İçeriğe atla

19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı

Başlığın diğer anlamları için 19 Mayıs (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
   Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı
1939 yılında Gençlik ve Spor Bayramı kutlaması
Diğer adıGençlik ve Spor Bayramı (eski adı)
ÜlkeTürkiye
Kutlayanlar Türkiye
 Kuzey Kıbrıs
TürüResmî[1]
ÖnemiAtatürk'ün Kurtuluş Savaşı'nı başlatmak için Samsun'a çıkması
Atatürk'ün sembolik doğum günü
Başlama1935 (Atatürk Günü)
1938 (Gençlik ve Spor Bayramı)
1981 (Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı)
TörenlerTürkiye genelinde gençlerin katıldığı spor gösterileri
Türkiye, KKTC ve dış temsilciliklerinde resmî törenler
SıklıkYıllık
Bağlantılı günler

Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, her yıl 19 Mayıs tarihinde kutlanan, Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin[2] resmî bayramıdır.[3] 19 Mayıs 1919'da Mustafa Kemal Atatürk Bandırma Vapuru ile Samsun'a çıkmıştır ve bu gün, İtilaf Devletleri'nin işgaline karşı Türk Kurtuluş Savaşı'nın başladığı gün kabul edilir. Atatürk bu bayramı Türk gençliğine armağan etmiştir. Uzun yıllar "Gençlik ve Spor Bayramı" adıyla kutlanan bayram, Atatürk Yılı kabul ve ilan edilen 1981'de dönemin Devlet Başkanı Kenan Evren tarafından yapılan değişiklikle "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" adını almıştır.

Tarihçe

Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı ilk defa 1926 yılında Gazi Günü adı altında Samsun'da kutlanmış, 24 Mayıs 1935'te Atatürk Günü adı altında resmiyet kazanmıştır.[4][5] Beşiktaş'ın girişimleriyle Fenerbahçe Stadı'nda kutlanan bu ilk 19 Mayıs, Galatasaray ve Fenerbahçeli yüzlerce sporcunun da katılımıyla bir spor günü hâline gelmiştir.[5][6] Bu organizasyondan bir süre sonra gerçekleşen Spor Kongresi'nde söz alan Beşiktaş Kurucu Üyesi Ahmet Fetgeri Aşeni, kutlanan Atatürk Günü'nün tüm gençliğe mal edilebilmesi için "19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı" adı altında her yıl yapılmasını teklif etmiştir.[5] Kongrede oylanan bu öneri kabul edilmiş ve Atatürk'ün de onayıyla yasalaşmıştır.[5] 19 Mayıs, 20 Haziran 1938 tarihli kanunla "Gençlik ve Spor Bayramı" adını almıştır.[7]

12 Eylül Darbesi ile yönetime gelen Kenan Evren başkanlığındaki Millî Güvenlik Konseyi, Atatürk'ün doğumunun yüzüncü yılı olan 1981 yılını kanun çıkararak Atatürk Yılı kabul ve ilan etti. Kutlamalar kapsamında "Gençlik ve Spor Bayramı"nın adı da "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" olarak değiştirildi.[8]

19 Mayıs 2012'de TRT'nin bünyesinde yayın yapan kanalı TRT 1'in logosu bu bayrama ithafen değişmiştir.

Kutlamalar

Manisa Celal Bayar Üniversitesi BESYO öğrencileri tarafından kutlamalar kapsamında sergilenen performans, 2008
19 Mayıs 2021 tarihinde Taksim Meydanı'ndaki Taksim Cumhuriyet Anıtı'na bırakılan çelenkler.

Her yıl 19 Mayıs günü Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı Türkiye'nin dört bir yanında spor gösterileri ve törenlerle kutlanır. Üzerinde "Gençlikten Atatürk Sevgisiyle Cumhurbaşkanına" yazan ve "Sevgi Bayrağı" olarak adlandırılan dev bir bayrak Kurtuluş Yolu'ndaki Tütün İskelesi'nden karaya çıkarılarak Samsun valisine verilir. Daha sonra bayrak, cumhurbaşkanına sunulmak üzere genç atletlere teslim edilir. Samsun'dan yola çıkarılarak Amasya, Tokat, Sivas, Erzincan, Erzurum, Kayseri, Nevşehir, Kırşehir ve Kırıkkale'den sonra 19 Mayıs törenlerinde Ankara'da cumhurbaşkanına sunulur.

Cumhuriyet'le yaşıt olan bu kutlamalar sadece cumhurbaşkanının katılımıyla Ankara'da gerçekleşmekle sınırlı kalmaz, ülke genelinde stadyumlarda kutlanırdı ama 2012'de, mayıs ayında havanın soğuk olacağı[9] ve bu açıdan öğrencilere ve vatandaşlara yük olmaması gerekçesiyle başkent Ankara dışındaki illerde, stadyumlarda kutlanması Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğünce okullara gönderilen bir yazıyla engellenmiştir.[10] Bu karar cumhuriyetçi kesimin büyük tepkisiyle karşılaşmıştır.[11][12] Bu konuda Alper Ayhan tarafından bir dava açılmış ve kazanılmıştır.[13]

Galeri

  • 20 Mayıs 1935 tarihli Tan gazetesinde Atatürk Spor Günü kutlamaları.
    20 Mayıs 1935 tarihli Tan gazetesinde Atatürk Spor Günü kutlamaları.
  • 20 Mayıs 1936 tarihli Tan gazetesinde 19 Mayıs şenlikleri.
    20 Mayıs 1936 tarihli Tan gazetesinde 19 Mayıs şenlikleri.
  • 20 Mayıs 1937 tarihli Cumhuriyet gazetesinde 19 Mayıs Bayramı.
    20 Mayıs 1937 tarihli Cumhuriyet gazetesinde 19 Mayıs Bayramı.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun" (PDF). T.C. Resmî Gazete, 17284. 19 Mart 1981. 26 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Aralık 2016. 
  2. ^ "Resmi Tatil Günleri". K.K.T.C. Başbakanlık Personel Dairesi Müdürlüğü. 25 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2009. 
  3. ^ "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Resmi Tatil ve Anma Günleri Yasası (49/1984)". Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Mahkemeleri. 4 Aralık 1984. 10 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2009. 
  4. ^ Akbulut, Dursun Ali (Kasım 1995). "Samsun'un Gazi Günü ya da 19 Mayıs Bayramı". Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. 11 (33). Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları. ss. 771-779. ISSN 1011-727X. 
  5. ^ a b c d "19 MAYIS VE BEŞİKTAŞ". bjk.com.tr. 9 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2013. 
  6. ^ "19 Mayıs Nasıl Bayram Oldu?". samsun2019.com.tr. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2019. 
  7. ^ "Başlangıçtan Bugüne 19 Mayıs Kutlamaları". samsun2019.com.tr. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2019. 
  8. ^ "Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun" (PDF). 17 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  9. ^ "Gençlik ve skor bayramı - Yılmaz ÖZDİL - Köşe Yazıları". Hürriyet. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  10. ^ "Şiddete davet". 15 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  11. ^ "NotFound". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  12. ^ "19 Mayıs'a iptal davası - Haberler Hürriyet". Hürriyet. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2012. 

Kardeş projeler

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hıdırellez</span> Hızır ve İlyas peygamberlerin her yıl buluştuklarına inanılan 6 Mayıs günü

Hıdırellez ya da Hıdrellez, Orta Asya, Orta Doğu, Anadolu ve Balkanlar'da kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Ruz-ı Hızır olarak adlandırılan Hıdırellez Günü, dünyada darda kalanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ile denizlerin hâkimi olduğuna inanılan İlyas'ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülür ve kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı</span> TBMMnin açılışının kutlandığı Türk ulusal bayramı

Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılış yıldönümü olan 23 Nisan'da Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde kutlanan ulusal ve resmî bir bayramdır.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Mezarlığı</span> Türkiyenin ulusal mezarlığı

Devlet Mezarlığı, Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanları ile Türk Kurtuluş Savaşı sırasında en az tümen komutanlığı yapmış ve 1988 yılında Genelkurmay Başkanlığının politik kriterlerine uyan 61 komutanın mezarlarının yer aldığı, 1988 yılında hizmete açılmış "anıt-park" niteliğindeki mezarlıktır. 12 Eylül Darbesi ile yönetime gelen Kenan Evren'in, "Anıtkabir'in mezarlık olmaması, cumhurbaşkanlarını ve Kurtuluş Savaşı'nda büyük yararlılıkları görülmüş ve Atatürk'ün yakın silah arkadaşı olan komutanları bir araya toplamak" düşüncesiyle Evren tarafından yaptırılmıştır. Ankara'da, Atatürk Orman Çiftliği arazisi içinde yer alır. 536.000 metrekarelik alanda yer alan ve 356.000 metrekaresi yeşil alan olan park, halka açıktır. Millî Savunma Bakanlığı tarafından yönetilir.

<span class="mw-page-title-main">30 Ağustos Zafer Bayramı</span> Türk ulusal bayramı

Zafer Bayramı, 30 Ağustos 1922'de Dumlupınar'da Atatürk'ün başkumandanlığında zaferle sonuçlanan Büyük Taarruz'u anmak için Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde her yıl 30 Ağustos günü kutlanan resmî ve ulusal bir bayram.

<span class="mw-page-title-main">Yılbaşı</span> yeni yılın ilk günü

Yılbaşı, Miladi takvim kullanan ülkelerde 31 Aralık'ı 1 Ocak'a bağlayan geceye denmektedir. Yılbaşı, Jülyen takvimine göre Hristiyanlık öncesi Roma'da, Ocak ayının da adının verildiği geçit ve başlangıç tanrısı Janus'a adanmıştı. Hristiyan aleminin Miladi takviminde bir tarih olarak, hâlen Anglikan ve Lutheran kiliselerinde İsa'nın Adlandırma ve Sünnet Bayramı olarak törenlerle kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">Samsun 19 Mayıs Stadyumu (1975)</span>

Samsun 19 Mayıs Stadyumu, Samsun'da bulunan eski bir futbol stadyumudur. 23 Şubat 1975'te Trabzonspor'a karşı yapılan maçta açılan ve 20 Mayıs 2017 tarihindeki Bandırmaspor karşılaşmasına dek Samsunspor'a ev sahipliği yapan stadyum bu tarihten itibaren ilk kez 2017 Yaz İşitme Engelliler Olimpiyat Oyunları olmak üzere farklı spor branşlarında etkinlikler için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki resmî tatiller</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'deki resmî tatiller ana hatlarıyla ulusal bayramlar ve genel tatiller olmak üzere iki grupta toplanır. Ülkedeki tek ulusal bayram Cumhuriyet Bayramı'dır. Genel tatil günlerinin içinde resmî ve dini bayramlar bulunmaktadır. Resmî bayramlar; Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı ve Zafer Bayramı'dır. Dini bayramlar ise Kurban ve Ramazan Bayramlarıdır. Bunlar dışındaki genel tatil günleri ise yılbaşı ile Emek ve Dayanışma Günü ve Demokrasi ve Millî Birlik Günü'dür.

Bağımsızlık Günü belirli bir ülkenin veya ulusun bağımsızlığını elde ettiği veya bir bağımsızlık savaşını kazandığı günün anısına her yıl kutlanan bir millî gün, bayramdır. Genellikle ülkenin veya ulusun bir başka ülkeden ayrılması veya bir başka ülkenin kolonisi olmasının sonunu işaret eder. Birçok ülkede kendi bağımsızlık günleri millî bayram, tatil olarak kutlanır.

20 Temmuz Barış ve Özgürlük Bayramı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde 20 Temmuz 1974 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen Kıbrıs Harekâtı anısına her yıl kutlanan resmî bayramlardan biridir.

1 Ağustos Toplumsal Direniş Bayramı, 1571 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından Kıbrıs'ın ele geçirilmesi, 1958 yılında Türk Mukavemet Teşkilatı'nın kuruluşu ve 1976 yılında Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı'nın kuruluşu nedeniyle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde her yıl kutlanan resmî bayramlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">29 Ekim Cumhuriyet Bayramı</span> Türk ulusal bayramı

Cumhuriyet Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet yönetimi ilan etmesi anısına her yıl 29 Ekim günü Türkiye'de ve Kuzey Kıbrıs'ta kutlanan bir millî bayramdır. 1925 yılında çıkarılan bir yasa ile ulusal (millî) bayram olarak kutlanmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Bayramı (KKTC)</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin millî günü

Cumhuriyet Bayramı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ilanı anısına her yıl 15 Kasım günü Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde kutlanan ulusal bayramdır.

Kuzey Kıbrıs'ta resmî tatiller, 1984'te çıkarılan "Resmî Tatil ve Anma Günleri Yasası"na dayanır. Toplam on yedi gündür.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Fetgeri Aşeni</span>

Ahmet Fetgeri Aşeni, Türk donanma subayı, jimnastikçi, spor yöneticisi, siyasetçi ve Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün 6. başkanıdır. Aşeni, Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün kurucularındandır.

Şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Demokrasi ve Millî Birlik Günü</span> 2016 Türkiye askerî darbe girişiminde hayatını kaybedenlerin anısına adanmış resmî gün

Demokrasi ve Millî Birlik Günü, Türkiye'de her yıl 15 Temmuz'da kutlanan bir resmî tatildir. 15 Temmuz Darbe Girişimi sırasında ölen 240'ı aşkın sivil, polis ve askeri anmak için genel tatil günü ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Yılı</span>

UNESCO'nun 27 Kasım 1978'de Paris'te düzenlediği 20. Genel Kurul toplantısında 1981 yılının Atatürk Yılı olarak kutlanmasına karar verildi. 12 Eylül Darbesi ile yönetime gelen Millî Güvenlik Konseyi de bir kanun çıkararak 1981 yılını Atatürk Yılı kabul ve ilan etti.

Ermenistan'daki resmî tatiller ana hatlarıyla ulusal bayramlar ve genel tatiller olmak üzere iki grupta toplanır.

Dil Bayramı, her yıl 26 Eylül'de kutlanan, Türkçeyi geliştirmeyi amaçlayan bayram. Resmî bayramlar arasında yer almaz. Türk Dil Kurumunun açılışı amacıyla da kutlanır. Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatıyla 1932'de düzenlenen "Birinci Türk Dil Kurultayı"nın açılış günü olan 26 Eylül, her yıl "Dil Bayramı" olarak kutlanır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.