İçeriğe atla

2016-17 Gambiya devlet başkanlığı krizi

2016-17 Gambiya devlet başkanlığı krizi, Gambiya'da 1 Aralık 2016 tarihinde gerçekleştirilen devlet başkanlığı seçimi sonrası patlak veren kriz. Seçimde aday olan devlet başkanı Yahya Jammeh, rakibi Adama Barrow'a kaybetmesini ilk başlarda kabul etmesine rağmen, sekiz gün sonra sonuçları reddederek, görev süresi dolmasına rağmen görevini bırakmayı reddettiğini açıkladı. Bunun üzerine Gambiya parlamentosu, Jammeh'in süresini 90 gün uzatarak aynı süreyi içine alacak şekilde ülke genelinde olağanüstü hâl ilan etti.[1]

Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu heyetinin Jammeh'i koltuğunu bırakmaya ikna çabalarının sonuçsuz kalması üzerine; 19 Ocak 2017 tarihinde, topluluk üyesi ülkelerden Senegal, Nijerya ve Gana askerî birlikleri Gambiya topraklarına girdi. Aynı gün içerisinde Barrow, Gambiya'nın Senegal büyükelçiliğinde yemin ederek görevine başladı. 21 Ocak 2017 tarihinde Jammeh ülkeden ayrıldı.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Seçimi kaybeden Gambiya lideri OHAL ilan etti". 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2017. 
  2. ^ "Gambiya'daki Siyasi Kriz". 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gambiya</span> Batı Afrikada bir devlet

Gambiya, resmî adı ile Gambiya Cumhuriyeti, Batı Afrika'da bir ülkedir. Yüzölçümü bakımından Afrika anakarasının en küçük ülkesidir. İsmini aldığı Gambiya Nehri'nin her iki kıyısı boyunca kurulmuş olan ülke Atlas Okyanusu kıyısı hariç, tamamen Senegal ile çevrilmiştir. Yüzölçümü 10.689 km² ve nüfusu 2013 verilerine göre 1.857.181 kişidir. Başkenti Atlas Okyanusu kıyısında bir ada üzerine kurulu olan Banjul'dur. En büyük şehirleri ise Serekunda ve Brikama'dır.

<span class="mw-page-title-main">Uganda</span> Doğu Afrikada bulunan bir ülke

Uganda ya da resmî adıyla Uganda Cumhuriyeti, Afrika kıtasının doğu kesiminde yer alan ve denize kıyısı olmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını kuzeyde Güney Sudan, doğuda Kenya, güneyde çoğu sınırı Victoria Gölü ile oluşan Tanzanya, güneybatıda Ruanda ve batıda ise Kongo Demokratik Cumhuriyeti oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Kampala'dır.

<span class="mw-page-title-main">Venezuela</span> Güney Amerikada bir ülke

Venezuela, resmî adıyla Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti, Güney Amerika'nın kuzey kıyısında yer alan bir ülkedir. Kuzeyde Karayip Denizi, doğuda Guyana, güneyde Brezilya ve batıda Kolombiya ile çevrilidir. Venezuela hükûmeti Guyana'nın üçte ikisini oluşturan Guayana Esequiba bölgesinde hak iddia etmektedir. Karayip Denizi'nde birçok ada ve adacığa sahiptir. Ayrıca Küçük Antiller adaları olan Hollanda Krallığı'na bağlı Aruba ve Curaçao ülkeleri, Hollanda'ya bağlı Bonaire ile Trinidad ve Tobago ada devletçikleri de Venezuela açıklarında bulunur. Yüzölçümü 916,445 km2, nüfusu yaklaşık 28 milyondur. Başkenti ve en büyük metropolü Caracas'tır.

<span class="mw-page-title-main">Mali</span> Batı Afrikada bulunan denize kıyısı olmayan bir ülke

Mali, resmi adıyla Mali Cumhuriyeti, Batı Afrika'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. 1.240.000 km²'lik yüz ölçümüyle Afrika'nın sekizinci büyük ülkesidir. Nüfusu 19,1 milyondur ve bu nüfusun %65'ini 25 yaş altındakiler oluşturmaktadır. Başkenti Bamako'dur. Mali sekiz bölgeye ayrılmıştır, kuzey sınırları Sahra'nın derinliklerine kadar uzanır. Ülkenin güney bölümü Nijer ve Sénégal nehirlerinin geçtiği Sudan Savanı'ndadır ve nüfusun çoğunluğu bu bölümde yaşar. Mali ekonomisi tarım ve madencilik temellidir. Altın ülkenin önde gelen doğal kaynaklarındandır ve Mali Afrika'nın en büyük üçüncü altın üreticisidir. Tuz da ihraç ürünlerindendir.

İslam cumhuriyeti, İslam dinine dayalı cumhuriyet şeklidir.

<span class="mw-page-title-main">Yahya Jammeh</span>

Yahya Abdul-Aziz Jemus Junkung Jammeh ya da kısaca Yahya Jammeh, Gambiyalı asker ve siyasetçi. Jammeh, Afrika ülkesi Gambiya'nın 1994-2017 yılları arası devlet başkanlığını yürütmüştür. Jammeh'in görev süresi 19 Ocak 2017 tarihi itibarıyla bitmiş olsa da kendisi seçim sonuçlarını tanımadığını ve makamı terk etmeyeceğini açıklamış, 20 Ocak 2017 tarihinde rakibi Barrow'un şahsi sosyal medya hesabından yaptığı açıklaması doğrultusunda görevi bırakmayı kabul ettiği ifade edilmiştir.

Senegal devlet başkanı, Afrika ülkesi Senegal'in bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişilere verilen unvandır. Senegal devlet başkanı 2001 yılında gerçekleştirilen halk referanduma kadar yedi yıllık bir süre için seçilmekteydi, söz konusu referandum sonucu devlet başkanlığı süresi beş yıl ile sınırlandırılmıştır. 2008 yılında gerçekleştirilen değişiklik ile devlet başkanlığı görev süresi yeniden yedi yıla çıkarılmıştır. Başkanı Macky Sall yaptığı açıklamada görev süresini yeniden beş yıla indireceğini açıklamıştır. Günümüzdeki cumhurbaşkanı 2 Nisan 2024 tarihinden itibaren Bassirou Diomaye Faye'dir. Ülkede bu görevde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

<span class="mw-page-title-main">Gambiya cumhurbaşkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Gambiya cumhurbaşkanı, Afrika ülkesi Gambiya'nın yönetim şeklini mutlak monarşiden cumhuriyete değiştirdiği 1970 yılından bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülke bağımsızlığını kazandığı 1965 yılından rejim değişikliğinin yaşandığı 1970 yılına kadar Birleşik Krallık kraliçesi II. Elizabeth tarafından atanan genel vali tarafından İngiliz Milletler Topluluğu içerisinde yönetilen bir ülke konumundaydı. Gambiya 1982 ile 1989 yılları arasında Senegal ile birlikte Senegambiya Konfederasyonu oluşturmuş, bu süreçte devlet başkanı Jawara konfederasyonun başkan yardımcısı görevini üstlenmiştir. 1989 yılında konfederasyonun dağılması ile birlikte Jawara yeniden Gambiya'nın devlet başkanı olmuştur. Ülkede 1965-1970 arası genel vali ile 1970 yılından itibaren devlet başkanlığı görevinde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

<span class="mw-page-title-main">Dawda Jawara</span>

Sir Dawda Kairaba Jawara, Gambiyalı veteriner hekim ve siyasetçi. Jawara, Afrika ülkesi Gambiya'da bu makama çıkan ilk devlet başkanı olarak 1970 ile 1994 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Kukoi Samba Sanyang, Gambiyalı siyasetçi. Sanyang, Afrika ülkesi Gambiya'da 1981 yılında bir kısım milis güçlerin de desteği ile gerçekleştirdiği darbe sonucu 30 Temmuz 1981 ile 5 Ağustos 1981 arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kumba Ialá</span>

Kumba Ialá ya da Kumba Yalá, Gine-Bissaulu öğretim görevlisi ve siyasetçi. Ialá, Afrika ülkesi Gine-Bissau'da 2000 ile 2003 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Adama Barrow</span> Gambiyanın 3. Devlet Başkanı

Adama Barrow, Gambiyalı siyasetçi. Barrow, Afrika ülkesi Gambiya'da Aralık 2016'da gerçekleştirilen seçimler sonucunda Ocak 2017 itibarıyla cumhurbaşkanlığı makamına seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2016 Gambiya devlet başkanlığı seçimi</span>

2016 Gambiya devlet başkanlığı seçimi, Gambiya'da 1 Aralık 2016 tarihinde gerçekleştirilen devlet başkanlığı seçimidir. Seçimler ülkenin Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını elde ettiği 1965 yılında bu yana kayıtlı seçmenin oylarının bir güç olarak devlet başkanın belirlendiği ilk seçimler olarak ön plana çıktığı ifade edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2006 Gambiya devlet başkanlığı seçimi</span>

2006 Gambiya devlet başkanlığı seçimi, Gambiya'da 22 Eylül 2006 tarihinde gerçekleştirilen devlet başkanlığı seçimidir.

2001 Gambiya devlet başkanlığı seçimi, Afrika ülkesi Gambiya'da 18 Ekim 2001 tarihinde gerçekleştirilen devlet başkanlığı seçimidir.

1996 Gambiya devlet başkanlığı seçimi, Gambiya'da 29 Eylül 1996 tarihinde gerçekleştirilen devlet başkanlığı seçimidir.

<span class="mw-page-title-main">Ange-Félix Patassé</span>

Ange-Félix Patassé Orta Afrikalı siyasetçi. Patassé, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 1993 ile 2003 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Gambiya Kolonisi ve Protektorası</span> Afrika kıtasının batısında Büyük Britanyanın 1821 ile 1965 yılları arasında idari olarak yönetiminde bulundurduğu koloni ve himaye bölgesi

Gambiya Kolonisi ve Protektorası, Afrika kıtasının batısında Büyük Britanya'nın 1821 ile 1965 yılları arasında idari olarak yönetiminde bulundurduğu koloni ve himaye bölgesi. Bölge günümüzde Gambiya devletini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gambiya-Türkiye ilişkileri</span>

Gambiya-Türkiye ilişkileri, Gambiya ile Türkiye arasındaki ikili ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Lübnan devlet başkanı</span> Lübnanın devlet başkanı

Lübnan Cumhuriyeti Devlet Başkanı Lübnan'ın devlet başkanıdır. Devlet başkanı, parlamento tarafından altı yıllık bir süre için seçilir. Lübnan Anayasası'nın 49. maddesi uyarınca, başkan her zaman Temsilciler Meclisi adayıyla aynı şartları yerine getiren bir Maruni Hristiyan'dır.