İçeriğe atla

2012 Türk F-4 Phantom uçağının düşürülmesi

Koordinatlar: 35°50′01″N 35°30′36″E / 35.8335°K 35.5099°D / 35.8335; 35.5099
2012 Türk F-4 Phantom uçağının düşürülmesi
Düşen uçağa benzer, Türk Hava Kuvvetleri'ne ait bir RF-4E Phantom II
Özet
Tarih22 Haziran 2012 (2012-06-22)
Olay türüDüşürüldü
BölgeSuriye-Türkiye sınırı
Koordinatlar35°50′01″N 35°30′36″E / 35.8335°K 35.5099°D / 35.8335; 35.5099
Hava taşıtı
KalkışErhaç Hava Üssü
Mürettebat2
Ölü sayısı2
Kurtulanlar0
Hava taşıtı modeliMcDonnell Douglas RF-4E Phantom II
İşletmeciTürk Hava Kuvvetleri
Seri numarası77-0314[1]

22 Haziran 2012 tarihinde, Suriye tarafından ihtarsız olarak, Türk Silahlı Kuvvetlerine ait RF-4E Phantom keşif uçağının düşürülmesi olayıdır.[2]

Malatya Erhaç 7. Ana Jet Üs Komutanlığı'nda konuşlu 173. Filo'ya ait RF-4E Phantom model uçak tek başına, silahsız ve tanıtma sistemi açık olduğu halde sınır ihlali gerekçesi ile Suriye tarafından ihtarsız olarak düşürülmüştür. Mevcut ve yeni radar sistemlerinin test edilmesi maksadı ile havalanan uçak, Hatay'ın güneyinde, Suriye'nin Lazkiye kentinin 8 mil açığına düştü. Uçağın radar ekranından kaybolması ve telsiz bağlantısının kesilmesinin ardından Türkiye ve Suriye Sahil Güvenlik birimleri ile müşterek arama ve kurtarma çalışması yapıldı.[3] Türk Donanması'na ait TCG Çeşme ve ABD'ye ait Nautilius gemilerinin, uzun süren arama çalışmaları neticesinde 5 Temmuz'da deniz seviyesinin, bin 260 metre altında ve içerisinde; Hava Pilot Teğmen Hasan Hüseyin Aksoy ve Hava Pilot Yüzbaşı Gökhan Ertan'ın naaşlarının bulunduğu uçak enkazına ulaşıldı.[4]

Olayın patlak vermesinin hemen ardından Türk yetkililer uluslararası alanda gerekli girişimlerde bulunmuş, Birleşmiş Milletler ve NATO'nun 'acil' olarak toplanmasını sağlamıştır. Türkiye, NATO'nun '4. Madde' çerçevesinde toplanmasını talep etti.[5] NATO'nun 4. Maddesi şu şekildedir: "Bir üye ülkenin ulusal güvenliği, sınır bütünlüğü ya da bağımsızlığının tehlike altına girmesi halinde istişareler için diğer üye ülkeleri toplantıya çağırabilmesi."

Birleşmiş Milletler; sorunun diplomatik yollar ile çözülmesi gerektiğini açıkladı.[6] NATO ve ABD ise; Suriye'yi kınayıp, sıkı yaptırım kararı almıştır.

Olaylar çerçevesinde Türk Silahlı Kuvvetleri, Suriye'ye karşı angajman kurallarını değiştirmiş ve Suriye sınırı boyunca askeri hazırlıklar yapmıştır.[7] Yeni angajman kuralları gereği, Suriye tarafından sınıra yaklaşan her askeri unsur tehdit olarak değerlendirilip askeri hedef muamelesi görmeye başlamıştır. Değişen angajman kurallarına örnek vermek gerekir ise; 3 Ekim 2012 tarihinde Suriye tarafından Şanlıurfa'nın Akçakale ilçesine düşen top mermisi nedeni ile 5 Türk vatandaşı öldü. Türkiye anında misilleme olarak Suriye'de tespit edilen askeri bölgeleri top atışına tuttu.[8] Misilleme sonucunda 34 Suriye askerinin öldüğü iddia edildi.[9]

Uçağın düşürülmesinde Rusya'nın doğrudan ya da Suriye aracılığıyla dolaylım olarak etkisinin olduğu yönünde iddialarda bulunundu.[10][11] 23 Haziran 2012'de Başbakan Tayyip Erdoğan başkanlığında düzenlenen güvenlik zirvesinden sonra yapılan yazılı açıklamada uçağın Suriye tarafından düşürüldüğü belirtildi.[10]

Ayrıca değişen angajman kuralları kapsamında 24 Kasım 2015 tarihinde 09.20 civarında Rusya'ya ait bir savaş uçağı düşürülmüş, düşen uçağa ateş açıldığı sırada milliyetinin bilinmediği ve çok sayıda uyarıya hiçbir cevap verilmediği açıklanmıştır.[12]

Ayrıca bakınız

  • 2015 Rus Su-24 uçağının düşürülmesi

Kaynakça

  1. ^ "Bugüne kadar 12 RF-4E uçağı düştü". Sabah. 26 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  2. ^ "Türk savaş uçağı Suriye karasularında düştü". CNN Türk. 22 Haziran 2012. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020. 
  3. ^ "Türk Savaş Uçağı Suriye'de Düştü". Haberler.com. 22 Haziran 2012. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020. 
  4. ^ "Nautilus askeri uçağı 2 günde buldu". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 7 Temmuz 2012. 
  5. ^ "NATO Suriye'nin düşürdüğü uçak için toplandı". 27 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2012. 
  6. ^ "BM "diplomatik çözüm" dedi". Haberturk.com. 23 Haziran 2012. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020. 
  7. ^ "askeri hareketlilik, suriye sınırında askeri hareketlilik, Angajman kuralları değişti askeri hareketlilik arttı - Gündem Haberleri". Haberturk.com. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020. 
  8. ^ "Suriye'ye misilleme". Posta. 5 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020. 
  9. ^ "Misilleme ile 34 Suriyeli asker öldü!". Haberturk.com. 4 Ekim 2012. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020. 
  10. ^ a b "Savaş uçağını Suriye düşürmüş". cnnturk.com. CNN Türk. 23 Haziran 2012. 30 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021. 
  11. ^ "Sunday Times: F-4'ün düşürülmesinde 'Rus parmağı var'". BBC Türkçe. BBC. 1 Temmuz 2012. 
  12. ^ "TSK'dan düşürülen Rus uçağı açıklaması". 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk Silahlı Kuvvetleri</span> Türkiye Cumhuriyetinin askerî gücü

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), yurt dışından gelecek tehdit ve tehlikelere karşı Türk vatanını savunmakla görevli askerî kuvvettir. Görevi caydırıcılık sağlayacak şekilde askerî gücün muhafazasını ve güçlendirilmesini sağlamak, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıyla yurt dışında verilen görevleri yapmak ve uluslararası barışın sağlanmasına yardımcı olmaktır.

<span class="mw-page-title-main">McDonnell Douglas F-4 Phantom II</span> Amerikan yapımı savaş uçağı

McDonnell Douglas F-4 Phantom II, McDonnell Douglas Firması tarafından ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri Donanması için geliştirilmiş, tandem iki koltuklu, çift motorlu, tüm hava koşullarına uygun, uzun menzilli süpersonik, 3. nesil jet önleme ve avcı-bombardıman uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Türkiye ilişkileri</span>

Türkiye-Rusya ilişkileri temelleri 15. yüzyıl sonlarında Osmanlı Devleti ile Çarlık Rusyası arasında başlayan ilişkilerine dayanan ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Türkiye ilişkileri</span> ABD ile Türkiyenin arasındaki diplomatik ilişkiler

Amerika Birleşik Devletleri-Türkiye ilişkileri, Amerika Birleşik Devletleri ile Türkiye'nin Osmanlı İmparatorluğu döneminde başlayan ve 1947 yılından bu yana aktif sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye-Türkiye ilişkileri</span>

Suriye-Türkiye ilişkileri, coğrafi ve tarihsel ortaklıkları bulunan Suriye Arap Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti'nin uluslararası ikili ilişkileri ve politikaları ifade eder.

Türkiye sınırları içinde yaşanmış havacılık kazaları ve olayları listesi.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Kuvvetleri</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin hava gücü

Türk Hava Kuvvetleri, Türkiye'yi havadan gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Türk Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 3. kuvvettir. Türk Hava Kuvvetleri, barışta hava sahasını korumak ve gözetlemek, savaşta ise kara ve deniz kuvvetlerine destek olmak amacıyla kurulmuştur. Türk Hava Kuvvetleri'nin karargâhı Ankara'da bulunmaktadır. 2024 sayımlarına göre envanterinde 537 uçak ve 78 helikopter ile birlikte çok sayıda insansız hava aracı bulundurmaktadır. Avrupa ülkeleri arasında en kalabalık insansız hava aracı filosuna sahiptir. Göktürk-1 ve Göktürk-2 isimli uydular da hava kuvvetleri tarafından kullanılmaktadır. Göktürk-3 ise geliştirme aşamasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Akçakale Olayı</span>

Akçakale olayı, 3 Ekim 2012'de Suriye tarafından Şanlıurfa'nın Akçakale ilçesine düşen top mermileri sonucunda üçü çocuk ikisi kadın olmak üzere beş kişinin ölmesine neden olan olaydır. Akçakale'ye daha önce de top mermileri isabet etmiş ancak ölen ve yaralanan olmamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı sırasında Suriye-Türkiye sınırındaki çatışmalar</span>

Türkiye-Suriye Krizi, 2011 yılının Mart ayında, Suriye İç Savaşı'nın başlamasıyla birlikte, Türkiye ile Suriye arasında yaşanan, askeri ve siyasi gerilimler, çatışmalar dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Syrian Air</span> Suriyenin bayrak taşıyıcı havayolu şirketi

Syrian Airlines, SyrianAir, Suriye'nin bayrak taşıyıcı havayolu şirketidir. Asya, Avrupa ve Kuzey Afrika'da çeşitli hedeflere uluslararası tarifeli çalışmaktadır. Arap Baharı ile başlayan ve Suriye'de devam eden iç savaş nedeniyle 2011 yılından bu yana işletilen uçuş sayısı azalmıştır. Syrian Air önceden dünya çapında 50 hedefe uçuş yapmaktaydı. Şam Havalimanı ve Halep Havalimanını kullanmaktaydı. SyrianAir, sekiz yolcu uçağı filosuna sahiptir. Altı Airbus ve iki ATR'den oluşmaktadır. SyrianAir, Arap Hava Taşıyıcıları Teşkilatı ve Arabesk Havayolu İttifakı üyesidir. SyrianAir'in Suriye'de devam eden iç savaş nedeniyle gecikmeli olmasına rağmen yeni Tupolev, İlyushin ve Antonov uçakları için siparişleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Muharip Hava Kuvveti Komutanlığı</span> Türk Hava Kuvvetlerinin ana muharip unsurlarını tek bir çatı altında toplayan ordu büyüklüğündeki askerî birlik

Muharip Hava Kuvveti Komutanlığı, tüm muharip unsurları bünyesinde toplayarak Türkiye hava sahasını korumak ve savaş şartlarında gereken hava operasyonlarını gerçekleştirmekle görevli kuvvettir. Karargâhı Eskişehir'dedir. Türk Hava Kuvvetleri'nin ana hava kuvvetidir. Bünyesinde 8 Ana Jet Üssü, 1 Tanker Üssü, 1 Füze Üssü ve 1 İnsansız Uçak Sistemleri (İUS) bulunmaktadır, bu üslere bağlı 6 Av-Önleme Filosu, 7 Av-Bombardıman Filosu, 2 Foto/Keşif Filosu, 1 Havada Yakıt İkmal Filosu, 1 F-16 Eğitim Filosu, 1 Jet Muharebe Eğitim Filosu, 1 Silah ve Taktikler Filosu, 1 Havadan Erken Uyarı ve Kontrol Filosu, 1 Akrotim Filosu ve kuvvet komutanlığına doğrudan bağlı 2 İrtibat ve Arama-Kurtarma Filosu bulunmaktadır. Ayrıca, NATO/CAOC-6 karargahına ev sahipliği yapan Muharip Hava Kuvveti ve Hava Füze Savunma Komutanlığına bağlı yedek hava meydanları, radar mevzi komutanlıkları, üslere bağlı hava savunma birlikleri ve arama-kurtarma kolları da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2015 Rus Suhoy Su-24 uçağının düşürülmesi</span>

2015 Rus Su-24 uçağının düşürülmesi, 24 Kasım 2015 tarihinde Rusya Hava Kuvvetleri'ne ait Suhoy Su-24 tipi uçağın sınır ihlali gerçekleştirmesinden dolayı Türk Hava Kuvvetleri tarafından düşürülmesi olayıdır. Aynı zamanda 1950'li yıllardan beri ve Soğuk Savaş süreci sonrası ilk kez bir NATO üyesi ülke tarafından doğrudan Rus uçağı düşürüldü. Rusya, Suriye İç Savaşı'na müdahil olduğundan beri ilk ciddi kaybını bu olay neticesinde yaşadı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye-Türkiye sınırı</span> uluslararası sınır

Suriye-Türkiye sınırı, Suriye ile Türkiye arasındaki 877 km'lik kara sınırıdır. Batıda Akdeniz'den başlar ve doğuda Irak sınırıyla kesişen noktada sona erer. İki ülke sınırı hem Suriye'nin hem de Türkiye'nin en uzun sınırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lazkiye Taarruzu (2015-16)</span> Suriye Ordusu ve müttefiklerinin Kasım 2015te, Suriyeli muhaliflere karşı başlattığı saldırı

2015-16 Lazkiye taarruzu ya da Bayır-Bucak saldırısı, Suriye Ordusu ve müttefiklerinin Kasım 2015'te, Suriyeli muhaliflere karşı başlattığı saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şehit Yalçın Operasyonu</span>

Şehit Yalçın Operasyonu, Türkiye'de Irak ve Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) gerçekleştirdiği 2015 Suruç saldırısı akabinde 23 Temmuz 2015 tarihinde Suriye tarafından açılan ateşle Astsubay Yalçın Nane'nin ölümü ve angajman kurallarınca karşılık verilmesinin ardından sabaha karşı F-16'larla 3 IŞİD hedefi vurulmuş yine akabinde 25 Temmuz 2015 tarihinde 22:55'te Diyarbakır 8. Ana Jet Üssü'nden kalkan F-16 Irak hava sahasına girerek PKK'ya ait Zap, Metina, Basyan, Kandil, Hakurk, Sinat, Haftanin, Avaşin ve Gara kamplarını vurdu. Operasyonlara astsubay Yalçın Nane'nin adı verilmiştir.

Suriye İç Savaşı'na Türkiye'nin müdahalesi veya Suriye İç Savaşında Türkiye, 2011 yılından bu yana devam eden Suriye İç Savaşına kara bağlantısı olmamasına karşın müdahale eden Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya ile birlikte güneyde en uzun kara sınırına sahip Türkiye'nin sınırları içerisinde iç savaş ile direkt bağlantılı olarak olayların meydana gelmesi ve bölgesel huzurun bozulması ile buna gerekçe olarak Türk Silahlı Kuvvetleri'nin doğrudan müdahalesi ile devam eden bir dizi askerî kara ve hava harekâtı anlamına gelmektedir. NATO'nun bir üyesi olarak Türkiye sınırlarını koruma hakkına doğrudan sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">2020 İdlib saldırısı</span> Suriyede Türk güçlerine yönelik gerçekleştirilen hava saldırısı

İdlib saldırısı, 27 Şubat 2020'de Rusya ve Suriye Silahlı Kuvvetleri'nin, Suriye'nin İdlib ilinde, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı tabura düzenlediği hava saldırısı. Otuz altı Türk askerinin ölümüyle sonuçlanan saldırı Türkiye'nin Suriye İç Savaşı kapsamında tek seferde en büyük kaybı olarak tanımlanmaktadır.

Bahar Kalkanı Harekâtı veya İdlib Operasyonu, 27 Şubat 2020'de Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ve Suriye Millî Ordusu (SMO)'nun Suriye'nin İdlib iline yönelik başlattığı sınır ötesi askerî harekât. İdlib'de Rusya destekli Suriye Silahlı Kuvvetleri tarafından 27 Şubat 2020'de yapılan hava saldırısı sonrası başlamıştır. Harekâtı 2. Ordu Komutanı Korgeneral Sinan Yayla yönetmiştir. Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar harekâtın amacının Adana, Astana ve Soçi mutabakatları çerçevesinde ateşkesi sağlamak, göçü önlemek, birliklerin, halkın ve Türkiye sınırlarının güvenliğini sağlamak olduğunu açıklamıştır. Moskova'da varılan antlaşmaya göre bölgede ateşkes ilan edilmiştir. Hatay'ın Antakya ilçesindeki Serinyol mahallesinde Bahar Kalkanı Harekât Bölgesi Komutanlığı kuruldu ve 10 Ağustos 2023 itibarıyla Tuğgeneral Nihat Ergün komutanlığa atandı.

<span class="mw-page-title-main">7. Ana Jet Üssü</span>

7. Ana Jet Üssü Muharip Hava Kuvveti Komutanlığına bağlı olarak görev yapmaktadır. Karargâhı Malatya'dadır. Görevi Suriye sınırını kontrol etmek ve buradan gelecek tehlikeleri engelleyip yapılacak olan harekâtlara destek vermektir. F-35 uçaklarının tesliminin ardından F-4 uçaklarının yerini alacağı söylenmiş olsa da Amerika Birleşik Devletleri'nin, Türkiye'yi F-35 programından çıkarmış olmasından dolayı yerine getirilememiştir.

<span class="mw-page-title-main">10. Ana Jet Üssü</span>

10. Ana Jet Üssü, Muharip Hava Kuvveti Komutanlığına bağlı olarak Adana'nın İncirlik bölgesinde görev yapan komutanlık. Bünyesinde bulunan 101. Havada Yakıt İkmali Filosu aracılığıyla savaş uçaklarına havada yakıt ikmali yaparak dost uçakların görev süresini arttırır. Ayrıca belli zamanlarda başka komutanlıklardan üsse intikal eden savaş uçakları sayesinde Doğu Akdeniz'de ve Türkiye'nin güney sınırında güvenliğin tesis edilmesine katkı sağlar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.