İçeriğe atla

2017 Zimbabve askerî darbesi

2017 Zimbabve askerî darbesi Afrika ülkesi Zimbabve'de 14 Kasım 2017 tarihinde ordu tarafından gerçekleştirilen darbe.

Söz konusu akşam Zimbabve Millî Ordusu başkent Harare'de başta Zimbabve Yayın Kurumu (İngilizce: Zimbabwe Broadcasting Corporation- ZBC) olmak üzere önemli noktalarda kontrolü ele geçirmiştir. Ordu 15 Kasım tarihinde yaptığı açıklamada yaşananların darbe olmadığı belirtilmiş, devlet başkanı Robert Mugabe'nin de güvende olduğu ifade edilmiştir. Söz konusu açıklamada Mugabe'nin çevresinde bulunan ve ülkede yaşanan sosyal ve ekonomik sorunların kaynağı olduğu iddia edilen suçlu unsurların temizlenmesi yönünde bir girişim olduğu, bu kişilerin Mugabe'nin etrafından temizlenmesi ile sürecin yeniden normale döneceği bildirilmiştir.[1]

Süreç ordu tarafından desteklenen başkan yardımcısı Emmerson Mnangagwa ile mevcut devlet başkanı Mugabe'nin eşi Grace Mugabe arasında yaşanan anlaşmazlık sonucu Mnangagwa'nın görevine Kasım ayı başında son verilmesi ve ülkeyi terk etmesi yönünde baskıya uğraması sonucu başlamış, gerçekleştirilen darbe ise ordunun Mnangagwa'ya desteği olarak ifade edilmiştir. Askerî darbeden bir gün önce Zimbabve Genelkurmay Başkanı Constantino Chiwenga yaptığı açıklamada iktidar partisi ZANU-PF'nin Mnangagwa gibi üst düzey yetkililerin tasfiyesinin durdurulması yönünde açıklama yapmıştır.[2]

Afrika Birliği başkanı yaşanan gelişmelerin ardından yaptığı açıklamada Afrika kıtasının bu darbeyi kesinlikle kabul etmeyeceğini bildirmiş, sivil anayasal düzene geri dönülmesi yönünde çağrıda bulunmuştur.

Darbe girişiminin ardından 16 Kasım 2017 tarihinde Mugabe ile Chiwenga önderliğindeki ordu yetkililerin Güney Afrika Cumhuriyeti'nden yetkililer öncülüğünde devlet başkanlığı sarayında bir araya geldikleri bildirilmiştir. Yapılan görüşmede Mugabe'nin istifa etmeyeceğini söylediği ifade edilmiştir.[3] Ordunun bu görüşme için ev hapsinde tutulan Mugabe'ye izin verdiği ifade edilmiştir.

Mugabe'nin başkanlığını üstlendiği iktidardaki ZANU-PF'nin on bölgede bulunan bölge teşkilatları tarafından yapılan ortak açıklama ile görevi bırakmayı reddeden Mugabe'nin görevi bırakması gerektiği ifade edilmiştir.[4]

19 Kasım 2017 tarihinde Mugabe'nin başkanlığını yürüttüğü ZANU-PF yaptığı açıklama ile ordu ile yaptığı müzakerelerde olumlu atım atmamasını gerekçe göstererek Mugabe'yi partiden ihraç ettiklerini açıklamıştır. Söz konusu açıklamada şayet Mugabe 20 Kasım 2017 tarihinde öğlene kadar kendi isteğiyle istifa etmemesi durumunda meclis tarafından görevinden alınacağı açıklanmıştır.[5] 20 Kasım 2017 tarihinde söz konusu istifanın gelmemesi ve sürenin dolması ile Salı günü ulusal meclisin Mugabe'yi gerçekleri görememe, görevi eşine devretme, kaotik yönetim gibi nedenlerle görevden uzaklaştırma gündem maddesi ile toplanarak sürecin başlatılacağı açıklanmıştır.[6]

21 Kasım 2017 tarihinde Mugabe'yi görevden alma maddesi ile toplanan mecliste, meclis başkanı Mugabe'nin kendilerine ulaşan istifa mektubunu okuyarak, Mugabe'nin kendi isteğiyle görevinden ayrıldığını açıklamıştır. Mugabe mektubu ile yaptığı açıklamada yönetimin sorunsuz bir şekilde el değiştirmesi için istifa ettiğini bildirmiştir.[7]

Kaynakça

  1. ^ "Zimbabve'de ordu yönetime el koydu". 18 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2017. 
  2. ^ "Zimbabve Genelkurmay Başkanı'ndan iktidar partisine uyarı". 9 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2017. 
  3. ^ "Mugabe askerî yetkililer ile görüşme gerçekleştirdi". 18 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  4. ^ "ZANU-PF, Mugabe'nin görevi bırakmasını istedi". 20 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  5. ^ "Mugabe partisi tarafından ihraç edildi". 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017. 
  6. ^ "Zimbabve meclisi Mugabe'yi görevden alma sürecini başlatıyor". 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2017. 
  7. ^ "Mugabe istifa etti". 21 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Burkina Faso</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Burkina Faso, Afrika kıtasının batı bölümünde yer alan, denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını Mali, Nijer, Benin, Togo, Gana ve Fildişi Sahili oluşturmaktadır. Geçmişte Fransa sömürgesi olan ülke 1960 yılında Yukarı Volta adı ile bağımsızlığa kavuşmuştur. Bağımsızlık sonrası dönemde siyasi belirsizlikler neticesinde darbeler yaşanmış, 4 Ağustos 1983 tarihinde Thomas Sankara önderliğinde devrim gerçekleştirilmiş, ülkenin ismi de devrim neticesinde Burkina Faso olarak değiştirilmiştir. Ülkenin başkenti Vagadugu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve</span> Güney Afrikada bulunan bir ülke

Zimbabve ya da resmî adıyla Zimbabve Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güneyinde, denize kıyısı olmayan bir kara ülkesi. Eski adı Güney Rodezya olan ülkenin sınır komşularını Zambiya, Mozambik, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Botsvana oluşturmaktadır. Ülkenin Namibya ile olası 100 m uzunluğundaki sınırı tartışmalıdır. Ülkenin başkenti Harare'dir.

<span class="mw-page-title-main">Bülent Arınç</span> 22. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Bülent Arınç, Türk siyasetçi ve avukat. Eski Cumhurbaşkanı Vekili, 22. TBMM Başkanı ve Başbakan Yardımcısı.

<span class="mw-page-title-main">Robert Mugabe</span> 2. Zimbabve cumhurbaşkanı (hd. 1987-2017)

Robert Gabriel Mugabe, Zimbabveli siyasetçi. Mugabe, Afrika ülkesi Zimbabve'de 1987 ile 2017 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Mugabe makamdaki son yıllarında dünyada görevdeki en yaşlı devlet başkanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Morgan Tsvangirai</span>

Morgan Richard Tsvangirai, Zimbabve'nin eski başbakanı. Demokratik Değişim Hareketi Partisi'nin de başkanıdır. Ayrıca Başkan Robert Mugabe karşısındaki en güçlü isimdir. Tsvangirai 11 Subat 2009 tarihinde başbakanlık koltuğuna oturmuştur. 6 Mart 2009 tarihinde bir trafik kazası geçirmiştir. Kendisi için hayati bir tehlike bulunmasa da eşi başına aldığı darbe sonucu ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ian Smith</span>

Ian Douglas Smith, çiftçi, savaş pilotu, politikacı ve 1964'te koloni statüsündeki Güney Rodezya'daki ilk Rodezyalı başbakan. 11 Kasım 1965 tarihinde ülkesinin İngiliz Milletler Topluluğu ile olan bağlantıların keserek Tek Taraflı Bağımsızlık İlanı ile Rodezya'nın bağımsızlığını bildirmiştir. Birleşmiş Milletler Rodezya'nın Bağımsızlığını tanımama ve yaptırım uygulama çağrısında bulunmuş ve devlet 1979'da yıkılmasına kadar olan süreçte izole kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rodezya</span> 1965-1979 yıllarında Afrikanın güneyinde, günümüzde Zimbabve adı verilen ülkede varlığını sürdürmüş tanınmayan devlet

Rodezya, 1965-1979 yıllarında Afrika'nın güneyinde, günümüzde Zimbabve adı verilen ülkede varlığını sürdürmüş tanınmayan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve devlet başkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Zimbabve devlet başkanı, Afrika ülkesi Zimbabve'nin bağımsızlığını kazandığı 1980 yılından bu yana ülkenin en üst makamında bulunan kişiye verilen unvandır.

<span class="mw-page-title-main">Canaan Banana</span>

Canaan Banana, Zimbabveli din görevlisi ve siyasetçi. Banana, Afrika ülkesi Zimbabve'nin 1980 yılında bağımsızlığını kazanması neticesinde ülkenin ilk Devlet Başkanı olarak bu makama çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dar El Kuti</span>

Dar El Kuti Cumhuriyeti ya da bir diğer adı ile Logone Cumhuriyeti, Afrika kıtasında yer alan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin kuzey bölgelerinde ilan edilen ülkedir. Dar El Kuti'nin varlığı açıklanmış olsa da, uluslararası alanda bölgenin OAC bölgesi olduğu ifade edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gilbert Diendéré</span>

Gilbert Diendéré, Burkina Fasolu asker. Diendéré, Afrika kıtasında yer alan alan Burkina Faso'da gerçekleştirilen darbe sonucu 2015 yılında birkaç gün devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Zimbabve başbakanı, Afrika ülkesi Zimbabve'de bağımsızlığın kazanıldığı 1980 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam ülkenin Güney Rodezya ismi ile Birleşik Krallık'a bağlı bir koloni bölgesi iken Zimbabve adı ile bağımsızlığını kazanması ile oluşturulmuştur. 1980 yılından 1987 yılına kadar görevi üstlenen Robert Mugabe, devlet başkanı Canaan Banana'nın yerine devlet başkanlığına seçilmesi ile bu makam kaldırılmıştır. 2009 yılında yeniden oluşturulan başbakanlık makamı 2013 yılında kabul edilen anayasa referandumu ile birlikte yeniden kaldırılmıştır. 2013 yılında makamın yeniden kaldırılması ile birlikte tüm yetki ve görev devlet başkanında toplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ange-Félix Patassé</span>

Ange-Félix Patassé Orta Afrikalı siyasetçi. Patassé, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 1993 ile 2003 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Güney Rodezya</span> Afrika kıtasının güney kesiminde Büyük Britanya kraliyet kolonisi olarak 1923 ile 1980 yılları arasında belirli dönemlerde varlığını sürdüren koloni bölgesi

Güney Rodezya, Afrika kıtasının güney kesiminde Birleşik Krallık kraliyet kolonisi olarak 1923 ile 1980 yılları arasında belirli dönemlerde varlığını sürdüren koloni bölgesi. Bölge 1965 yılında tek taraflı olarak Rodezya ismi ile bağımsızlığını ilan etmiş ancak hiçbir ülke tarafından kabul görmemiştir. Ülkenin kurulu olduğu bölgede günümüzde Zimbabve bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Emmerson Mnangagwa</span> Zimbabve devlet başkanı

Emmerson Dambudzo Mnangagwa, Zimbabveli siyasetçidir. Mnangagwa, Afrika ülkesi Zimbabve'de 24 Kasım 2017 tarihinden bu yana devlet başkanlığı makamında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Constantino Chiwenga</span>

Constantino Guveya Dominic Nyikadzino Chiwenga, Zimbabveli asker ve siyasetçi. Chiwenga, Afrika ülkesi Zimbabve'de Zimbabve Millî Ordusu ile Zimbabve Savunma Kuvvetleri'nde üst düzey görevler almış, genelkurmay başkanı olarak orduyu komuta etmiştir. Aralık 2017 tarihinde Zimbabve birinci devlet başkanlığı görevine atanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Grace Mugabe</span>

Grace Ntombizodwa Mugabe, Zimbabveli iş insanı ve siyasetçi. Mugabe, Afrika ülkesi Zimbabve'nin ikinci devlet başkanı Robert Mugabe ile 1996 yılından bu yana evli olması neticesinde First Lady olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Phelekezela Mphoko</span>

Phelekezela Mphoko, Zimbabveli diplomat ve siyasetçi. Mphoko, Afrika ülkesi Zimbabve'de istifa eden Robert Mugabe'nin yerine 21 Kasım 2017-24 Kasım 2017 tarihleri arasında geçici olarak devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve Afrika Ulusal Birliği - Vatansever Cephe</span> Vikihaber maddesi

Zimbabve Afrika Ulusal Birliği - Yurtsever Cephesi, Afrika ülkesi Zimbabve'de siyasi bir parti. Selefi Zimbabve Afrika Ulusal Birliği (ZANU) ile birlikte, bağımsızlıktan bu yana Zimbabve siyasetine hâkim olan parti konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Abel Muzorewa</span>

Abel Tendekayi Muzorewa ya da Piskopos Muzorewa, İç Uzlaşma'dan 1979 Lancaster House Antlaşması'na dek Zimbabve-Rodezya Cumhuriyeti'nin Başbakanı olarak görev yapmıştır. Birleşik Metodist Kilisesi'nin bir piskoposu ve milliyetçi bir lider olan Muzorewa, makammında sadece birkaç ay kalabilimiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.