Norveç, resmî adıyla Norveç Krallığı, Kuzey Avrupa'da bulunan İskandinav Yarımadası'nın batısında bir ülke. Finlandiya, İsveç ve Rusya ile komşu olan ülkenin batıda Atlas Okyanusu'nun bir kolu olan Norveç Denizi'ne kıyısı vardır. Kıyıları binlerce fiyordla çizilidir.
.no, Norveç için internet ülke üst seviye alan adıdır (ccTLD). Trondheim merkezli Norid şirketi tarafından yönetilir. Sahibi devlet şirketi olan Uninett'tir. Norveç İletişim topluluğu tarafından denetlenir. 6 Ekim 2024 itibariyle 854.867 kayıtlı alan adı barındırır. Alan adının altında çeşitli ikinci seviye alan adları bulunur. Sıkı düzenlemeler, internet dolandırıcılığı ve alan adı depolama faaliyetlerinin neredeyse yok olmasını sağlamıştır.
Norveçliler denilince genellikle Norveç'te oturan halk anlaşılır fakat başka tanımları da vardır.
- Vatandaşlık: Bu resmi ve kolay kesinleştirilebilir bir tanımdır, sayılar bellidir.
- Anadil: Anadili Norveççe olanlar genellikle Norveç'te oturanlardır, bunların dışında sadece ABD'de 80 000 kişi bu gruba dahildir, bunların da yarısı Norveç'te doğmuş olanlardır. Diğer yarısı Norveç'te oturanlarca hala anlaşılabilen İngilizce ile karışık bir lehçe konuşurlar. Norveç'te Norveççe konuşulur; Norveççenin yazı dili olarak iki sürümü vardır; Bokmål ve Nynorsk. Konuşma dili olarak yöresel lehçeler büyük farklılıklar gösterir; Birbirine paralel uzun ve derin vadiler, düşük nüfus yoğunluğu ve sert iklim bu derin farklılıkların büyük ihtimalle sebebi olmuştur. Son zamanlarda Russenorsk ve Kebabnorsk gibi adlar verilen başka kültür kökenlilerle etkileşimin sonucu olan lehçeler ortaya çıkmıştır. Ayrıca birçok azınlık dili resmen kullanılır; Kuzey Norveç'te bazı belediyelerde sokak isimleri samiler halkının diliyle yazılır.
- Irsi: Norveçlilerin çoğunluğunu oluşturanlar Cermen kökenli bir halktır. Yakın ülkelerdeki halklardan pek ayırdedilemezler. Genelde açık renk tenli, uzun boylu, kalın yapılı olurlar. Saç rengi sarı, kırmızı ve siyah olarak her üç çeşidi vardir. Bu renkliliğin yörenin bir özelliği olarak çok eskiden beri var olduğu 1200 lü yıllarda yazıya dökülmüş Rigstula şiirinden bilinmektedir; "işçiler siyah, çiftlik sahipleri kırmızı, asilzadeler sarı saçlı" der şiir. Norveç'e ilk yerleşenler taş devrinde gelen avcılar -ki bu günün samiler halkının bu gruptan kalma olma ihtimali yüksektir-, daha sonra buzul çağı ertesi tarımı getiren Keltler ve peşinden avrupaya 4-5 bin yıl önce, Norveç'e ise ancak 4. yüzyılda gelmeye başlayan Gotlardır. Bunlar temeli oluştururlar. Orta Çağ ve Hansa Birliği zamanında Norveç'e göçler olmuştur. Ayrıca eski göçmen Romanlar ve fince konuşan kven ve skogfinn halkları vardır. İkinci dünya savaşı öncesindeki 100 yıl süresinde Norveç'in nüfusunun önemli bir kısmı denizaşırı ülkelere, özellikle ABD'ye göç etmiştir. İkinci dünya savaşı sonrası Norveç bir refah toplumu haline gelmiş ve yeni yeni göçmen grupları gelmeye başlamıştır. Sırasıyla Fas, Latin Amerika, Pakistan, Vietnam, Somali, Orta Doğu dan ve en son Avrupa birliği ile dolaşım serbestliği antaşmasından dolayı gelenler olmuştur. Örneğin Polonyalılar 2015 itibarıyla 100 000 kişiyi aşkın nüfusla en büyük göçmen grubunu oluşturmaktadırlar.
- Etnik: Kültür olarak Norveç kültür ve geleneğine dahil olanlar genellikle Norveç kilisesine üye Hristiyandırlar, vatandaşlık, dil, eğitim, hayat tarzı, sanat, edebiyat ve diğer değerler açısından Norveç'te oturanların çoğuyla ortak yönleri vardır. Sülale ağaçlarının bazı dalları Norveç'te yöresel köklere sahiptirler. 1990 ile 2001 yılları arasında Norveç'te gerçekleşen evliliklerin yüzde 15-20 oranı bir Norveç vatandaşı ile Norveç dışı bir ülke vatandaşı arasında yapılmıştır bu yüzden aile ağaçlarının bazı dalları Norveç dışına uzanan, ama Norveç kültürü ve terbiyesi almış kişiler de az değildir ve bu yaygın kabul gören tanıma göre Norveçli sayılabilirler.
- Norveç kültürünü bilinenlerden ayıran bazı faktörler şöyle sayılabilirler: Birinci sırada "ait olma" duygusunun kuvvetliliği gelir; Bu en kolay Norveç ulusal günü 17 Mayıs kutlamalarında görülebilir. Sistemin adaletliliğine ve devlet yetkililerinin doğruculuğuna güven yüksektir. Bu da halkın polisle olan ilişkilerinde görülebilir; bunun kötü yan etkisi de benzeme ihtiyacı yani konformizmdir. Nüfusun az oluşu herhangi bir kişiyle tekrar karşılaşma, bir hatadan sonra kalabalıkta kaybolabilme gibi olasılıkları başka büyük toplumlardakine göre ters yönde etkiler. Bu yüzden herkesi biraz komşu gibi görmek, herkese biraz adaletli ve hoşgörülü, tehditsiz, hakaretsiz davranmak, olası çeliskileri ilişki azaltarak karşılamak kuraldır. Örneğin kadın erkek eşitliği dünyadaki en iyilerdendir denilebilir. Buna karşılık az riskli hayat, az sosyal sınıf farkı, yüksek ve herkesle benzeşir gelir seviyesi, devletin ve vatandaşlara sunulan sosyal hizmetlerin zenginliği, bütün bunlar kişiler arası sıkı fıkı ilişkileri azaltmış, kişisel sınırlara ve kişisel özgürlüğe verilen önemi çoğaltmış, yoğun yardımlaşma ve bağlılığı sadece yakın akraba ve tanıdıklar arasında makul bir hale getirmiştir. Yalnızlık, geliri ve sosyal statüsü düşük yaşlılar ve çalışma hayatı öncesi gençlerde belirgin bir şikayettir. İnsan ilişkilerinde hissiyat, şahsa tavır ve uzun vadeli çıkarlar önemlidir.
- Kimlik : Bu sayılan ya da başka herhangi bir sebepten "ben norveçliyim" ya da "ben şu oranda norveçliyim" diyenler Norveç'te oturanların çoğuna yani 4,6 milyon kişiye ek olarak Norveç dışında 10-12 milyon insan daha vardır. Bunların 5 milyonu sadece ABD'dedir. Dışardakilerin oranının bu kadar yüksek olması dünya savaşları öncesi dışa göçler ve Norveç'te gemiciliğin uluslararası boyutlarda gelişme göstermesidir, öyle ki, Norveç'in nüfusunun sadece 4-5 milyon olagelmesine rağmen dünyanın her büyük liman şehrinde hristiyanlığın Norveç'e özel bir dalı olan bir Norveç kilisesi bulunur.
Danimarka, Eurovision Şarkı Yarışması'na ilk defa 1957 yılında katılmıştır. Danmarks Radio (DR) isimli kamusal yayın kuruluşunun Avrupa Yayın Birliği'nin aktif bir üyesi olmasının ardından katılmıştır. Danimarka, 1957 yılında Avusturya ve Birleşik Krallık ile birlikte ilk defa katılmıştır.
Eliteserien, Norveç'in en üst düzey futbol ligidir. Lig, Norgesserien ismiyle 1937 yılında kurulmuştur. Ligin ana sponsoru Norsk Tipping'dir.
Alexander Igorjevitsj Rybak ya da Alyaksandr İharaviç Rıbak, Belaruslu-Norveçli şarkıcı-şarkı yazarı, besteci, kemancı ve oyuncu.
"Fairytale", 2009 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Belarus doğumlu Norveçli Alexander Rybak'ın Norveç adına seslendirdiği şarkıdır. Rybak'ın ilk albümü Fairytales'in ilk teklisi (single) olan şarkı, Rusya'nın başkenti Moskova'da düzenlenen 2009 Eurovision Şarkı Yarışması'nın da birincisidir.
Norveç pasaportu Norveç vatandaşlarına uluslararası seyahat yapabilmeleri amacıyla verilmektedir. Pasaportlar ayrıca Norveç vatandaşlığının kanıtı olarak kabul edilir. Norveç pasaportu 10 yıl süreyle geçerlidir ve standart düzende ve şarap kırmızısı renktedir. Norveç'in AB üyesi olmamasına rağmen, Avrupa Ekonomik Alanı ve Schengen Anlaşmasının üyesidir. Bu yüzden genelde Norveç vatandaşları Avrupa Ekonomik Alanı ülkelerinde AB vatandaşlarıyla aynı haklara sahiptir.
Stella Viviana Wachera Mwangi, Kenya asıllı Norveçli şarkıcı. 2011 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Norveç'i "Haba Haba" adlı şarkı ile temsil etmiştir.
Haba Haba, Stella Mwangi tarafından seslendirilen ve Norveç'i temsil eden Eurovision 2011 şarkısıdır.
2022 Kış Olimpiyatları, resmî adıyla XXIV Olimpik Kış Oyunları ve yaygın ismiyle Pekin 2022, Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından Çin'in başkenti Pekin'de düzenlenen etkinlik.
Norveç, 2012 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılacak kişiyi belirleyecek "Melodi Grand Prix 2012" kamusal yayın kurumu olan NRK tarafından yapılmaktadır.
VG-lista Norveç'in resmî müzik listesi. Her hafta Verdens Gang gazetesinde ve Norsk rikskringkasting kanalında yayınlanır. İlk listesini 1958 yılında yayınlamıştır. Geçmişte Top 10, Top 20 gibi çeşitli albüm ve single listeleri yayınlamış olsa da günümüzde Nielsen SoundScan'e bağlı diğer listelerde olduğu gibi bu da Top 100 listesi yayınlamaktadır.
I evighet, 1996 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Norveç'i temsil eden Elisabeth Andreassen tarafından seslendirilen şarkı. Norveç yarışmada 114 puanla 2. olmuştur.
Norveç Silahlı Kuvvetleri, Norveç'i dışarıdan gelebilecek askeri tehditlere karşı korumakla görevli silahlı kuvvetlerdir. Silahlı kuvvetler, Norveç Kara Kuvvetleri, Norveç Kraliyet Deniz Kuvvetleri, Norveç Kraliyet Hava Kuvvetleri, Ana Muhafızlar ve Siber Kuvvetler'in yanı sıra birçok ortak bölümden oluşmaktadır. Sivil çalışanlar dahil etkin 23,000 personeli bulunmaktadır. Seferberlik anında asker sayısı 83,000'e yükselir. Norveç'te askerlik zorunludur.
Norveç Futbol Federasyonu (NFF), Norveç futbolunun yönetim organı. Federasyon 1902 yılında kuruldu. Görevleri erkek ve kadın millî takımları yönetmek, ülkedeki ulusal lig ve kupaları organize etmektir. Norveç Futbol Federasyonu Başkanı Yngve Hallen'dir. 1 Ocak 2004 tarihi itibarıyla Norveç'te 373.532 kayıtlı oyuncu ve 1.814 kulüp bulunmaktadır.
Duett, 1994 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Norveç'i temsil eden Elisabeth Andreassen ve Jan Werner Danielsen tarafından seslendirilen şarkı. Norveç yarışmada 76 puanla 6. olmuştur.
Anita Skorgan, Norveçli şarkıcı. Bir zamanlar başarılı Norveç şarkıcı-şarkı yazarı Jahn Teigen ile evlendi; Her ikisi de tabloidlerde sürekli olarak Norveç'teki ilk süper star ünlü çift olarak kabul edildi. Birlikte bir kızları var.
BIBSYS, Norveç Eğitim ve Araştırma Bakanlığı tarafından kurulan ve düzenlenen bir idari kurumdur. Araştırma, öğretim ve öğrenmeyle ilgili verilerin - tarihsel olarak kütüphane kaynaklarıyla ilgili meta veri alışverişi, depolanması ve alınması üzerine odaklanan bir hizmet sağlayıcısıdır.
Norgesmesterskapet ya da Türkçe adıyla Norveç NM Kupası, Norveç Futbol Federasyonu tarafından 1902 yılından beri düzenlenen bir futbol turnuvasıdır. Kupanın en başarılı takımları 12 kere şampiyon olan Odd ve Rosenborg'dur. Kupayı kazanan takım UEFA Konferans Ligi'nde mücadele etmeye hak kazanmaktadır.
Norveç
2012►