İçeriğe atla

2002 Tiflis depremi

Koordinatlar: 41°46′N 44°52′E / 41.77°K 44.86°D / 41.77; 44.86
2002 Tiflis depremi
Gürcistan üzerinde 2002 Tiflis depremi
2002 Tiflis depremi
2002 Tiflis depremi (Gürcistan)
UTC zamanı2002-04-25 17:41:21
Yerel tarih25 Nisan 2002 (2002-04-25)
Yerel saat17:41 UTC
Büyüklük4,8 mb (NEIC)
4.3 Ms (NEIC)
Derinlik10 km (6 mi)[1]
Merkez üs41°46′N 44°52′E / 41.77°K 44.86°D / 41.77; 44.86[1]
Maks. şiddetVII (Çok güçlü) - VIII (Yıkıcı)
[1]
Kayıplar5–7 ölü[1][2]
52–70 yaralı[1]
1.086 enkaz[1]

2002 Tiflis depremi 25 Nisan tarihinde bir Kafkasya ülkesi olan Gürcistan'da gerçekleşti. Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Deprem Bilgi Merkezi (NEIC), büyüklüğü 4,3 Ms ve 4,8 mb olarak belirledi. Bu orta büyüklükte gerçekleşen olay MSK ölçeğine göre VII (Çok Güçlü) ile VIII (Zarar Verici) derecede sonuçlandı. Bağımsız bir araştırma kuruluşu, toplam kaybın 160 milyon Amerikan doları olduğunu tahmin ederken, Afet Epidemiyolojisi Araştırma Merkezi [en] toplam kaybı 350 milyon Amerikan doları olarak tahmin etti. Deprem sonucunda beş ile yedi arasında ölü, 52 ile 70 arasında yaralı ve 1000'den fazla kişinin de evsiz kaldığı tahmin ediliyor.

Jeolojik arka plan

Tiflis, Arap Levhası ile Avrasya Levhası arasında devam eden çarpışmaya bağlı olarak oluşan karmaşık deformasyon bölgesinin kuzey sınırında yer almaktadır. Kuzeyde Büyük Kafkas Dağları, doğuya doğru Abşeron eşiğine bağlanan aktif bindirme tektoniği bulunmaktadır. Güneyde bulunan Küçük Kafkas Dağları da aktif bindirme tektoniğinin bir sonucudur.[3] Tüm Kafkas bölgesi bu depremlerden etkilenmiştir. Tiflis'in kendisi nispeten düşük depremselliğe sahip olsa da şehrin 1896'daki gibi etkilendiği güçlü depremler tarihî kayıtlara geçmiştir.[2]

Deprem

Depremden önce, en büyüğü 11 Nisan'da gerçekleşen 3.5 M şiddetinde bir dizi ön sarsıntı meydana geldi.[1] Tahminî hiposentral derinliğin 13.6 km (ISC), 10.0 km (ANSS), 5.0 km;[1] ana şokun büyüklüğünün ise 4,7 mb (ISC), 4,8 mb (ANSS), 4,5 Ms olduğu bildirildi.[2] Ana şok, bu büyüklükteki bir deprem için normalde beklenenden daha yüksek yoğunlukta sarsıntı yarattı. Frekans da alışılmadık derece yüksek (maksimum 5 Hz) ve süresi kısaydı.[1] Depremin merkez üssü, Tiflis şehrinin tam da merkezinde yer alıyordu. Bu, potansiyel sismik kaynak bölgeleri ile ilgili daha önceki çalışmalarda dikkate alınmamıştı.[1]

Zarar

Sarsıntının beklenenden daha sık oluşu, olayın gerçekleşme süresinin kısalığı göz önünde bulundurulduğunda geniş ve betonarme binalarda küçük hasarlar olduğunu ortaya koyuyordu. Depremin şiddetinden en çok etkilenen binalar ise şehrin eski kesiminde yer alan, tuğla ve taştan inşa edilen alçak binalardı. Ana şok sırasında etkilenen bazı binalar, artçı sarsıntılar nedeniyle daha da çok hasar gördü Deprem 18.000 adet haneyi kötü bir şekilde etkileyerek yaklaşık 69.000 kişiyi evsiz bıraktı.[1] Ayrıca bazı okul ve hastanelerde de ciddi hasarlar meydana geldi.[2] Depremde beş ile yedi arasında kişi öldü ve 52-70 kişi de yaralandı.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i j k l Javakhishvili, Z.; Godoladze, T. G.; Elashvili, M.; Timchenko, I. (2004), "The Tbilisi earthquake of April 25, 2002 in the context of the seismic hazard of the Tbilisi urban area", Bollettino di Geofisica Teorica e Applicata
  2. ^ a b c d Gabrichidze, G. (1-6 Ağustos 2004). "April 2002 epicentral earthquake in Tbilisi, Georgia" (PDF). Sayfa No. 1063. Vancouver, B.C., Kanada. 2 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  3. ^ Active thrust front of the Greater Caucasus: The April 29, 1991, Racha earthquake sequence and its tectonic implications (PDF). Journal of Geophysical Research. 1995. 22 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Deprem</span> yer kabuğunda beklenmedik anda ortaya çıkan enerji atımı

Deprem, yer sarsıntısı, seizma veya zelzele, yer kabuğunda beklenmedik bir anda ortaya çıkan enerji sonucunda meydana gelen sismik dalgalanmalar ve bu dalgaların yeryüzünü sarsması olayıdır. Sismik aktivite ile kastedilen, meydana geldiği alandaki depremin frekansı, türü ve büyüklüğüdür. Depremler sismograf ile ölçülür. Bu olayları inceleyen bilim dalına da sismoloji denir. Depremin büyüklüğü Moment magnitüd ölçeği ile belirlenir. Bu ölçeğe göre 3 ve altı büyüklükteki depremler genelde hissedilmezken 7 ve üstü büyüklükteki depremler yıkıcı olabilir. Sarsıntının şiddeti Mercalli şiddet ölçeği ile ölçülür. Depremin meydana geldiği noktanın derinliği de yıkım kuvveti üzerinde etkilidir, bu sebepten yeryüzüne yakın noktalarda gerçekleşen depremler daha çok hasara neden olmaktadır.

Richter ölçeği ya da yerel magnitüd ölçeği, sismolojide kullanılan, dünya genelinde meydana gelen depremlerin aletsel büyüklüklerini ve sarsıntı oranını belirleyen ve sınıflara ayıran uluslararası ölçüm birimidir. Günümüzde, özellikle büyük ölçekli depremlerde, moment magnitüd ölçeği, Richter'in (Rihter) yerini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">1970 Gediz depremi</span> Batı Türkiyede Mart 1970 depremi

1970 Gediz depremi, 28 Mart 1970 tarihinde, mahallî saatla 23.00'ten az sonra, merkezi Kütahya'nın batısındaki Gediz yöresinde meydana gelen deprem.

<span class="mw-page-title-main">2009 L'Aquila depremi</span>

2009 L'Aquila depremi Ocak 2009'dan beri süren eden bir dizi sarsıntının devamında 6 Nisan 2009'da İtalya'nın Abruzzo bölgesinde 6.3 moment magnitüd büyüklüğü ile meydana gelen depremdir. Deprem sonrası en büyük hasar Orta Çağ kenti L'Aquila'da oldu. 1980 Irpinia depreminden bu yana İtalya'da meydana gelen bu en ölümcül depremde 10 Nisan saat 14:25 (OAYS) itibarı ile en az 294 kişi öldü.

<span class="mw-page-title-main">1906 San Francisco depremi</span> 18 Nisan 1906 Çarşamba günü yerel saate göre sabaha karşı 5:12de vuran yüksek şiddetli deprem

1906 San Francisco depremi San Francisco, CA ve Kuzey Kaliforniya'yı 18 Nisan 1906 Çarşamba günü yerel saate göre sabaha karşı 5.12'de vuran yüksek şiddetli depremdir. Depremin büyüklüğü genel olarak 7,9 Mw kabul edilir. Buna karşın depremin büyüklüğü en az 7,7 Mw en fazla 8,25 Mw olarak ileri sürülmüştür. Esas sarsıntı merkezi şehrin 2 mil (3 km) uzağında, denizdeki Mussel Kayalıkları'dır. Bölge; San Andreas Fay Hattı'ndan kaynaklanan bu depremle kuzey-güney doğrultusunda 296 mil (477 km) ikiye ayrılmıştır. Sarsıntı Oregon'dan Los Angeles'a; hatta denizden oldukça uzak olan Nevada'nın merkezine kadar geniş bir alanda hissedilmiştir. Deprem ve sonucunda oluşan büyük yangın, Amerika Birleşik Devletleri tarihinde meydana gelen en kötü doğal afet olarak kabul edilir. Deprem ve bunun sonucunda oluşan yangın sebebiyle ölenlerin sayısının 3.000'den fazla olduğu tahmin edilmiştir. Bu rakam Kaliforniya tarihinde bir doğal afetten dolayı ölen en fazla kişi sayısıdır. Depremin ekonomik etkileri, yakın geçmişte meydana gelen Katrina Kasırgası ile benzerlik göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">1976 Çaldıran depremi</span>

1976 Çaldıran depremi, 24 Kasım 1976 tarihinde yerel saatle 12:22'de merkez üssü Van'ın Muradiye ilçesi Çaldıran bucağı olan 7,5 Ms büyüklüğündeki deprem. 3840 kişi öldü, 9232 bina hasar gördü. 2000 kilometrekarelik bir alandaki evlerin %80'i yıkıldı. Deprem en çok Muradiye ve çevre ilçeler olan Erciş ve Özalp'de can ve mal kaybına sebep oldu. 3.304 kişilik nüfusa sahip Çaldıran'da evlerin %95'i yıkıldı ve 615 kişi öldü. Ağrı iline bağlı Diyadin ve Taşlıçay ilçeleri dolayları da etkilendi. Depremin yanı sıra bölgede gece hava sıcaklığının -17 dereceye kadar düşmesi sonucu donma nedeniyle de ölümler oldu. Yağmur ve kar yağışları nedeniyle kurtarma ve yardım çalışmaları gecikti.

<span class="mw-page-title-main">1944 Bolu-Gerede depremi</span>

1944 Bolu-Gerede depremi ya da Gerede-Çerkeş depremi, 1 Şubat 1944 tarihinde yerel saat ile 05.22'de 7.4 Ms büyüklüğünde (tahmini) meydana gelen deprem. Mercalli şiddet ölçeğine göre en büyük şiddet IX–X (Şiddetli-Yoğun) olarak hissedildi. Depremin yaşandığı esnada uyanık olan bazı kimseler deprem olmadan hemen önce havada şiddetli bir ışık hüzmesinin olduğunu ve hemen ardından alttan yukarıya doğru şiddetli bir sarsıntının olduğunu, sonrasında ise çok şiddetli bir uğultu sesi ile sonlandığını belirtirler. Uzmanlar tarafından önümüzdeki 14-15 yıl içerisinde bu fay hattında 7 ve üzeri büyüklükte yeni bir deprem olabileceği öngörülüyor.

Artçı şok veya artçı deprem Sismolojide, ana şokla aynı bölgede yer değiştiren kabuğun ana şokun etkilerine uyum sağlaması nedeniyle ortaya çıkan daha büyük bir depremi takip eden daha küçük bir depreme verilen isimdir. Büyük depremler, tutarlı bir düzene göre büyüklüğü ve sıklığı sürekli olarak azalan ve aletle tespit edilebilen yüzlerce ila binlerce artçı şoka neden olabilir. Bazı depremlerde ana kırılma iki veya daha fazla aşamada meydana gelir ve bu da birden fazla ana şoka neden olur. Bunlar ikili depremler olarak bilinir ve genel olarak benzer büyüklüklere ve hemen hemen aynı sismik dalga biçimlerine sahip olmaları nedeniyle artçı depremlerden ayırt edilebilirler.

<span class="mw-page-title-main">1894 İstanbul depremi</span>

1894 İstanbul depremi, 10 Temmuz 1894'te Marmara Denizi'nde, saat 12:24'te, İzmit Çınarcık havzasında veya İzmit Körfezi'nde meydana geldi. Deprem yüzey dalgasının 7.0 tahmini büyüklüğünü vardı. İzmit Körfezi çevresinde Yalova, Sapanca ve Adapazarı ve İstanbul'da tahminen 1349 kişi öldü. Deprem 1,5 m yüksekliğinde tsunamiye neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">2017 Kirmanşah depremi</span> Kasım 2017de İran-Irak sınırı yakınında gerçekleşen deprem

2017 Kirmanşah depremi, 12 Kasım 2017 tarihinde merkez üssü İran'ın Kirmanşah Eyaleti olan, Irak'ın Halepçe şehrinin 30 km güneyinde yerin 19 km altında richter ölçeği'ne göre 7.3 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem.

2011 Fergana Vadisi depremi, 19 Temmuz 2011 tarihinde yerel saat ile sabaha karşı 01.35'te 6.1 büyüklüğünde meydana gelen Fergana Vadisi merkezli depremdir.

<span class="mw-page-title-main">1991 Raça depremi</span>

1991 Raça depremi, Gürcistan'ın Raça eyaletinde 29 Nisan saat 09:12 UTC'de meydana geldi. Büyük Kafkas dağlarının güney eteklerinde, Oni ve Ambrolauri bölgelerinde merkezlenmiş olarak, 270 kişiyi öldürdü, yaklaşık 100.000 insanı evsiz bıraktı ve birkaç Orta Çağ anıtı da dâhil olmak üzere ciddi hasara neden oldu. 7.0 büyüklüğündeydi ve Kafkasya'da kaydedilen en güçlü depremdi.

<span class="mw-page-title-main">1668 Kuzey Anadolu depremi</span> Kuzey Anadolu, Osmanlı İmparatorluğunda (bugünkü Türkiye) 8.0 büyüklüğünde 1668 yılındaki deprem

1668 Kuzey Anadolu Depremi, 17 Ağustos 1668 tarihinde Kuzey Anadolu'da oluşan çok şiddetli bir depremdi. Dünya'nın büyük depremleri arasında sayılan bu deprem, Anadolu coğrafyasında bilinen en büyük deprem olarak tarihe geçmiştir ve 1668 yılında Dünya'nın çeşitli yerlerinde gerçekleşen 8 Richter ölçeğindeki deprem felaketlerinden birisidir. Depremin merkez üssü Ladik Gölü'nün güney kıyısındaydı.

<span class="mw-page-title-main">2022 Fukuşima depremi</span>

2022 Fukuşima depremi 16 Mart 2022 tarihinde Japonya'nın doğusunda Fukuşima açıklarında yerel saatle 23.36 sularında 63.1 km derinlikte gerçekleşen 7.3 büyüklüğünde bir depremdir.

<span class="mw-page-title-main">1170 Suriye depremi</span> Suriyeyi vuran en büyük depremlerden biri. 29 Haziran 1170 sabahı erken saatlerde meydana geldi.

1170 Suriye depremi, Suriye'yi vuran en büyük depremlerden biriydi. 29 Haziran 1170 sabahı erken saatlerde meydana geldi. 1138 Halep depreminden başlayarak, 1157 Hama, 1170 ve 1202 Suriye olaylarıyla devam eden, Ölü Deniz Transform Fayı boyunca güneye doğru yayılan bir dizi büyük depremin parçasını oluşturdu. Moment büyüklüğü ölçeğinde tahmini büyüklük 7,7'dir ve Mercalli yoğunluk ölçeğinde maksimum X yoğunluğu vardır.

<span class="mw-page-title-main">1935 Erdek-Marmara Adaları depremi</span> Türkiyede meydana gelen bir deprem

1935 Erdek-Marmara Adaları depremi, 4 Ocak 1935 tarihinde Marmara Adası ve Erdek'te meydana gelen depremdir. Deprem 6,4 Mw  büyüklüğündeydi ve Mercalli şiddet ölçeğine göre VIII (Yıkıcı) şiddetindeydi. 5 kişi öldü, 600 bina hasar gördü.

<span class="mw-page-title-main">2002 Denali depremi</span>

2002 Denali depremi, 3 Kasım 22:12:41 UTC'de meydana geldi ve merkez üssü Denali Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi, Alaska, Amerika Birleşik Devletleri'nin 66 km DGD idi. 7.9 Mw büyüklüğündeki bu deprem, Amerika Birleşik Devletleri'nde 1965 Rat Adaları depreminden sonra 37 yılda kaydedilen en büyük depremdi. Şok, Alaska'nın iç kesimlerinde şimdiye kadar kaydedilen en güçlü şoktu. Uzak konum nedeniyle, ölüm olmadı ve yalnızca bir yaralanma oldu.

<span class="mw-page-title-main">21. yüzyıl depremlerinin listeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıda, 21. yüzyılda meydana gelen önemli depremlerin bir özeti bulunmaktadır. Ölümler açısından, 2004 Hint Okyanusu depremi yaklaşık 227.898 ölümle en yıkıcı olaydı, ardından yaklaşık 160.000 ölümle 2010 Haiti depremi, 87.587 ölümle 2008 Sichuan depremi, 87.351 ölümle 2005 Keşmir depremi ve en az 59.259 ölümle sonuçlanan 2023 Kahramanmaraş depremleri gelir.

Mega bindirmeli depremler, bir tektonik plakanın diğerinin altına doğru zorlandığı yakınsak plaka sınırlarında meydana gelir. Depremler, iki plaka arasındaki teması oluşturan bindirme fayı boyunca yaşanan kaymadan ötürü kaynaklanır. Bu levhalar arası depremler, 9.0'ı geçebilen moment büyüklükleri (Mw) ile gezegenin en güçlü depremleridir. 1900'den bu yana, büyüklüğü 9.0 veya daha büyük olan tüm depremler, mega bindirmeli depremlerdir.

<span class="mw-page-title-main">2023 Marakeş-Safi depremi</span> 8 Eylül 2023te Fasta gerçekleşen şiddetli deprem

8 Eylül 2023'te Fas'ın Marakeş-Safi bölgesini Mw 6,8 ve ya 6,9 şiddetinde deprem vurdu. Depremin merkez üssü Marakeş'in 71,8 km güneybatısında, Atlas Dağları'ndaki Ighil kasabası yakınlarındaydı. Sıradağların altındaki sığ eğik bindirme faylarının bir sonucu olarak meydana geldi. Çoğu Marakeş dışında en az 2946 fazla ölüm bildirildi. Bu sayı her gün artmaktadır. Marakeş'teki binalar ve tarihi yerler hasar gördü. Deprem İspanya, Portekiz ve Cezayir'de de hissedildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.