İçeriğe atla

2013 Libya askerî darbe girişimi

2013 Libya darbe girişimi
Arap Baharı ve İç savaş sonrası Libya'da şiddet
Tarih10 Ekim 2013
Bölge
Corinthia Hotel Tripoli & Fornej, Trablus, Libya
Sonuç Darbe başarısız oldu
Başbakan Ali Zeydan serbest bırakıldı
Taraflar

Libya Libya Hükûmeti:

  • Hükûmet yanlısı milisler
    • Zintan Milisleri
    • 106 Tugay
    • Birinci Destek Tugayı
  • Hükûmet yanlısı protestocular

Hükûmet karşıtı güçler

  • Libya Devrimcileri Operasyon Odası
  • Suçla Mücadele Ajansı
  • GUK muhalefet üyeleri
Komutanlar ve liderler

Libya Ali Zeydan
Libya Başbakanı

Libya Haitham al-Tajouri
Birinci Destek Tugayı Komutanı

Mustafa Treiki
GUK üyesi
Mohamed al-Kilani
GUK üyesi
Abdelmonem al-Said
CCA Fornaj Komutanı
Abdul Hakkim Belazi
CCA Sözcüsü

Abdel-Moneim al-Hour
CCA Memuru

2013 Libya darbe girişimi, Libya Başbakanı Ali Zeydan'dan ülkenin kontrolünü almak için Genel Ulusal Kongre üyesi bir grup tarafından gerçekleştirilen bir askerî darbe girişimi. 10 Ekim sabahı silahlı kişiler Zeydan'ı kaçırdı ve hükûmet yanlılarının baskınından sonra serbest bıraktı. Serbest bırakıldıktan sonra Zeydan, bunun bir darbe girişimi olduğunu belirtti.[1]

Kaynakça

  1. ^ "Libya PM Zeidan's brief kidnap was 'attempted coup'". BBC News. 11 Ekim 2013. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Libya</span> Akdeniz kıyısında yer alan bir Kuzey Afrika ülkesi

Libya, resmi adıyla Libya Devleti, Akdeniz kıyısında, doğuda Mısır, batıda Cezayir ve Tunus, güneyde Nijer ve Çad, güneydoğuda Sudan ile komşu olan bir Mağrip ve Kuzey Afrika ülkesidir. Ülke Trablusgarp Bölgesi, Fizan ve Sirenayka olmak üzere üç tarihi bölgeden oluşur. Yaklaşık 1,8 milyon kilometrekarelik yüz ölçümüyle Afrika'nın dördüncü, dünyanın 16. büyük ülkesidir. En fazla kanıtlanmış petrol rezervine sahip 10. ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Trablus ülkenin batısında yer alır ve yedi milyon Libyalının üç milyondan fazlası bu şehirde yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Muammer Kaddafi</span> Libyalı asker, siyasetçi ve lider (1942–2011)

Muammer Muhammed Ebu Minyar el-Kaddafi, devrik Libya lideri. 1969 yılında yapmış olduğu darbe sonucu iktidara gelip, 1970'ten 1972'ye kadar Libya başbakanlığı, 1972'den 1979'a kadar ise Libya devlet başkanlığı görevini yürüttü. 1977-2011 yılları arasında "Libya Sosyalist Halk Cemahiriyesi'nin Kardeşçe Lideri ve Bir Eylül Büyük Devriminin Rehberi" unvanını kullanarak, resmî bir görevi olmadan toplam 42 yıl boyunca Libya'yı yönetti. Dünya kamuoyu tarafından bir diktatör veya otoriteryen olarak görülmüş olsa da Kaddafi bunu reddetmiş ve kendisinin Libya halkı için sadece bir rehber ve yol gösterici olduğunu söylemişti. Başlangıçta kendisini ideolojik olarak Arap milliyetçiliği ve Arap sosyalizminin bir karışımı olan Baasçılık'a adamıştı, ancak daha sonra kendisi tarafından önerilen bir hükûmet tarzı olan Üçüncü Uluslararası Teorisine göre hüküm sürdü.

Şahabettin Harput, Türk bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Rodolfo Graziani</span>

Rodolfo Graziani, Benito Mussolini'ye bağlılığıyla tanınan İtalyan mareşal ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Libya İç Savaşı</span> Arap Baharı sonrası Libyada çıkan iç savaş

2011 Libya İç Savaşı, bir Kuzey Afrika ülkesi olan Libya'da hükûmet ve Muammer Kaddafi karşıtı gösterilerle başlamış ve daha sonrasında gerçek anlamıyla bir iç savaşa dönüşmüş ayaklanmalar bütünüdür. Protestolar 7 Şubat 2011 tarihinde başlamış, iç savaş Sirte'nin düşmesi ve Muammer Kaddafi'nin öldürülmesiyle 20 Ekim 2011 tarihinde sona ermiştir. Medyaya göre olaylar halkın 2010-2011 yılı boyunca Arap dünyasını saran protestoların bir ayağı olan 2011 Mısır Devrimi'nden esinlenmesi sonucu başlamıştır.

Ahmet Cengiz,, Türk bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Libya Krallığı</span> Şimdiki Libyada hüküm sürmüş eski bir devlet

Libya Krallığı, Libya topraklarında 1951'den 1969 yılına kadar yer almış olan devletti. 24 Aralık 1951 tarihinde Sirenayka Emirliği tarafından yönetilen Sirenayka, Birleşik Krallık tarafından yönetilen Trablusgarp ve Fransa tarafından yönetilen Fizan bölgelerinin Sirenayka Emiri olan Kral İdris yönetiminde birleşmesiyle oluştu. Bağımsızlığı döneminde "Birleşik Libya Krallığı" olarak adlandırılmaktaydı. 1963'e dek üç bölgeden oluşan bir federasyon olma özelliğini sürdüren devlet, 25 Nisan 1963 tarihinde yapılan anayasa değişikliğiyle federasyon yerine üniter bir yapıya geçti. 1 Eylül 1969 tarihinde Muammer Kaddafi tarafından düzenlenen darbeyle krallık yıkılarak Libya Arap Cumhuriyeti kuruldu.

Adalet ve İnşa Partisi Libyada bir siyasi parti

Adalet ve İnşa Partisi veya Adalet ve Kalkınma Partisi, Libya'daki İç Savaş sırasında Müslüman Kardeşler bağlantılı olarak kurulmuş bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Vatan Partisi (Libya)</span> Libyada bir siyasi parti

Vatan Partisi veya Libya Ulusal Partisi, Libya İç Savaşı'ndan ve Libya Sosyalist Halk Cemahiriyesi'nin yıkılmasından sonra Kasım 2011'de Libya'da kurulan muhafazakâr İslamcı bir siyasi partidir. Etkili bir selefi din adamı olan Ali es-Sallabi tarafından onaylanmış ve desteklenmiştir. Üyeler arasında Abdülhakim Belhac, Mahmud Hamza, Ali Zeydan ve Mansur Seyf el-Nasar da bulunmaktadır. Kurulduğu tarihte, geçici olarak Özgürlük, Adalet ve Kalkınma için Ulusal Buluşma adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Libya Ulusal Kurtuluş Cephesi</span>

Libya Ulusal Kurtuluş Cephesi (LUKC), Libya'da Muammer Kaddafi döneminde 7 Ekim 1981 muhalifler tarafından kurulmuş örgüttür. Libya'daki Kaddafi rejiminin yönetimi sırasında aktif bir siyasi muhalefet grubuydu. Demokratik seçimler, özgür basın ve güçlerin ayrılması gibi büyük liberalleştirici reformlar yapılması çağrısında bulundu. 1980'lerde Kaddafi rejimine silahlı muhalefet kampanyası yürüttü ve birkaç darbe girişiminde bulundu. Bunun ve birkaç darbe girişiminin başarısızlığından sonra, grup militanlığı büyük ölçüde terk etti ve bunun yerine Libya'da reformu teşvik etmek için barışçıl taktikleri kullandı; 2005 yılında LUKC, Libya Muhalefet Ulusal Konferansı'nı oluşturmak için altı grupla daha bir araya geldi.

<span class="mw-page-title-main">Seyfülislam Kaddafi</span>

Seyfülislam Kaddafi, Muammer Kaddafi'nin, ikinci eşi Safiye’den 25 Haziran 1972’de dünyaya gelen ilk oğludur. Kaddafi oğluna ‘İslam’ın Kılıcı’ anlamına gelen Seyfülislam (سيفالاسلام) adını verdi.

<span class="mw-page-title-main">Ali Zeydan</span>

Ali Zeydan, Libyalı politikacı, eski diplomat, insan hakları aktivisti ve Libya'nın eski başbakanı. 2012 Libya Genel Ulusal Kongresi seçimleri'ne girdi ve Genel Ulusal Kongre'de vekil seçildi. Eski başbakan Mustafa Ebu Şakur güvenoyu alamayınca yerine Zeydan seçilmiştir.

Yorgos Papadopulos, Yunan subay ve devlet adamı. 1967-1974 Yunanistan askerî cuntası döneminde 1967'den 1973'e kadar yine bir cunta üyesi olan Dimitrios Yoannides tarafından devrilene kadar cuntanın liderliğini yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Libya'nın vize politikası</span>

Vizeden muaf olan ülkelerden birinden gelinmediği sürece Libya ziyaretçileri Libya dış temsilciliklerinden birinden veya internet üzerinden vize almaları gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hissène Habré</span>

Hissène Habré ya da bir diğer kullanımı ile Hissen Habré;, Çadlı siyasetçi. Habré, Afrika kıtasında bulunan Çad'da 1982 ile 1990 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Libya-Türkiye ilişkileri</span> İkili ilişkiler

Libya-Türkiye ilişkileri, Libya ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. Osmanlı İmparatorluğu'ndan bu yana iki ülke arasında önceki tarihsel bağlara sahip olan nispeten yakın bir ilişki yaşamışlardır. Bu tarihsel bağ nedeniyle, Libya ve Türkiye, diğer Arap devletleriyle karşılaştırıldığında bir Osmanlı mirasını paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1969 Libya askerî darbesi</span> 1 Eylül 1969da Libyada gerçekleşen askerî darbe

1969 Libya darbesi veya 1 Eylül Devrimi, Libya'da 1 Eylül 1969 tarihinde Albay Muammer Kaddafi önderliğindeki Hür Subaylar Hareketi tarafından Kral İdris'e karşı düzenlenen bir askerî darbeydi. Darbe sonucu Libya'da monarşi sona erdi ve yerine Libya Arap Cumhuriyeti kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Cafer Numeyri</span> Sudanlı asker, siyasetçi (1928-2009)

Cafer Muhammed en-Numeyri, 1969'dan 1985'e kadar Sudan Devlet Başkanı olarak görev yapmış Sudanlı politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Libya Arap Sosyalist Baas Partisi</span> Libyada bir siyasi parti

Libya Arap Sosyalist Baas Partisi, Libya'da kurulan siyasi partiydi. 1950'lerde Emir Tahir Deghayes tarafından kuruldu. Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Libya bölgesel şubesiydi. 1966'daki bölünmenin ardından Irak liderliğindeki Baas Partisi'ne bağlandı.

<span class="mw-page-title-main">Muammer Kaddafi yönetimindeki Libya tarihi</span> Libya tarihi (1969-2011)

Muammer Kaddafi, bir grup genç Libya Ordusu subayına kansız bir darbeyle Kral I. İdris'e karşı liderlik ettikten sonra 1 Eylül 1969'da Libya'nın fiili lideri oldu. Kralın ülkeden kaçmasının ardından Kaddafi başkanlığındaki Devrimci Komuta Konseyi (DKK), monarşiyi ve eski anayasayı kaldırarak "hürriyet, sosyalizm ve birlik" mottosuyla Libya Arap Cumhuriyeti'ni kurdu. İktidara geldikten sonra DKK hükûmeti; herkes için eğitim, sağlık ve barınma sağlama sürecini başlattı. Ülkede halk eğitimi her iki cinsiyet için de parasız ve ilköğretim zorunlu hale geldi. Tıbbi bakım, halka ücretsiz olarak sunuldu; ancak herkese barınma sağlamak, DKK hükûmetinin tamamlayamadığı bir görevdi. Kaddafi döneminde, ülkede kişi başına düşen gelir 11.000 ABD dolarını aşarak Afrika'daki en yüksek beşinci ülke oldu. Refah artışına tartışmalı bir dış politika eşlik etti ve iç siyasi baskı arttı.