İçeriğe atla

2016 Taksim mitingi

Taksim Mitingi, Cumhuriyet Halk Partisi'nin 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında "demokrasi ve cumhuriyet değerlerine sahip çıkmak amacıyla" 24 Temmuz 2016 tarihinde Taksim Meydanı’nda “Cumhuriyet ve Demokrasi Mitingi” adıyla düzenlediği miting. Miting adlandırmasında Türkiye'nin kurucu ve en eski partisi olmasının etkisi oldu. Miting partiler üstü bir miting olacak ve parti ayrımı gözetmeksizin herkes katılabilecekti.[1]

Katılım

Düzenlenen mitinge farklı bölgelerden binlerce insan katıldı. Katılımcılar Türk bayrağı ve Atatürk posterleriyle mitinge katılmıştı ve "Darbeye karşı omuz omuza", "Yağma yok, Cumhuriyet var", "Mustafa Kemal'in askerleriyiz", "Türkiye laiktir laik kalacak" ve "Darbeye geçit yok" şeklinde sloganlar atıyordu.[2] Mitinge katılanlar ağırlıklı olarak CHP seçmenleri olmasına rağmen farklı siyasi pozisyonları olan vatandaşlar da katılmıştı. Aynı zamanda Ak Parti Basın Ofisi'nden paylaşılan ve “meselenin memleket meselesi olduğunu bilen Ak Parti kadroları” ile başlayan yazıda Ak Parti Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Müezzinoğlu ve TBMM Başkan Vekili Ayşe Nur Bahçekapılı’nın da aralarında bulunduğu bazı Ak Partili siyasilerin mitinge katılacağı açıkladı.[3] Vatan Partisi (VP) Genel Başkanı Doğu Perinçek, CHP’nin Taksim Mitingi’ne kefil olmadıkları fakat isteyen partililerin katılabileceğini belirti. Komünist Parti (KP) ve Türkiye Komünist Hareketi (TKH) mitinge katılmayacaklarını açıklarken, TSİP, TİKP, DEV-PARTİ,[4] DİSK, TTB, TMMOB, KESK, Birleşik Haziran Hareketi ve Halkevleri mitinge destek verdi. Aynı zamanda Türk Kızılayı lojistik destek sundu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ise ücretsiz ulaşım imkânı sağladı.[5]

Miting geniş çevrelerce destek gördü. Öyle ki Kemal Kılıçdaroğlu mitingin ve manifestonun Türk demokrasi tarihinde yer edineceğini belirtti. Taksim’in Türk siyasi tarihindeki rolü bağlamında Bülent Ecevit örneğini vererek 1 Mayıs 1977 ve 2013 Gezi Parkı protestolarıı’nı anımsattı.[6] 24 Temmuz tarihinin Basın Bayramı olmasından dolayı Kılıçdaroğlu kısa süren mitingde bu konuya da değindi. Darbe girişiminin engellenmesinde medyanın rolüne vurgu yaptı.[7] Mitingin herhangi bir zaman diliminde Fethullah Gülen’den bahsetmemesi de tartışmalara neden oldu.[8] Genel olarak bakıldığında 1 Mayıs 2016 için kutlamalara izin verilmeyen Taksim’de 2 ay sonra ana muhalefet partisinin düzenleyeceği mitinge izin verilmesi ve mitinge sınırlı da olsa farklı tabanlardan insanların katılması 15 Temmuz darbe girişimi’nin erken sonuçlarından biriydi. Mitingde Kemal Kılıçdaroğlu konuşmalar yaptı. Miting bazı yayıncı kuruluşlarca canlı olarak yayınlandı.

Miting gazetelere; “Taksim Doldu Taştı”, “Meydandan Yükselen Ses”, “Taksimde Tek Nefes”, "Birlikte Çok Güzelsin Türkiye”, “Demokrasi Sevdası”, “Türkiye Taksime Çıktı”, “Taksimden Dünyaya Güçlü Mesaj”, “Hep Böyle Kal Türkiye”, “Taksim Birleştirdi”, “Ne Darbe Ne Dikta”, “CHP Taksim’de Protesto Etti” ve “Sadakat Meydanı”, gibi başlıklarla yansıdı.[9]

Taksim Manifestosu

Sadece Kemal Kılıçdaroğlu'nun konuşma yaptığı Taksim Mitingi'nde, 10 maddelik bir manifesto yayımlandı. Kılıçdaroğlu, tek tek okuyarak vatandaşların onayına sunduğu manifestoya sonraki dönemlerde de sıkça atıf yaptı. 10 maddelik manifestonun ilk üç maddesinde, TBMM’nin bombalanmasına atıf yapılarak darbe girişiminin Türk parlamenter sistemine karşı yapıldığını ve sonrasında tüm partilerin ortak bir tavır sergilediği belirterek darbe girişi kınandı. “Ne darbe, ne dikta, yaşasın tam demokrasi” söylemi Kılıçdaroğlu'nun sonraki söylevlerinde de yer alacaktı. 4. Maddede 15 Temmuz'u diğer askerî müdahalelerden farklı kılan halk direnişe özel vurgu yapıldı. Direnme hakkının demokratik temelin meşru yolu olduğu belirtildi. 5. ve 6. Maddede güçler ayrılığı ilkesi ekseninde demokratik, laik ve sosyal devlet olma vurgusu yapıldı. 7. ve 8. Maddede “Balyoz”, “Ergenekon” ve “Casusluk” davaları ile kamusal yapılanmada liyakate dikkat çekildi. Son iki maddede ise özgür demokrasi ve özgür ortam vurgusu yapılarak hukuk devleti olmanın gereklerinden “kin ve nefretle devlet yönetilemeyeceğine” dikkat çekildi.[10][11]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Rifat, Başaran. "CHP'den Taksim'de 'Demokrasi Mitingi'". Hürriyet. 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020. 
  2. ^ "Darbe girişimini protesto mitingi: On binler Taksim meydanında". BBC Türkçe. 26 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020. 
  3. ^ "İşte CHP'nin mitingine katılan AKP'li isimler". Cumhuriyet. 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020. 
  4. ^ Şenol, Çarık. "Sosyalistler CHP'nin Taksim mitingini tartışıyor". Oda TV. 
  5. ^ Hacaloğlu, Hilmi. "CHP 'Cumhuriyet ve Demokrasi İçin' Taksim'e Çıkıyor". Amerikanın Sesi (VOA). 27 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020. 
  6. ^ "Taksim birleştirdi". Cumhuriyet. 11 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020. 
  7. ^ "CHP'nin çağrısıyla Taksim Meydanı'nda 'Cumhuriyet ve Demokrasi Mitingi'". Oda TV. 25 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2016. 
  8. ^ "Kılıçdaroğlu Taksim'de neden Fethullah diyemedi". Oda TV. 23 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017. 
  9. ^ "Günün gazete manşetleri - 25 Temmuz 2016". NTV. 19 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020. 
  10. ^ "CHP liderinden 10 maddelik Taksim Manifestosu: Ne darbe, ne dikta". Agos. 21 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020. 
  11. ^ "Taksim Manifestosu". Cumhuriyet Halk Partisi (çevrimdışı). Erişim tarihi: 23 Temmuz 2017. []

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ortanın solu</span> CHPnin merkez solda konumlanmasını ve sosyal demokratlaşmasını ifade eden tabir

Ortanın solu, CHP'nin politik yelpazede merkez solda konumlandırılmasını ve CHP'nin sosyal demokratlaşma dönemini ifade eder. En başta "ortanın solu" söylemi, İsmet İnönü'nün Kemalizm'i siyasi yelpazede merkez sola koymasıyla başlamış, sonrasında Bülent Ecevit ile beraber Kemalizm ile sosyal demokrasinin kaynaşmasıyla devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1977 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 16. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1977 Türkiye genel seçimleri, 5 Haziran 1977 tarihinde TBMM 16. dönem milletvekillerini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kızılay Meydanı</span> Ankara Yenişehirde meydan

Kızılay Meydanı ya da 15 Temmuz Kızılay Millî İrade Meydanı, Türkiye'nin başkenti Ankara'nın merkezindeki kent meydanı. Doğudan Ziya Gökalp Caddesi, batıdan Gazi Mustafa Kemal Bulvarı, kuzey-güney ekseninde ise Atatürk Bulvarı yollarının kesişimindedir. Ankara'nın her tarafından ulaşımı oldukça kolay olan meydanda hem metro hem de Ankaray istasyonu bulunmaktadır. Çok sayıda büro, mağaza, kafe ve park bulunmaktadır.

Mehmet Selahattin Çolak, Türk siyasetçi. 1977-1980 ve 1989-1994 yılları arası Adana belediye başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Halk Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Cumhuriyet Halk Partisi, 9 Eylül 1923 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "CHP" şeklindedir. Simgesi Altı Ok'tur. TBMM'de 128 milletvekili ile ana muhalefeti temsil eden partidir. Genel başkanı Özgür Özel'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Kılıçdaroğlu</span> Türk politikacı

Kemal Kılıçdaroğlu, Türk ekonomist, bürokrat ve siyasetçidir. 2010-2023 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisinin (CHP) genel başkanı ve Türkiye'nin ana muhalefet lideri olarak görev yapmıştır. 2002-2015 yılları arasında yapılan genel seçimlerde İstanbul 2. Bölge milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisine girmiştir. Haziran 2015'te İzmir 2. Bölge milletvekili olarak yeniden meclise girmiş, Mayıs 2023'e kadar bu görevini sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Gürsel Tekin</span> Türk siyasetçi

Gürsel Tekin, Türk siyasetçi ve eski CHP milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Muharrem İnce</span> Türk politikacı

Muharrem İnce, Türk fizik ve kimya öğretmeni ve siyasetçidir. 2021 yılından beri Memleket Partisi genel başkanıdır. 2018 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde Cumhuriyet Halk Partisi, 2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi Memleket Partisi adayı olarak gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2011 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 24. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2011 Türkiye genel seçimleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi 24. Dönem üyelerinin seçilmesi için 12 Haziran 2011'de yapılan genel seçimlerdir. 34 yıldan sonra Türkiye'nin "erken" yapılmayan ilk genel seçimidir.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Mitingleri</span>

Cumhuriyet Mitingleri, 2007 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan veya başka bir Millî Görüş kökenli siyasetçinin olası cumhurbaşkanı adaylığına karşı düzenlenen mitingler. Ankara, İstanbul, İzmir gibi büyük şehirlerde, 2007 yılının Nisan ve Mayıs aylarında yapılan mitinglerin duyurulmasında "cumhuriyetine sahip çık" mesajı kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Bülent Kuşoğlu</span> Türk politikacı

Bülent Kuşoğlu, Türk siyasetçi ve bürokrattır. 2011-2023 yılları arasında CHP'den Ankara Milletvekili olarak görev yapmıştır. Kemal Kılıçdaroğlu'na yakın bir siyasetçi olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet için Seferberlik Buluşması</span>

Cumhuriyet için Seferberlik Buluşması 29 Ekim 2012 tarihinde Türkiye'nin başkenti Ankara'da gerçekleştirilen halk yürüyüşüdür. Cumhuriyet Mitingleri'nin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">2018 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 27. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2018 Türkiye genel seçimleri, 24 Haziran 2018'de yapılan ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin 27. döneminin 600 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir. 2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumunda kabul edilen bazı değişikliklerin yürürlüğe girdiği seçimdir. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu ile aynı gün yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Halk Partisi 35. Olağan Kurultayı</span> 16-17 Ocak 2016 tarihlerinde yapılan Cumhuriyet Halk Partisi kurultayı

Cumhuriyet Halk Partisi 35. Olağan Kurultayı, 16-17 Ocak 2016 tarihleri arasında gerçekleşen Cumhuriyet Halk Partisi kurultayıdır. CHP İzmir Milletvekili Mustafa Balbay yeterli delege salt çoğunluğuna ulaşamadı. Mevcut genel başkan ve İzmir Milletvekili Kemal Kılıçdaroğlu seçime tek aday olarak girdi ve 1225 delegenin 990'ının oyunu alarak dördüncü kez Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanlığına seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Adalet Yürüyüşü (2017)</span> CHP tarafından düzenlenen sivil yürüyüş

Adalet Yürüyüşü, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu öncülüğünde başlayan, çeşitli isimlerin ve grupların katılımıyla büyüyen, Ankara'dan İstanbul'a kadar "adalet" talebiyle gerçekleşen sivil yürüyüş olayıdır. Kılıçdaroğlu yürüyüş kararını, 14 Haziran 2017'de Millî İstihbarat Teşkilatı'na ait TIR'ların görüntülerini Cumhuriyet gazetesinin eski genel yayın yönetmeni Can Dündar'a verdiği suçlamasıyla yargılanan CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu'nun yirmi beş yıl hapis cezası alması ve tutuklanmasına kararı verilmesi sonrasında aldı. Yürüyüşün nedenleri arasında 15-16 Temmuz 2016 tarihleri arasında Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde kendilerini Yurtta Sulh Konseyi olarak tanımlayan bir grup asker tarafından gerçekleştirilen darbe girişiminden sonra çıkarılan kanun hükmünde kararnamelerin uzun süreli olması, bu yetkinin FETÖ ile mücadelenin önüne geçilip bütün muhalif kesimlerle mücadeleye dönüşmesi, milletvekillerin tutuklanması, üniversite hocalarının meslekten atılması da gösterildi. Yürüyüş, 15 Haziran 2017'de Ankara'da Güvenpark'ta başladı ve 9 Temmuz 2017'de Maltepe'de sonlandı. 420 kilometrelik yolu 25 günde yürüyen Kılıçdaroğlu, yürüyüşün sonunda Maltepe'de bir miting de düzenledi.

<span class="mw-page-title-main">2018 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Türkiyenin cumhurbaşkanını belirleyen seçim

2018 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi, Türkiye cumhurbaşkanını belirlemek için 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan seçimdir. 2018 Türkiye genel seçimleri ile aynı gün yapıldı. Seçim, normal şartlarda 3 Kasım 2019'da yapılması öngörülüyordu. Erkene alınmasının nedeni, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve MHP Genel Başkanı Bahçeli tarafından 2017 referandumda kabul gören anayasa değişikliğinin yürürlüğe girmesi için daha fazla beklenmemesi gerekçe olarak gösterilmiştir. Bunu takiben, 2018 seçimleri ile birlikte başbakanlık makamı kalktı ve başkanlık sisteminin ilk hükûmeti göreve başladı.

Millet İttifakı, 5 Mayıs 2018 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), İYİ Parti, Saadet Partisi (SAADET) ve Demokrat Parti (DP) arasında kurulan seçim ittifakı. Daha sonrasında Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA), Gelecek Partisi ittifaka katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Y-CHP</span> Kemal Kılıçdaroğlunun Cumhuriyet Halk Partisinde yarattığı değişim için kullanılan ifade

Yeni CHP, kısaltımı ile Y-CHP veya uzun adıyla Yeni Cumhuriyet Halk Partisi, Kemal Kılıçdaroğlu'nun Cumhuriyet Halk Partisinde yarattığı paradigma değişimini ifade etmek için kullanılan bir kavramsallaştırmadır. Bu paradigma değişimi ile birlikte Deniz Baykal'ın temsil ettiği sağ grup süreç içerisinde tasfiye edilmiş ve Kılıçdaroğlu yönetimindeki CHP; toplumun daha önce ulaşamadığı kesimlerine açılabilme iddiasıyla, giderek ana karakterini oluşturan değerlerinden uzaklaşmış ve daha ılımlı bir laiklik anlayışını benimsemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yenikapı Mitingi</span>

Yenikapı Mitingi veya Şehitler ve Demokrasi Mitingi, 7 Ağustos 2016'da Yenikapı Meydanı'nda düzenlen, Adalet ve Kalkınma Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi'nin katıldığı 15 Temmuz darbe girişimi karşıtı mitingdir. Miting, darbeye karşı düzenlenen demokrasi nöbetlerinin son demi olarak görülmüştür. Mitinge Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım, CHP genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, MHP genel başkanı Devlet Bahçeli, Genelkurmay başkanı Hulusi Akar ve Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı İsmail Kahraman konuşma yapmıştır. Darbe girişiminde hayatını kaybeden vatandaşlar için Kur'an okunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Halk Partisi tarihi</span> Türkiyenin siyasi tarihine bakış

Cumhuriyet Halk Partisi, Türkiye'de cumhuriyet dönemindeki ilk yasal ve en uzun süre iktidarda kalmış siyasi partidir. İlk olarak Türk Kurtuluş Savaşı döneminde Anadolu ve Rumeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti olarak örgütlenmiş ve daha sonradan "Halk Fırkası" adıyla resmi olarak kabul edilmiştir. 1935 yılında düzenlenen 4. Olağan Kurultay'da partinin adı "Cumhuriyet Halk Partisi" olarak değiştirilmiştir.