İçeriğe atla

2015 İsrail yasama seçimi

2013 seçimleri sonrasında Knesset'teki görünüm.

2015 İsrail yasama seçimi, 2 Aralık 2014'te İsrail Başbakanı Netanyahu'nun Koalisyon Hükûmeti içindeki muhalif isimlerden Adalet Bakanı Tzipi Livni ile Maliye Bakanı Yair Lapid'i görevden alıp, İsrail Parlamentosu Knesset'i mümkün olan en kısa sürede feshedeceğini açıkladı. Olaylar sonrasında normal şartlarda Kasım 2017'de yapılması gereken seçim erkene alınmış ve 17 Mart 2015 erken seçim tarihi olarak belirlenmiştir.[1] Yair Lapid'in görevden alınmasıyla beraber (Yeş Atid'li) bazı bakanlar da görevlerinden istifa ettiler.[2]

İsrail'de koalisyonun en büyük ortağı Likud Partisi'nın Yeş Atid Partisi ve merkez sol Hatnuah arasında görüş ayrılıkları meydana gelmiş, Netanyahu politikaları nedeniyle sert eleştirilerle karşı karşıya kalmıştı. Tartışma yaratan konular arasında 2015 bütçesi, hayat pahalılığı, Filistinlilere yönelik politikalar, Arapları dışlamakla eleştirilen "Yahudi Devleti Yasa Tasarısı" yer almaktaydı.[1]

Görevden almalarla ilgili olarak konuşan Netanyahu, kurduğu hükûmetin temel üç hedefi olarak saydığı "teröre karşı mücadele", "İsrail'in Yahudi kimliğini temelleştirmek" ve "Kudüs'te yerleşim inşaatlarına devam etmek" konularında Lapid ve Livni'yi bu hedeflere karşı tavır almakla eleştirdi.[3]

120 üyeden oluşan Knesset, Mart 2014'te aldığı kararla beraber İsrail'de yüzde 2 olan seçim barajını yüzde 3.25'e çıkarmıştı.[4]

Partiler

Likud

Aralık 2014'te yapılan Likud liderliği seçiminde Danny Danon'a üstünlük kuran Netanyahu Likud'un liderliğini sürdürmektedir. Sağ kanattan bir parti olan Likud'un[5] karşısında Livni-Herzog liderliğindeki siyasi blok bulunuyor.

Yeş Atid

Politik çizgi bakımından merkezde yer alan seküler bir parti olarak 2012 yılında kurulan Yeş Atid'in lideri İsrail'in tanınmış ailelerinden birinin ferdi olan Yair Lapid'dir. Yeni kurulmuş bir parti olmasına karşılık 2013 seçimlerinde 19 siyasetçisiyle Knesset'te yer almayı başardı. Parti lideri Lapid, oluşturulan koalisyon sonrası İsrail'in Maliye Bakanı görevine geldiyse de Aralık 2014'te Netanyahu tarafından bu görevinden alındı. Yeş Atid'li diğer bakanlar da görevlerini bıraktılar. Bu süreç aynı zamanda İsrail'in erken seçime gitmesiyle sonuçlandı.[6]

Hatnuah ve İşçi Partisi

Livni görevden alınmasından kısa bir zaman sonra Isaac Herzog liderliğindeki İşçi Partisi ile birlikte radikal sağa karşı[7] mücadele amacıyla "Siyonist Kamp" olarak adlandırılan politik koalisyonu kurdu. Böylelikle Livni liderliğindeki Hatnuah ile Herzog liderliğindeki İşçi Partisi ortak bir listeyle 2015 seçimlerine giriyor olacaklar.[8]

Şas Partisi

2013 senesinde yaşamını yitiren partinin ruhani lideri Ovadia Yosef ile Elazar Shach tarafından 1984 yılında kurulan parti, özellikle İsrail’de yaşayan Sefarad kökenli dindar Yahudilerin haklarını savunma ve ekonomik rahatlığa kavuşmalarını sağlamaya yöneldi. Parti 2013 seçimlerinde 11 milletvekili ile Knesset'te yer aldı. Şas'taki liderliğe partiden ayrılmasıyla beraber Aralık 2014'te Ha'am Itanu partisini kuran Eli Yişay'dan sonra Aryeh Deri geçti. Deri halen partinin lideridir.[9][10][11]

Meretz

Daha çok aktivist yönüyle dikkat çeken Meretz, eşcinsel hakları, çevrecilik, kadın hakları gibi konulara en çok ilgi gösteren parti konumunda. Seküler ve sol bir parti olan Meretz'in lideri Zahava Gal-On'dur. Parti 2013 seçimlerinde 6 siyasetçisiyle Knesset'te yer aldı.[12]

Ha'am Itanu

15 Aralık 2014'te aynı zamanda Şas Partisinin eski lideri de olan Eli Yişay, partisi Ha'am Itanu ile 2015 seçimlerinde yer alacağına açıkladı.[13]

Kulanu

Eski Likud'lu politikacı Moşe Kahlon tarafından Kasım 2014'te kurulan merkez çizgideki bir partidir. Partinin kurulmasından sora yapılan anketler Kulanu'nun 7 ila 13 arasında değişen politikacısının Knesset'te yer alacağını gösteren sonuçlar vermiştir.

Arap Partileri

İsrail'de seçim barajının yüzde 2'den yüzde 3,25'e çıkarılması küçük partileri ittifak arayışlarına itti. Ra'am-Ta'al ile Balad, sosyalist bir parti olan Hadaş'la anlaşarak seçimlere ortak listeyle gireceklerini duyurdu.[14]

Kaynakça

  1. ^ a b "İsrail'de hükümet krizi: Ufukta erken seçim var" BBC 3 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ "Yesh Atid ministers resign after 'cowardly' Netanyahu speech", ynetnews.com 29 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ Netanyahu yeniden Likud genel başkanı, aljazeera.com.tr 21 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ "İsrail’de seçim barajı yükseldi" aljazeera.com.tr 21 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ Karsh, Efraim, Israel: The First Hundred Years: Volume III: Politics and Society Since 1948, s. 141.
  6. ^ 2013 seçimleri sonuçları, orsam.org.tr 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ Herzog, Livni to unite against 'radical right' ynetnews.com 15 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ Labor, Livni agree to join forces ahead of elections. haaretz.com 20 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ Sefarad Cemaati eski Hahambaşısı ve ŞAS Partisi’nin manevi lideri Rav Ovadia Yosef hayata veda etti, israilblogu.com 16 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ Rabbi Ovadia Yosef dies at 93, ynetnews.com 28 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  11. ^ "HaAm Itanu" hakkındaki haberler, timesofisrael.com 3 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  12. ^ Israel Political Parties: Meretz jewishvirtuallibrary.org 24 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  13. ^ "Ex-Shas MK Yishai called ‘traitor’ as he unveils new party", israelhayom.com 8 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  14. ^ "Arab parties finalize unity deal", timesofisrael.com 26 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  1. ^ 2014'de geçen temel yasa'ya göre İsrail'de referandum yapılabileceği halde şu ana kadar hiç referandum yapılmamıştır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ehud Olmert</span> 12. İsrail başbakanı

Ehud Olmert, İsrail'in 12. başbakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tzipi Livni</span>

Tziporah Malkah "Tzipi" Livni, eski Mossad ajanı, İsrail'in eski Dışişleri Bakanı ve eski Adalet Bakanı. Hatnuah Partisinin lideri.

<span class="mw-page-title-main">Şimon Peres</span> 9. İsrail devlet başkanı

Şimon Peres, İsrailli siyasetçi ve İsrail Devleti'nin 9. Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Binyamin Netanyahu</span> 9. İsrail başbakanı

Binyamin "Bibi" Netanyahu (; İbranice: 

<span class="mw-page-title-main">Avigdor Liberman</span> İsrail savunma bakanı

Avigdor Levi Liberman, İsrailli siyasetçi, siyasi parti lideri eski bakan.

<span class="mw-page-title-main">Likud</span> İsrailde bir sağ siyasi parti

Likud, İsrail'in ana merkez sağ siyasi partisidir.

Yeş Atid İsrail'de Ocak 2012'de kurulan liberal, siyonist, merkez parti. Kurucusu, siyasete atılmak için kariyerine nokta koyan eski bir televizyon sunucusu ve gazeteci olarak görev yapmış Yair Lapid'dir. İdeolojileri; laiklik, liberalizm ve Siyonizmdir. Merkezi Tel-Aviv'dir. Filistin ile iki devletli ve iki halklı bir çözümü savunmaktadır. 2022 İsrail parlamento seçimlerinde 120 sandalyeli Knesset'te, 24 sandalye alarak ana muhalefet partisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Roni Milo</span>

Roni Milo, İsrailli politikacı, avukat, gazeteci ve çeşitli bakanlıklarda görev yapmış eski Knesset üyesi; 1988–1990 yılları arasında İsrail Çevre Koruma Bakanı; 1990 yılında Refah ve Sosyal Hizmetler Bakanı; 1990–1992 yılları arasında Kamu Güvenlik Bakanı; 1993–1998 yılları arasında Tel Aviv'in belediye başkanı; 2000–2001 yılları arasında İsrail Sağlık Bakanı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">2014 İsrail başkanlık seçimi</span>

2014 İsrail başkanlık seçimi, İsrail Devlet Başkanı Şimon Peres'in görev süresinin dolmasından ötürü, 10 Haziran 2014 tarihinde yapılan seçimdir. Seçimleri Reuven Rivlin kazanmış ve 10. İsrail Devlet Başkanı seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Naftali Benet</span> 13. İsrail başbakanı

Naftali Benet, İsrailli siyasetçi, siyasi parti lideri ve 13 Haziran 2021'den 30 Haziran 2022'ye kadar İsrail başbakanı. 2013-2019 yıllarında Diaspora İşleri Bakanı ve 2019-2020 yıllarındaysa Savunma Bakanı olarak görev yapan Benet, 2012-2018 yılları arasında Yahudi Yurdu partisine liderlik etmiştir ve Yeni Sağ partisine 2018'den beri başkanlık etmektedir.

Şomrei Sfarad ya da kısaca Şas, İsrail merkezli siyasi parti. 1984 yılında haham Ovadia Yosef önderliğinde kurulan parti, kuruluşundan bu yana katıldığı parlamento seçimleri sonucunda iktidar koalisyonları içinde bulunmuştur. Parti, 25. dönem İsrail parlamentosunda 11 milletvekili ile temsil edilmektedir. Partinin mevcut lideri Aryeh Deri'dir.

İsrail İşçi Partisi, genelde HaAdova olarak bilinen, sosyal demokrat ve Siyonist olan İsrailli bir siyasi partidir. İsrail işçi Partisi 1968 yılında, Mapai, Ahdut HaAvoda ve Rafi’nin birleşmesinden doğmuştur. 1977 yılına kadar, bütün İsrail Başbakanları İşçi hareketiyle ilişkili olmuştur. Partinin günümüzdeki lideri Yair Golan’dır.

<span class="mw-page-title-main">Leon Litinetsky</span>

Leon Litinetsky İsrailli politikacı. 2008-2009 yılları arasında İşçi Partisi için Knesset ve 2014-2015 yılları arasında Yisrael Beiteinu üyesi olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Velid Hac Yahya</span>

Velid Haj Yahia, Walid Sadik olarak da bilinen, İsrail'in Sol Kampı ve Meretz'in Knesset üyesi olarak görev yapan İsrailli bir Arap eski politikacıdır.

<span class="mw-page-title-main">İzak Herzog</span> İsrail Cumhurbaşkanı

İzak Herzog, İsrail'in devlet başkanı olan İsrailli politikacı ve İsrail Yahudi Ajansı'nın eski başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Golan Tepeleri Yasası</span> 1981 yılında Golan Tepelerinin İsrail tarafından fiilen ilhak edilmesi

Golan Tepeleri Yasası, İsrail hükûmetini ve yasalarını Golan Tepeleri'ne uygulayan İsrail yasasıdır. Knesset tarafından 14 Aralık 1981'de 63-21 oyla onaylandı. Yasa terimi kullanmasa da, uluslararası toplum ve İsrail muhalefetinin bazı üyeleri tarafından Golan Tepeleri'nin " ilhakı " olarak kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">2022 İsrail yasama seçimi</span> 1 Kasım 2022de 25. Knessetin 120 milletvekilinin 120sini belirleyen seçim

2022 İsrail yasama seçimleri 1 Kasım 2022 tarihinde düzenlenen ve 25. Knesset'in 120 yeni üyesini belirlemiş olan seçimlerdir. Seçimin normalde 2026'da yapılması beklenirken 2018-2022 İsrail siyasi krizi sebebiyle erkene alınmıştır. Seçime 40 parti katıldığı halde sadece 10 parti seçim barajı olan %3,25'i geçebilmiştir.

24. Knesset'in üyeleri 23 Mart 2021'de seçildi.

<span class="mw-page-title-main">37. İsrail Hükûmeti</span> 1 Kasım 2022de yapılan yasama seçimleri sonrasında kurulan 6 partili bir koalisyon hükûmeti

37. İsrail Hükûmeti veya VI. Netanyahu Hükûmeti İsrail Devleti'nin görevdeki hükûmetidir. 1 Kasım 2022'de yapılan yasama seçimleri sonrasında kurulan 6 partili bir koalisyon hükûmetidir.

<span class="mw-page-title-main">Tel Aviv'de 2022 İsrail yasama seçimleri</span>

Tel Aviv'de 2022 İsrail yasama seçimleri 1 Kasım 2022 tarihinde düzenlenen seçimlerdir. Seçimlerin normalde 2026'da yapılması beklenirken 2018-2022 İsrail siyasi krizi sebebiyle erkene alınmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.