İçeriğe atla

2001 Makedonya çatışması

2001 Makedonya çatışması
Yugoslavya’nın Dağılması

2001'de Makedonya'da çatışma ve sorun yaşanan bölgeler
Tarih22 Ocak 2001 - 12 Kasım 2001
(9 ay, 3 hafta)
Bölge
Kuzeybatı Makedonya
Sonuç

Ohri Çerçeve Anlaşması

  • Makedon saldırıları NATO'nun tutumuyla durduruldu.
  • Ateşkes sağlandı.
  • Arnavut militanlar etnik haklar karşılığında silahsızlandırılmayı kabul ettiler.
  • Kasım 2001'den beri düşük yoğunluklu çatışmalar.
Taraflar
Ulusal Kurtuluş Ordusu

 Kuzey Makedonya
Destek:

 Ukrayna[1][2][3](ana silah destekçisi)
 Bulgaristan
 Yugoslavya
 Türkiye
Komutanlar ve liderler
Ali Ahmeti
Fadıl Nimani (ölü)[4][5]
Tahir Sinani (ölü)[4]
Rahim Bekiri (ölü)[6]
Hamdi Ndrecaj
Gezim Ostreni
Samidin Cezayiri		Kuzey Makedonya Boris Traykovski
Kuzey Makedonya Lyubço Georgievski
Kuzey Makedonya Pande Petrovski (12 Haziran 2001'den itibaren)
Kuzey Makedonya Yovan Andrevski (12 Haziran 2001'den itibaren)
Kuzey Makedonya Ljube Boškoski (15 Mayıs 2001'den itibaren)
Kuzey Makedonya Dosta Dimovska (13 Mayıs 2001'e kadar)
Kuzey Makedonya Vlado Buçkovski (13 Mayıs 2001'e kadar)
Kuzey Makedonya Lyuben Paunovski (13 Mayıs 2001'e kadar)
Güçler
6,000-7,000Kuzey Makedonya 15,000-20,000[7]
(40.000 üçüncü yedekler ile)[8]
Kayıplar
86 militan öldü
60 sivil öldü[9][10]		 75 asker öldü
20 sivil öldü
20-30 tank veya zırhlı araç Arnavut militanlar tarafından ele geçirildi veya imha edildi.[11]

Toplam 150-250 ölü ve 1.000'den fazla yaralı[12]
70–250 çatışmada öldü[13]
Diğer:
140.000 kişi göç etti[12]

Avrupa Birliği Üç AB gözlemcisi çatışmalarla ilgili olmayan bir trafik kazasında öldü[14]
Birleşik Krallık Bir İngiliz askeri öldü[15]

2001 Makedonya Çatışması, Kuzey Makedonya'da 22 Ocak- 12 Kasım 2001 tarihleri arasında süren çeşitli çatışmalardır.

Kuzey Makedonya'da yaşanan ve çeşitli yoğunluklarda gerçekleşen çatışmalar, 13 Ağustos 2001 tarihinde Makedon ve Arnavut siyasi partiler arasında Ohri'de Çerçeve Anlaşması'nın imzalanmasıyla resmen sona erdi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Zerkalo Nedeli (28 Şubat 2002). "Paper critical of Western call on Ukraine to stop selling arms to Macedonia". Free Republic. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015. 
  2. ^ Gall, Carlotta (23 Temmuz 2001). "Rebels Secure a Base in Macedonian Town". New York Times. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015. 
  3. ^ Taras Kuzio (31 Ekim 2001). "UKRAINE FORGES MILITARY ALLIANCE WITH MACEDONIA". The Jamestown. 16 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015. 
  4. ^ a b "Komandantët e UÇK-së, disa të vrarë, disa në arrati, shumica në poste" 8 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Lajm Maqedoni. 13 Ağustos 2010
  5. ^ "Убиен Фадил Лимани, командант на терористите за Куманово" 2 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Вест. 28 Mayıs 2001
  6. ^ "UÇK. Message and hope. Part II" 27 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Petrit Menaj. Open Society Institute, Macedonia. Skopje. 2008
  7. ^ Jonathan Steele (26 Mart 2001). "Inexperienced force limits Skopje's options". The Guardian. Erişim tarihi: 10 Mart 2013. 
  8. ^ [1] 22 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Svedostva Pande Petrovski str.97
  9. ^ "Dëshmorët e Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare" 8 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., shkruar nga Xhemal Selimi, Tanusha 2001, 15 Şubat 2011
  10. ^ "DËSHMORËT – Emri dhe mbiemri".SHOQATA E VETERANËVE TË LUFTËS SË USHTRISË ÇLIRIMTARE KOMBËTARE 11 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Tetovë. Maj 2002
  11. ^ Bender, Kristof (2013). "How the U.S. and EU Stopped a War and Nobody Noticed: The Containment of the Macedonian Conflict and EU Soft Power". Berdal, Mats; Zaum, Dominik (Ed.). Political Economy of Statebuilding: Power After Peace. Londra: Routledge. s. 341. ISBN 978-0-203-10130-8. 
  12. ^ a b Phillips, John (2004). Macedonia: Warlords And Rebels In The Balkans. Yale University Press. s. 161. ISBN 0-300-10268-2. 
  13. ^ Uppsala Conflict Data Program, http://www.ucdp.uu.se/gpdatabase/gpcountry.php?id=98&regionSelect=9-Eastern_Europe# 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Macedonia, FYR: government (entire conflict), 3 Mayıs 2013
  14. ^ "EU monitors killed in Macedonia". The Guardian. 20 Temmuz 2001. 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2013. 
  15. ^ "British soldier killed in Macedonia". BBC News. 27 Ağustos 2001. 1 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2010. 
Kuzey Makedonya tarihi
Makedonya Cumhuriyeti arması
Kronolojik
Osmanlı Makedonyası
Karpoş İsyanı
Milli uyanış
İlinden Ayaklanması
Kruşevo Cumhuriyeti
Vardar Banlığı
Ulusal Kurtuluş Savaşı
Anti-Faşist Meclisi (ASNOM)
Ulusal Kurtuluş Cephesi
Kuzey Yunanistan göçleri
Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti
1963 Üsküp depremi
Kuzey Makedonya
2001 Çatışması
Ohri Çerçeve Anlaşması
Konusal
Askeri tarih
Demografik
Makedon halkının tarihçesi
İlgili
Makedonya Bölgesi
Adlandırma Sorunu
Resmi Tatiller

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Üsküp</span> Kuzey Makedonyanın başkenti

Üsküp, Kuzey Makedonya'nın başkenti ve en büyük kentidir. Ülkenin politik, kültürel, ekonomik ve akademik merkezi olan kent, ortasından geçen Vardar Nehri tarafından ikiye ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Makedonlar</span> Güney Slav etnik grubu

Makedonlar, Balkan Yarımadası'nda çoğunlukla Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'nde yaşayan bir Güney Slav etnik grubudur. Güney Slav dili olan Makedoncayı konuşurlar. Makedon etnik unsurunun yaklaşık üçte ikisi Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'nde yaşar. Ancak diğer ülkelerde bir dizi topluluklar da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kaliopi</span>

Kaliopi Bukle, bilinen adıyla Kaliopi, Makedon şarkıcı, şarkıcı yazarı. Kariyerinde, Kaliopi kendi ismini verdiği grupta vokal olarak 80'lerde Yugoslavya ve Makedonya'da başarılar elde etmiştir.

Ohri Çerçeve Anlaşması, Kuzey Makedonya hükümeti ile bu ülkede yaşayan Arnavut temsilcileri arasında imzalanan barış anlaşmasıdır. Anlaşma 13 Ağustos 2001 tarihinde yapılmıştır. Anlaşma, Makedonya’nın güneybatısında yer alan Ohri şehrinde imzalanmış ve şehrin adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Meydanı (Üsküp)</span>

Makedonya Meydanı Kuzey Makedonya’nın başkenti Üsküp’ün ana meydanıdır. Makedonya’nın en büyük meydanı olan Makedonya Meydanı, 18.500 m2 büyüklüğündedir.

FK Metalurg Skopje, Kuzey Makedonya'nın en üst düzey futbol ligi olan Prva Makedonska Fudbalska Liga'da yer alan bir futbol kulübü.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir. 1963 yılına dek “Makedonya Halk Cumhuriyeti” olan cumhuriyetin adı, 1963 tarihinde Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir.

Makedonya Cumhuriyeti, Danimarka'da yapılan 2014 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılmıştır. Makedonya'nın şarkı ve temsilcisini belirleyen iç seçim ülkenin kamusal yayın kuruluşu Makedonya Radyo Televizyon Kurumu (MRT) tarafından gerçekleştirilmiştir. Makedonya'yı Tijana Dapčević temsil etmiştir.

Makedonya Cumhuriyeti, Avusturya'nın başkenti Viyana'da yapılan 2015 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılımını onaylamıştır. Makedonya'nın şarkı ve temsilcisi, ülkenin kamusal yayın kuruluşu Македонска Радио Телевизиjа (MRT) tarafından düzenlenen "Üsküp Festivali" isimli ulusal final doğrultusunda belirlenmiştir. Ulusal final'in kazananı Aleksandar Mitevski, Daniel Kajmakoski ve Joacim Persson tarafından yazılan "Lisja esenski" adlı şarkısıyla Daniel Kajmakoski olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Daniel Kaymakoski</span>

Daniel Kaymakoski, Makedon şarkıcı ve söz yazarı. 2014 Üsküp Festivali'nin kazananı olduğu için, 2015 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Makedonya Cumhuriyeti'ni "Autumn Leaves" adlı şarkıyla temsil etmiştir. Daniel, ayrıca X Factor Adria yarışmasının birinci sezonunda kazanmıştır.

Güvenlik ve Karşı İstihbarat İdaresi Başkanlığı, yaygın kısaltması UBK, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'nin iç karşı istihbarat ve güvenlik kuruluşudur. Genel merkezi Üsküp'te bulunan ajans Kuzey Makedonya İçişleri Bakanlığı yargılama yetkisi altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Lubço Georgievski</span> 3. Kuzey Makedonya başbakanı

Lubço Georgievski Makedon yazar ve siyasetçi. 1998-2002 yılları arasında Makedonya başbakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Kurtuluş Ordusu (Makedonya)</span>

Ulusal Kurtuluş Ordusu, 2001 Makedonya çatışmaları sırasında faaliyet gösteren bir Arnavut silahlı örgüttü. Örgüt, 2000'lerin başında eski Kosova Kurtuluş Ordusu, Preşova, Medvece ve Buyanovaç Kurtuluş Ordusu ve yerel Arnavutlar tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya'nın dış ilişkileri</span>

Kuzey Makedonya’nın 1991’deki bağımsızlığından bu yana dış ilişkileri, ülkenin NATO ve Avrupa Birliği gibi uluslararası kuruluşlara üyelik kazanma ve komşusu Yunanistan ile uzun zamandır devam eden, anayasal adı altında uluslararası tanınma kazanması çabalarıyla nitelenmiştir. Ülkenin adına yapılan itirazlar sebebiyle Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti geçici adlandırması altında Birleşmiş Milletlere ve diğer bazı uluslararası forumlara kabul edilmesi sağlandı. 2018 yılında Yunan ve Makedon hükûmetleri arasında varılan anlaşma uyarınca ülkenin adı Kuzey Makedonya olarak değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya'da turizm</span>

Kuzey Makedonya'da turizm ülke ekonomisinin büyük bir faktörüdür. Ülkenin çok sayıda doğal ve kültürel cazibe merkezi onu turizme uygun kılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya'da tarihyazımı</span>

Kuzey Makedonya'da tarih yazımı, o ülkenin tarihçileri tarafından kullanılan tarihsel çalışmaların metodolojisidir. SR Makedonya'nın Yugoslavya'nın bir parçası olduğu 1945'ten beri geliştirilmiştir. Stefan Troebst'e göre, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti dönemindeki Marksist tarih yazımı ile neredeyse aynı gündemi korudu. Yugoslav dönemiyle yakından ilişkili olan ve o dönemin gerçek ulusal mitleri üzerinde çalışan Makedon tarihçilerin nesli hala kurumlardan sorumlu. Aslında, tarih yazımı alanında Yugoslav komünizmi ve Makedon milliyetçiliği yakından ilişkilidir. Ulf Brunnbauer'e göre, modern Makedon tarih yazımı son derece siyasallaşmış, çünkü Makedon ulus inşa süreci hala gelişme aşamasında. Farklı yaklaşımlar önerilmez ve alternatif görüşleri ifade eden insanlar ekonomik sınırlamaları, akademik kariyerbaşarısızlığını ve "ulusal hainler" olarak damgalanmayı göze almaktadırlar. Troebst 1983 yılında, SR Makedonya'daki tarihi araştırmaların hümanist ve uygar bir son olmadığını, doğrudan siyasi eylemle ilgili olduğunu yazmıştı. Modern Avrupa'da historiyografi ve siyasetin karşılıklı bağımlılığı böyle bir olgu gözlenmemiştir. Etnik Makedonlar 20. yüzyıl öncesi birincil kaynaklarda nadiren yer alsalar da, son zamanlarda Makedon ulusunun Balkanlar'daki en eski millet olduğu şeklindeki aldatıcı fikri, Antik çağlardan Modern zamanlara kesintisiz bir şekilde dayatmak için bir ulus inşa projesi tanıtıldı. Bazı yerli ve yabancı bilim adamları, amacı tarih boyunca ayrı bir Makedon ulusunun sürekli varlığını onaylamak olan inkârcı bir tarih yazımının bu gündemini eleştirdiler. Bu tartışmalı dünya görüşü, modern etnik ayrımları geçmişe yansıttığı için tarih dışıdır. Tarihin böylesine güçlendirilmiş, etnosantrik bir okuması, Makedon ulusal kimliğinin çarpıtılmasına katkıda bulunur ve tarihi bir akademik disiplin olarak alçaltır. Bu tür tarihyazımları altında nesiller boyu öğrenci sahte tarih eğitimi aldı.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan-Kuzey Makedonya ilişkileri</span>

Bulgaristan-Kuzey Makedonya ilişkileri, Bulgaristan Cumhuriyeti ile Kuzey Makedonya arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. Her iki ülke de Avrupa Konseyi ve NATO üyesidir. Bulgaristan, Avrupa Birliği üyesidir. Kuzey Makedonya 2004'ten beri AB'ye katılmaya çalışırken, AB hükûmeti Mart 2020'de üyelik müzakerelerine girme iznini resmen verdi. Bununla birlikte, Kuzey Makedonya ve Bulgaristan, komşuluk ilişkilerini karmaşıklaştırmıştır, bu nedenle Bulgar faktörü, Makedonya siyasetinde "B-kompleksi" olarak bilinir.

Miladinov kardeşler, Dimitar Miladinov (1810–1862) ve Konstantin Miladinov (1830–1862), Osmanlı Makedonya'sındaki Bulgar ulusal hareketinin şairleri, folklorcuları ve aktivistleriydi. En çok, Bulgar edebiyatına ve Bulgar Ulusal Dirilişi sırasında folklor çalışmalarının doğuşuna yaptıkları katkıların en büyüğü olarak kabul edilen Bulgar Halk Şarkıları adlı halk şarkıları koleksiyonlarıyla tanınırlar. Konstantin Miladinov, Rusya'da kaldığı süre boyunca yazdığı Taga za Yug şiiriyle de ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya Anayasası</span>

Kuzey Makedonya Anayasası, Kuzey Makedonya'nın hükûmet sistemini ve temel insan haklarını ana hatlarıyla belirleyen kodlanmış bir anayasadır. O zamanki Makedonya Cumhuriyeti Parlamentosunda 17 Kasım 1991'de kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Jasna Koteska</span>

Jasna Koteska Makedon yazar, filozof ve akademisyendir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.