İçeriğe atla

2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi

2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi
TürüYasama organı toplantısı
MekanSmolny Enstitüsü
KonumPetrograd
ÜlkeRusya SFSC
İlk düzenlenme7 Kasım 1917 [E.U. 25 Ekim 1917]
Son düzenlenme9 Kasım 1917 [E.U. 27 Ekim 1917]
OrganizatörTüm-Rusya Sovyetleri Kongresi
Katılım649 delege

2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 2. Tüm-Rusya İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi, 7-9 Kasım 1917 tarihleri arasında Smolny Enstitüsü'nde toplanan ikinci Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir.[1] Kongre zamanında Kışlık Sarayı Bolşeviklerce ele geçirilmiş ve Geçici Hükûmet üyeleri tutuklanmıştır.

Arka plan

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) Bolşevik kanadı 1917 baharında çoğunluğu kazanmak için başta Petrograd ve Moskova olmak üzere faaliyetlere başladı. Bu süreçte Eylül 1917'de Moskova Halk Temsilcileri Sovyeti (Mossovet) başkanlığına Viktor Nogin, Petrograd Sovyeti (Petrosovet) başkanlığına ise Lev Troçki seçildi. Bolşevikler, Petrograd Sovyeti'ndeki koltukların %90'ına ve Moskova Sovyeti'ndekilerin ise %60'ına sahipti. Bolşevikler, 1917 Eylül ayının sonlarında, Sovyet kongrelerinde çoğunluk elde etmenin gerekli olduğunu ve Rus-Sovyet organlarında çoğunluğun sağlanması için açıklamada bulundular. Bu amaçla, RSDİP (Bolşevik) 2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'ni başlattı. Eylül ayının sonunda, Bolşevik Petrograd Sovyeti'nin icra kurulu 69 yerel Sovyet ve asker komitesine ikinci kongrenin toplanmasına yönelik talepte bulundu. Bu fikir Sosyalist Devrimci Parti ve Menşevikler tarafından düşmanlıkla karşılandı. 69 organdan sadece 8'i olumlu cevap verdi, en keskin karşıtlığı, anlaşmaya dayalı kongre toplantılarını "zamansız" olarak kabul eden Sol SR ve Menşeviklerin olduğu Ordu Komiteleri verdi.[2]

Aynı zaman diliminde Geçici Hükûmet, uzun gecikmelerden sonra Kurucu Meclis'e seçimler yaptırdı. Bolşevik lider Vladimir Lenin, Rusya'daki köylü çoğunluğun Sosyalist Devrimciler için oy kullanacağının farkındaydı ve Kurucu Meclis'teki sandalyelerin üçte birinden fazlasını alamayacağını biliyordu. Bu dönemde askeri cephede durum büyük ölçüde kötüleşti: Ekim'de Tallinn'deki askerlerin tahliyesini emredildi ve Moonzund Adaları'nı işgal eden Almanya doğrudan Petrograd'ı tehdit etti.

Gelişmeler üzerine düzenlenecek kongre için toplantı alınması kararlaştırıldı. Bu toplantılarda Bolşevikler ile Sol SR ve Sosyal Devrimciler kongrede birbirlerine sert bir muhalefet yürüttüler. Kongre sonuçlarının ardından Bolşevik-Sol SR-Sosyalist Devrimcilerden oluşan Kuzey Bölge Komitesi seçildi, 16 Ekim'den itibaren ikinci kongrenin toplanması için çalışmaya başlandı.

19 Ekim resmi Sovyet gazetesi İzvestiya'da şu bildiri yayımlandı;

“ Merkezi Yürütme Komitesi haricindeki hiçbir komite kongre düzenleme girişimini üstlenme hakkına sahip ve yetkili değildir. Bununla birlikte, bölgesel sözleşmeler için oluşturulan ve rastgele seçilmiş Konseyleri temsil eden olağanüstü bir şekilde toplanan Kuzey Bölge Kongresi, bunu yapma hakkına sahiptir. „

Buna karşın Tüm Rusya Merkezi Yönetim Komitesi 20-25 Ekim tarihleri arasında bir kongre düzenlemeyi kabul etti. Kongrenin düzenlenmesi, Lenin ve Troçki arasındaki farklılıkları ortaya çıkardı. Lenin, silahlı bir ayaklanma başlatılmasını talep ederken, Kongreyi beklememekle birlikte Troçki, Lenin'i Merkez Komitesinin çoğunu toplantının başlangıcına kadar ayaklanmayı ertelemeye ikna etmeyi başardı.

Kongre içeriği

Vladimir Serov'un 1955 yılında resmettiği 2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'nde Vladimir Lenin'in konuşmasını konu alan çalışmasını içeren 1967 tarihli Sovyet posta pulu.

Kongrede 402 konseyi temsilen temsilciler yer aldı.[3] Bunlardan 195'i birleşik işçi ve asker vekilleri sovyetleri, 119'u işçi ve köylü Sovyeti temsilcileri, 46'u işçi Sovyeti temsilcisi, 22'si asker temsilcisi, 1'i ise Kazak Konseyi temsilcisi idi. Kongre açıldığında toplam 649 delege vardı: bunların 390'ı Bolşevik, 160'ı Sosyal Devrimci, 72'si Menşevik, 14'i birleşik enternasyonalist, 6'sı Menşevik-enternasyonalist, 7'si Ukraynalı sosyalist idi. Kongrenin sonunda ise sağcı sosyalistlerin ayrılması ve yeni delegelerin katılmasıyla birlikte 625 kişi vardı. Bu sonuçla birlikte Bolşevik-Sol SR-Sosyalist Devrimci koalisyonu toplam oyların üçte ikisini kazandı. Kongrenin açılışı sırasında Bolşevikler Petrograd'ın tamamını zaten kontrol etmiş durumdaydılar, ancak Kışlık Saray henüz ele geçirilmemişti.[4]

Kışlık Sarayı muhafızlarına Avrora ve Peter ve Paul Kalesi'ndeki mevzilerden bombardıman tehdidi altında bir ültimatom sunuldu. Avrora saat 21:00'da tek bir atış gerçekleştirdi, 23:00'de de Peter ve Paul Kalesi'nden önceden haber verilmeyen bir bombardıman yapıldı. Gece vakti saray muhafızlarının çoğu dağıldı ve saray denizciler tarafından işgal edildi. Vladimir Antonov-Ovseyenko tüm Geçici Hükûmet üyelerini tutukladı. Bu sırada Trinity Köprüsü'nde toplanan halk tutuklanan bakanların kafalarını kesip Neva Nehri'ne atılmasına yönelik taleplerde bulundu, ancak buna izin verilmedi.

Kaynakça

  1. ^ İkinci Tüm-Rusya İşçi ve Asker Vekilleri Kongresi belgeleri (Rusça) 9 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 9 Ocak 2019.
  2. ^ Леонид Александрович Кацва История России. Cоветский период. (1917-1991) (Rusça), Erişim tarihi: 9 Ocak 2019
  3. ^ Новейшая история России 5 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 9 Ocak 2019
  4. ^ Л. Троцкий. Историческое подготовление Октября. От Февраля до Октября Октябрьское восстание и советская "легальность" 14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 9 Ocak 2019

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bolşevizm</span> Devrimci Marksist ideoloji

Bolşevik, çoğunluktan yana anlamına gelen Rusça kelime, 1903 yılında düzenlenen Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi'nde Vladimir Lenin ve Julius Martov arasında yeni kurulmakta olan partinin üyelik tanımı üzerine başlayan görüş ayrılığı sonucu yaşanan ayrışmadaki taraflardan Lenin yanlısı grup. Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça çoğunluk anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Ekim Devrimi</span> Sovyetler Birliğinin kurulmasının yolunu açan, Lenin ve diğer devrimcilerin önderliğinde gerçekleştirilen devrim

Ekim Devrimi, Bolşevik Devrimi, Rus Devrimi ya da Büyük Ekim Sosyalist Devrimi, ayrıca bilinen adı ile Ekim Ayaklanması, Rusya’da Jülyen takvimine göre 25 Ekim 1917’de, Petrograd’daki geçici hükûmetin devrilerek iktidarın Lenin önderliğindeki Bolşeviklere geçmesini sağlayan ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasına yol açan olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Menşevik</span> SSCB öncesi Rusyada bir siyasi grup

Menşevikler Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin 1903 yılında yapılan 2. Konferansında Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan fikir ayrılıkları sonucu partinin bölünmesi sonucu ortaya çıkan iki gruptan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Halk Komiserleri Konseyi</span>

Halk Komiserleri Konseyi veya Rusça isminden kısaltmayla Sovnarkom, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra Sovyetler Birliği'nde en yüksek hükûmet organı. İlk Sovnarkom başkanı Lenin'dir. Lenin'in ölümünden sonra Stalin'in Komünist Parti Genel Sekreteri olarak iktidara gelmesiyle birlikte ülke yönetiminde en etkili makam genel sekreterlik olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bolşevikler</span> Lenin yanlısı grup

Bolşevikler,, Vladimir Lenin liderliğinde, 1903'teki Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 2. Kongresi'nde Menşeviklerden ayrılan Marksist Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) aşırı sol fraksiyonuydu. Bolşevik parti 1917 Ekim Devrimi'nde Rusya'da iktidarı ele geçirdi ve daha sonra Sovyetler Birliği Komünist Partisi adını aldı. Leninist ve daha sonra Marksist-Leninist ilkelere dayanan ideoloji ve uygulamalar Bolşevizm olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi</span> 1898-1918 tarihleri arasında Rusyada faaliyet göstermiş sosyalist–marksist işçi partisi

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi, 1898'de kurulan, Rusya'nın ilk Marksist partisi. Daha sonra Bolşevik ve Menşevik olmak üzere ikiye bölünmüştür.

Mejrayontsi Rusça kelime anlamı olarak bölge birliği olarak çevrilebilir, Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi Menşevik grubuna bağlı Enternasyonalistler grubudur. 1913-1917 yılları arasında parti içindeki Sankt-Peterburg merkezli küçük bir siyasi gruptur, 1917 Ekim Devrimi sürecinde Bolşeviklerle birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar</span> bir dizi askerî karışıklıklar

Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar, Ekim Devrimi'ni izleyen dönemde Sovyetler Birliği henüz resmen kurulmamışken SRlar, Sol SRlar, Menşevikler ve anarşistlerce iktidardaki Bolşeviklere yönelik planlanan ve yürütülen bir dizi ayaklanma eylemidir. Bu ayaklanmaların bazıları sürmekte olan Rus İç Savaşında Bolşevik iktidarına karşı oluşturulan Beyaz Orduyu desteklerken bazıları bağımsız hareketlerdir. Bu ayaklanmalar 1918 yılında başlayacak ve 1922 yılına kadar sürecektir. Bu ayaklanmalar sonucunda o döneme kadar diğer sol grupları da iktidara dahil etmek isteyen Bolşevikler bu çabaları bir kenara bırakarak ayaklanmaları askeri kuvvetle bastırma yoluna gitmiştir. Bazı çevreler tarafından gündeme getirilen sol ve devrimci partilerin koalisyon olarak iktidarı gerçekleşmeyecek Bolşevikler tek başlarına iktidarlarını sürdüreceklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Temmuz Günleri</span>

Temmuz Günleri, 1917 yılında Rusya’da Sankt-Peterburg şehrinde 3 - 7 Temmuz günleri arasında meydana gelen olayları anlatır. Olaylarda askerler ve sanayi işçileri Geçici Hükûmete karşı yoğun protesto gösterileri düzenlemişlerdir. Gösterilerin örgütlenmesinde bulunmamalarına rağmen Bolşevikler çoğu kendi parti sempatizanlarından oluşan gösterilere öncülük yapmaya çalışmışlar ve kontrol altına almaya çalışmışlardır. Geçici Hükûmete bağlı ordu birlikleri göstericileri ateş açarak dağıtmış ve Bolşeviklere karşı saldırılarda bulunmuşlardır. Bolşeviklerin lideri Lenin yeraltına çekilmiş ve çok sayıda Bolşevik önder tutuklanmıştır. Temmuz Günleri, Ekim Devrimi öncesinde Bolşeviklerin büyümesinde ve etkisinde bir düşüş dönemine karşılık gelir.

<span class="mw-page-title-main">Moisey Uritski</span> suikast kurbanı Çeka şefi

Moisei Solomonoviç Uritski Rus Bolşevik lider. Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar kapsamında cinayet sonucu öldürülmüştür. Aynı gün Bolşeviklerin lideri Lenin de suikaste uğramış ve ağır yaralanmıştır. Bu saldırıların ardından Bolşevikler tarafından Kızıl Terör uygulamaları başlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Antonov-Ovseyenko</span>

Vladimir Aleksandroviç Antonov-Ovseyenko Bolşevik lider ve Sovyet diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Petrograd Sovyeti</span>

Petrograd Sovyeti veya tam adıyla Petrograd İşçi ve Asker Vekilleri Sovyeti, Sankt-Peterburg şehrinde 1917 Şubat Devrimi ile Çarlık Rusyasının dağılmasından sonra şehirde işçi ve cephedeki askerler tarafından kurulan temsil organı. Geçici Hükûmet ile sürekli rekabet hâlinde olmuş, Temmuz Günleri'nden sonra bastırılmış, Ekim Devrimi ile birlikte iktidar organı hâline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Geçici Hükûmet (Rusya)</span> Rusya’da Şubat Devriminin ardından Çar II. Nikolay’ın tahttan feragat etmesi üzerine kurulan ve ülkeyi yönetmeye çalışan hükûmet

Rusya Geçici Hükûmeti, Rusya'da Şubat Devriminin ardından Çar II. Nikolay’ın tahttan feragat etmesi üzerine kurulan ve ülkeyi yönetmeye çalışan hükûmet. Geçici Hükûmet, öne çıkan lideri ve başbakan Aleksandr Kerenski’den dolayı Kerenski Hükûmeti olarak da bilinir. Ekim Devrimi ile birlikte iktidarı alan Bolşevikler, Geçici Hükûmetin ve hükûmetin kurduğu Rusya Cumhuriyeti'nin yaklaşık sekiz aylık iktidarına son vermiştir.

Tüm Rusya Kurucu Meclisi, Rusya’da 1917 Ekim Devriminden sonra toplanan ve demokratik seçimlerle seçilmiş olan yasama organı. 5-6 Ocak 1918 günlerinde sadece 13 saat toplanabilmiştir. Sovyet iktidarını tanımayı reddettiği için Bolşevikler tarafından lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Muhafızlar (Rusya)</span>

Kızıl Muhafızlar çoğunlukla fabrika işçileri, köylülerden oluşan paramiliter gönüllü oluşumlardı. Kazaklardan ve kısmen Sovyet iktidarının korunması için askerlerden ve denizcilerden oluşuyordu. Kızıl Muhafızlar, çökmekte olan Rus İmparatorluk Ordusu'nun geçici askerî gücü ve Ekim Devrimi sırasında ve Rus İç Savaşı'nın ilk aylarında Bolşeviklerin bir oluşumuydu. Çoğu, 1917 Rus Devrimi döneminde oluşturuldu ve bazı birimler 1918'de Kızıl Ordu olarak yeniden düzenlendi. Kızıl Muhafız oluşumları, Finlandiya, Polonya, Estonya, Ukrayna ve diğerleri gibi çağdaş Rusya Federasyonu dışındaki bölgeler de dahil olmak üzere eski Rusya İmparatorluğu'nun büyük bölümünde örgütlenmişti. Merkezileşmemişlerdi ve yerel bir siyasi partinin ve yerel Sovyet üyelerinin kararıyla oluşturulmuşlardı. Sovyetlerin gücünü korumak ve genişletmek için mücadele ederek, "tüm gücü Sovyetlere" verecek yeni bir devletin yaratılmasına yardımcı oldular.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 2. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) II. Kongresi 30 Temmuz-23 Ağustos 1903 tarihinde Belçika'nın başkenti Brüksel'de başladı ve 6 Ağustos tarihine kadar burada devam etti. Belçika hükûmetine, Rusya Büyükelçiliği'nden yapılan baskılar neticesinde, Belçika polisi delegeleri zorla ülkeden çıkarttı. Londra'ya geçen delegeler, Kongre'yi bu şehirde tamamladılar. İlk kongrede kuruluşu ilan edilen Marksist Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne nihai şekli bu kongrede verildi.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 5. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) V. Kongresi, 13 Mayıs-1 Haziran 1907 tarihleri arasında Londra'da yapıldı. Kongre o ana dek, birleşmiş RSDİP'nin en geniş katılımlı kongresi idi. Kongrenin yapıldığı mekan olan ve Londra'nın Hackney bölgesinde bulunan Kardeşlik Kilisesi, birbirinden hararetli tartışmaların yapıldığı 25 oturuma tanıklık etti.

<span class="mw-page-title-main">Sol SR Ayaklanması</span>

Sol SR ayaklanması, Ekim Devrimi ile Rus İmparatorluğunda iktidarı alan Bolşeviklere karşı 1918 yılı Temmuz ayında Sol SRlar tarafından başlatılan silahlı ayaklanmadır. 6 Temmuz 1918 günü başlatılan ayaklanmanın amacı Brest Litovsk Antlaşması ile barış yapılan Almanya İmparatorluğu ile savaşın yeniden başlatılmasıydı. Ayaklanma Rus İç Savaşı sırasında Bolşeviklere karşı sol ayaklanmaların en önemlilerindendir. Ayaklanma bastırılmış ve ülkede Sol SR faaliyetleri yasaklanmıştır ancak yıkıcı faaliyetlerin şiddetine rağmen yaptırımlar görece hafifletilmiş şekilde uygulanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">5. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi</span>

5. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmî adıyla 5. Tüm-Rusya İşçi, Köylü, Asker ve Kazak Sovyetleri Kongresi, 4-10 Temmuz 1918 tarihleri arasında Bolşoy Tiyatrosu'nda toplanan üçüncü Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir. Rus İç Savaşı sürerken Müttefik devletlerin iç savaşa müdahalelerinin yeni başladığı döneme tekabül eder.

<span class="mw-page-title-main">1. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi</span>

1. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 1. Tüm-Rusya İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi, 16 Haziran-7 Temmuz 1917 tarihleri arasında Birinci Kolordu Harbiyesi'nde toplanan birinci Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.