İçeriğe atla

2013 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi

2013 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimleri
Azerbaycan
← 20089 Ekim 20132018 →
Katılım71.63%
 
Aday İlham AliyevCemil Hasanlı
Parti YAPBağımsız
İttifak Yok Demokratik Kuvvetlerin Millî Şurası
Aldığı oy 3.126.113204.642
Oran artış %84,54%5,53
■ – İlham Aliyev'in kazandığı idari birimler (125 bölge)
Önceki Cumhurbaşkanı

İlham Aliyev
YAP

Seçilen Cumhurbaşkanı

İlham Aliyev
YAP

2013 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi, 9 Ekim 2013 tarihinde Azerbaycan'da yapılmış olan cumhurbaşkanlığı seçimidir.

Görevdeki Cumhurbaşkanı İlham Aliyev 3. kez aday oldu. Kudret Hasanguliyev ve Hafiz Hacıyev de 3. kez aday oldu. İkbal Ağazade ve İlyas İsmailov 2. kez aday olurken Zahit Oruç, Aras Alizade, Serdar Mammadov, Ferec Guliyev ve Cemil Hasanlı ilk kez aday oldular.

Seçimi ilk turda oyların salt çoğunluğu alan İlham Aliyev kazandı.[1]

Adaylar

Adaylık kriterleri

Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası'nın 100. maddesine esasen "Azerbaycan Cumhuriyeti'nde 10 yıldan fazla daimi yaşayan, seçimlere katılma hakkı olan, ayrıca ağır cinayet sebebiyle tutuklu olmayan, başka devletler karşısında sorumluluğu olmayan, yükseköğrenim yapmış, ikili vatandaşlığı olmayan şahıslar Azerbaycan Cumhurbaşkanı seçilebilir."

Aynı zamanda adaylar seçimlere katılabilmek için 40 bin geçerli imza toplamalılar.

Yeni Azerbaycan Partisi

7 Haziran 2013'te düzenlenen Yeni Azerbaycan Partisi 5. Kurultayında parti cumhurbaşkanlığı seçimlerine genel başkan İlham Aliyev'i aday gösterdi. Bunun üzerine YAP Merkezi Seçim Komisyonu'na 5 Ağustos 2013'te başvurdu, Aliyev'in adaylığı 10 Ağustos 2013'te onaylandı.[2]

Demokratik Kuvvetlerin Millî Şûrası

Azerbaycan muhalefeti ve çok sayda muhalif bağımsız siyasetçiler bir araya gelerek Demokratik Kuvvetlerin Millî Şûrası'nı kurdular. Kısaca Millî Şura adlanan kurumda Azerbaycan Halk Cephesi Partisi, Müsavat Partisi, Vatandaş Dayanışması Partisi, Klasik Halk Cephesi Partisi, Azerbaycan Liberal Partisi, Vahit Azerbaycan Millî Birlik Partisi, Aydınlar Partisi, Azerbaycan İslam Partisi, Açık Toplum Partisi, EL Hareketi, N!DA Vatandaş Hareketi ve Rifah Vatandaş Hareketi temsil olundular. Önce Rüstem İbrahimbeyov ortak aday olarak belirlense de, onun Rusya vatandaşı olması sebebiyle Cemil Hasanlı ortak aday olarak belirlendi. Eski AHCP milletvekili olan Hasanlı 2005 yılından bu yana bağımsız olarak çalışıyordu. 2013'te universitede çalışan Hasanlı bağımsız aday olarak Millî Şûra tarafından 24 Ağustos 2013'te adaylığı Merkezi Seçim Komisyonu'na sunuldu. Onun adaylığı 29 Ağustos 2013'te onaylandı.[3] Adaylık için gerekli olan 40 bin imzayı topladıktan sonra resmen adaylığı ilan edildi.[4]

Azerbaycan Ümit Partisi

Azerbaycan Ümit Partisi'nin 4. (6.) Kurultayında parti cumhurbaşkanlığı seçimleri için genel başkan İkbal Ağazade'yi belirledi. 8 Ağustos 2013'te Merkezi Seçim Komisyonu'na başvura partinin başvurusu 13 Ağustos 2013'te onaylandı.[5]

Azerbaycan Sosyal Demokrat Partisi

Azerbaycan Sosyal Demokrat Partisi ise genel başkan Aras Alizade'yi aday gösterdi. ASDP 11 Temmuz 2013'te MSK'ya başvurdu, 16 Ağustos 2013'te başvurus onaylandı.[6] Seçim için gereken 40 bin geçerli imzayı toplayan adayın adaylığı resmen 11 Eylül 2013'te onaylandı.[7]

Azerbaycan Demokrat Partisi

Azerbaycan Demokrat Partisi genel başkan Serdar Celaloğlu'yu (Mammadov) aday gösterdi. MSK'ya başvuruyu 29 Ağustos 2013'te yapan ADP'nin başvurusu 31 Ağustos 2013'te onaylandı.[8] Seçim için gerekli 40 bin geçerli imzayı toplayan adayın adaylığı resmen 13 Eylül 2013'te onaylandı.[9]

Bütün Azerbaycan Halk Cephesi Partisi

BAHCP’nin 2 Haziran 2013’te düzenlenen 3. Kurultayında genel başkan Kudret Hasanguliyev partinin cumhurbaşkanı adayı gösterildi. MSK’ya 11 Ağustos 2013’te başvuru yapan BAHCP’nin başvurusu 16 Ağustos 2013’te onaylandı.[10] Seçimler için gerekli olan 40 bin geçerli imzayı toplayan adayın adaylığı 11 Eylül 2013’te onaylandı.[11]

Millî Diriliş Harekatı Partisi

MDHP tarafından 13 Ağustos 2013 tarihinde genel başkan Ferec Guliyev’in adaylığı için MSK’ya başvuru yapıldı. Başvuru 17 Ağustos 2013’te onaylandı.[12] Seçim için gerekli 40 bin imzayı toplayan adayın adaylığı resmen 11 Eylül 2013’te ilan edildi.[13]

Adalet Partisi

Adalet Partisi 18 Ağustos 2013’te 5. Kurultayında [14] parti 2013 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçiminde parti genel başkanı İlyas İsmailov’u aday gösterdi. MSK’ya 19 Ağustos 2013’te başvuran partinin başvurusu 24 Ağustos 2013’te onaylandı.[15] Gerekli 40 bin geçerli imzayı toplayan adayın adaylığı 12 Eylül 2013’te resmen ilan edildi.[16]

Muasır Müsavat Partisi

MMP genel başkan Hafız Hacıyev’i aday gösterdi. MSK’ya 12 Ağustos 2013’te başvuran partinin başvurusu 18 Ağustos 2013’te onaylandı.[17] Gerekli 40 bin geçerli imzayı toplayan adayın adaylığı resmen 11 Eylül 2013’te onaylandı.[18]

İptal edilenler/Geri çekilenler

Azatlık Partisi genel başkanı Ahmet Oruç, Azerbaycan Liberal Demokrat Partisi gemel başkanı Fuat Alizade, Vatandaş ve Kalkınma Partisi genel başkanı Ali Aliyev ve Cumhuriyetçi Alternatif Harekatı başkanı İlgar Mammadov [a] 40 bin geçerli imzayı toplayamadı.

Bağımsız adaylar İlgar Mammadov (Ali oğlu), Arastun Oruçlu, Hidayet Rüstembeyli, İsmail Yusufov, Elşen Hasanov [b] Kudret İsakov, Rauf Guliyev adaylığı geri çekti.

Resmî adaylar

Adayların oy pusulasındaki sıralaması soyadlarının alfabetik sıralamasına göre uygulandı.

Oy pusulasındaki sıralamaya göre resmî adaylar:
12345678910
İkbal Ağazadeİlham AliyevAras AlizadeHafız HacıyevKudret HasanguliyevCemil Hasanlıİlyas İsmailovFerec GuliyevSerdar Mammadov Zahit Oruç
ÜMİTYAPASDPMMP BAHCP Millî ŞûraADALETMDHPADPBağımsız

Olaylar

9 Ekim'de yapılan 2013 cumhurbabaşkanlığı seçimlerinde, Aliyev oyların açılmasından önce kazandığını iddia ederek oyların %85'ini alarak üçüncü beş yıllık dönemini güvence altına aldı. Seçim sonuçları kazara oylar açılmadan önce açıklandı.[19][20]

Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi ve Avrupa Parlamentosu seçim gözlem heyetleri, oy verme sürecinin baskı veya tehdit belirtisi olmadan özgür, adil ve şeffaf olduğunu belirtti. Ancak oy verme işlemi başlamadan bir gün önce Merkezi Seçim Komitesi, vatandaşların oy sayımını gerçek zamanlı olarak izlemelerine izin vermek için yeni bir akıllı telefon uygulaması yayınladı ve istemeden seçim sonuçlarını seçimden önce gösterdi. Merkezi Seçim Komitesi, başlangıçta gösterilen sonuçların 2008 seçiminin sonuçları olduğunu, ancak ikinci sıradaki Jamil Hasanli dahil adayların 2013 seçimlerinden geldiğini iddia etti. Ancak Aliyev'in seçimdeki başlıca rakipleri Jamil Hasanli ve Igbal Agazade'ydi.[21][22][23]

2013 yılında Amnesty International, Anar Mammadli adlı önde gelen insan hakları aktivisti ve bağımsız Seçim Gözlemevi ve Demokrasi Araştırmaları Merkezi'nin başkanının gözaltına alınmasıyla ilgili batılı liderlere seslenerek, örgütünün seçim sırasında yaygın ihlalleri rapor ettikten sonra vergi kaçakçılığı ve yasa dışı iş faaliyeti ile yanlış bir şekilde suçlandığını söyledi.[24]

OSCE/ODIHR gözlemcileri, seçimler sırasında ifade özgürlüğüne kısıtlamalar olduğunu belirtti. ABD Dışişleri Bakanlığı, seçimlerin uluslararası standartları karşılamadığını ve ODIHR'nin değerlendirmesine destek verdiklerini ifade etti.[25][26][27]

Kampanyalar

[28]

Cemil Hasanlı

"Deyişimler için CEMİL HASANLI" ve "YETER" sloganlarıyla kampanya yürüten Cemil Hasanlı çok sayda görüşler düzenlemiştir.

İlham Aliyev

Başbakan yardımcısı, YAP genel sekreteri Ali Ahmedov İlham Aliyev'in hiçbir kampanyaya ihtiyacı olmadığını söylese de medya da ve sokaklarda "İlhamla İleri!" sloganları İlham Aliyev'in seçim kampanyası için kullanılmıştır.

İkbal Ağazade

İkbal Ağazade seçim için "Değişelim!" sloganını seçmiştir.

Diğer

Kudret Hasanguliyev "Hedefimiz parlamenter sistemli 4. cumhuriyet!", Ferec Guliyev "Biz Geleceğiz!", Aras Alizade "Vatanın desteği- ana, öğretmen, askerdir!", Serdar Celaloğlu "Yenilenme ve Islahat", Hafız Haciyev "Sesimize ses (oy) verin!" ve "Sosyal Adaletsizliğe karşı!" sloganlarını kullanmıştır.

İctimai TV Seçim Tartışmaları

Azerbaycan halkının vergileriyle finanse edilen televizyon kanalı olan İctimai TV'de "Seçki-2013" (Seçim-2013) tartışma programı yayınlandı. Her tartışmaya 10 adayın her birinin kendisi veya yetkili temsilcisi katılmak zorundaydı.

Programlar boyunca İlham Aliyev'i YAP genel sekreteri Ali Ahmedov ve başkaları, İlyas İsmailov'u ise Azerbaycan İslam Partisi'nin yetkilileri ve başkaları temsil etmiştir.

Tartışmalarda Cemil Hasanlı İlham Aliyev ve hükûmeti yolsuzlukta ve diktatörlükle suçlamıştır.

Hafız Hacıyev ve Ali Ahmedov ise Cemil Hasanlı'yı, Millî Şûra'nın üyeleri İsa Gamber'i, Ali Kerimli'yi vatan hainliği, yolsuzluk, sahtekarlık iddiaları ile suçladı.

Tartışmaların birinde Hafız Hacıyev Cemil Hasanlı'ya pet şişe fırlattı. Bunun üzerine Hacıyev tartışmadan kovuldu. Kaybedilen saniyelerini ger isteyen Hasanlı hakkında olan suçlamalara cevaben Ali Ahmedov ve hükûmeti ağır bir dille eleştirmiştir. Bunun üzerine Hasanlı da tartışmadan uzaklaştırıldı.

Tartışmalar

Medya sansürü

Cemil Hasanlı YAP'ın "İlham Aliyev'in kampanyaya ihtiyacı yok, tüm ülke onu tanıyor." iddiasının tam aksine televizyon kanallarının tüm gün Aliyev kampanyası yürüttüğünü iddia etti.

İddialara göre seçim kampanyası boyunca her defasında 6 dakika olmak üzere TV'de sadece 54 dakika Cemil Hasanlı'nın konuşmasına kıyaslayınca tüm TV Kanallarında Aliyev kampanyası yürütülmüş, ayrıca "Seçim-2013" programında başta İlham Aliyev'in temsilcileri Ali Ahmedov ve Siyavuş Nevruzov olmak üzere tüm diğer adayların da Aliyev'in kampanyasına destek olmuştur.

Sahte adaylar

Millî Şura adayı Cemil Hasanlı kendi ve İlham Aliyev hariç tüm adayların sahte olduğunu iddia etti. İddialara göre sahte adaylar seçime demokratik görünüş için katılmış ve amaçları Cemil Hasanlı'yı gözden düşürmek olmuştur.

Etik kurallar

İlham Aliyev'in temsilcileri Cemil Hasanlı'yı toplumun etik kurallarını çiğnemekle suçladı. İddiaya göre Hasanlı seçim yerine aile meselelerini öne çıkararak Seçim Kanunu'na aykırı kampanya yürütmüştür.

Anketler

Kaynak
Tarih
İlham Aliyev
Cemil Hasanlı
İkbal Ağazade
Diğer
Kararsız
STKEA[29]12 Ağustos - 12 Eylül
89.32%
7.94% 0.91% 8.37% 0.62%
OpinionWay[30]23-29 Eylül
79.9%
7.8% 0.6% 3.5% 8.2%
CNN Politics[31]Ekim 46%
49%
1% 4% -
GALLUP World[31]Ekim 23%
60%
4% 12% 7%
Azatlık Radyosu[32]Eylül - Ekim 11.6%
75.5%
1.4% 3.6% 7.9%

Exit-poll

AdayArthur J.Finkelstein
ve Associates[33]
REY[34]
ELS[35]OpinionWay[36]STK Emektaşlık
Alyansı[37]
İkbal Ağazade1.6 %1.4 %1.88 %1.7 %1.88 %
İlham Aliyev82.7 %81.4 %80.8 %82.8 %83.89 %
Aras Alizade1.2 %0.7 %0.72 %0.5 %0.71 %
Hafiz Hacıyev0.7 %0.3 %0.43 %0.4 %0.79 %
Cemil Hasanlı8.8 %9.1 %10.55 %9.3 %8.2 %
Kudret Hasanguliyev1.9 %0.3 %2.81 %2.9 %1.3 %
İlyas İsmailov0.9 %0.3 %0.65 %0.5 %0.95 %
Sardar Mammadov0.2 %0.63 %0.6 %0.67 %
Zahit Oruç0.9 %0.3 %0.65 %0.7 %0.98 %
Ferec Guliyev0.9 %0.2 %0.88 %0.6 %0.63 %

Oy verme

Seçim öncesi seçicilere seçim çağrısı niteliğinde bildirim afişleri dağıtıldı. (Örnek)

Seçici bildirimi

Oy verme için ülke içinde 5.492, ülke dışında 34 seçim sandık oluşturuldu.

5.145.592 seçmenden 3.734.592 seçmen oy kullandı. 36.622 oyun geçersiz olduğu kanaatine varıldı.

Seçim pusulası

Sonuçlar

Kaynak:CEC29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Aday Oy %
İlham Aliyev3.126.12384,54
Cemil Hasanlı204.6425,53
İkbal Ağazade88.7232,4
Kudret Hasanguliyev73.7021,99
Zahit Oruç53.8391,46
İlyas İsmailov39.7221,07
Aras Alizade32.0690,87
Ferec Guliyev31.9260,86
Hafiz Hacıyev24.4610,66
Serdar Celaloğlu22.7730,62
Geçersiz/boş oy36,622–
Toplam3,734,592100
Kayıtlı seçmen/katılım5,214,78771.62

İtirazlar

12 Ekim 2013'te Millî Şûra seçimlerin sahtekeştirildiği iddiası ile Bakü'nün Yasamal ilçesinde bir stadyumda "YETER" adlı ilk seçimsonrası mitingini düzenledi.[38][39][40] Mitingle alakalı Facebook üzerindən kurulan etkinlik davetine 5500'den fazla insan kabul etti.[41] Reuters'a göre mitingde 4000'den fazla insan katılmıştır.[40]

27 Ekim 2013'te Millî Şûra seçimlerin sahteleştirildiği iddiasıyla yine aynı konumda "Talep ediyoruz!" adlı ikinci seçimsonrası mitingini düzenlemiştir.[42] Mitingle alakalı Facebook üzerindən kurulan etkinlik davetine 5000'den fazla insan kabul etti.[43] Bakü Şehir Baş Polis İdaresince verilen açıklamaya göre ise mitinge 1000 kişi katılmıştır.[44]

Notlar

  1. ^ 14 Şubat 2013’te hapsedilmiştir.17 Mart 2014’te 7 yıl hapis cezasına çarptırılmıştır.
  2. ^ De-fakto Azerbaycan Sosyalist Partisi genel başkanıdır

Kaynakça

  1. ^ "İktidar partisi 2013 cumhurbaşkanlığı seçimleri için adayını açıkladı". 1news. 2 Ağustos 2012. 20 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2012. 
  2. ^ "1" (PDF). 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  3. ^ "2" (PDF). 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  4. ^ "3" (PDF). 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  5. ^ "4" (PDF). 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  6. ^ "5" (PDF). 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  7. ^ "6" (PDF). 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  8. ^ "7" (PDF). 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  9. ^ "8" (PDF). 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  10. ^ "10" (PDF). 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  11. ^ "9" (PDF). 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  12. ^ "11" (PDF). 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  13. ^ "12" (PDF). 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  14. ^ https://lent.az/news/134984 []
  15. ^ "13" (PDF). 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  16. ^ "14" (PDF). 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  17. ^ "15" (PDF). 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  18. ^ "16" (PDF). 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  19. ^ Clinch, Matt (10 Ekim 2013). "Azerbaijan releases election results...before election". CNBC (İngilizce). 17 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021. 
  20. ^ Mehdiyeva, Thomas Grove (9 Ekim 2013). "Aliyev wins third term as president of Azerbaijan". Reuters. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2016. 
  21. ^ Cheeseman, Nicholas; Klaas, Brian (2018). How to Rig an Election. New Haven and London: Yale University Press. s. 1. ISBN 9780300204438. 
  22. ^ "PACE: News". www.assembly.coe.int. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2017. 
  23. ^ Fisher, Max (9 Ekim 2013). "Oops: Azerbaijan released election results before voting had even started". The Washington Post. 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013. 
  24. ^ "Azerbaijan detains election watchdog chief". Reuters. 17 Aralık 2013. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2013. 
  25. ^ Azerbaijan Presidential Election (Press Statement) 11 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // U.S. Department of State, October 10, 2013
  26. ^ Наблюдательная миссия ОБСЕ подвергла резкой критике выборы 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // RFE/RL, 10.10.2013
  27. ^ Кэтрин Эштон и Штефан Фюле раскритиковали президентские выборы в Азербайджане // Регнум, 11 Октября 2013 (копия)
  28. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  29. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  30. ^ İlham Aliyev - 79,9 . qafqazinfo.az[] (Azerice)
  31. ^ a b "Cemil Hasanlı kazandı". 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  32. ^ Cemil Hasanlı ankette kazandı. azadliq.info 28 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Azerice)
  33. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  34. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  35. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  36. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  37. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  38. ^ Protesto. azadliq.info 18 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Azerice)
  39. ^ Milli Şura mitingi. bbc.co.uk 22 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Azerice)
  40. ^ a b Azeri police beat, detain demonstrators after vote protest rally. reuters.com 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  41. ^ YETER mitingi. facebook.com 29 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Azerice)
  42. ^ Yağmur itirazı durduramadı. azadliq.info 30 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Azerice)
  43. ^ "Talep ediyoruz!" mitingi. facebook.com 29 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Azerice)
  44. ^ BŞBİ AÇIKLADI. qafqazinfo.az[] (Azerice)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yeni Azerbaycan Partisi</span> Azerbaycanda bir siyasi parti

Yeni Azerbaycan Partisi, Azerbaycan'da 91'lerin talebiyle 21 Kasım 1992 tarihinde Haydar Aliyev'in liderliği ile 550 kişilik kurucu üyenin katılımıyla gerçekleşen Kuruluş Kurultayı ile kurulan, 18 Aralık 1992 tarihinde Adalet Bakanlığınca resmi kayda alınan siyasi parti.

Azerbaycan Halk Cephesi Partisi veya kısaca AHCP, Azerbaycan'daki muhalif siyasi parti. 1989'da 15 kurucu üye liderliğinde kuruldu. 1989-1992'li yıllarda Azerbaycan'da büyük güç ve söz sahibi olan siyasi kuruluş olmuştur. 1995'te partileşme sürecine girdi. 1995'te Partinin 1. (Kuruluş) Kurultayı düzenlendi ve parti resmen kuruldu. 1 Eylül 1995 tarihinde parti resmî kayıtlara alındı. Şu anda Demokratik Kuvvetlerin Millî Şurası'nin üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyetçi Alternatif Partisi</span> Azerbaycanda muhalif siyasi parti (REAL)

Cumhuriyetçi Alternatif Partisi, Azerbaycan'da 2009'da anayasa değişikliği referandumuna itiraz olarak kurulan hareket. Hareket 2018'de siyasi partiye çevrildi. 31 Ağustos 2020'de Adliye Bakanlığı'nca resmî devlet kaydına alındı.

Ana Vatan Partisi 24 Kasım 1990'da Fezail Ağamalı tarafından kurulan, 11 Ağustos 1992'de resmen kayda alınan siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Liberal Partisi</span> Azerbaycanda bir siyasi parti

Azerbaycan Liberal Partisi veya ALP, Azerbaycan'da 3 Haziran 1995'te Berde’de eski devlet katibi Lale Şevket tarafından kurulan, 14 Ağustos 1995’de resmî kayda alınan ve 24 Haziran 2023 tarihinde fesih kararı alan siyasi parti.

Azerbaycan Millî Meclisi 2. dönem milletvekilleri listesi, 2000 Azerbaycan genel seçimleri, 2001, 2002, 2003 ve 2004 Azerbaycan ara genel seçimleri ile seçilen milletvekillerinden oluşan 2. dönem Azerbaycan Parlamentosu.

Azerbaycan Millî Meclisi 3. dönem milletvekilleri listesi, 2005 Azerbaycan genel seçimleri ve 2006 Azerbaycan ara genel seçimleri ile seçilen milletvekillerinden oluşan 3. dönem Azerbaycan Parlamentosu.

Azerbaycan Millî Meclisi 6. dönem milletvekilleri listesi, 2020 Azerbaycan genel seçimleri ile seçilen milletvekillerinden oluşan 6. dönem Azerbaycan Parlamentosu.

<span class="mw-page-title-main">2008 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi</span> cumhurbaşkanlık seçimleri

15 Ekim 2008'de Azerbaycan'da cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldı. Yeni Azerbaycan Partisi'nden İlham Aliyev, % 89 oyla yeniden seçildi. Müsavat, Azerbaycan Halk Cephesi Partisi, Azerbaycan Liberal Partisi ve Azerbaycan Demokrat Partisi de dâhil olmak üzere çok sayıda büyük siyasi parti, oylama iddiaları ve siyasi muhaliflere baskı uyguladığı gerekçesiyle oylamayı boykot etti.

Demokratik Kuvvetlerin Millî Şurası, kısaca Millî Şura 7 Haziran 2013 tarihinde cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesi bir sıra siyasi partilerin ve siyasetçilerin katılımıyla oluşturulan siyasi ittifak. Önceleri ittifakın başkanlığını Rüstem İbrahimbeyov yürüttü.2 Temmuz 2013 tarihinde Rüstem İbrahimbeyov ittifakın ortak cumhurbaşkanı adayı olarak belirlendi. İttifak dahili itirazlar ve Rüstem İbrahimbeyov'un geri çekilmesi sonrası ittifakın başkanı ve ortak adayı Cemil Hasanlı olarak belirlendi İttifak seçimlere ortak aday belirleyerek katıldı. Ortak aday Cemil Hasanlı %5.53 oy alarak, rakip İlham Aliyev'den sonra en yüksek oy oranını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azatlık İttifakı</span> Azerbaycanda bir seçim ittifakı (2005–2010)

Azatlık İttifakı, kısaca Azatlık 2005 tarihinde 2005 Azerbaycan genel seçimleri öncesi Azerbaycan Demokrat Partisi, Azerbaycan Halk Cephesi Partisi ve Müsavat Partisi tarafından kurulan seçim ittifakı. Önceleri "Üçlük" ve "Uğur" adlanmıştır. İttifak turuncu devrimlerden etkilenerek rengini turuncu olarak belirledi. Dışarıdan Azerbaycan Halk Partisi tarafından desteklendi, AHP genel başkanı Penah Hüseyn istifa ederek bağımsız siyasetçi olarak İttifaka katıldı. İttifaktan Merkezi Seçim Komisyonu tarafından açıklanan resmi sonuçlarca 7, Anayasa Mahkemesi tarafından açıklanan resmi sonuçlarca ise 5 milletvekili seçildi. Müsavat Partisinin seçimleri boykot etmemesi üzerine Azatlık İttifakının feshi söz konusu olsa da 17 Şubat 2006 tarihinde Azatlık İttifakı yeniden AHCP, ADP, VİP ve ALP tarafından siyasi ittifak olarak kuruldu. 2010 Azerbaycan genel seçimlerinde AHCP'nin ittifak dışında olan Müsavat'la yeni ittifak kurması sebebiyle Azatlık İttifakı feshedildi.

<span class="mw-page-title-main">2006 Azerbaycan ara genel seçimleri</span>

2006 Azerbaycan Ara Genel Seçimleri, Azerbaycan Millî Meclisi 3. dönem üyelerinin belirlenmesi için Kasım 2005'te yapılan milletvekili genel seçimlerinde 9 sayılı Binegedi İkinci, 38 sayılı Gence Nizami İkinci, 42 sayılı Sumgayıt İkinci, 110 sayılı Zagatala seçim çevresinin sonuçları Merkezi Seçim Komisyonu tarafından, 31 sayılı Surahanı İkinci, 44 sayılı Sumgayıt-Abşeron, 69 sayılı Celilabad-Masallı-Bilesuvar, 103 sayılı Gedebey, 106 sayılı Tovuz-Kazah-Ağstafa, 119 sayılı Ağdam Köy seçim çevresinin sonuçları ise Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir. Merkezi Seçim Komisyonu'nun sonuçlarını iptal ettiği seçim çevrelerinde YAP adayları birinci olmuştu. Diğer sonuçları iptal edilen seçim çevrelerinden 31 sayılı Surahanı İkinci, 44 sayılı Sumgayıt-Abşeron, 69 sayılı Celilabad-Masallı-Bilesuvar, 103 sayılı Gedebey, 106 sayılı Tovuz-Kazah-Ağstafa, 119 sayılı Ağdam Köy seçim çevresinden sırasıyla Azatlık İttifakı ortak adayı, AHCP genel başkanı Ali Kerimli; YAP adayı Tevfik Hüseynli; Azatlık İttifakı ortak adayı, AHCP Yüksek Meclisi başkanı Gulamhüseyn Alibeyli; bağımsız aday Fahrettin Gamberov; YAP adayı Bahtiyar Sadıkov seçimleri birinci bitirmişti. Bu 10 seçim çevresinde seçim sonuçlarının iptal edilmesi nedeniyle 13 Mayıs 2006 tarihinde yapılan yenileme seçimleridir.

<span class="mw-page-title-main">2020 Azerbaycan genel seçimleri</span> Azerbaycanda parlamento seçimi

2020 Azerbaycan genel seçimleri, 9 Şubat 2020 tarihinde yapılan ve Azerbaycan Millî Meclisi 6. döneminin 125 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir. Normal şartlarda 8 Kasım 2020 tarihinde yapılması gereken seçim, Yeni Azerbaycan Partisi milletvekillerinin talebi, cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in onayı ile 5. dönem Azerbaycan Millî Meclisinin feshedilmesi üzerine cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından erkene alınmıştır. Bu seçim Azerbaycan tarihinde ilk erken genel seçim olma özelliğini taşır.

<span class="mw-page-title-main">2005 Azerbaycan genel seçimleri</span>

2005 Azerbaycan genel seçimleri, 6 Kasım 2005 tarihinde yapılan ve Azerbaycan Millî Meclisi 3. döneminin 125 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">2015 Azerbaycan genel seçimleri</span>

2015 Azerbaycan genel seçimleri, 1 Kasım 2015 tarihinde yapılan ve Azerbaycan Millî Meclisi 5. döneminin 125 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">2000 Azerbaycan genel seçimleri</span>

2000 Azerbaycan genel seçimleri, 5 Kasım 2000 tarihinde yapılan ve Azerbaycan Millî Meclisi 2. döneminin 125 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Kerimli</span>

Ali Kerimli - Azerbaycanlı siyasetçi; avukat ; Yerel Yönetimler üzere Devlet Müşavirliği Bölgesel Yönetimlerle İş Daire Başkanı (1992); Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Kâtipi (1993); Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi 1. ve 2. dönem milletvekili; Azerbaycan Halk Cephesi Partisi 2. Genel Başkanı (2001); Azatlık İttifakı kurucu üyesi (2005-2010); AHCP-Müsavat İttifakı kurucu ortağı (2010); Milli Şura kurucu üyelerinden biri (2013-) ve Koordinasyon Kurulu Üyesi (2014-)

<span class="mw-page-title-main">Zahid Oruç</span>

Zahid Oruç, Azerbaycanlı siyasetçi, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi 2., 3., 4., 5. ve 6. dönem milletvekili, Sosyal Araştırmalar Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı (2019).

<span class="mw-page-title-main">Cemil Hasanlı</span> Azerbaycanlı tarihçi, yazar ve devlet adamı

Cemil Polathan oğlu Hasanlı Azeri tarihçi, yazar ve siyasetçi. 1993-2011'de Bakü Devlet Üniversitesi'nde ve 2011-2013 yılları arasında ise Hazar Üniversitesi'nde profesör olarak görev aldı. Elçibey hükûmetinin son yılında Genel Meseleler üzere Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Müşaviri görevinde çalıştı. 1994-2005 senelerinde Azerbaycan Halk Cephesi Partisinin insanî meseleler üzere genel başkan yardımcısı görevinde bulunmuş ve AHCP üyesi olarak 2. ve 3. dönüm Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi milletvekili seçilmiştir. 2013 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçiminde muhalefetin kurduğu Demokratik Kuvvetlerin Millî Şûrası başkanı seçilen Hasanov, ortak aday olarak seçimlere katılmış ve %5,53 oy alarak seçimleri ikinci sırada bitirmişti. 2013'ten beri Demokratik Kuvvetlerin Millî Şûrası'nın lideridir.

<span class="mw-page-title-main">2024 Azerbaycan genel seçimleri</span>

2024 Azerbaycan genel seçimleri, 1 Eylül 2024 tarihinde düzenlenmesi planlanan genel seçimlerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.