2003 Macaristan Avrupa Birliği üyeliği referandumu
Macaristan'ın Avrupa Birliği üyeliği referandumu 12 Nisan 2003'te yapıldı.[1] Teklif %83,8 oyla kabul edilirken, oylamaya katılım %45,6'da kalmıştı.[2] Ülke bu sonuçların ardından 1 Mayıs 2004'te AB'ye üye oldu.
Arka plan
Macaristan 31 Mart 1994'te AB'ye üyelik başvurusu yaptı; üyelik müzakereleri ise 1998'de başladı. Aralık 2002'de Kopenhag'da yapılan zirvede, 2004'te AB üyeliğine kabul edilmesi kararlaştırılan on ülkeden biri de Macaristan'dı.[3] Ülkenin bütün ana akım partileri AB'ye üyelik öncesi bir referandum yapılması konusunda hemfikir oldu.[4]
Macaristan Ulusal Meclisi referandum yasasını 1997'de değiştirmiş ve bir referandumun geçerliliği için daha önce var olan %50 olan seçmen katılımı şartını kaldırarak, kayıtlı seçmenlerin %25'inin destek vermesi kriterini getirmişti. Aralık 2002'de anayasa değişikliği yapılarak AB üyeliği referandumuna yasal zemin oluşturuldu ve referandum tarihi 12 Nisan 2003 olarak belirlendi.[4]
Referandum
Referandumda sorulan soru şöyleydi:
"Macaristan Cumhuriyeti'nin Avrupa Birliği'ne üye olması gerektiğine katılıyor musunuz?"[5]
- Macarca: Egyetért-e azzal, hogy a Magyar Köztársaság az Európai Unió tagjává váljon?
Kampanyalar
Macaristan'daki tüm ana siyasi partiler, ticaret odaları, iş dünyası kuruluşları, kiliseler ve medya AB üyeliğini destekledi.[4][6] Bunun yanında ana muhalefet partisi Fidesz AB üyeliğini desteklese de, AB mevzuatı yüzünden 100.000 kişinin içini kaybedebileceği ve uluslararası rekabetle ülke ekonomisinin bazı sektörlerinin çökebileceği itirazını seslendirmişti.[7][8]
Medyanın yayınları büyük oranda pozitifti; AB üyeliği konusunda var olan bazı yaygın yanlış kanıların ortada kaldırılması için bir kampanya düzenlenmişti. Bunlar arasında haşhaşlı yiyeceklerin yasaklanacağı, prezervatif boyutlarının sınırlanacağı gibi konular vardı.[4][9] Dört ana partinin tamamı referandumu destekleyen kampanyalar gerçekleştirdi.[4]
Küçük gruplar hâlinde kalan muhalefet kanadı, "Özgür Macaristan Hareketi" adıyla örgütlendi. Hiçbiri parlamentoda yer almayan bu gruplar, güçlü bir kampanya yürütemedi. Karşıtların büyük bölümü "Avrupa" fikrine değil, katılım şartları ve AB'in mevcut yapısına muhalifti. Referandum öncesi yapılan anketler üyeliğe yüksek bir destek olacağını gösteriyordu.[4]
Sonuçlar
| Tercih | Oy | % |
|---|---|---|
| Destek | 3.056.027 | 83,8 |
| Karşı | 592.690 | 16,2 |
| Geçersiz/boş | 17.998 | – |
| Toplam | 3.666.715 | 100 |
| Kayıtlı seçmen/katılım | 8.042.272 | 45,6 |
| Kaynak: Nohlen & Stöver | ||
Tepkiler
Başbakan Péter Medgyessy, Tuna kıyısında düzenlenen kutlamada sonuçları "Macar cumhuriyetinin Avrupa Birliği üyesi olacağını resmî olarak açıklıyorum" diyerek duyurmuştu.[5] Avrupa Komisyonu sonucu mutlulukla karşıladı ve bunun Macaristan'ın "Avrupa demokrat ülkeler ailesinden üzücü ayrı kalışının" sonu olacağını belirtti.[10]
Oylamaya katılımın beklenen oran olan %70'in çok altında kalması bazı tartışmalar oluşturdu.[11] Katılımın az olmasının referandumun geçersiz olmasına yol açabileceğinin, kampanya döneminde yeterince vurgulanmadığı dillendirildi.[12] Muhalefet, hükûmet kampanyasını basitlikle; hükûmet ise muhalefeti gönülsüz destek vermekle eleştirdi. Tüm bunlara rağmen %38 destek oranı, anayasal geçerlilik şartı olan %25'in belirgin şekilde üstünde kalmıştı.[13]
Kaynakça
- ^ Nohlen, D & Stöver, P (2010) Elections in Europe: A data handbook, s. 899 978-3-8329-5609-7
- ^ Nohlen & Stöver, s. 912
- ^ "The 2004 enlargement: the challenge of a 25-member EU". Europa. 30 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2008.
- ^ a b c d e f "Referendum briefing No 4: The Hungarian EU accession referendum, 12 April 2003" (PDF). Opposing Europe Research Network. 17 Aralık 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2008.
- ^ a b "Big 'Yes' vote for EU membership in Hungary". Radio Telefís Éireann. 13 Nisan 2003. 11 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2008.
- ^ "Maltese, Hungarians Vote in Favor of European Union". Deutsche Welle. 13 Nisan 2003. 24 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2008.
- ^ Thorpe, Nick (14 Nisan 2003). "Hungarians lukewarm about EU". Londra: The Guardian. 27 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2008.
- ^ LeBor, Adam (11 Nisan 2003). "Hungary tells EU leaders they must heed newcomers". Londra: The Times. Erişim tarihi: 3 Mart 2008.
- ^ "EU referendum campaigns in full swing". Budapest Sun. 6 Mart 2003. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2008.
- ^ "EU votes trigger parties in Malta and Hungary". Londra: The Daily Telegraph. 13 Nisan 2003. 18 Kasım 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2008.
- ^ "Hungarians approve EU entry". Melbourne: The Age. 13 Nisan 2003. 24 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2008.
- ^ "European Press Review". BBC Online. 14 Nisan 2003. 13 Mayıs 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2008.
- ^ "Hungary's EU apathy". BBC Online. 14 Nisan 2003. 9 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2008.
