İçeriğe atla

2018 Madagaskar kızamık salgını

2018 Madagaskar kızamık salgını
HastalıkKızamık
Virüs cinsiKızamık Morbillivirüsü
YerAntananarivo, Madagaskar
İlk vakaEylül 2018
İstatistikler
Doğrulanmış vakalar118.000+
Ölümler
1688+

2018 Madagaskar kızamık salgını, 2018 sonbaharında Madagaskar'da ortaya çıkan kızamık salgınıdır. İlk vakalar Eylül ayının başlarında Madagaskar'ın başkenti Antananarivo'da görüldü. Hükûmet sağlık yetkilileri, bölgedeki yoksulluk ve düşük aşılama oranları nedeniyle son derece bulaşıcı hastalığı kontrol altına alamadı ve Madagaskar tarihindeki en büyük kızamık salgınını yaşadı.[1] 115.000'den fazla insan enfekte oldu ve 1200'den fazla kişi bu salgında ölmüştür.[2]

Tarihçe

Madagaskar'da en son kızamık salgını 2003 ve 2004 yıllarında yaşanmıştır. 2003'teki vaka sayısı 62.233 iken 2004'teki 35.558'dir. Bu tarihlerden itibaren bildirilen sayı 2018'e dek keskin bir şekilde azalmıştır. DSÖ, Madagaskar'daki aşılama oranının 2017'de %58 olduğunu açıklamıştır.[3]

Salgın

Kızamık vakaları ilk olarak 3 Eylül 2018'de Antananarivo-Renivohetra bölgesinde tespit edildi. Kızamık vakasının görülmeye başladığı zamanlarda sağlık yetkilileri geçen yılki veba salgını kalıntılarıyla ilgileniyor ve kamu kaynakları kalan vakaları takip etmek için mesai harcıyordu. 4 Ekim'de Pasteur Enstitüsü, üç hastadan alınan numunelerde kızamık virüsü tespit edildiğini açıkladı. Virüs Afrika'da görülen B3 genotipi olarak tanımlandı.[3][4] Virüs, başkentin Tanà South, Tanà North ve Ambohidramito bölgelerine yayılmıştı ve 18 Kasım'a kadar Madagaskar'da 3.200'den fazla kayıtlı vaka vardı.[4]

4 Ekim 2018'den 7 Ocak 2019'a dek 19.539 enfekte ve 39 ölüm (%0.2) rapor edilmiştir. Salgın, başkent Antananarivo başta olmak üzere yoğun nüfuslu şehirlerde yoğunluk göstermiştir. Salgından etkilenen çocuklar 1-14 yaş arasında olup toplam vakanın %64'ünü oluşturmuştur.[3][5][6] Çocukların yaş grubuna göre vakaların dağılımı ise tabloda gösterilmiştir:

Yaş grubu Oran
5 yaş altı %35
5-9 yaş %22
10-14 yaş %19
Toplam%64

Madagaskar %47 ile Afrika ülkeleri arasında 5 yaş altı yetersiz beslenme oranı en yüksek ülkedir. Bu durum çocuklardaki ölüm riskini artıran bir faktördür.[5]

Dünya Sağlık Örgütü, bağışıklık için ülkenin %95'inin korunması gerektiğini belirtir. Bunun sağlanması içinde 2 doz Kızamık aşısı tavsiye etmektedir.

Madagaskar'da bir çocuk

İlerleyişi

Şubat 2019'da DSÖ vaka sayısını 66.000, ölüm sayısını 922 kişi olarak açıklamıştır.[7] Nisan 2019'da vaka sayıları 115.000'i aşmıştır. 1200'den fazla kişi ise ölmüştür. Salgından en çok 15 yaş altındaki çocuklar etkilenmiştir.[2][8][9] Son olarak UNICEF 118.000'in üzerinde vaka ve 1688 ölüm vakası açıklamıştır.[10]

Müdahale

Madagaskar'da kızamık bağışıklık oranı Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilen %95'lik orana kıyasla %83 ile ortalamanın altındadır. Adanın dağlık coğrafyası nedeniyle Madagaskar'da MMR aşısına erişim kısıtlıdır ve distribütörler için zorluk teşkil etmektedir.[11] Madagaskar'da aileler çocuklarını aşı kliniklerine yetiştirmek için kilometrelerce yürümek zorunda kalmıştır.[9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "MAF Flights Support Measles Prevention in Madagascar". MAF Flights Support Measles Prevention in Madagascar. 28 Mayıs 2019. 16 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022. 
  2. ^ a b Bezain, Laetitia (14 Eylül 2019). "Measles outbreak kills more than 1,200 in Madagascar" [Madagaskar'da kızamık salgını 1200'den fazla can aldı.] (İngilizce). Associated Press. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022. 
  3. ^ a b c "Measles – Madagascar". Dünya Sağlık Örgütü. 17 Ocak 2019. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ a b "Madagascar: Measles Outbreak - Oct 2018". Relief Web. Mart 2019. 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ a b Taşçıoğlu, Umur (2019). "Madagaskar Kızamık Salgını". ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. s. 259-67. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Madagaskar'da Kızamık". Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü. seyahatsagligi.gov.tr. 17 Ocak 2019. 4 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Donahue, Amy (27 Şubat 2019). "Measles in Madagascar" [Madagaskar'da Kızamık] (İngilizce). Hardvard Medical School. 28 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022. 
  8. ^ "Madagaskar'da kızamık salgını: Bin 200 kişi hayatını kaybetti, 115 binden fazla kişiye teşhis konuldu". T24. 15 Nisan 2019. 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ a b Rabary, Lova (8 Mart 2019). "Without vaccine, hundreds of children die in Madagascar measles outbreak" [Madagaskar'da kızamık salgınında aşı bulunamayan yüzlerce çocuk hayatını kaybetti]. The Reuters. 8 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Madagascar measles epidemic kills more than 1,200 despite desire for vaccinations". CBC News. 14 Nisan 2019. 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2019. 
  11. ^ Mensah, K.; Heraud, J. M.; Takahashi, S.; Winter, A. K.; Metcalf, C. J. E.; Wesolowski, A. (24 Nisan 2019). 37 (18)"Seasonal gaps in measles vaccination coverage in Madagascar". Vaccine. doi:10.1016/j.vaccine.2019.02.069. ISSN 0264-410X. PMC 6466641 $2. PMID 30940486. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kızamık</span> insanları etkileyen viral bir hastalık

Kızamık, kızamık virüsünün neden olduğu oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. Belirtiler genellikle enfekte bir kişiye maruz kaldıktan 10-12 gün sonra gelişir ve 7-10 gün sürer. İlk belirtiler genellikle 40 °C'den yüksek ateş, öksürük, burun akıntısı ve iltihaplı gözlerdir. Semptomların başlamasından iki veya üç gün sonra ağız içinde Koplik lekeleri olarak bilinen küçük beyaz lekeler oluşabilir. Genellikle yüzde başlayan ve daha sonra vücudun geri kalanına yayılan kırmızı, düz bir döküntü tipik olarak semptomların başlamasından üç ile beş gün sonra başlar. Yaygın komplikasyonlar arasında ishal, orta kulak enfeksiyonu (%7) ve zatürre (%6) yer alır. Bunlar kısmen kızamığın neden olduğu bağışıklık sisteminin baskılanmasına bağlı olarak ortaya çıkar. Daha az yaygın olarak nöbetler, körlük veya beyin iltihabı meydana gelebilir. Diğer isimler arasında morbilli, rubeola, kırmızı kızamık ve İngiliz kızamığı bulunmaktadır. Alman kızamığı olarak da bilinen kızamıkçık ve roseola, birbiriyle ilgisi olmayan virüslerin neden olduğu farklı hastalıklardır.

<span class="mw-page-title-main">Batı Afrika ebola salgını</span> Ebola Virüsünün 2013 ilâ 2016 arası özellikle Gine, Liberya ve Sierra Leoneda sebebiyet verdiği salgın

Batı Afrika Ebola salgını, Aralık 2013'te Gine'de başlayıp Liberya, Sierra Leone başta olmak üzere Batı Afrika ülkelerine yayılan ve Haziran 2016'da sona eren Ebola kanamalı ateşi salgınıdır. Salgın sonucunda virüs 28 bin 616 kişiye bulaşmış, 11 bin 325 kişi hayatını kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kızamık aşısı</span> kızamık hastalığına karşı kullanılan aşı

Kızamık aşısı, kızamık hastalığına yakalanmaya karşı koruyan aşıdır. Tek bir dozdan sonra bağışıklık geliştirmeyenlerin neredeyse tamamı ikinci bir dozdan sonra bağışıklık geliştirir. Bir toplumda aşılanma oranı %92'den fazla olduğunda, kızamık salgınları tipik olarak artık meydana gelmez; ancak aşılanma oranı azalırsa tekrar ortaya çıkabilir. Aşının etkinliği uzun yıllar sürer. Zaman içinde daha az etkili olup olmadığı belirsizdir. Aşı, kızamığa maruz kaldıktan sonraki birkaç gün içinde yapılırsa da kızamığa karşı koruma sağlayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya'da COVID-19 pandemisi</span> COVID-19 pandemi maddesi

Bu makale, 2019 koronavirüs salgınının Brezilya'daki etkilerini yansıtmaktadır ve tüm önemli güncel müdahaleleri ve önlemleri kapsamayacaktır. 12 Temmuz itibarıyla, 1.864.000'den fazla vaka kaydedildi, dünyada ikinci sırada, 72.100 ölüm; Salgın merkezleri aşağıdaki eyaletlerdir:

<span class="mw-page-title-main">Yemen'de kolera salgını (2016-günümüz)</span>

Yemen'de kolera salgını, Ekim 2016'da başlamıştır. 2020 itibarıyla devam etmektedir. 2019'un sonundaki tabloya göre 2,236,570 vaka bildirilmiştir ve 3,886 insan -yarısından fazlası çocuk- ölmüştür. Suudi Arabistan'ın ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin başını çektiği koalisyonun Yemen'e askeri müdahalesi sonrası salgın daha da ölümcül hâle gelmiştir. Bu askerî müdahalede zaman zaman hastaneler ve altyapı hedef alınmıştır. 2016 yılında oluşan ekonomik kriz ve siyasi baskının getirileri olarak sağlık çalışanlarının birçoğunun maaşı ödenememiştir. Bunun sonucunda birçok sağlıkçı ülkeyi terk etmiştir. Dünya Sağlık Örgütü yöneticilerine göre bu salgın, Yemen'e yapılan askerî müdahalenin sonucudur. Yine aynı yöneticilere göre abluka sonucu çocuklar yeterli kadar beslenememiş, salgına karşı da korumasız kalmıştır. Bu süreç içerisinde 30.000'den fazla sağlıkçıya tam 10 ay herhangi bir ücret ödenememiştir.

<span class="mw-page-title-main">İzlanda'da COVID-19 pandemisi</span>

Dünya geneline yayılan COVID-19 salgınının İzlanda'daki ilk tespit edilen COVID-19 vakası 28 Şubat 2020'de açıklandı.

2019 Kuala Koh kızamık salgını, Malezya'nın Kelantan eyaletindeki Kuala Koh Köyü'ndeki Batek halkının Orang Asli alt grubu arasında Mayıs-Temmuz ayları arasında meydana gelen bir kızamık salgınıydı. Birkaç köylünün ani ölümünün ardından hastalık, Haziran ortasında Malezya Sağlık Bakanlığı tarafından kızamık olarak tanımlanana kadar yaklaşık bir ay boyunca köylüler ve halk arasında bir bilinmezliğe dönüştü.

2019 Filipinler kızamık salgını 2019'un başlarında başladı. Şubat 2019'da Filipin hükûmeti tarafından Metro Manila da dahil olmak üzere Luzon ve Visayas'taki belirli idari bölgelerde resmi olarak kızamık salgını ilan edildi. Salgın, iddiaya göre Dengvaxia aşı tartışmasının nedeniyle 15 yıl önce %88 olan yüksek aşılama oranlarının %74'e kadar düşmesine bağlanmıştır.

2018 Kerala nipah virüsü salgını, Kerala'daki meyve yarasalarında tespit edilen Nipah virüsü kaynaklı bir salgındı. Salgın, Kerala'nın Kozhikode ve Malappuram bölgelerinde ortaya çıktı ve 17 can aldı, salgın 10 Haziran 2018'de kontrol altına alındı ve bitişi ilan edildi. Bu, Hindistan'daki üçüncü Nıpah virüsü salgınıydı, daha önce 2001 ve 2007'de meydana gelen salgınların her ikisi de Doğu Eyaleti Batı Bengal'de olmuştu.

2012 yılının sonlarında Sudan'ın Darfur bölgesinde, son yirmi yılda Afrika'yı vuran en büyük sarıhumma salgını meydana geldi. 10 Ocak 2013 tarihinde, Sudan Federal Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2 Eylül 2012'den bu yana, tahmini vaka ölüm oranı %20 olan 171 ölüm dahil 847 şüpheli vaka olduğunu bildirdi. Kasım ayının ortalarında toplu bir aşı kampanyası başlatıldı. Ocak ayı başlarında, Darfur'un beş eyaletinde yeni vaka görülmedi.

<span class="mw-page-title-main">2019-2020 Kongo Demokratik Cumhuriyeti kızamık salgını</span>

2019 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde (DRC) kızamık salgını çıktı. 2019 yılının başlarında DKC'nin güneydoğu bölümünde başlayan salgın daha sonra tüm illere yayıldı. Haziran 2019'a kadar salgının, eşzamanlı Ebola salgınının ölüm oranını aştığı bildirildi. Nisan 2020'ye kadar, 341.000'den fazla kişiye bulaştı ve yaklaşık 6.400 ölüm meydana geldi. Bu durum öncelikle beş yaşın altındaki çocukları etkilemiştir, enfeksiyonların %74'ünü ve ölümlerin yaklaşık %90'ını bu yaş aralığı oluşturmaktadır.

Kivu Ebola salgını, 2018'den 2020'ye kadar Orta Afrika'daki Doğu Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde (DRC) ortaya çıkan bir Ebola virüsü salgınıdır 1 Ağustos 2018 ile 25 Haziran 2020 arasında 3.470 bildirilen vaka ile sonuçlandı. Kivu salgını, ilk vakası 13 Ağustos 2018'de doğrulanan Ituri Eyaletini de etkiledi. Kasım 2018'de salgın, DRC tarihindeki en büyük, ve 2013–2016 Batı Afrika salgını'ndan sonra dünya çapında kaydedilen tarihteki ikinci en büyük Ebola salgını oldu, Haziran 2019'da virüs, ailesiyle birlikte Uganda'ya giren 5 yaşındaki Kongolu bir çocuğa bulaşarak Uganda'ya ulaştı, ancak kontrol altına alındı.

<span class="mw-page-title-main">2019 Tonga kızamık salgını</span>

2019 Tonga kızamık salgını, Ekim 2019'da Tongalı bir ragbi takımı oyuncularının Yeni Zelanda'dan dönmesinden sonra başladı. Yaygınlaşan salgında 5 Ocak 2020 itibarıyla 612 kızamık vakası görülmüştü.

<span class="mw-page-title-main">2019-2020 Yeni Zelanda kızamık salgını</span>

2019-2020 Yeni Zelanda kızamık salgını, başta Auckland bölgesi olmak üzere Yeni Zelanda'yı etkileyen bir salgındı. Salgın, 1999'daki grip salgınından bu yana Yeni Zelanda'daki en kötü salgın oldu ve 1938'den beri görülen en kötü kızamık salgınıydı.

2006 Hindistan dang humması salgını, Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de Eylül ayının başında görülmeye başlayan ve ay sonuna kadar ülkenin diğer eyaletlerine de yayılan bir dang humması salgınıdır. Doğrulanmış vaka sayısının en az 3613 olduğu salgında 50'den fazla kişi ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">2019 Samoa kızamık salgını</span>

2019 Samoa kızamık salgını Eylül 2019'da başladı. 6 Ocak 2020 tarihine gelindiğinde 200.874 nüfuslu Samoa'da 5.700'den fazla kızamık olgusu ve buna bağlı 83 ölüm mevcuttu. Toplumun üçte birinden fazlası enfekte olmuştu. Bu salgının sebebi olarak civar adalarda aşılanma oranının %99'a yakın olmasına rağmen Samoa'da 2017'de %74'ten 2018'de %31-34'e düşmesi düşünüldü.

2019 New York kızamık salgını, 2019 yılında başta New York City ve civarındaki Rockland County olmak üzere New York eyaletini etkileyen salgındır.

<span class="mw-page-title-main">2022 çocuk hepatit salgını</span> 2022 yılında 30dan fazla ülkeye yayılan ve 16 yaş altındaki çocuklarda görülen kaynağı belirsiz akut hepatit salgını

2022 yılında, çeşitli ülkelerden Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) çocuklarda kökeni bilinmeyen şiddetli akut hepatit vakaları bildirilmiştir. Daha önce, Ekim 2021'de, ABD'nin Alabama eyaletindeki bir çocuk hastanesinde, kaynağı bilinmeyen ciddi hepatit vakaları tespit edildi.

<span class="mw-page-title-main">KKK aşısı</span> kızamık, kabakulak ve kızamıkçığa karşı uygulanan çeşitli karma aşılardan herhangi biri

KKK aşısı, KKK olarak kısaltılan kızamık, kabakulak ve kızamıkçığa karşı bir aşıdır. İlk doz genellikle 9 aylık ile 15 aylık arasındaki çocuklara verilir, ikinci doz ise 15 aylık ile 6 yaş arasında ve dozlar arasında en az dört hafta olacak şekilde yapılır. İki dozdan sonra insanların %97'si kızamığa, %88'i kabakulağa ve en az %97'si kızamıkçığa karşı korunmuş olur. Aşı ayrıca bağışıklık kanıtı olmayanlara, iyi kontrol edilen HIV/AIDS'lilere ve eksik bağışıklığı olanlara kızamığa maruz kaldıktan sonraki 72 saat içinde önerilmektedir. Enjeksiyon yoluyla yapılır.

<span class="mw-page-title-main">2023-2024 maymun çiçeği salgını</span> Eylül 2023te başlayan küresel salgın

2023-2024 maymun çiçeği salgını veya 2023-2024 mpox salgını, Orta Afrika bölgesinde sınıf 1 mpox virüsünün yeni bir varyantı olan sınıf 1b'nin yol açtığı bir salgın. Salgın ilk olarak Eylül 2023'te başladı. Ağustos 2024 itibarıyla 17.000'den fazla vaka ve 591 ölüm bildirilmiştir; bu ölümlerin neredeyse tamamı Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde (KDC) gerçekleşmiştir.