İçeriğe atla

2. Türkiye Hükûmeti

II. İnönü Hükûmeti

Türkiye hükûmeti
Kuruluş tarihi6 Mart 1924
Fesih tarihi22 Kasım 1924
Kişiler ve kuruluşlar
Devlet başkanıMustafa Kemal Atatürk
Hükümet başkanıİsmet İnönü
Bakan sayısı11
Üye partilerCumhuriyet Halk Partisi
Meclisteki durumuÇoğunluk hükûmeti
145 / 333
Ana muhalefet partisiTerakkiperver Cumhuriyet Fırkası
Ana muhalefet lideriKâzım Karabekir
Tarihçe
Seçim1923 Türkiye genel seçimleri
Yasama dönemi2. dönem
Öncül1. Türkiye Hükûmeti
Ardıl3. Türkiye Hükûmeti

II. Türkiye Hükûmeti veya II. İnönü Hükûmeti (6 Mart 1924 - 22 Kasım 1924), Türkiye Cumhuriyeti'nin ikinci hükûmetidir.

Arka plan

Kurulan ilk hükûmetin ilk başbakanı Cumhuriyet Halk Partisi üyesi İsmet İnönü'ydü. İnönü aynı zamanda ilk hükûmetin başbakanıydı, ancak Hilâfetin kaldırılması sonrasında ikinci hükûmeti kurdu.

Kabine

Resim Görev[1][2]İsim Parti Başlangıç Bitiş
Başvekil (Başbakan) İsmet İnönüCHP6 Mart 1924 22 Kasım 1924
Hariciye (Dışişleri) Vekili
Adliye (Adalet) Vekili Mustafa Necati6 Mart 1924 22 Kasım 1924
Müdafaa-i Millîye (Millî Savunma) Vekili Kazım Özalp6 Mart 1924 22 Kasım 1924
Dahiliye (İçişleri) Vekili Ahmet Ferit Tek6 Mart 1924 22 Kasım 1924
Maliye Vekili Abdülhalik Renda6 Mart 1924 21 Mayıs 1924
Recep Peker21 Mayıs 1924 22 Kasım 1924
Maarif (Eğitim) Vekili Vasıf Çınar6 Mart 1924 22 Kasım 1924
Mübadele, İmar ve İskân VekiliCelâl Bayar6 Mart 1924 7 Temmuz 1924
Refet Canıtez7 Temmuz 1924 22 Kasım 1924
Nafia (Bayındırlık) Vekili Süleyman Sırrı Aral6 Mart 1924 22 Kasım 1924
Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sağlık ve Sosyal Yardım) Vekili Refik Saydam6 Mart 1924 22 Kasım 1924
Ziraat (Tarım) Vekili Zekai Apaydın6 Mart 1924 20 Ağustos 1924
Şükrü Kaya20 Ağustos 1924 22 Kasım 1924
Ticaret Vekili Hasan Saka6 Mart 1924 22 Kasım 1924

1935 yılına kadar Türkiye'de soyadları kullanılmamaktaydı, bu durum Soyadı Kanunu'na kadar geçerli olmuştur. Listede yer alan soyadlar, kabine üyelerinin daha sonra aldıkları soyadlardır.

Sonrası

Güçlü bir muhalefet, yani Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (TCF) kurulduktan sonra, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye'de çok partili bir demokrasiyi başlatmak için ilk çabasında, ılımlı bir politikacı olan Fethi Okyarbaşbakan olarak atadı.

Kaynakça

  1. ^ "HÜKÜMETLER". web.archive.org. 15 Mayıs 2013. 15 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2024. 
  2. ^ "Official page of the parliament". 5 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İsmet İnönü</span> 2. Türkiye cumhurbaşkanı (1938–1950)

Mustafa İsmet İnönü, Türk asker, siyasetçi ve devlet adamıdır. Türkiye'nin 2. cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Dönemi'ndeki ilk başbakanı ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin ilk genelkurmay başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Erdal İnönü</span> Türk fizikçi ve siyasetçi (1926–2007)

Erdal İnönü, Türk fizikçi, akademisyen ve siyasetçi. Türkiye Cumhuriyeti'nin ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün küçük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye başbakanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye başbakanları listesi, Türkiye Cumhuriyeti başbakanı olarak görev yapmış kişileri içeren liste.

<span class="mw-page-title-main">Refik Saydam</span> 4. Türkiye başbakanı

İbrahim Refik Saydam, Türk hekim ve siyasetçi. Türkiye Cumhuriyeti'nin 4. başbakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şükrü Saracoğlu</span> 5. Türkiye başbakanı

Mehmet Şükrü Saracoğlu, Türk iktisatçı ve siyasetçidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin 5. başbakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de tek partili dönem</span>

Türkiye'de tek partili dönem, 29 Ekim 1923'te cumhuriyetin ilanıyla başladı. Millî Kalkınma Partisi (MKP) kuruluncaya kadar, kısa aralıklar dışında 1923-1945 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) tek yasal siyasi partiydi. Demokrat Parti (DP) karşısında 1946'daki ilk çok partili seçimleri kazandıktan yaklaşık dört yıl sonra, CHP 1950 seçimlerinin neticesinde iktidarını kaybetti. Tek partili dönemde Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, çok partili demokrasiye geçiş için CHP'ye karşı muhalefet partilerinin kurulmasını istedi; 1930'da Serbest Cumhuriyet Fırkası (SCF) kuruldu ancak olaylı İzmir mitingi sonrası parti kendi kendini feshedilmeye zorlandı ve kurucusu tarafından lağvedildi. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (TCF) 1924'te Kâzım Karabekir tarafından kuruldu, ancak üyelerinin 1925'te Şeyh Said İsyanı'na karıştığı iddiasıyla ve TCF'nin "parti, dini düşünce ve inançlara saygılıdır" maddesi gerekçe gösterilerek yasaklandı. Atatürk'ün cumhurbaşkanlığı süresince 2 kere çok partili bir sistem kurma çabalarına rağmen, bu yalnızca Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın 1930'da kapatılması sonrası 15 sene aradan sonra 1945'te gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">1. Türkiye Hükûmeti</span> Türkiye Cumhuriyetinin birinci hükûmeti (1923-1924)

I. Türkiye Hükûmeti veya I. İnönü Hükûmeti, Türkiye Cumhuriyeti'nde kurulan ilk hükûmettir. I. Türkiye Hükûmeti kurulmadan önce de 23 Nisan 1920 - 29 Ekim 1923 arasında başka hükûmetler de vardı, ancak 29 Ekim 1923'te cumhuriyet ilan edildi ve bundan ötürü hükûmet sıralaması tekrar 1'den başladı.

<span class="mw-page-title-main">3. Türkiye Hükûmeti</span> Türkiye Cumhuriyetinin üçüncü hükûmeti (1924-1925)

3. Türkiye Hükûmeti veya Okyar Hükûmeti, 22 Kasım 1924 – 3 Mart 1925 tarihleri arasında görev yaptı. Okyar Hükûmeti olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">4. Türkiye Hükûmeti</span> Türkiye Cumhuriyetinin dördüncü hükûmeti (1925-1927)

4. Türkiye Hükûmeti veya III. İnönü Hükûmeti, 3 Mart 1925 - 1 Kasım 1927 tarihleri arasında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">5. Türkiye Hükûmeti</span> Türkiye Cumhuriyetinin beşinci hükûmeti (1927-1930)

5. Türkiye Hükûmeti veya IV. İnönü Hükûmeti, 1 Kasım 1927 - 27 Eylül 1930 tarihleri arasında görev yaptı. Dördüncü İnönü Hükûmeti olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">6. Türkiye Hükûmeti</span> Türkiye Cumhuriyetinin altıncı hükûmeti (1930-1931)

6. Türkiye Hükûmeti veya V. İnönü Hükûmeti, 27 Eylül 1930 - 5 Mayıs 1931 tarihleri arasında görev yaptı. Beşinci İnönü Hükûmeti olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">7. Türkiye Hükûmeti</span> Türkiye Cumhuriyetinin yedinci hükûmeti (1931-1935)

7. Türkiye Hükûmeti veya VI. İnönü Hükûmeti, 5 Mayıs 1931 - 1 Mart 1935 tarihleri arasında görev yaptı. Altıncı İnönü Hükûmeti olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">8. Türkiye Hükûmeti</span> VII. İnönü Hükûmeti (1935–1937)

8. Türkiye Hükûmeti veya VII. İnönü Hükûmeti, 1 Mart 1935 - 1 Kasım 1937 tarihleri arasında görev yaptı. Yedinci İnönü Hükûmeti olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">9. Türkiye Hükûmeti</span> I. Bayar Hükûmeti (1937–1938)

9. Türkiye Hükûmeti veya I. Bayar Hükûmeti, 1 Kasım 1937 - 11 Kasım 1938 tarihleri arasında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">10. Türkiye Hükûmeti</span> II. Bayar Hükûmeti (1938–1939)

10. Türkiye Hükûmeti veya II. Bayar Hükûmeti, 11 Kasım 1938 - 25 Ocak 1939 tarihleri arasında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">50. Türkiye Hükûmeti</span> I. Çiller Hükûmeti (1993–1995)

50. Türkiye Hükûmeti veya I. Çiller Hükûmeti, Doğru Yol Partisi Genel Başkanı ve İstanbul Milletvekili Tansu Çiller'in başkanlığında, 25 Haziran 1993 tarihinde kuruldu. Doğru Yol Partisi ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti arasında kurulan koalisyon hükûmeti, 5 Ekim 1995 tarihine kadar görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">16. Türkiye Hükûmeti</span> I. Saka Hükûmeti (1947–1948)

16. Türkiye Hükûmeti veya I. Saka Hükûmeti, 10 Eylül 1947 - 10 Haziran 1948 tarihleri arası görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">25. Türkiye Hükûmeti</span> II. Gürsel Hükûmeti (1961)

25. Türkiye Hükûmeti veya II. Gürsel Hükûmeti, 27 Mayıs Askeri Darbesi'nin ardından Orgeneral Cemal Gürsel'in başkanlığında kurulan ikinci hükûmettir. Partiler üstü olarak kurulan hükûmet 5 Ocak 1961 - 20 Kasım 1961 tarihleri arasında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">26. Türkiye Hükûmeti</span> Türkiyenin ilk koalisyon hükûmeti (1961–1962)

26. Türkiye Hükûmeti veya VIII. İnönü Hükûmeti, 27 Mayıs Darbesi'nin ardından düzenlenen 1961 seçiminin ertesinde kurulan ilk hükûmettir. Sekizinci İnönü Hükûmeti olarak da bilinir. Cumhuriyet tarihinin ilk koalisyon hükûmetidir. İsmet İnönü'nün başkanlığında Cumhuriyet Halk Partisi ile Adalet Partisi arasında büyük koalisyon hükûmetidir ve 20 Kasım 1961 - 25 Haziran 1962 tarihleri arasında görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">27. Türkiye Hükûmeti</span> IX. İnönü Hükûmeti (1962–1963)

27. Türkiye Hükûmeti veya IX. İnönü Hükûmeti, İsmet İnönü'nün başkanlığında Cumhuriyet Halk Partisi, Yeni Türkiye Partisi, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi ve bağımsız milletvekilleri arasında bir koalisyon hükûmeti olarak kurulmuştur. Dokuzuncu İnönü Hükûmeti olarak bilinir.