa yazmak için kuruldu
  • Genelkurmay başkanı Ahmed Gaid Salah Anayasa meclisini göreve çağırdı ve Buteflika'nın görevden uzaklaştırmasını istedi
  • Abdülaziz Buteflika istifa etti
Taraflar
Protestocular Cezayir hükümeti
Öne çıkan kişiler

  • Organize lideri yok

Kayıplar
3 ölü[1][2][3](2 tanesi belirsiz)
183 yaralı (112 polis memuru)[4]
10 Mart 2019'da Blida şehrindeki protestocular.

Gülümseme Devrimi olarak da adlandırılan 2019 Cezayir protestoları[5][6] Abdülaziz Buteflika'nın beşinci defa cumhurbaşkanı seçilmek için adaylığını imzalı bir açıklamada ortaya koymasından on gün sonra, 16 Şubat 2019'da başladı.

Barışçıl ve şiddetsiz ilerleyen bu protestolar[7][8] askeriyenin de baskılarıyla 2 Nisan 2019 tarihinde Bouteflika'nın istifasına neden olmuştur.[9]

Arka plan

Cezayir Eski Başkanı Abdelaziz Bouteflika (1999-2019)

Abdelaziz Bouteflika

Abdelaziz Bouteflika, 1999'dan bu yana Cezayir Halk Demokratik Cumhuriyeti'nin başkanıdır.

Arap Baharı sırasında petrol açısından zengin olan hükûmet, 2010-2012 protestoları sırasında artan harcamalarla muhalefeti susturmayı başardı.[10]

2005'ten beri ve özellikle 2013'te geçirdiği inmeden sonra, Bouteflika'nın ülkeyi yönetme kabiliyeti sorgulanmıştır. Sık sık hastaneye yatmakta olduğu ve çok az yazılı açıklama ve konuşma yaptığından ötürü ölümüyle ilgili söylentiler sıkça yapılmıştır.[11]

Rüşvet ve yolsuzluk

Bouteflika yönetiminin üyeleri çeşitli yolsuzluk suçlamalarına maruz kaldılar. 2010 yılında devlete ait petrol ve doğal gaz şirketi Sonatrach, iki başkan yardımcısının yolsuzluktan hapsedilmesinden sonra tüm üst yönetimini askıya aldı. Cezayir Enerji Bakanı Chakib Khelil, şirketin başkanının ve birkaç yöneticinin adli denetim altına alındığını açıkladı.[12] 2013 yılında Khelil, İtalyan enerji şirketi Eni'nin bir yan kuruluşundan rüşvet almakla suçlandı.[13]

26 Haziran 2018'de Bouteflika, yakın olmasına rağmen, ulusal polis başkanı Abdelghani Hamel'i görevden aldı. Bu durum, Hamel'in bir şoförünün bir jandarma generali, dört yargıç ve iki savcıya rüşvet teklifi ile yargılanması sonucunda meydana geldi.[14][15]

Tepkiler

  • Avrupa Birliği: Avrupa Komisyonu, ifade ve toplanma özgürlüğü de dahil olmak üzere hukukun üstünlüğüne saygı çağrısında bulundu.[16][17]
  • Amerika Birleşik Devletleri: ABD Dışişleri Bakanlığı, ülkenin "Cezayir halkı ve barışçıl gösteri yapma haklarını desteklediğini" belirten bir bildiri yayınladı.[16][18]
  • Fransa: 12 Mart'ta Cibuti'de konuşan Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Bouteflika'nın yeniden seçilmemesi konusundaki kararını memnuniyetle karşıladı ve Cezayir hükûmetinin "makul uzunlukta bir geçişin ardından" popüler bir referandum tarafından onaylanan anayasal konferans planını destekledi.[19]
  • Rusya: Göreve yeni atanan başbakan yardımcısı Ramtane Lamamra ve Moskova'da diplomatik bir gezi sonucu buluştuğu Sergey Lavrov ile[20] 19 Mart'ta ortak basın toplantısında "Moskova, Cezayir iç işlerine karışmamaktadır." dedi ve ek olarak, "kaderlerini, anayasalarına ve uluslararası yasalara dayanarak belirlemenin Cezayir halkına kalmış olduğunu" ekledi.[21]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Blessé vendredi dernier, un jeune manifestant est mort aujourd'hui — TSA" [Wounded last Friday, a young protestor died today - TSA]. TSA (Fransızca). 19 Nisan 2019. 19 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2019. 
  2. ^ "Algérie: un manifestant blessé meurt" [Algeria: A wounded protester dies]. Le Figaro (Fransızca). 19 Nisan 2019. 2 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2019. 
  3. ^ "'The B's must go': Algerians keep up pressure on old guard". Al Jazeera. 19 Nisan 2019. 6 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2019. 
  4. ^ "Größte Proteste gegen Bouteflika: 200 Verletzte und 200 Festnahmen in Algerien". ZDF (Almanca). 9 Mart 2019. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2019. 
  5. ^ Adlène Meddi (15 Mart 2019). "Algérie, les 4 pièges à éviter pour la "révolution du sourire"" [Algeria, the 4 traps to avoid for the "smile revolution"]. Le Point (Fransızca). 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2019. 
  6. ^ Myriam Belkaïd (19 Mart 2019). "La révolution du sourire, Acte 1, scène 4". HuffPost Maghreb (Fransızca). 4 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2009. 
  7. ^ Ahmed Rouaba (1 Mart 2019). "Algeria protests: The beginning of the end?". BBC News. 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2019. 
  8. ^ "Algeria: Thousands protest against fifth term for president". DW News. 1 Mart 2019. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2019. 
  9. ^ Mehdi Alloui (2 Nisan 2019). "Le président Bouteflika démissionne". HuffPost Maghreb (Fransızca). 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2009. 
  10. ^ Youcef Bouandel (6 Mart 2019). "Algerians have learned the lessons of the Arab Spring". Al Jazeera. 7 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2019. 
  11. ^ Adlène Meddi (24 Şubat 2019). "Manifestations du 22 février: pourquoi les Algériens sont en colère" [22 February protests: why Algerians are angry]. Le Point Afrique (Fransızca). 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2019. 
  12. ^ "Scandal envelops Sonatrach". Meed. 27 Ocak 2010. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2019. 
  13. ^ "Algérie : scandale à la Sonatrach". BBC (Fransızca). 21 Şubat 2013. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2019. 
  14. ^ Adlène Meddi (29 Haziran 2018). "Algeria suffers a long hot summer of political scandal - again". Middle East Eye. 6 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019. 
  16. ^ a b "Washington & EU Support Algerian People's Right to Protest". The North Africa Post. 6 Mart 2019. 4 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2019. 
  17. ^ "Algérie: l'UE appelle au respect de la liberté d'expression" [Algeria: EU calls for respect for freedom of expression]. Le Figaro (Fransızca). 5 Mart 2019. 8 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2019. 
  18. ^ "Les Etats-Unis "soutiennent le peuple algérien et son droit à manifester pacifiquement"" [The United States "supports the Algerian people and their right to demonstrate peacefully"]. HuffPost (Fransızca). 6 Mart 2019. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2019. 
  19. ^ "Emmanuel Macron appelle à "une transition d'une durée raisonnable" en Algérie". France 24. 12 Mart 2019. 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2019. 
  20. ^ Lamine Chikhi; Hamid Ould Ahmed (19 Mart 2019). "Thousands rally in Algiers as protest leaders tell army to stay away". Reuters (İngilizce). 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2019. 
  21. ^ Salim Mesbah (19 Mart 2019). "Conférence de presse conjointe Lamamra et Lavrov: "C'est au peuple algérien de décider de son destin"". HuffPost Maghreb (Fransızca). 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019. Moscou refuse toute ingérence dans les affaires internes de l’Algérie [...] C’est au peuple algérien de décider de son destin en s’appuyant sur sa constitution et les lois internationales. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fransız Cezayiri</span> 1830 - 1962 yılları arasında Cezayirde varolmuş Fransız sömürgesi

Fransız Cezayiri veya Fransa Cezayir Mandası b 1830 - 1962 yılları arasında Cezayir'de var olmuş Fransız sömürgesi.

<span class="mw-page-title-main">Abdülaziz Buteflika</span>

Abdülaziz Buteflika, Cezayirli siyasetçi. Buteflika, 1999-2019 yılları arasında 20 yıl boyunca Cezayir Cumhurbaşkanı görevinde bulundu. 1963 yılından 1979 yılına kadar Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Başkanı görevinde bulundu.

Sétif ve Guelma katliamı, 8 Mayıs 1945'te Fransızların Setif ve Guelma'da 45 bin Cezayirliyi öldürmesiyle sonuçlanan katliamdır. Cezayirliler, 1945'te meydana gelen ve 1968'e kadar süren toplu saldırıları "soykırım" olarak ifade etmektedirler. Çok sayıda insan işkence ve kötü muameleden geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2011 Cezayir protestoları</span>

2011 Cezayir protestoları, Cezayir'de 2010'un aralık ayından beridir devam eden protesto gösterileridir. Göstericiler tarafından gösterilen sebepler, işsizlik, gıda enflasyonu, evsizlik, usulsuzlük, ifade özgürlüğü ve kötü yaşam koşullarıdır. Daha önceki yıllarda yerel gösteriler sıkça yapılmış olsa da, tüm ülke çapında eşzamanlı gösteriler 2011'in ocak ayında patlak verdi. Bunlar hükûmetin gıda fiyatlarını düşürmesiyle bastırıldı; fakat daha sonra çoğunlukla hükûmet binalarının önünde gerçekleşen kendini yakma eylemleri başladı. Muhalefet partileri 1992'deki darbeden beridir olağanüstü hal bulunan Cezayir'in hükûmetinden izin almadan yasa dışı nitelikte gösteriler düzenlemeye başladı. Gösterilerde üç kişi öldü, 420 kişi yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir Türkleri</span> Cezayirdeki Türk topluluk

Cezayir Türkleri, Türk-Cezayirliler olarak da bilinen Cezayir'deki Türklerdir. Osmanlı İmparatorluğu'nun Cezayir'i fethetmesiyle birlikte, Türkler ilk kez Cezayir'e yerleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2016 Yaz Olimpiyatları'nda Cezayir</span>

Cezayir Rio de Janeiroda (Brezilya) 5 - 21 Ağustos 2016 tarihleri arasında düzenlenen 2016 Yaz Olimpiyat Oyunlarına katılım göstermiştir. 1976 Yaz Olimpiyat Oyunlarının Afrika ülkelerince boykot edilmesi dolasılıyla katılmamasının dışında 13. kez yaz olimpiyatlarında mücadele etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mağrip el-Kaidesi</span> İslamcı terör örgütü

Mağrip el-Kaidesi, ‎el-Kaide'ye bağlı olarak Mağrip'te faaliyet gösteren yasa dışı silahlı cihatçı Selefi grup.

<span class="mw-page-title-main">Abdülkadir bin Salih</span>

Abdülkadir bin Salih, Cezayirli siyasetçi. Salih, Afrika ülkesi Cezayir'de 2 Nisan 2019 - 19 Aralık 2019 tarihlerinde geçici olarak devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Abdülmecid Tebbun</span> Cezayirli siyasetçi

Abdülmecid Tebbun 17 Aralık 2019 tarihinden beri Cezayir'in 8. Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Cezayirli bir siyasetçi. Eski Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika ve eski Devlet Başkanı Abdülkadir bin Salih'in iktidarını devraldı. Daha önce, Mayıs 2017'den Ağustos 2017'ye kadar Cezayir Başbakanı idi. Daha önce 2001-2002 yılları arasında Konut Bakanı, 2012-2017 yılları arasında ise yine Konut Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir Ulu Camii</span>

Djamaa el Djazair, Cezayir'in başkenti Cezayir'de bir camidir. Dünyanın en yüksek minaresine sahiptir ve Suudi Arabistan'daki Mescid-i Haram ve Mescid-i Nebevi'den sonra dünyanın üçüncü büyük camisidir.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir'de COVID-19 pandemisi</span>

Bu makale COVID-19 pandemisinin Cezayir'deki etkilerini belgelemektedir. 7 Nisan 2023 itibarıyla Cezayir'de koronavirüs ile enfekte olmuş toplam 6.881 kişinin öldüğü, toplam vaka sayısının ise 271.603 olduğu açıklandı. 182.894 hasta ise iyileşti ve taburcu edildi.

Air Algérie SpA, merkezi Cezayir'de bulunan Cezayir'in bayrak taşıyıcı hava yolu şirketi. Houari Boumedienne Havalimanı merkezli şirket Avrupa, Kuzey Amerika, Afrika, Asya ve Orta Doğu'daki 28 ülkede 39 noktaya sefer düzenlemektedir. Ayrıca Cezayir içinde 32 havalimanınına uçmaktadır. Hava yolu Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği, Arap Hava Taşımacılığı Organizasyonu ve Afrika Hava Yolları Birliğini'nin 1968'den beri üyesidir. Air Algérie şirketinin bütün hisseleri Cezayir devletinin kontrolündedir.

Cezayirliler, Kuzeybatı Afrika'da konumlanan Cezayir'de yaşayan, kökleri Berberiler, Fenikeliler, Romalılar, Bizanslılar, Araplar ve Türklere dayanan bir halktır. Bugün 42 milyonu Cezayir'de olmak üzere Fransa, İspanya, Birleşik Krallık, Kanada, Belçika gibi ülkelerde de büyük gruplar halinde yaşamaktadırlar.

Cezayir'deki gazetecilerin çalışma koşulları, 1962 bağımsızlık savaşından bu yana gelişti. 1990'dan sonra, Basın Yasası kaldırılarak daha fazla basın özgürlüğü sağlandı. Ancak 1990'lardaki iç savaşla birlikte 70'ten fazla gazeteci Teröristler tarafından öldürüldü. Cezayir'de 1993 ile 1998 yılları arasında 60 gazeteci öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Assia Djebar</span>

Fatima-Zohra Imalayen, Assia Djebar mahlası ile bilinen Cezayirli romancı, çevirmen ve film yapımcısıdır. Eserlerinin çoğu kadınların karşılaştığı engelleri ele almaktaydı ve kendisi de feminist duruşuyla dikkat çekiyordu. "Sık sık kadınların yazı hareketleriyle ilişkilendirilir, romanları açıkça Cezayirli kadınların soy ağacının oluşturulmasına odaklanır ve politik duruşu sömürge karşıtı olduğu kadar ataerkillik karşıtıdır." Djebar, Kuzey Afrika'nın önde gelen ve en etkili yazarlarından biri olarak kabul edilir. 16 Haziran 2005'te Académie française'de, Mağrip'ten böyle bir tanınma elde eden ilk yazar seçildi. Çalışmalarının tamamı için 1996 Neustadt Uluslararası Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. Sık sık Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Harkiler</span>

Harkiler ya da Harki, 1954-1962 Cezayir savaşı sırasında Fransız Silahlı Kuvvetleri adına görev yapan yardımcıyı ifade eder. Ayrıca, bağımsızlık savaşı sırasında Fransa'ya bağlılığını bildiren ve Cezayir'in bağımsızlığını istemeyen tüm Cezayirli Müslümanlar genellikle bu şekilde adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Olimpiyat Oyunları'nda Cezayir</span>

Cezayir, ilk olarak katıldığı 1964 Yaz Olimpiyatları'ndan bugüne kadar toplamda, 14 kez yaz ve 3 kez de kış Olimpiyatları'nda yarışmıştır. Cezayir katıldığı yaz olimpiyat oyunlarında toplamda 5 adet altın, 4 adet gümüş ve 8 adet bronz madalya kazanmıştır. Bugüne kadar katıldıkları kış olimpiyat oyunları'nda isse herhangi bir madalya elde edemediler. Cezayir Olimpiyat Komitesi (Comité Olympique Algérien) 1963 yılında kurulmuştur. Ülke 1976 Yaz Olimpiyatları’nı boykot ederek katılmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir cumhurbaşkanı</span> Cezayirin devlet başkanı

Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Cezayir'in devlet başkanıdır ve aynı zamanda Cezayir Halk Ulusal Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır.

Cezâyir-i Garp beylerbeyi, paşa ve dayı listesi aşağıdadır:

<span class="mw-page-title-main">Souhila Belbahar</span> Cezayirli kadın ressam

Souhila Belbahar ya da Souhila Bel Bahar, Cezayirli kadın ressam.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.