2016 Erivan rehine krizi
| 2016 Erivan rehine krizi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Erebuni ilçe karakolunu ele geçiren isyancı grubun öncüsü Pavlik Manukyan (ortada) ve silah arkadaşları | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
| Ermenistan Hükümeti |
| ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| * Arayik Khandoyan | ||||||||
| Çatışan birlikler | |||||||||
* Ermenistan Emniyet Müdürlüğü | * Hükümet karşıtı sivil protestocular | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| Bilinmiyor | 30 isyancı 20 bin protestocu | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 2 ölü | |||||||||
| Toplam 79 yaralı, 20'den fazla gözaltı | |||||||||
17 Temmuz 2016 tarihinde, Ermenistan'ın başkenti Erivan'ın Erebuni semtinde bir polis karakolu, kendilerini Sasna dzrer (Ermenice: Սասնա ծռեր) olarak adlandıran silahlı bir grup tarafından basıldı ve karakolun içinde bulunan 9 kişi, bu silahlı grup tarafından rehin alındı. Olayın cereyan ettiği ilk gün, karakolu rehin alan grup ile Ermenistan polisi arasında çıkan çatışmada 1 polis hayatını kaybetti, 4 kişi yaralandı. Saldırıyı düzenleyen isyancılar,[1] 20 Haziran'da tutuklanan muhalif parti lideri Jirair Sefilyan'ın serbest bırakılmasını ve mevcut devlet başkanı Serj Sarkisyan'ın istifa etmesini talep etti.[2]
Arka plan
Dağlık Karabağ sorununda mevcut hükûmetin politikasını şiddetle eleştiren muhalif politikacı Jirayr Sefilyan, 2006'da ‘cebir ve şiddet kullanarak hükümeti devirmeye teşebbüs’ suçlamasıyla tutuklanmış ve 18 ay hapis yattıktan sonra 2008'de serbest kalmıştı. Ocak 2015'te ise Dağlık Karabağ'a girmek isteyen Sefilyan ve parti arkadaşları, polis tarafından şiddetle engellendi ve Sefilyan da dahil olmak üzere çoğu partili yaralandı.
Nisan 2015'te darbe hazırlığında olduğu şüphesiyle tekrar tutuklanan Sefilyan ve çoğu destekçisi, kısa süre sonra tekrar serbest bırakıldı. 20 Haziran 2016'da ise Sefilyan, pek çok çok kamu binası ve telekomünikasyon merkezinin ele geçirilmesine ilişkin planları olduğu ve yasadışı silah sakladığı iddiasıyla üçünncü defa tutuklandı.[3]
Tüm bu süreçlere tepki vermek isteyen Sefilyan'ın 30 silâhlı destekçisi, sasna dzrer adıyla 29 Temmuz 2016'da Erebuni polis karakoluna baskın düzenledi. İsyancılar ilerleyen günlerde şu açıklamayı yaptı:
| “ | Jirayr Sefilyan ve onun destekçileri yıllar boyunca barışçıl bir şekilde Ermenistan'daki durumu değiştirmeye çalıştı. Bunun sonucunda Sefilyan tutuklandı, onun destekçileri ise baskılara uğruyor.[4] | „ |
—cquote | ||
Saldırı
17 Temmuz 2016 sabahı 05.30'da internet üzerinden yayınlanan bir bildiride muhalif lider Jirayr Sefilyan'ın uzun zamandır Ermenistan için iyi işler yapmaya çalıştığını, ancak hem Sefilyan'a hem de destekçilerine tehdit, baskı ve engeller uygulandığı; bu sebeple artık silahla mücadeleye başlayanacağı duyuruldu. Bildiride Devlet Başkanı Serj Sarkisyan'ın Karabağ sorununu Azerbaycan'a toprak vererek çözmeyi hedeflediği, buna izin verilemeyeceği belirtildi ve halka Ermenistan'ın bekası için sokağa inmeleri çağrısı yapıldı.[5]
Baskın
Bildirinin yayınlanmasının akabinde 30 silâhlı protestocu Erebuni polis karakoluna baskın düzenledi. İlk anda 9 polis memuru rehin alındı, kısa sonra ikisi serbest bırakıldı. Çatışma sırasında bir polis memuru yaralanarak hayatını kaybetti.
İsyancılarla hükûmet arasında arabuluculuk yapan General Vitaly Balasanyan, rehin alınanlar arasında Erivan Emniyet Müdür Yardımcısı Valery Osipyan'ın bulunduğunu açıkladı. İsyancılar, sağlık durumu kötüleşen bir rehineyi ertesi gün serbest bıraktı.
Ermenistan Ombudsmanlığı ise hükûmet güçlerinin gözaltına aldığı kişilerin darp ve diğer hak ihlallerine maruz kaldıklarına yönelik şikâyetler olduğunu kaydetti. Şikâyetlerin artması üzerine Ermenistan Barosu, gözaltına alınanlara ücretsiz olarak gönüllü avukatlık hizmeti verileceğini duyurdu. Muhalif milletvekili Nikol Paşinyan, Erebuni karakolunu ziyaret ederek isyancılarla görüştü, taleplerini dinledi, sakin olmaları konusunda çağrıda bulundu. Grup ise kendilerine ateş açıldığı takdire cevap vereceklerini ve asla teslim olmayacaklarını söyledi.
18 Temmuz'da yaklaşık 1500 sivil protestocu, isyancı gruba destek olmak amacıyla ve krizin barışçıl yollarla sona ermesi talebiyle işgal edilen karakol yakınlarında bir miting düzenledi. Ancak protestolar sırasında polise taş ve ışık bombası gibi nesneler fırlatılmaya başlanınca polis göz yaşartıcı gaz ile karşılık verdi.[6] Ertesi gün protestocular, daha geniş katılımlı bir yürüyüş düzenledi ve Cumhuriyet Meydanı'na gidildi.
İsyancı grup 24-25 Temmuz boyunca üç polis aracını ateşe verdi. Polis de karakola giden elektrik hatlarını kesti.[7] 25 Temmuz gecesi ise Erivan'ın merkezinde Miras Partisi'nin çağrısıyla toplanan 4-5 bin kişilik kalabalık grup yürüyüş düzenlendi.[8]
29 Temmuz 2016 tarihinde, karakola doğru yürüyüşe geçen yaklaşık 20 bin kişilik protestocu sivil grup ile polis arasında çıkan çatışmada 75 kişi yaralandı, 14 gazeteci olay sırasında saldırıya uğradı, 20'den fazla kişi gözaltına alındı.[9] 30 Temmuz 2016 tarihinde, silahlı grubun rehin aldığı karakol binasından açılan ateş sonucu 1 polis hayatını kaybetti.[10]
30 Temmuz'da polis karakolundan 400-500 metre uzaklıkta bulunan bir polis memurunun araç içinde otururken bir keskin nişancı tarafından vurulduğu ve hayatını kaybettiği açıklandı. Hükûmet, bu cinayetin faili olarak isyancı grubu suçladı. İsyancılar ise iddiaları reddetti. Yaşanan olaylardan sonra Erebuni'de gösteri yürüyüşlerine yasak getirildi. Binlerce protestocu bu sefer Özgürlük Meydanı'nda toplanıp kentin işlek caddelerinden Bağramyan'a yürüyüp oturma eylemiyle bu bölgeyi trafiğe kapadı. Aynı gün Kajik Grigoryan adlı bir protestocu kendi üzerine benzin dökerek kendini ateşe verdi.[11] Vücudunun %50'si ağır bir şekilde yanan Grigoryan, 2 Ağustos'ta hayatını kaybetti.
31 Temmuz 2016 tarihinde polis güçleri, isyancıların teslim olmaması hâlinde binaya zorla girileceğini söyledi. Bunun ardından karakolu rehin alan silahlı grup, güvenlik güçlerine teslim oldu.[12] Ancak isyancılar polisten çekindikleri için değil, halkı sokağa dökmeyi başardıkları için isyanı sonlandırdıklarını söyledi.[13]
Rehine krizi sona ermesine rağmen sivil protestolar 1-11 Ağustos boyunca sürdü. 4 Ağustos'taki protestolar sırasında 20 kişi gözaltına alındı.
Tepkiler
Yerel
- Sosyal Demokrat Hınçak Partisi, ülkedeki iç sorunları silâhlı protestolarla çözmeye çalışmanın ülkeye yarar vermekten ziyade mevcut problemleri daha da derinleştirip ülkeyi çıkmaza sürükleyeceğini söyledi.
- Miras Partisi Genel Başkanı Raffi Hovannisian yaptığı yazılı açıklamada tüm suçun hükûmette olduğunu söyleyerek sorunların çözümüne imkân vermeyen hükûmeti hukuksuzluk ve diktaya başvurmakla suçladı. Ayrıca derhal erken seçimlere gidilmesini önerdi.[14]
- Ulusal Güvenlik Servisi'nin yaptığı açıklamalarda silahlı protestocular hakkında ‘terörist’ ifadesinin kullanması muhalif çevrelerden eleştiriler gelmesine sebep oldu.
Uluslararası
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mark Toner, ölenlerin ailelerine başsağlığı diledi.
Avrupa Birliği Genel Sekreteri Thorbjørn Jagland, isyancılara vakit kaybetmeden krizi diyalog yoluyla sonlandırmalarını; hükûmete de demokratik ilkelere ve hukuka bağlı kalmasını söyledi.[15]
Galeri
Kaynakça
- ^ "Gunmen seize police HQ in Yerevan: 1 killed, 4 wounded (Updating)". 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ "'Terrorists' seize police HQ in Armenia's capital, kill 1, take hostages". 18 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ "Ermenistan'da muhalif hareket üyesi tutuklandı". Agos. 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2016.
- ^ "Ermenistan'da silahlı bir grup polis merkezini bastı, rehineler var". Agos. 18 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2016.
- ^ "Ermenistan'ı sarsan karakol baskını". Agos. 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2016.
- ^ "Armenia: Protests in Yerevan over hostage crisis turn violent". The Indian Express. 21 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2016.
- ^ "Gunmen occupying Yerevan police station refuse to surrender". PressTV. 27 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2016.
- ^ "Ermenistan'da polis merkezi baskınında iki kişi yaralı". Agos. 27 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2016.
- ^ "Dozens Injured In Police Clashes With Protesters In Yerevan". 1 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ "Second Officer Killed in Ongoing Occupation of Yerevan Police Station". 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ "Man tries to torch himself in Yerevan's Baghramyan street (PHOTOS)". NEWS.am. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
- ^ "Armed group holding police precinct in Yerevan surrendering". 3 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ "Ermenistan'da 'Sasun Delileri' teslim oldu". Agos. 2 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016.
- ^ "HERITAGE PARTY CONDEMNS: ARMENIA ON THE BRINK OF POLICE STATE". www.heritage.am/. 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
- ^ "Thorbjørn Jagland calls for political dialogue to solve the crisis in Yerevan". Panorama.am. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
