İçeriğe atla

2019-2022 Şili protestoları

2019-2022 Şili protestoları
Latin Amerika Baharı
Plaza Baquedano'daki protestolar
Tarih 14 Ekim 2019 - 21 Aralık 2021[1]
Yer Şili
Yöntem Protestolar, sivil itaatsizlik
Son durum Devam ediyor
Kayıplar
29 ölü[2]
11,564 yaralı
7,259 gözaltı[3]

2019-2022 Şili protestoları Şili'de 14 Ekim 2019 tarihinde başlayan hükûmet karşıtı protesto gösterileridir. Protestolar, Santiago metrosuda metro ücretlerindeki artış, ülkede artan hayat pahalılığı, özelleştirme ve gelir eşitsizliğine karşı gerçekleşmektedir.[4] Protestolar üzerine 18 Ekim'de sıkıyönetim ilan edildi.

Protestolar sonucunda Şili Ceza Kanunu'nun dört maddesini değiştiren Barikat Karşıtı Yasa çıkarıldı. Çıkarılan yeni yasa ile birlikte, protestolar kapsamında barikat kurmak, nesne fırlatmak, yağma yapmak gibi eylemlerin yaptırım gücü arttırıldı.

28 Ekim'de Devlet Başkanı Piñera, İçişleri Bakanı Andrés Chadwick'i görevden alarak, huzursuzluk karşısında kabinenin sekiz bakanını değiştirdi.[5] 15 Kasım'da, Ulusal Kongre'de temsil edilen siyasi partilerin çoğu, Nisan 2020'de yeni bir anayasanın oluşturulması konusunda ulusal referandum çağrısı için bir anlaşma imzaladı.

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta 2019-2022 Şili protestoları ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ Cooperativa.cl. "[Video] Secundarios protestaron contra el alza del Metro con masiva evasión". Cooperativa.cl (İspanyolca). 19 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2020. 
  2. ^ "Death toll rises to 29 in Chile protests 29 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Times of India, 29 Aralık 2019.
  3. ^ Frances Jenner (27 Kasım 2019). "Excessive police violence in protests cause deaths and thousands of injuries". 20 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2020. 
  4. ^ CNN, Claudia Dominguez and Daniel Silva Fernandez. "Chile's president declares state of emergency after riots over metro fare hike". CNN. 19 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2020. 
  5. ^ Franklin, Jonathan (28 Ekim 2019). "Chile: protesters light bonfires and clash with police despite cabinet reshuffle". The Guardian. 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Salvador Allende</span> Şilili devlet adamı

Salvador Allende Gossens, Şilili devlet adamı ve Latin Amerika'da serbest seçimle iktidara gelen ilk Marksist devlet başkanıdır. Ne var ki işçi sınıfının egemenliğinde bir cumhuriyet kurma amacını gerçekleştiremedi. Göreve başladıktan üç yıl sonra karşıdevrimci general Augusto Pinochet, onun başkanlığını sürdürdüğü sosyalist iktidarı bir darbe ile ortadan kaldırdı.

<span class="mw-page-title-main">Sebastián Piñera</span> Şilili iş adamı ve siyasetçi

Miguel Juan Sebastián Piñera Echenique, Şilili milyarder iş insanı ve siyasetçi. Piñera, Amerika kıtasının güneyinde, Güney Amerika'da yer alan Şili'de 2010-2014 yılları arasında devlet başkanlığında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yasemin Devrimi</span>

Yasemin Devrimi, halkın ayaklanması üzerine 23 yıldır Tunus'u yöneten Zeynel Abidin Bin Ali'nin ülkeden kaçmasıyla sonuçlanan durumun genel adıdır

<span class="mw-page-title-main">Arap Baharı</span> 2010da başlayıp süregelen, Arap coğrafyasında yaşanan halk hareketlerine verilen ortak ad

Arap Baharı, 2010 yılında başlayan, Arap dünyasında yaşanan bir dizi hükûmet karşıtı protesto, ayaklanma ve silahlı isyanlardı.

<span class="mw-page-title-main">2011 Mısır Devrimi</span> ayaklanma

2011 Mısır Devrimi, 2010-2011 Yasemin Devrimi'nin öncülüğünde, 25 Ocak 2011'den beri Mısır'da devam eden, halkı mevcut yönetime karşı seferber olmaya çağıran sokak gösterileri, protestolar ve sivil itaatsizliklerin bütünüdür. Gösteriler ve isyanların polis şiddeti, olağanüstü hâl, işsizlik, asgari ücretleri azaltma isteği, barınma eksikliği, yiyecek sıkıntısı, yolsuzluklar, ifade özgürlüğünün kısıtlanması ve kötü hayat koşulları üzerine başladığı rapor edildi. 11 Şubat 2011 tarihinde Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek, gösteriler nedeniyle istifa etti.

Dera Kuşatması, yaklaşık 1,5 hafta süren ve Suriye İç Savaşı'nın sivil ayaklanma safhası kapsamında gerçekleşen olaylardandır. 25 Nisan 2011 tarihinde, Deyrizor ve Halep Kuşatmaları'nın hemen ardından, Dera'da protestoların iyice artması ve üçüncü büyük protesto olması sebebiyle, Suriye Silahlı Kuvvetleri'nin şehirde oldukça geniş çaplı bir operasyona koyulması sonucu başlamış, Mahir Esad ve 4 ayrı general önderliğindeki birliklerin, şehirdeki büyümeye başlayan protesto ve isyankar eylemleri bastırmasıyla 5 Mayıs 2011'de son bulmuştur. Ancak, protestolar kısa bir süre sonra büyüyerek tekrar alevlenmiş ve 2011 yılının, sonbaharında, Dera İli çapında yayılarak, Suriye Hükümeti ile başta Özgür Suriye Ordusu olmak üzere, Suriyeli muhaliflerin, ana çatışma noktalarından biri haline gelmiştir ve 2011-2013 Dera ili çatışmaları olarak adlandırılan çatışmaların başlamasına sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Şili Karabinerileri</span>

Şili Karabinerileri, Şili'nin ulusal polis teşkilatıdır. Şili Karabinerileri, 27 Nisan 1927 tarihinde kurulmuş olup İçişleri ve Kamu Güvenlik Bakanlığı'na bağlıdır. Görevi, kamu düzenini korumak ve ülkenin yasalarını uygulamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Donald Trump karşıtı protestolar</span>

Donald Trump karşıtı protestolar, 16 Haziran 2015'ten 20 Ocak 2021'e kadar 2016 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri öncesi ve sonrasında söylemleri ve davranışları yüzünden 45. ABD Başkanı Donald Trump'a karşı başlayan protestolar. Trump'ın başkanlığı öncesi adaylık kampanyasına karşı örgütlü ve sivil eylemler düzenleyen göstericiler, Trump'ın mitinglerinde ve konferanslarında protestolar gerçekleştirdi. Donald Trump'un başkanlığa seçilmesinin ardından, öğrenciler ve aktivistler New York, Boston, Chicago, Portland ve Oakland başta olmak üzere ABD genelinde birçok büyük şehirde protesto gösterileri düzenledi.

Şili, ilk kez 1990 yılında Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü dalında Akademi Ödülleri'ne başvurmuştur. Ödül, Amerika Birleşik Devletleri Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi tarafından İngilizce diyalogları olmayan ve ABD dışındaki ülkelerde üretilen uzun metrajlı filmlere her yıl verilmektedir. Ödül, 1956'daki Akademi Ödülleri'ne kadar yoktu. İngilizce olmayan filmler için oluşturuldu ve her yıl verilmeye başlandı.

2019 Sudan askerî darbesi, 19 Aralık 2018'de protesto gösterileriyle başlayan Sudan Devrimi sırasında, 10 Nisan 2019 akşamı, Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir'in görevine Sudan Silahlı Kuvvetleri tarafından son verildiği askerî darbedir. Sudan ordusu, kabineyi ve Ulusal Yasama Meclisini feshetti ve 2 yıllık bir geçiş döneminin izleyeceği 3 ay sürecek bir olağanüstü hâl yaşanacağını açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">George Floyd protestoları</span> George Floydun ölümünden sonra ABD ve dünya çapında bir dizi sivil rahatsızlık

George Floyd protestoları, 25 Mayıs 2020'de Minneapolis'te görev yapan beyaz polis memuru Derek Chauvin'in Afroamerikan George Floyd'u öldürmesi sonrası önce Minnesota'da daha sonra da Amerika Birleşik Devletleri'nin birçok bölgesinde gerçekleştirilen protestolardır.

Anti-Azerizm, Azeri karşıtlığı, Azerbaycan Türklerine yönelik karşıtlık veya Azerbaycanofobi, Azerbaycan Türkleri'ne ve Azerbaycan'a karşı nefret ve korku olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan İttifakı</span> Sırbistanda bir seçim ittifakı (2018–2020)

Sırbistan İttifakı, Dragan Đilas tarafından Eylül 2018'de kuruldu. İttifak üyelerinin siyasi arka planı hükûmete muhalefetini dile getiren sol, liberal, merkez, sağcı ve aşırı sağ kesimler ile çeşitlidir. İttifak, Demokrat Parti, Dveri, Halk'ın Partisi, Özgürlük ve Adalet Partisi ile bazı küçük ve yerel hükûmet karşıtı parti ve örgütlerden oluşur. Bir yıl boyunca görev yapacak teknokratik bir geçiş hükümetinin kurulmasını ve ardından seçimlerin yapılmasını istediler.

Manola Robles, Şilili gazeteci. Özellikle ekonomi ve siyaset üzerine köşe yazıları kaleme aldı. 1980'li ve 1990'lı yıllarda Radyo Cooperativa için çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Küba'da COVID-19 pandemisi</span>

Küba'da COVID-19 pandemisi, devam eden küresel koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) viral pandemisinin bir parçasıdır. Küba'da ilk vaka 11 Mart 2020'de tespit edildi.

<span class="mw-page-title-main">Lucía Hiriart</span>

María Lucía Hiriart Rodríguez ya da Lucía Hiriart de Pinochet, Eski Şili first ladysi.

<span class="mw-page-title-main">Gabriel Boric</span>

Gabriel Boric Font ; Şili'nin seçilmiş devlet başkanı olan Şilili bir politikacıdır.

Barikat Karşıtı Yasa, Şili'de oluşturulan ve kullanılan yasadır. 2019-2022 Şili Protestoları kapsamında oluşturuldu ve bu bağlamda barikat kurma, yağma yapma, insanlara ve araçlara nesne fırlatma gibi eylemlerin yaptırım gücünü arttırdı.

<span class="mw-page-title-main">Mehsa Emini protestoları</span> 2022de İran genelinde başlayan hükûmet karşıtı tepkiler

Mehsa Emini protestoları, 16 Eylül 2022'de İran'da başlayan ve 2023'e kadar devam eden sivil huzursuzluk ve protesto hareketleridir. Protestolar, 1979'daki İslam Devrimi'nden bu yana "ülkenin daha önce gördüğü hiçbir şeye benzemeyen", hükûmete karşı "en büyük meydan okuma" ve "en yaygın isyan" olarak tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Arturo Aylwin</span>

Arturo Aylwin Azócar, Şilili hukukçu ve akademisyen. 1997-2002 yılları arasında Şili Genel Denetçisi olarak görev almıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.