İçeriğe atla

2015 Suruç saldırısı

Koordinatlar: 36°58′50″K 38°25′32″D / 36.98056°K 38.42556°D / 36.98056; 38.42556
2015 Suruç saldırısı
BölgeSuruç, Şanlıurfa, Türkiye
Koordinatlar36°58′50″K 38°25′32″D / 36.98056°K 38.42556°D / 36.98056; 38.42556
Tarih20 Temmuz 2015
12.00 (DAYS (UTC+02.00))
Saldırı türü
İntihar saldırısı
Ölü34[1]
Yaralı104+[2][3]
İşleyenler Irak ve Şam İslam Devleti mensubu Şeyh Abdurrahman Alagöz[4]

2015 Suruç saldırısı, diğer adıyla Suruç Katliamı, 20 Temmuz 2015'te yerel saatte 12.00 civarında Şanlıurfa ilinin Suruç ilçesinde düzenlenen bombalı intihar saldırısı. Saldırıda, saldırgan dâhil 34 kişi öldü, 100'den fazla kişi yaralandı.[1][2][3][5] Saldırı; aralarında Ezilenlerin Sosyalist Partisi'nin (ESP) gençlik kolu Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu (SGDF) üyelerinin de bulunduğu 300 kişinin Amara Kültür Merkezi bahçesinde Irak ve Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) Kobani Kuşatması sonrası, Kobani'nin yeniden inşa çalışmaları konusunda basın açıklaması yaptığı sırada meydana geldi.[6][7] Saldırıyı IŞİD üstlendi.[8] Canlı bombanın da IŞİD ile ilişkisi olan Dokumacılar grubu mensubu Şeyh Abdurrahman Alagöz olduğu belirlendi.[9][10]

Arka plan

Arasında SGDF üyesi gençlerin de olduğu bir grup, 19-24 Temmuz tarihleri arasında Kobani'ye giderek Kobani Kuşatması sırasında yıkılmış olan kentin yeniden inşa çalışmasına katılmayı hedefliyordu. Yeniden inşa çalışmasında okul ve hastanelerin enkazlarını kaldırarak yardımcı olmayı hedefleyen çalışma için Kobani kantonu bir bina tahsis etti.

Bombalama

Değişik illerden gelen 300 genç, konakladığı Suruç belediyesine ait Amara Kültür Merkezinin bahçesinde Kobani'ye geçmeden önce bir basın açıklaması yaptılar. Basın açıklamasının devam ettiği sırada, saat 11.50'de kalabalığın tam ortasında bir patlama meydana geldi.[11] Patlama sonucunda 23 kişi olay yerinde olmak üzere 34 kişi öldü.[1][12] Patlamada ölen 33 kişinin isimleri: Uğur Özkan, Kasım Deprem, Polen Ünlü, Hatice Ezgi Sadet, Cemil Yıldız, Çağdaş Aydın, Nazlı Akyürek, Fikriye Ece Dinç, Mücahit Erol, Murat Yurtgül, Emrullah Akhamur, İsmet Şeker, Okan Pirinç, Nartan Kılıç, Ferdane Kılıç, Serhat Devrim, Met Ali Barutçu, Erdal Bozkurt, Süleyman Aksu, Koray Çapoğlu, Cebrail Günebakan, Veysel Özdemir, Nazegül Boyraz, Alper Sapan, Alican Vural, Osman Çiçek, Vatan Budak, Dilek Bozkurt, Büşra Mete, Yunus Emre Şen, Aydan Ezgi Şalcı, Mehmet Ali Varol, Mert Cömert.[13]

Failler

Suruç kaymakamı Abdullah Çiftçi, intihar bombacısının bir kadın olduğunun belirlendiğini söyledi.[14] Ancak bir sonraki gün yapılan DNA testleri sonucunda intihar bombacısının 20 yaşındaki, Adıyaman Üniversitesi Makine Mühendisliği öğrencisi Şeyh Abdurrahman Alagöz olduğu tespit edildi.[9][10] Saldırıda kimliği tespit edilemeyen ancak kadın olduğu belirlenen ikinci bir şüpheli daha ortaya çıktı.[9]

Saldırıdan sonra intihar bombacısı olan Şeyh Abdurrahman Alagöz'ün, abisi ile birlikte "terör nitelikli kayıp" olarak kaydının olduğu, 6 aydır kayıp olduğu, babasının 2 ay önce İl Emniyet Müdürlüğüne iki oğlu için ihbarda bulunduğu belirlendi.[15] HDP milletvekili Ayhan Bilgen, intihar bombacısı Abdurrahman Alagöz'ün polis tarafından önce gözaltına alınıp sonra serbest bırakıldığı yönünde bazı iddialar bulunduğunu kaydetti.[15] Failin abisi Yunus Emre Alagöz ise, yakalanması için emniyet güçlerinin 'teyakkuza geçtiği' belirtilmesine rağmen[16] 3 ay sonra 10 Ekim'de Ankara'da gerçekleşen ve 100 kişinin ölümüne yol açan bir başka katliamın intihar bombacısı oldu.[17]

Sonrası

Suruç saldırısının olduğu gün akşam saatlerinde İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Hatay, Denizli, Antalya, İzmit, Kayseri, Gaziantep, Çorlu, Batman, Mersin ve Çanakkale’de saldırıya yönelik protestolar düzenlendi.[18] İstanbul'da İstiklal Caddesinde, Mersin'de, Siirt'te ve Diyarbakır Silvan'da yapılan protestolarda polisle göstericiler arasında çatışma çıktı.[19][20] 24 Temmuz günü 12 ilde başlatılan IŞİD, PKK ve DHKP/C örgütüne dönük operasyonlarda ise 297 kişi gözaltına alındı. İstanbul Bağcılar'da polisle çatışmaya giren DHKP/C üyesi Günay Özaslan öldürüldü.[21] Sonraki günlerde de gözaltı operasyonları devam etti ve 34 ilde 1050 kişi gözaltına alındı.[22] Suruç protestolarında çıkan çatışmalarda ise Mersin'de Bülent Ecevit Güngör,[23] Nusaybin'de Seyithan Dede[24] ve Gazi mahallesindeki çatışmalarda vurulan polis memuru Muhammet Fatih S.[25] hayatını yitirdi.

Sonuçlar

Suruç saldırısının ardından TSK önce Suriye'deki bazı IŞİD mevzilerini bombaladı, ancak sonraki günler boyunca Kuzey Irak'taki PKK mevzilerini bombalamayı sürdürdü. Yapılan hava saldırılarında 190 PKK'lının öldürüldüğü açıklandı.[26] İHD'nin raporuna göre 21-28 Temmuz arasında yapılan operasyonlarda 140 kişi IŞİD üyesi olma iddiasıyla, 22 kişi "Paralel Yapı" üyesi olma iddiasıyla, diğerleri ise PKK/KCK ve diğer sol örgütlerle ilişkisi iddiasıyla 1034 kişi gözaltına alındı. Bunlardan 5 kişi IŞİD üyesi olduğu, 49 kişi de PKK üyesi olduğu gerekçesiyle tutuklandı.[27]

2009 yılından beri sürmekte olan Çözüm süreci'nin sona erip ermediği tartışmaları başladı.[28]

Suruç saldırısından iki gün sonra gerçekleştirilen 2015 Ceylanpınar saldırısının HPG tarafından bu saldırıya misilleme olarak gerçekleştirildiği iddiaları ortaya atıldı.[29] Ancak PKK ve KCK yöneticileri tarafından bu iddialar reddedildi.[30][31][32]

Tepkiler

Siyasi parti ve kurumlar

Saldırının ardından Türkiye'nin Washington, DC Büyükelçiliği önünde protesto gösterisi yapan gruplar, Washington, DC, ABDSaldırının ardından Türkiye'nin Washington, DC Büyükelçiliği önünde protesto gösterisi yapan gruplar, Washington, DC, ABD
Saldırının ardından Türkiye'nin Washington, DC Büyükelçiliği önünde protesto gösterisi yapan gruplar, Washington, DC, ABD

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaptığı ilk açıklamada "Bu vahşeti işleyenleri ben de şahsım olarak, milletim adına lanetliyorum, kınıyorum. Terörün, dini yoktur, ırkı yoktur, milleti milliyeti yoktur, vatanı yoktur. Teröre karşı tüm uluslararası bir mücadelenin verilmesi gerektiğini hep ifade ettik, ediyoruz." ifadelerini kullandı.[33][34]

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu "terörü ve onu besleyenleri kınıyorum" derken,[35] CHP Sözcüsü Haluk Koç "ulusal yas ilan edilmeli" ve "yanlış dış politika tercihlerinden derhal vazgeçilmeli" dedi.[36]

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, yapılan saldırıyı önşartsız lanetlediğini söyleyerek, "Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu isimli paravan bir oluşumun, Kobani’yi beraber savunduk, beraber inşa ediyoruz kampanyası çerçevesinde toplanan kalabalığın Suruç’a hareketi felaketle sonlanmıştır." dedi. Saldırında ölenlerin "terör şubesi partiler ve bölücülüğün yanında saf tuttuklarını" ve "İstanbul’dan Suruç’a Kobani bahanesiyle yola çıkanların bir defa amaç ve yöntemleri halis ve ahlaki görülemeyeceğini" belirtti.[37]

HDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş ise saldırının sorumlusunun hükûmet olduğunu ileri sürerek "IŞİD ve benzeri tecavüz ordularının destek aldığı bütün ülkeler ve rejimleri bu barbarlığın ortağıdırlar. IŞİD'e karşı sus pus olanlar, sesini bile yükseltmeye cesaret edemeyenler, HDP'ye bile her gün tehdit savurup IŞİD'in başını okşayan Ankara'daki yöneticiler bu barbarlığın suç ortağıdırlar." dedi.[38]

Teröre karşı ortak deklarasyon önerisi

Başbakan Davutoğlu bütün partilere çağrıda bulunarak "4 partinin genel başkanı ortak deklarasyona imza atmalıyız" dedi.[39] Bu öneriye CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu olumlu yanıt verirken,[40] öneri MHP ve HDP tarafından kabul görmedi. MHP Genel Başkanı Bahçeli öneriyi "samimiyet ve gerçeklerden uzak" bir öneri olarak değerlendirdi.[41] HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş ise "Siz Dolmabahçe deklarasyonuna sahip çıkamamışken yeni bir deklarasyon çağrısı yapmanın anlamı yok" diyerek öneriyi reddetti.[42]

Olağanüstü meclis toplantısı çağrıları

HDP Eş Genel Başkanı saldırının ertesi günü, 21 Temmuz'da meclisi çözüm süreci, Rojava ile ilişkiler ve IŞİD tehdidi konularını görüşmek üzere olağanüstü toplantıya çağırdı.[43] HDP'nin çağrısına CHP[44] ve AKP destek vermedi.[45] Ancak ertesi gün CHP kendisi meclisi olağanüstü toplantıya çağırdı.[46]

Cumhuriyet Halk Partisi raporu

CHP, saldırı sonrasında yaşanan gelişmelerden sonra "Suruç Katliamı ve IŞİD Tehdidi Hakkında Değerlendirme Raporu" başlığıyla 219 sayfadan oluşan kapsamlı bir rapor yayımladı. Yapılan açıklamada raporun 550 milletvekiline de ulaştırılacağı belirtildi.[47]

Uluslararası

  •  ABDAmerika Birleşik Devletleri başkanı Barack Obama Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı telefonla arayarak Suruç'ta düzenlenen saldırı ile PKK'nın üstlendiği ve bir asker ile iki polisin öldüğü saldırıları kınadı ve Erdoğan'a Amerikan halkının taziyelerini iletti. İki lider ayrıca IŞİD ile mücadele, Irak'taki güven ve istikrar ve Suriye iç savaşı konularını ele aldılar.[48][49]
  •  Almanya – Şansölye Angela Merkel yaptığı yazılı açıklamada Türkiye ile birlikte "teröre karşı mücadelede" müttefik olduklarını hatırlatarak, saldırıda ölenlerin yakınlarına başsağlığı dileyerek, yaralananlara acil şifalar diledi. Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, yazılı açıklama yaparak "Failin özellikle gençleri hedef almasından ayrıca dehşete düştüm. Bu menfur eylemi şiddetle kınıyorum" ifadelerine yer verdi.[50][51]
  •  Azerbaycan – Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Recep Tayyip Erdoğan'a bir taziye mektubu gönderdi. Aliyev mesajında: "Facia nedeniyle hayatını kaybedenlerin ailelerine ve yakınlarına, tüm Türkiye halkına kendi adımdan ve Azerbaycan halkı adından derin üzüntüyle taziye dileklerimi iletiyor, yaralılara acil şifalar diliyorum. Allah rahmet eylesin!" ifadelerini kullandı.[52][53]
  •  Fransa – Cumhurbaşkanı François Hollande Suruç'taki terör saldırısı nedeniyle Erdoğan'ı telefonla arayarak taziyelerini iletti ve terörle mücadele konusunda Türkiye ile işbirliğini sürdüreceklerini ifade etti.[54][55]
  •  Irak – Irak Dışişleri Bakanlığı katliamın ardından yazılı bir bildiri yayımlayarak "Suruç'ta meydana gelen terör saldırısını kınıyoruz. Irak Hükûmeti dost Türkiye halkına ve kurbanların ailelerine başsağlığı diler." ifadelerine yer verdi. Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani saldırıyı kınayarak "Sivil vatandaşları hedef alan terör eylemlerinin vahşice ve insanlık dışı olduğunu, bu eylemlerin yenilginin göstergesi olduğunu ve herkesin teröre karşı iradesini daha da sağlamlaştıracağını" ifade etti.[56][57]
  •  İran – İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Merziye Afham, saldırıda ölenlerin ailelerine başsağlığı dileyerek "Bu canice terörist saldırı, bu tür olayların faillerinin insanlık dışı hedeflerine ulaşmak için hiçbir eylemden kaçınmayacağını bir kez daha ortaya koydu" ifadelerini kullandı.[58]
  •  Kuzey Kıbrıs – Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı resmî ziyaret ve Kıbrıs Harekâtı'nın 41. yıldönümü kutlamaları için Lefkoşa'da bulunan Tayyip Erdoğan ile yaptıkları ortak basın toplantısı sırasında saldırıyı kınayarak, nereden gelirse gelsin bu terör eyleminin lanetlenmesi ve kınanması gerektiğini belirtti.[59]
  •  RusyaRusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Cumhurbaşkanı Erdoğan'a taziye telgrafı göndererek, "Barbarca gerçekleştirilen bu saldırıyı kınadığını ve terörizme karşı tüm uluslararası toplumların koordineli olarak aktif bir şekilde çaba sarf etmesi gerektiğini" ifade etti. Başbakan Dmitri Medvedev ise mevkidaşı Ahmet Davutoğlu'na taziye mesajı gönderdi.[60][61][62]
  •  Yunanistan – Yunanistan Dışişleri Bakanlığı saldırıyı kınayarak, kurbanların ailelerine ve Türk Hükûmetine başsağlığı diledi. Ayrıca, Radikal Sol Koalisyon’nın gençlik örgütü Syriza Gençliği, Suruç saldırısında ölenler için yaptığı açıklamada, "32 yoldaşımız öldü... Onların başlattığını biz devam ettireceğiz" ifadelerini kullandı.[63][64]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c "Suruç'ta 34. ölüm". Al Jazeera Türk. 14 Ağustos 2015. 3 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2015. 
  2. ^ a b "Suruç'ta ölü ve yaralı sayısı açıklandı". TRT Haber. 21 Temmuz 2015. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  3. ^ a b "Suruç'ta ölenlerin sayısı 32'ye yükseldi". NTV.com.tr. 21 Temmuz 2015. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  4. ^ "Suruç'taki canlı bomba saldırısının faili kesinleşti". CNN Türk. 22 Temmuz 2015. 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2015. 
  6. ^ "SGDF'lilerin katliamdan hemen önce çekilen fotoğrafı". Milliyet. 21 Temmuz 2015. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2015. 
  7. ^ "Suruç'ta canlı bomba saldırısı: 31 ölü". aljazeera.com.tr. 20 Temmuz 2015. 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2015. 
  8. ^ Taylor, Sarah (21 Temmuz 2015). "Suruc suicide bombing: Turkey 'identifies suspect' in ISIL-claimed attack". Suruc Bombing. Euronews. 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020. 
  9. ^ a b c Suruç'taki bombacının kimliği kesinleşti, 22 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Habertürk, 22.07.2015 tarihinde alındı.
  10. ^ a b Şüpheli Adıyamanlı terör suçundan aranıyor 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Habertürk, 22.07.2015 tarihinde alındı.
  11. ^ Kobani'de çocuk parkı yapacaklardı 1 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Doğan Haber Ajansı, 21.07.2015 tarihinde erişildi.
  12. ^ Suruç'ta korkunç patlama 19 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 21.07.2015 tarihinde alındı.
  13. ^ Suruç’ta katliamda ölenlerin kimlikleri belli oldu 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 23.07.2015 tarihinde alındı.
  14. ^ Suruç Kaymakamı: Saldırgan kadın 5 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC Türkçe, 21.07.2015 tarihinde alındı
  15. ^ a b Cumhuriyet gazetesi, Bombacının poliste 'terör' kaydı çıktı 2 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 16.10.2015 tarihinde alındı.
  16. ^ Gözcü, Şeyh Abdurrahman Alagöz ile ilgili şok detaylar 26 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 16.10.2015
  17. ^ T24, İkinci canlı bomba da şüpheliler listesinden çıktı! 17 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 16.10.2015
  18. ^ Taksim’de Suruç protestosuna müdahale 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sözcü, 21.07.2015 tarihinde alındı.
  19. ^ Suruç protestosuna Taksim’de polis müdahalesi 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet, 21.07.2015 tarihinde alındı
  20. ^ Suruç protestoları: Mersin'de 2 yaralı, Siirt'te 10 gözaltı 6 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC Türkçe, 21.07.2015 tarihinde alındı.
  21. ^ Teröre karşı dev operasyon... Çatışma çıktı, 1 ölü var, 15 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Milliyet, 25.07.2015 tarihinde alındı.
  22. ^ Başbakanlık’tan operasyon açıklaması: 34 ilde eşzamanlı operasyon, Bin 50 kişi gözaltına alındı 18 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet, 28.07.2015 tarihinde alındı.
  23. ^ Mersin'de başından yaralanan Bülent Ecevit Güngör hayatını kaybetti 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Posta, 28.07.2015 tarihinde alındı.
  24. ^ Nusaybin'de gerginlik: 1 kişi yaşamını yitirdi 9 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yüksekova Haber, 28.07.2015 tarihinde alındı.
  25. ^ Gazi Mahallesi’nde yaralanan polis şehit oldu 28 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cumhuriyet, 28.07.2015 tarihinde alındı.
  26. ^ '190 PKK’lı öldürüldü' 1 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet, 30.07.2015 tarihinde alındı.
  27. ^ İHD’den bir haftanın bilançosu: 41 kişi öldü, 1034 kişi gözaltına alındı, 31 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Agos, 30.07.2015 tarihinde alındı.
  28. ^ Akil insanlar heyeti çözüm sürecinde gelinen noktayı değerlendirdi, 2 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Haber Türk, 30.07.2015 tarihinde alındı.
  29. ^ "Ceylanpınar'da 2 polisin öldürülmesini HPG üstlendi". Evrensel. 22 Temmuz 2015. 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2018. 
  30. ^ "PKK'dan şehit edilen iki polis için flaş açıklama: Biz yapmadık". Cumhuriyet. 29 Temmuz 2015. 31 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2018. 
  31. ^ "PKK yöneticisi Karayılan: Ceylanpınar'daki iki polis resmi birimlerimizce öldürülmedi". Diken. 6 Ağustos 2015. 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2018. Karayılan, “Ceylanpınar’da iki polisin öldürülmesi bizim merkezi bir kararımızla yapılmış bir eylem filan değildir. Hatta resmi bir birimimizin yaptığı bir eylem bile değildir. Kendine ‘Apocu Fedailer’ diyen bir grup tarafından yapılmış bir eylemdir. Biz de zaten bunu böyle açıkladık. Hemen buna sarıldılar” dedi. 
  32. ^ "PKK: Ceylanpınar'da iki polisin öldürülmesi merkezi karar değil tepkisel çıkış". Diken. 27 Temmuz 2015. 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2018. 
  33. ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Suruç açıklaması". Hürriyet. 20 Temmuz 2015. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2015. 
  34. ^ "Erdoğan, Şanlıurfa Valisi'nden bilgi aldı". Haber7.com. 20 Temmuz 2015. 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2015. 
  35. ^ Kılıçdaroğlu'ndan Suruç'taki bombalı saldırı için ilk açıklama 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CNN Türk, 21.05.2015 tarihinde alındı.
  36. ^ Haluk Koç: "Ulusal yas ilan edilmeli" 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CNN Türk, 21.07.2015 tarihinde alındı
  37. ^ Devlet Bahçeli'den Suruç saldırısı açıklaması 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet, 21.07.2015 tarihinde alındı.
  38. ^ HDP: “Suruç Katliamını Lanetliyoruz” 28 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bugün, 21.07.2015 tarihinde alındı
  39. ^ Davutoğlu'ndan çağrı: Gelin birlikte imzalayalım 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Haber Türk, 21.07.2015 tarihinde alındı.
  40. ^ Kılıçdaroğlu Habertürk'e konuştu, ortak deklarasyon çağrısına yanıt verdi 12 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Haber Türk, 21.07.2015 tarihinde alındı.
  41. ^ Bahçeli: 'Canileri amasız ve ön şartsız lanetliyorum' 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 21.07.2015 tarihinde alındı
  42. ^ Demirtaş'tan Davutoğlu'na ret: Siz Dolmabahçe'ye sahip çıkamazken yeni bir deklarasyonun anlamı yok! 29 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., T24, 21.07.2015 tarihinde alındı.
  43. ^ Demirtaş, TBMM'yi olağanüstü toplantıya çağırdı 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CNN Türk, 24.07.2015 tarihinde alındı.
  44. ^ Baluken: ‘Meclis olağanüstü toplansın’ çağrımızı CHP kabul etmedi, 10 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. IMC TV, 24.07.2015 tarihinde alındı.
  45. ^ ‘Meclis’ çağrısı karşılık bulmadı, 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Aydınlık, 24.07.2015 tarihinde alındı.
  46. ^ CHP, 116 vekilin imzasıyla Meclis'i 29 Temmuz'da acil toplantıya çağırdı 21 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NTV, 24.07.2015 tarihinde alındı.
  47. ^ CHP SURUÇ RAPORU'NU AÇIKLADI 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. CHP.org.tr 24 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 26 Temmuz 2015. Erişim: 28 Temmuz 2015.
  48. ^ "ABD Başkanı Obama İle Telefon Görüşmesine İlişkin Basın Açıklaması". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 23 Temmuz 2015. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2015. 
  49. ^ "Readout of the President's Call with President Recep Tayyip Erdogan of Turkey (İngilizce)". The White House Office of the Press Secretary. Beyaz Saray. 22 Temmuz 2015. 13 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  50. ^ "Dünya Suruç'taki terör saldırısını kınadı". TRT Türk. 21 Temmuz 2015. 7 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  51. ^ "Almanya Suruç saldırısını kınadı". Haber7.com. 20 Temmuz 2015. 23 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  52. ^ "Türkiyə Respublikasının Prezidenti Zati-aliləri cənab Rəcəb Tayyib Ərdoğana (Azerice)". Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı. 20 Temmuz 2015. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  53. ^ "Aliyev, Suruç için taziye mesajı gönderdi". Cihan Haber Ajansı. 21 Temmuz 2015. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  54. ^ "Entretien du Président de la République avec le Président turc (Fransızca)". Élysée Sarayı. 21 Temmuz 2015. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  55. ^ "Erdoğan'a Hollande'dan taziye telefonu". Haberturk.com. 21 Temmuz 2015. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  56. ^ Ahmed Jamal (23 Temmuz 2015). "MOFA Condemns Terrorist Attack on Turkish City of Suruç (İngilizce)". Irak Dışişleri Bakanlığı. 25 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2015. 
  57. ^ "Barzani'den Suruç patlamasına kınama". Cihan Haber Ajansı. 20 Temmuz 2015. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2015. 
  58. ^ Merziye Afham (20 Temmuz 2015). "Iran Condemns Terrorist Attacks in Turkey (İngilizce)". İran Dışişleri Bakanlığı. 25 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2015. 
  59. ^ "KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı: "Terör Nereden Gelirse Gelsin Lanetlenmelidir"". Bugün. 20 Temmuz 2015. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  60. ^ "Condolences to President of Turkey Recep Tayyip Erdogan (İngilizce)". Kremlin Sarayı. 20 Temmuz 2015. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  61. ^ Siyamend Kaçmaz (21 Temmuz 2015). "Putin'den Erdoğan'a 'Suruç' taziyesi". Hürriyet. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  62. ^ "Liderlerden Davutoğlu'na taziye mesajı". Anadolu Ajansı. 21 Temmuz 2015. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  63. ^ "Foreign Ministry announcement on the terrorist attack in the town of Suruc, Turkey (İngilizce)". Yunanistan Dışişleri Bakanlığı. 21 Temmuz 2015. 9 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2015. 
  64. ^ Syriza Gençliği'nden Suruç açıklaması 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 22.07.2015 tarihinde alındı.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekim 2007 Dağlıca saldırısı</span>

21 Ekim 2007 Dağlıca saldırısı, 21 Ekim 2007 tarihinde saat 00.20'de PKK'nın Hakkâri ilinin Yüksekova ilçesine bağlı Dağlıca köyünde konuşlu Türk Silahlı Kuvvetleri Komando Taburuna karşı ağır silahlarla düzenlediği saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Selahattin Demirtaş</span> kürt siyasetçi ve avukat

Selahattin Demirtaş, Türk avukat, siyasetçi ve yazardır. 22 Haziran 2014'te seçildiği Halkların Demokratik Partisi eş genel başkanlığı görevini 11 Şubat 2018'e kadar yürütmüştür. 4 Kasım 2016'dan beri Edirne F Tipi Cezaevi'nde tutukludur.

<span class="mw-page-title-main">Ekim 2011 Çukurca saldırısı</span> Terör saldırısı

Ekim 2011 Çukurca saldırısı, 19 Ekim 2011'de PKK'nın, Hakkâri'nin Çukurca ilçesinde, Türk Silahlı Kuvvetleri birliklerini hedef alarak gerçekleştirdiği saldırılardır. Gece yarısından sonra 200 PKK'lının ilçe merkezindeki polis ve jandarma binalarıyla güvenlik noktalarına ağır silahlarla ateş açmaları sonucunda Kekliktepe'de 21, ilçe merkezinde 3 olmak üzere 24 Türk askeri öldü, 18 asker ise yaralandı. Çatışmada 21 ile 23 arası, çatışma sonrası operasyonlarda ise 250-270 civarı PKK militanı öldürüldü, 210'u ise yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Kürdistanı çatışmaları</span> Kuzey Suriyede askeri ve siyasi çatışma

Rojava Savaşı ya da Suriye Kürdistanı Çatışmaları, Suriye'nin kuzeyindeki taraflar arasındaki çatışmaları kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">YPG</span> Suriyede aktif Kürt milliyetçisi örgüt

YPG tam adı ile Halk Koruma Birlikleri veya Halk Savunma Birlikleri, Suriye'de faaliyet gösteren, fiilen özerk olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ne bağlı çoğunluğunu Kürtlerin oluşturduğu silahlı örgüt. Suriye Demokratik Güçleri bileşendir ve silahlı gücünün çoğunu oluşturur. Kadın Koruma Birlikleri (YPJ), YPG'nin kadın kolu, YPG Enternasyonal ise yabancı gönüllülerden oluşan koludur.

<span class="mw-page-title-main">Halkların Demokratik Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Halkların Demokratik Partisi, 15 Ekim 2012 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "HDP" şeklindedir. Simgesi gövde bölümü iki adet elden oluşan ağaç tasviridir. Eş genel başkanları Cahit Kırkkazak ve Sultan Özcan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Çözüm Süreci</span>

Çözüm süreci, açılım süreci, demokratik açılım veya Kürt açılımı, uzun yıllardır süren Türkiye-PKK çatışmasını çözmeye yönelik olarak Adalet ve Kalkınma Partisi Hükûmeti tarafından başlatılan sürecin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kobani Olayları</span> 7-12 Ekim 2014 tarihinde Türkiyede çıkan eylemler

Kobani Olayları veya 6-7 Ekim Olayları, IŞİD'in Kobani'yi kuşatmasına karşılık YPG militanlarının Türkiye sınırları üzerinden silah nakli yapmasına izin vermeyen 62. Türkiye Hükûmeti'ne tepki olarak HDP Merkez Yürütme Kurulunun 6 Ekim'de aldığı kararla ve sokağa çıkma çağrısıyla başlayan protesto eylemleri ve silahlı çatışmalar bütünü. Silahlı çatışmalar, YDG-H üyelerinin öncülüğünde başlatıldı ve daha sonra HÜDA-PAR taraftarlarının ve ülkücülerin de çatışmalara katılımıyla ve ardından polis güçlerinin müdahaleleriyle büyüdü. Olaylar sırasında güneydoğu Anadolu'da Türk güvenlik güçleri ile PKK militanları arasında meydana gelen ve can kayıplarıyla sonuçlanan çatışmalar da gerginliğin tırmanmasına katkıda bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Kobani Kuşatması</span> Kobani kasabasının kırsal bölgesinde yaşanan silahlı çatışmalar

Kobani Kuşatması, Suriye'nin Halep vilayetine bağlı Kobani kasabasının kırsal bölgesinde 13 Eylül 2014 tarihinde Irak Şam İslam Devleti militanlarının PYD'nin kontrolünde bulunan köylere taarruzuyla başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-IŞİD çatışması</span> Türkiyenin IŞİD ile girdiği çatışmalar

Türkiye-IŞİD çatışması, Türkiye'nin 2013 yılından bu yana IŞİD ile girdiği çatışmaları kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Garı Saldırısı</span> IŞİDin gerçekleştirdiği bombalı intihar saldırısı

Ankara Garı saldırısı ya da Ankara Garı Katliamı, 10 Ekim 2015'te yerel saatle 10:04 civarında Ankara ilinin Altındağ ilçesinin Ulus semtindeki Ankara Garı kavşağında düzenlenen bombalı intihar saldırısıdır. 109 kişinin ölmesi ile modern Türkiye tarihindeki en ölümcül intihar saldırısı olmuştur. Saldırı sonrası RTÜK tarafından yayın kuruluşlarına geçici yayın yasağı getirildi ve internet servis sağlayıcıları tarafından bazı sosyal medya sitelerine erişim engeli uygulandı.

2015 Diyarbakır mitingi saldırısı, 5 Haziran 2015 tarihinde yerel saatle 17:55'te Halkların Demokratik Partisi'nin Diyarbakır'daki seçim mitinginde meydana gelen bombalı saldırıdır. Haziran 2015 Türkiye genel seçimlerinden iki gün önce düzenlenen saldırıda 5 kişi öldü, 400'ün üzerinde kişi de yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">Hendek operasyonları</span> TSK ve Türk Emniyetinin bölücü terör örgütü PKKya karşı Güneydoğu Anadoluda düzenlediği operasyonlar

Hendek operasyonları; Türk Güvenlik Güçlerince, PKK militanlarına karşı ortak olarak gerçekleştirilen Sur, Cizre ve Nusaybin merkezli askerî operasyonlardır. Bu operasyonların gerçekleştirildiği bölgelerin bazılarında sokağa çıkma yasakları uygulanmış ve bazıları geçici süreyle askerî güvenlik bölgesi ilan edilmiş; PKK militanlarının etkisiz hâle getirildiği, hendeklerin kapatıldığı, barikatların kaldırıldığı ve güvenliğin sağlandığı bölgelerde sokağa çıkma yasakları kaldırılmıştır.

Türkiye-SDG çatışması veya Türkiye-YPG çatışması, 2015 yılından bu yana Türkiye ile Suriye Demokratik Güçleri arasında yaşanan çatışmalar bütünü. PYD tarafından Suriye İç Savaşı sırasında Suriye'nin kuzeyinde tek taraflı olarak Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ni ilan etmesi sonucunda, bu duruma karşı olduğunu belirten Türkiye hükûmetinin gerekli askerî müdahaleleri yapması sonucu iki taraf arasında yaşanan çatışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Mart 2016 Ankara saldırısı</span>

Mart 2016 Ankara Saldırısı veya Güvenpark Saldırısı, 13 Mart 2016'da yerel saatle 18:45'te Güvenpark, Kızılay, Ankara'da otobüs duraklarına yakın bir mesafede gerçekleşen, 2'si saldırgan olmak üzere toplam 38 kişinin hayatını kaybettiği ve 19'u ağır 125 kişinin de yaralandığı bombalı araba saldırısı. Saldırı, Ekim 2015'teki ve Şubat 2016'daki patlamalar ile birlikte beş ay içinde Türkiye'nin başkentinde gerçekleşen üçüncü bombalı saldırı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Ağustos 2016 Gaziantep saldırısı</span> Gaziantep’te IŞİD terör örgütü tarafından sokak düğününe düzenlenen bombalı saldırı

Ağustos 2016 Gaziantep saldırısı, 20 Ağustos 2016'da yerel saatte 22.50 sularında Türkiye'nin Gaziantep ilinin Şahinbey ilçesinde bir sokak düğünü sırasında düzenlenen bombalı saldırı. Saldırı sonucunda 59 kişi öldü, 90'ın üzerinde kişi yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">2016 Beşiktaş saldırıları</span> 10 Aralık 2016da İstanbulun Beşiktaş ilçesinde gerçekleştirilen iki ayrı bombalı saldırı

2016 Beşiktaş saldırıları, 10 Aralık 2016'da yerel saatte 22.29 sıralarında İstanbul'un Beşiktaş ilçesindeki Vodafone Park yakınında ve Maçka Demokrasi Parkı içinde gerçekleştirilen iki ayrı bombalı intihar saldırısı.

Gara Katliamı, 13 Şubat 2021 tarihinde Kuzey Irak'taki Gara bölgesinde Türk Silahlı Kuvvetlerinin, Pençe-Kartal 2 Operasyonu'na başlaması üzerine PKK tarafından 10'u güvenlik gücü personeli ve 3 sivilin öldürülmesi olayıdır. Rehineler beş yıldan fazla süredir PKK tarafından tutuluyordu.

<span class="mw-page-title-main">Dokumacılar (örgüt)</span> Irak ve Şam İslam Devletine bağlı silahlı örgüt

Dokumacılar, Suriye İç Savaşı'nda IŞİD'e karşı savaşan YPG'yi özel olarak hedef alan Irak ve Şam İslam Devleti ile bağlantılı Türklerden oluşan bir örgüttü. IŞİD'e katılan yaklaşık 60 Türk militanından oluştuğu düşünülen örgütün, hem 2015'te Diyarbakır'da 4 kişinin hayatını kaybettiği miting bombalamalarıyla hem de 2015'te 32 kişinin hayatını kaybettiği Suruç bombalamasıyla bağlantısı vardı.

<span class="mw-page-title-main">2022 İstanbul saldırısı</span> 13 Kasım 2022de İstanbulda meydana gelen terör saldırısı

2022 İstanbul saldırısı, 13 Kasım 2022 tarihinde TSİ 16.20 sularında İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki İstiklal Caddesi üzerinde meydana gelen bombalı saldırı. Patlama nedeni ile 6 kişi öldü; 2'si ağır 81 kişi yaralandı. Patlama sonrasında İstiklal Caddesi yayalara kapatıldı, bölgeye çok sayıda polis, ambulans ve itfaiye ekipleri geldi. Yaklaşık 1 saat sonra Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından patlamaya ilişkin yayın yasağı getirildi.