1 TL - Turkipedia

1 TL
Türkiye
Değer	100 kuruş
Ağırlık	8,2 g (2009-2022) 6,6 g (2023-) g
Çap	26,15 mm
Kalınlık	1,96 mm (2009-2022) 1,67 mm (2023-)
Kenar	Yazılı; lale figürü-T.C.-lale figürü (2009-2023) Düz (2023-)
Maden	Halka: Cu 79, Ni 4, Zn 17 Göbek: Cu 65, Ni 17, Zn 18
Basım yılları	2009-günümüz
Darphane	Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü
Ön yüz

Tasarım	Ay yıldız, Rûmî motifleri, değeri, basım yılı
Tasarımcı	Barış Kara
Tasarım tarihi	1 Ocak 2009
Arka yüz

Tasarım	Türkiye Cumhuriyeti yazısı ve Atatürk silüeti
Tasarımcı	Barış Kara
Tasarım tarihi	1 Ocak 2009

1 TL (₺1), Türk lirasının ikinci en büyük madenî parasıdır. Değer olarak 100 kuruşa eşittir. 1 Ocak 2005 tarihinden 1 Ocak 2009 tarihine kadar 1 YTL olarak,^[1] 1 Ocak 2009'dan itibaren ise 1 TL olarak isimlendirilmiştir. 2023 yılında, maliyeti yükselen 1 TL'nin gramajı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından 8,1 gramdan 6,6 grama düşürülmüştür.^[2]

Özellikler

Tasarım

Barış Kara tarafından^[3] tasarlanan 1 liranın ön yüzünde; Değeri, ay yıldız, basım yılı ve Rûmî motifi yer almaktadır. Arka yüzünde ise Türkiye Cumhuriyeti yazısı ve Mustafa Kemal Atatürk portresi bulunmaktadır.

Hatıra paralar

Hatıra olarak basılan 1 liraların yalnızca arka yüzleri normalden farklıdır.

Sayıştay'ın 150. yılı (2012)
Uluslararası Türkçe Olimpiyatları'nın 10. yılı (2012)
15 Temmuz darbe girişimi şehitleri ve gazileri anısına (2017)
Ayasofya'nın ibadete açılması (2020)
Gaziantep'e gazi unvanının verilişinin 100. yılı anısına (2021)
1915 Çanakkale Köprüsü'nün açılışı (2022)

Öncekiler

Madeni

Resim		Değer	Çap (mm)	Kalınlık (mm)	Ağırlık (g)	Metal (%)		Açıklama			Tarih
Ön	Arka	Değer	Çap (mm)	Kalınlık (mm)	Ağırlık (g)	Halka	Göbek	Kenar	Ön	Arka	Tedavüle çıkarılışı	Tedavülden çekilişi
		1 TL	29.50	1.93	12.00	830 Ag		Yazılı	Kupür değeri Basım yılı Başak motifi Ay yıldız	Türkiye Cumhuriyeti Mustafa Kemal Atatürk	1937	1952
			25.00	1.50	7.50	60 Ag, 40 Cu		Tırtıllı	Kupür değeri Dal ve yaprak motifi	Türkiye Cumhuriyeti Ay yıldız Basım yılı	1947	1960
			27.00	1.45	7.50	70 Ag, 30 Ni		Tırtıllı	Kupür değeri Ay yıldız Başak ve yaprak motifi Basım yılı	Türkiye Cumhuriyeti Mustafa Kemal Atatürk	1957	1965
				1.76	8.00	Acmonital-52		Yazılı			1959	1982
				1.57	7.00	Acmonital-52		Yazılı			1968	1982
			17.00	1.80	1.10	Etial-30		Düz			1981	1990
		1 YTL	26.15	1.95	8.3	Cu 75, Ni 15, Zn 10	Cu 81, Ni 4, Zn 15	Tırtıllı	Kupür değeri Ay yıldız Basım yılı		2005	2009

Kâğıt

Resim		Değer	Boyut	Ana renk	Açıklama		Tarih
Ön	Arka	Değer	Boyut	Ana renk	Ön	Arka	Tedavüle çıkarılışı	Tedavülden çekilişi
		1 TL	90 × 166 mm	Zeytuni yeşil	Meclis Binası, Ankara Kalesi, karasabanla öküz süren bir köylü	Eski Başbakanlık binası	5 Aralık 1927	25 Nisan 1939
		1 TL	60 × 135 mm	Mor	İsmet İnönü	Boğaziçi'nden bir görünüm	25 Nisan 1942	1 Ağustos 1947
		1 YTL	160 × 76 mm	Bordo ve mavi	Mustafa Kemal Atatürk	Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali	1 Ocak 2005	1 Ocak 2010

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ "YTL tedavülden kalkıyor". Sabah. 7 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021.
^ "Darphane 1 TL'nin gramajını düşürdü". gazeteduvar.com.tr. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.
^ "1 lira 75. yaşına yenilenerek giriyor". Cumhuriyet. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021.

Türk lirası ₺
Kağıt paralar · Madenî paralar (1 TL, 5 TL) · Simge · Yeni Türk Lirası

İlgili Araştırma Makaleleri

Türk lirası, Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde resmî olarak, Suriye Geçici Hükûmetinin ve Suriye Kurtuluş Hükûmetinin kontrol ettiği bölgelerde ise gayriresmî olarak kullanılan para birimidir. Alt birimi kuruş olan Türk lirasının basma ve yönetme faaliyetleri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından sürdürülür.

Doğan Şirketler Grubu Holding A.Ş. veya kısaca Doğan Holding, iş dünyasına ilk adımını Aydın Doğan’ın 1959 yılında Mecidiyeköy Vergi Dairesi’ne kaydolması ve 1961’de otomotiv alanında ilk şirketini kurması ile atan şirkettir. 1980 yılında holdinge dönüşmüştür. Enerji, demir-çelik sanayisi, otomotiv, finans, gayrimenkul ve eğlence sektörlerinde faaliyet gösteren İstanbul merkezli bir holdingtir.

Zafer Anıtı, Ankara'nın Altındağ ilçesindeki Ulus Meydanı'nda bulunan, Anadolu’daki Millî Mücadele’nin hatırasını yaşatmak üzere 1927'de yapılmış anıttır.

Yeni Türk Lirası, 1 Ocak 2005 ile 31 Aralık 2008 tarihleri arasında Türkiye'nin ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin para birimi olmuştur. Yeni lira, 100 yeni kuruşa bölündü. Sembol YTL ve ISO 4217 kodu TRY idi.

Bu madde Türkiye Cumhuriyeti madenî paralarını göstermektedir.

Türk Ticaret Bankası A.Ş.,, Türkiye'de özel sektör tarafından kurulan ilk bankadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye lirası</span> Suriyenin para birimi

Suriye lirası, Suriye'de kullanılan para birimidir. Bir lira, yüz kuruştan (piastre) oluşmaktadır. Ancak günümüzde Suriye lirasında kuruşlar tedavülde kullanılmamaktadır. Suriye Lirası'nın uluslararası kısaltılışı SYP'dir. Suriye Lirası'nın üzerinde ihracat kısıtlamaları vardır.

Balıkesir Saat Kulesi, Balıkesir'de, Belediye Parkı içerisinde yer alan yamaç üzerinde inşa edilmiş olan eserdir.

Türk lirası simgesi 1 Mart 2012 itibarıyla kabul edilmiş olan, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde de kullanımda bulunan resmî para birimi Türk lirasını simgelemekte kullanılan semboldür.

Koza Altın, Türkiye'de faaliyet gösteren ve cumhuriyet tarihi boyunca Türkiye'de altın çıkaran ve işleyen ilk Türk madencilik şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı lirası</span> 1844-1922 yıllarında kullanılmış Osmanlı para birimi

Osmanlı lirası, Osmanlı İmparatorluğu'nda 1844'ten 1 Kasım 1922'ye kadar kullanmış resmî paradır. Saltanatın kaldırılmasından sonra Türkiye'de 23 Ekim 1923'e kadar resmî olarak kullanıldı. Fakat Osmanlı lirasının tam olarak tedavülden kalkması ve yerine Türk lirasının kullanılması 1927 yılını buldu.

Türkiye'de finansal krizler ya da ekonomik krizler makro ekonomik yapının bozulmasıyla ortaya çıkan buhran dönemleridir. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı sonrası yaşanan başlıca krizler; 1946, 1958, 1960, 1974, 1980, 1982, 1990, 1994, 2000-2001, 2008-2012 ve 2018-2023 krizleridir.

Cumhuriyet Altını veya çeşitleri olması itibarıyla Cumhuriyet Altınları, Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararı ile standartları belirlenmiş, para yerine geçebilen, Türkiye’yi temsil eden ve sadece Darphane tarafından üretilebilen altınlardır. Cumhuriyet Altınları, tümü 22 ayar olmak üzere, sikke ve ziynet olarak iki grupta, beşlik, ikibuçukluk, birlik, yarımlık ve çeyreklik olmak üzere beşer çeşitten toplam 10 farklı çap ve ağırlıkta üretilmektedir.

Türkiye ekonomik krizi, Türkiye'de devam eden ve finansal bulaşma etkisiyle uluslararası yansımaları olan bir ekonomik krizdir.

Türkiye'de enflasyon, Türkiye ekonomi tarihinde sürekli yapısal problemlerden birisidir. Yakın dönem Türkiye tarihinde yıllık enflasyonda 1971'den başlayarak 34 yıl süren çift haneli verilerin görüldüğü enflasyonist bir süreç yaşandı. 2000'li yıllarda tek haneli oranlara düşse de 2010'lu yılların sonunda döviz kuru ve pahalılık nedeniyle enflasyon yeniden ciddi problemlerden biri halinde geldi.

Türkiye'de devalüasyon, Türkiye ekonomi tarihinde çok sayıda gerçekleştirilen ve cari dengeyi sağlayabilmek amacıyla yapılan ekonomik müdahalelerden biridir. Devalüasyon yoluyla ülkenin dış satın alma gücü düşürülerek diğer ülke dövizleri karşısında Türk lirasına değer kaybettirilmiştir.

1926'da Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı, 1, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1000 Türk lirası değerindeki birinci emisyon banknotları tedavüle sürdü. Birinci emisyon, üzerinde hem Fransızca hem de Arap alfabesiyle yazılmış Türkçe metinlerin basılı olduğu son emisyondur. Banknotların ön yüzünde ise Mustafa Kemal Atatürk portresi yer almaktadır.

200 Türk lirası, bir Türk lirası banknotudur. En yüksek kupür değerine sahip banknot tedavüle çıktığı 2009'dan beri kullanılmaktadır. Diğer banknotlar içerisinde boyut açısından da en büyüğüdür. Aralık 2023 itibarıyla dolaşımdaki paraların %70'ini temsil etmiştir.

Kur korumalı mevduat sistemi ya da kısa adıyla KKM, Türkiye'de 21 Aralık 2021 tarihinden bu yana uygulanmakta olan bir sistemdir.

<span class="mw-page-title-main">5 TL</span>

5 TL (₺5), Türk lirasının en küçük banknotu ve en büyük madenî parasıdır. Değer olarak 500 kuruşa eşittir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.