İçeriğe atla

2016 Cizre saldırısı

2016 Cizre saldırısı
Türkiye-PKK çatışması
PKK saldırıları (2015-günümüz)
BölgeCizre, Şırnak, Türkiye
Koordinatlar37°20′23.1″K 42°11′46.0″D / 37.339750°K 42.196111°D / 37.339750; 42.196111
Tarih26 Ağustos 2016
06:45 (UTC+03.00)
HedefCizre İlçe Emniyet Müdürlüğü Çevik Kuvvet Grup Amirliği polis kontrol noktası
Saldırı türü
Bombalı araç, intihar saldırısı
Ölü13
Yaralı78
İşleyenMustafa Aslan
Örgüt(ler) PKK

2016 Cizre saldırısı, 26 Ağustos 2016 tarihinde yerel saatte 06:45'te Türkiye'nin Şırnak ilinin Cizre ilçesindeki İlçe Emniyet Müdürlüğü Çevik Kuvvet Grup Amirliği polis kontrol noktasına, PKK üyesi Mustafa Aslan tarafından bombalı araç ile düzenlenen intihar saldırısı. 12'si emniyet personeli ve biri saldırgan olmak üzere toplam 13 kişinin öldüğü saldırıda, üçü sivil 78 kişi yaralandı.

Saldırı

Saldırı, Cizre'nin Konak mahallesinde bulunan Cizre İlçe Emniyet Müdürlüğü ve Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü binalarının bulunduğu sokakta, yerel saatte 06:45 (UTC+03.00) sıralarında meydana geldi. 10 ton patlayıcı yüklü hafriyat kamyonu ile yaklaşan saldırganlara polis kontrol noktasında müdahale edildi ve çatışma çıktı. Saldırganlar, emniyet binalarına yaklaşık 50 metre uzaklıktaki polis kontrol noktasını aşamayınca bomba yüklü aracı burada infilak ettirdi.[1]

Sonrası

Patlama sonucu saldırganın yanı sıra 11 polis öldü, 78 kişi yaralandı.[2] 29 Eylül 2016'da yaralan polis memurlarından Safa Altınsoy'un tedavi gördüğü Gülhane Askerî Tıp Akademisi'nde hayatını kaybetmesi ile ölen güvenlik personelinin sayısı 12'ye yükseldi.[3] Ayrıca yaralananlar arasında Cizre Kaymakamı Ahmet Adanur ve yedi aylık bir bebeğin de bulunduğu bildirildi.[4]

Patlamanın şiddeti ile ilçe emniyet müdürlüğü binası yıkıldı ve çok sayıda ev ve iş yerinde hasar meydana geldi. Binanın yan tarafında polislerin kaldığı bölümler yıkıldı ve malzeme deposu alev aldı. Cizre Garnizon Komutanlığı'nın istinat duvarının bir bölümü zarar gördü.[5] Olay yerine takviye polis ekipleri, TOMA'lar ve itfaiye araçları sevk edildi.[1]

Saldırı sonrasında Şırnak Valiliği Cizre ilçesine giriş ve çıkışları yasakladı, Cizre-Şırnak karayolu ulaşıma kapatıldı.[1] Saldırıdan sonra yapılan soruşturma kapsamında, kullanılan damperli hafriyat kamyonunun Şırnak Belediyesi'ne ait olduğu ve Cizre Belediyesi tarafından kiralanıp kullanıldığı iddia edildi.[6] Saldırıyı PKK aynı gün üstlendi ve saldırganın ismini kod adı Fırat Pirsus olan Mustafa Aslan olarak açıkladı.[7]

Yayın yasağı

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Başbakanlığın yazısı ile Cizre'deki saldırıya ilişkin geçici yayın yasağı getirildiğini bildirdi. RTÜK'ten yapılan yazılı açıklamada, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 7. maddesinde "Millî Güvenliğin açıkça gerekli kıldığı hallerde veya kamu düzeninin ciddi şekilde bozulmasının muhtemel olduğu durumlarda" geçici yayın yasağı getirilebileceğinin öngörüldüğü belirtildi.[8]

Failler

PKK'nın askerî kolu HPG, Cizre saldırısı ve bir gün önce Artvin'in Şavşat ilçesinde Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun da bulunduğu konvoyun geçişi sırasında düzenlenen ve bir askerin öldüğü saldırının sorumluluğunu birlikte üstlendi.[9][10][11] HPG tarafından yapılan açıklamada, Cizre saldırısının çatışmalar sırasında öldürülen insanlar nedeniyle yapıldığı ifade edildi.[7]

Tepkiler

Ulusal

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Şırnak'ın Cizre ilçesindeki saldırısıyla ilgili yazılı bir mesaj yayımladı. Erdoğan mesajında, "Türkiye, taşeronların kirli emellerine asla geçit vermeyecektir" ifadelerini kullandı. Saldırının terörle mücadele kararlılığını daha da artırdığını belirten Erdoğan, "Gaziantep'te çocuklarımızı, Artvin'de ana muhalefet partisi genel başkanını hedef alan terör saldırılarına karşı, seferberlik anlayışıyla yürüttüğümüz mücadelenin başarıya ulaşacağından kimsenin şüphesi olmasın" değerlendirmesinde bulundu.[12]

Başbakan Binali Yıldırım, Türkiye'ye resmî ziyarette bulunan Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov ile düzenlediği ortak basın toplantısında, "Tüm terör örgütlerine topyekûn savaş açtık. Türkiye'nin 11 şehidi var. Hiçbir terör örgütü Türkiye Cumhuriyeti’ni esir alamaz. Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı'nda dediği gibi 'Ya İstiklal ya ölüm'." ifadelerini kullandı.[13]

Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, twitter üzerinden yaptığı açıklamada "Bu hain saldırılar birliğimizi asla bozamayacak. Cizre'de şehit düşen evlatlarımıza Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifa diliyorum." ifadelerine yer verdi.[14]

Uluslararası

  •  ABD – Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü Ned Price tarafından yapılan yazılı açıklamada "Amerika terör saldırısını en sert dille kınıyor" ifadesi kullanıldı. Saldırıyı PKK'nın üstlendiğini hatırlatan Price, teyit edilmesi durumunda bunun, PKK'nın derin kaygı uyandıracak şekilde Türkiye'de şiddet dozunu arttırma eğiliminin en son örneği olacağını belirtti.[15]
  •  Avrupa Birliği – Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Cizre saldırısını kınadı. Mogherini yazılı açıklamada, "Biz ölenlerin ailelerine ve yakınlarına başsağlığı, yaralılara acil şifalar diliyoruz. Avrupa Birliği terörle mücadelede Türkiye ile birlikte çalışmaya devam edecek." ifadelerini kullandı.[16]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c "Son dakika haberi... Cizre'de hain saldırı: 11 polis şehit! Kaymakam da yaralılar arasında". Hürriyet. 26 Ağustos 2016. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2016. 
  2. ^ "Şırnak Valiliği: İntihar saldırısında 11 polis öldü". Deutsche Welle. 26 Ağustos 2016. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2016. 
  3. ^ "Cizre'de yaralanan polis memuru şehit oldu". Milliyet. Doğan Haber Ajansı. 29 Eylül 2016. Erişim tarihi: 29 Eylül 2016. []
  4. ^ Yalçın, Mehmet Selim (27 Ağustos 2016). "PKK terörü onu da vurdu". Hürriyet. Doğan Haber Ajansı. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2016. 
  5. ^ "Cizre'de polis kontrol noktasına bombalı saldırı". NTV.com.tr. 26 Ağustos 2016. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2016. 
  6. ^ "Cizre'deki saldırı belediye kamyonuyla mı yapıldı?". Dogruhaber.com. 27 Ağustos 2016. 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2016. 
  7. ^ a b "HPG: Cizre fedai eylemdi, 118 'güvenlik görevlisi' öldürüldü". Dayanışma. 30 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2016. 
  8. ^ Barış, Gündoğan (26 Ağustos 2016). "RTÜK'ten Cizre'deki terör saldırısına ilişkin geçici yayın yasağı". Anadolu Ajansı. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2016. 
  9. ^ "PKK Artvin ve Cizre'de düzenlenen saldırıları üstlendi". Deutsche Welle. 26 Ağustos 2016. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016. 
  10. ^ "PKK Artvin ve Cizre saldırılarını üstlendi". CNN Türk. Reuters. 26 Ağustos 2016. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016. 
  11. ^ "Official Journal of the European Union (PDF dosyası)" (PDF). 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Eylül 2016. 
  12. ^ "Cizre'deki Terör saldırısı". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 29 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2016. 
  13. ^ "Başbakan Yıldırım'dan Cizre açıklaması: Topyekûn savaş açtık". Cumhuriyet. 26 Ağustos 2016. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2016. 
  14. ^ "Kemal Kılıçdaroğlu twitter açıklaması". Twitter. 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2016. 
  15. ^ "ABD'den Türkiye'deki Terör Saldırısına Kınama". Amerika'nın Sesi. 27 Ağustos 2016. 15 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2016. 
  16. ^ "Statement by High Representative/Vice-President Federica Mogherini on today's attack in Cizre, Turkey". Avrupa Birliği. 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki intihar saldırıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'de 59 intihar saldırısı gerçekleşti. Bunların 36'sı PKK, 10'u Irak ve Şam İslam Devleti, 6'sı TAK, 5'i Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi, 3'ü ise el-Kaide'nin Türkiye yapılanmasına mensup kişiler tarafından düzenlenmişti. Toplamda eylemciler dâhil 626 kişinin öldüğü saldırılarda, 9 Mart 2003'teki saldırdaki hariç, saldırganların tamamı ölmüş ve 44 saldırıda eylemci dışında da ölenler oldu. Saldırılar 20 ile yayılırken en çok saldırı 16 kezle İstanbul'da gerçekleşmişti. Bu saldırıların yanı sıra, beşi PKK biri ise Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi mensubu olan eylemciler tarafından düzenlenmesi planlanan saldırılar, farklı sebeplerden ötürü eylemcilerin üzerindeki patlayıcıların infilak etmesi sonucu gerçekleştirilemedi ve saldırganlar öldü.

<span class="mw-page-title-main">HPG (örgüt)</span> PKK’nin askerî gücü

HPG tam adı ile Halk Savunma Güçleri, PKK'nın amacı ve stratejisi doğrultusunda Türkiye'de sivillere, polis karakollarına ve askerî hedeflere karşı intihar saldırıları, silahlı ve bombalı saldırılar düzenleyen PKK'nın askerî kanadı. Çeşitli kaynaklarda örgütün savaş stratejisi olarak gerilla savaşı yöntemlerini kullandığı iddia edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2015-16 Şırnak çatışmaları</span> Şırnak merkezli çatışmalar bütünü

2015-2016 Şırnak çatışmaları, Türkiye'nin Şırnak il merkezi ile birlikte Cizre, İdil ve Silopi ilçelerinde 2015 yılının ikinci yarısından sonra özyönetim talepleri sonucu başlayan, güvenlik güçleri ile PKK, YDG-H ve YPS mensupları arasında devam eden çatışmalar bütünü. Çatışmaların olduğu bölgelerdeki birçok mahalleye hendekler kazılmış, bu gelişmelerin ardından ildeki birçok mahallede sokağa çıkma yasakları ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ocak 2016 Diyarbakır saldırısı</span> Diyarbakırda gerçekleşen bir terör saldırısı

2016 Diyarbakır saldırısı ya da Çınar saldırısı, 13 Ocak 2016 tarihinde Türkiye'nin Diyarbakır ilinin Çınar ilçesinde PKK tarafından Çınar İlçe Emniyet Müdürlüğü'ne bombalı araç, roketatar ve uzun namlulu silahlarla gerçekleştirilen saldırı. Emniyet Müdürlüğü binası içerisinde polis lojmanları da bulunuyordu. Binada ağır hasar oluştu. Diyarbakır Valiliği'nin yaptığı ilk açıklamaya göre 5 kişi öldü, 39 kişi yaralandı. BBC'nin geçtiği habere göre enkaza dönen hizmet binası içerisinde hayatını kaybedenler arasında bir çocuk ve bir kadınının da olduğu belirtildi. Olay sonrasında PKK ile Türk emniyet güçleri arasında çıkan çatışmada 8 PKK'lı öldürüldü. Daha sonradan bir kişinin daha cansız bedeni bulundu.

PKK saldırıları (2015-günümüz), Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri ardından PKK üyelerinin sık sık yol kesip araç yakma ve şantiye basarak kamu malına zarar vermesi, son olarak Şanlıurfa'da Ceylanpınar saldırısı olarak bilinen PKK üyelerince 2 polisin öldürülmesinin akabinde artan PKK'nın saldırıları sonrası çözüm süreci ve ateşkesin durdurulmasının hemen ardından 8 Ağustos 2015 tarihinde başlayan çatışmaların PKK üyelerinin güvenlik güçlerine karşı düzenlediği Iğdır, Dağlıca ve Siirt saldırıları sonrası Türkiye'de yapılan Kasım 2015 Türkiye genel seçimlerinin ardından doğu ve güneydoğu gölgelerinde özyönetim ve halk ayaklanması başlatma teşebbüsünde bulunan PKK miitanlarına karşı başlatılan Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet Genel Müdürlüğü ile ortak yürütülen özel harekat polisleri ve SAS komandolarının da destek verdiği kamuoyundan hendek operasyonları olarak bilinen operasyonların başlatılmasıyla devam eden silahlı çatışma süreci.

2016 Lice saldırısı, PKK'nın özyönetim talebine karşı güvenlik güçlerince sürdürülen hendek operasyonlarının sürdüğü Lice, Diyarbakır kırsalında 18 Şubat 2016'da askeri zırhlı aracın geçişi sırasında PKK tarafından düzenlenen bombalı saldırı. Genelkurmay Başkanlığı internet sitesi aracılığıyla saldırı sonrası yapılan açıklamada 6 askerin hayatını kaybettiği, araç komutanı 1 astsubayın ağır yaralandı. Ancak GATA'ya sevk edilen astsubay 18 Şubat'ta öldü.

<span class="mw-page-title-main">Mart 2016 Ankara saldırısı</span>

Mart 2016 Ankara Saldırısı veya Güvenpark Saldırısı, 13 Mart 2016'da yerel saatle 18:45'te Güvenpark, Kızılay, Ankara'da otobüs duraklarına yakın bir mesafede gerçekleşen, 2'si saldırgan olmak üzere toplam 38 kişinin hayatını kaybettiği ve 19'u ağır 125 kişinin de yaralandığı bombalı araba saldırısı. Saldırı, Ekim 2015'teki ve Şubat 2016'daki patlamalar ile birlikte beş ay içinde Türkiye'nin başkentinde gerçekleşen üçüncü bombalı saldırı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mart 2016 Diyarbakır saldırısı</span>

Mart 2016 Diyarbakır saldırısı veya Diyarbakır Bağlar saldırısı, 31 Mart 2016 tarihinde Diyarbakır ile Şanlıurfa kara yolu üzerinde bulunan otogar mevkiinde bomba yüklü aracın, seyir halindeki görevli emniyet personelini taşıyan aracın geçişi sırasında uzaktan kumanda ile infilak ettirilmesi ile gerçekleştirilen bombalı saldırı. Saldırı sonucunda 7 polis öldü, 14'ü sivil 27 kişi yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">Ağustos 2016 Gaziantep saldırısı</span> Gaziantep’te IŞİD terör örgütü tarafından sokak düğününe düzenlenen bombalı saldırı

Ağustos 2016 Gaziantep saldırısı, 20 Ağustos 2016'da yerel saatte 22.50 sularında Türkiye'nin Gaziantep ilinin Şahinbey ilçesinde bir sokak düğünü sırasında düzenlenen bombalı saldırı. Saldırı sonucunda 59 kişi öldü, 90'ın üzerinde kişi yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">Sabiha Gökçen Havalimanı saldırısı</span>

Sabiha Gökçen Havalimanı saldırısı, 23 Aralık 2015 tarihinde yerel saatte 02:05'te İstanbul'daki Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı'na gerçekleştirilen havan topu saldırısı.

<span class="mw-page-title-main">Eylül 2016 Van saldırısı</span>

12 Eylül 2016 Van saldırısı, 12 Eylül 2016 tarihinde PKK mensupları tarafından Van şehir merkezinde bulunan Adalet ve Kalkınma Partisi Van il binasına yapılan bombalı saldırı. 53 kişinin yaralandığı saldırıda, binanın hemen yanında bulunan Van Valiliği binası da hasar almıştır.

<span class="mw-page-title-main">2016 Şemdinli saldırısı</span>

2016 Şemdinli saldırısı, 9 Ekim 2016 tarihinde yerel saatte 09:45'te Türkiye'nin Hakkâri ilinin Şemdinli ilçesinde Durak Hudut Bölüğü yakınlarındaki kontrol noktasına düzenlenen intihar saldırısı. Saldırı sonucunda 10 askerî personel ile 6 sivilin yanı sıra saldırgan öldü, 26 kişi yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">2016 Beşiktaş saldırıları</span> 10 Aralık 2016da İstanbulun Beşiktaş ilçesinde gerçekleştirilen iki ayrı bombalı saldırı

2016 Beşiktaş saldırıları, 10 Aralık 2016'da yerel saatte 22.29 sıralarında İstanbul'un Beşiktaş ilçesindeki Vodafone Park yakınında ve Maçka Demokrasi Parkı içinde gerçekleştirilen iki ayrı bombalı intihar saldırısı.

<span class="mw-page-title-main">2016 Midyat saldırısı</span>

2016 Midyat saldırısı, Mardin'in Midyat ilçesindeki emniyet müdürlüğüne PKK mensuplarınca bomba yüklü araçla düzenlenen saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">2017 Diyarbakır saldırısı</span> Suikast

2017 Diyarbakır saldırısı, 11 Nisan 2017 tarihinde Türkiye'nin Diyarbakır ilinin Bağlar ilçesinde İl Emniyet Müdürlüğü Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü'nün de bulunduğu emniyet kampüsü içerisinde gerçekleştirilen bombalı saldırı. Saldırı sonucunda 1'i polis memuru, 2'si sivil 3 kişi öldü, 10'dan fazla kişi ise yaralandı. PKK saldırıyı bir gün sonra üstlendi.

25 Ağustos 2016 tarihinde Kemal Kılıçdaroğlu'nun Şavşat'tan Artvin'e giden konvoyuna Ardanuç mevkiinde roketle bir terör saldırısı yapıldı. Saldırı sonucunda Jandarma Er Fatih Çaybaşı hayatını kaybederken iki asker de yaralandı. Saldırıyı PKK üstlendi ancak hedefin Kemal Kılıçdaroğlu olmadığını söyledi.

26 Eylül 2022 tarihinde TSİ 22.40-23.00 sularında Mersin'in Mezitli ilçesine bağlı Tece mahallesinde yer alan bir polisevine PKK militanları tarafından ateş açıldı ve bombalı saldırı yapıldı. Saldırı, tümü Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak üzere, 1 polis memurunun ölmesi, 1 polis memuru ile 3 sivil bireyin yaralanması ile sonuçlandı. İki saldırgan saldırı sonrası intihar yeleklerini patlatarak olay yerinde intihar etti. Saldırıyı, 29 Eylül 2022 günü PKK üstlendi.

<span class="mw-page-title-main">2022 İstanbul saldırısı</span> 13 Kasım 2022de İstanbulda meydana gelen terör saldırısı

2022 İstanbul saldırısı, 13 Kasım 2022 tarihinde TSİ 16.20 sularında İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki İstiklal Caddesi üzerinde meydana gelen bombalı saldırı. Patlama nedeni ile 6 kişi öldü; 2'si ağır 81 kişi yaralandı. Patlama sonrasında İstiklal Caddesi yayalara kapatıldı, bölgeye çok sayıda polis, ambulans ve itfaiye ekipleri geldi. Yaklaşık 1 saat sonra Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından patlamaya ilişkin yayın yasağı getirildi.

2 Ağustos 2015'te, Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinin Karabulak köyündeki Karabulak Jandarma Karakolu'na bir intihar saldırısı düzenlendi. Saldırı, saat 03.00 (UTC+03.00) civarında karakola yaklaşan patlayıcı yüklü bir traktörün infilak ettirilmesiyle gerçekleştirildi. Yaşanan patlamada saldırganın yanı sıra 2 askerî personel öldü, 31 askerî personel ise yaralandı. Saldırı, PKK tarafından gerçekleştirilmişti.

<span class="mw-page-title-main">2023 Ankara saldırısı</span> 1 Ekim 2023te Ankarada meydana gelen bombalı saldırı

1 Ekim 2023 tarihinde TSİ 09.30 sularında Ankara'nın Çankaya ilçesindeki Kızılay semti üzerinde yer alan Emniyet Genel Müdürlüğü giriş kapısı önünde bombalı ve silahlı saldırı gerçekleşti. 2 saldırganın gerçekleştirdiği olayda bir saldırgan kendisini patlattı, diğeri polislerle girdiği çatışmada öldürüldü. Patlama nedeniyle 2 polis yaralandı, Atatürk Bulvarı trafiğe kapatıldı ve yaklaşık 1 saat sonra Ankara Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliği tarafından saldırıya ilişkin yayın yasağı getirildi. Saldırıyı PKK'nın silahlı kanadı HPG üstlendi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.