19 Mayıs

19 Mayıs, Miladi takvime göre yılın 139. (artık yıllarda 140.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 226 gün vardır.

• 639 - Chieh-she-shuai ve yandaşları, Tang İmparatoru Tai Tsung'un yazlık sarayı olan Chiucheng Sarayı'nı bastılar.
• 1515 - Kemah Kuşatması
• 1884 - Ringling Kardeşler, ABD Baraboo'da ilk sirklerini açtılar. 1919'da Ringling Bros. and Barnum & Bailey Sirki ile birleştiler.
• 1897 - Oscar Wilde, 1895'ten beri "ahlak dışı yaşam" suçlamasıyla kürek cezası çekmekte olduğu Reading Zindanı'ndan çıktı.
• 1910 - Halley kuyruklu yıldızı, Dünya'ya yaklaştı.
• 1919 - Mustafa Kemal Paşa'nın 9. Ordu Müfettişi olarak Anadolu'ya Samsun'dan ayak basması ve Millî Mücadele'yi başlatması.
• 1924 - Musul sorunuyla ilgili Türk-İngiliz heyetleri arasında, "Haliç Konferansı" diye adlandırılan görüşmeler başladı. 9 Haziran'a kadar sürecek görüşmelerden sonuç alınamayınca, konu Milletler Cemiyeti'ne götürüldü.
• 1934 - Bulgaristan'da faşistler darbeyle iktidarı ele geçirdi.
• 1935 - Frankfurt - Darmstadt arasında ilk Autobahn açıldı.
• 1938 - Atatürk, son defa Gençlik ve Spor Bayramı gösterilerini izledi ve Hatay sorunu ile ilgili olarak -rahatsızlığına rağmen- Güney gezisine çıktı.
• 1939 - Hatay sınırına dair Antakya Protokolü imzalandı.
• 1939 - Kırşehir'deki elektrik santrali törenle açıldı.
• 1939 - Atılay Denizaltısı İstanbul'da kızaktan indirildi.
• 1940 - İstanbul’da Dolmabahçe Stadı’nın temeli atıldı.
• 1943 - Ankara'da Gençlik Parkı törenle açıldı.
• 1968 - Türkiye İşçi Partisi'nin Kayseri'deki toplantısına saldırıldı; konuşmacılar yaralandı, bayrak ve flamalar yırtıldı.
• 1975 - ABD Senatosu, Türkiye'ye silah ambargosunun kaldırılmasını kararlaştırdı.
• 1979 - 1 Mayıs günü sokağa çıktıkları için tutuklanan Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Behice Boran ve 330 partili serbest bırakıldı.
• 1981 - Türkiye'de Atatürk Yılı kutlamaları kapsamında "Gençlik ve Spor Bayramı"nın adı Kenan Evren tarafından "19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" olarak değiştirildi ve ülkenin her yerinde törenler yapıldı.
• 1981 - Atatürk'ün Selanik'te doğduğu ev yeniden düzenlenerek Devlet Bakanı İlhan Öztrak tarafından hizmete açıldı. Atatürk Orman Çiftliği'nde, Atatürk'ün evinin benzerinin temeli, Başbakan Bülend Ulusu tarafından atıldı.
• 1981 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Samsun'da gençlere seslendi: "Gerici, bölücü, yıkıcı ve aşırı değil; yapıcı, yaratıcı, dengeli ve yurdunu, ulusunu her şeyden çok seven, Atatürk gibi seven gerçek Atatürkçüler olunuz."
• 1982 - Türkiye, Fransa'dan Yılmaz Güney'in iadesini istedi.
• 1989 - Kadın Kurultayı toplandı. İlk kez kapalı bir salonda yapılan kadın toplantısına yaklaşık 2 bin 500 kadın katıldı.
• 1989 - Atatürkçü Düşünce Derneği kuruldu.
• 1990 - Polis, Kadıköy'de bir eve baskın düzenledi. Çıkan çatışmada, Hatice Dilek Aslan ve İsmail Oral öldü.
• 1991 - Hırvatistan'da referandum yapıldı. Halkın %94’ü bağımsızlık için oy kullandı. Referanduma katılım oranı %86 oldu.
• 2000 - Fiji’de, silahlı bir grup parlamento binasını basıp, Başbakan Mahendra Chaudhry ile 7 bakanı rehin alarak darbe yaptı.
• 2004 - ABD işgal güçleri, Irak’ın batısındaki Ramadi kentinde bir eve düzenlediği bombalı saldırıda 45 kişiyi öldürdü.
• 2006 - Türkiye Gençlik Birliği kuruldu.
• 2011 - Kütahya Simav'da 5.9 şiddetinde bir deprem oldu. 3 kişi hayatını kaybetti, 120 kişi yaralandı.

• 1584 - Miyamoto Musaşi, Japon kılıç üstadı (ö. 1645)
• 1701 - Alvise Giovanni Mocenigo, Venedik Dükü (ö. 1778)
• 1744 - Charlotte (Mecklenburg-Strelitz), Büyük Britanya ve İrlanda kraliçesi (ö. 1818)
• 1762 - Johann Gottlieb Fichte, Alman filozof (ö. 1814)
• 1773 - Arthur Aikin, İngiliz kimyager (ö. 1854)
• 1881 - Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu (ö. 1938) (19 Mayıs, onun Samsun'a çıktığı güne atfedilmiş sembolik doğum günüdür.)
• 1890 - Ho Şi Mingh, Vietnam bağımsızlık hareketinin lideri (ö. 1969)
• 1891 - Oswald Bölcke, Alman asker (ö. 1916)
• 1898 - Julius Evola, İtalyan filozof (ö. 1974)
• 1909 - Nicholas Winton, İngiliz hayırsever (ö. 2015)
• 1910 - Burhan Arpad, Türk gazeteci ve yazar (ö. 1994)
• 1911 - Ahmet Orhan Arda, Türk yüksek mimar ve Anıtkabir mimarlarından (ö. 2003)
• 1914 - Max Perutz, Avusturyalı-İngiliz moleküler biyolog (ö. 2002)
• 1918 - Abraham Pais, Hollandalı-Amerikalı fizikçi ve bilim tarihçisi (ö. 2000)
• 1919 - Georgie Auld, Amerikalı Tenor Saksofon ve Klarnet müzisyeni, grup lideri (ö. 1990)
• 1921 - Daniel Gélin, Fransız sinema oyuncusu (ö. 2002)
• 1923 - Peter Lo Sui Yin, Malezyalı siyasetçi (ö. 2020)
• 1924 Sandy Wilson, İngiliz besteci ve söz yazarı (ö. 2014)
• 1925 - Malcolm X, Amerikalı siyahi lider (ö. 1965)
• 1925 - Pol Pot, Kamboçyalı komünist lider (ö. 1998)
• 1928 - Colin Chapman, İngiliz otomobil tasarımcısı,Lotus arabalarının kurucusu (ö. 1982)
• 1928 - Dolph Schayes, Amerikalı basketbolcu (ö. 2015)
• 1932 - Alma Cogan, İngiliz şarkıcı (ö. 1966)
• 1934 - Jim Lehrer, Amerikalı gazeteci ve yazar (ö. 2020)
• 1939 - James Fox, İngiliz oyuncu
• 1941 - Nora Ephron, Amerikalı senarist ve yönetmen (ö. 2012)
• 1944 - Peter Mayhew, İngiliz-Amerikalı oyuncu (ö. 2019)
• 1946 - André the Giant, Fransız profesyonel güreşçi ve aktör (ö. 1993)
• 1946 - Antonio Gasset, İspanyol gazeteci, televizyon sunucusu ve sinema eleştirmeni
• 1946 - Michele Placido, İtalyan aktör ve film yönetmeni
• 1947 - David Helfgott, Avustralyalı piyanist
• 1948 - Grace Jones, Jamaikalı şarkıcı, oyuncu ve model
• 1950 - Anne Brasseur, Lüksemburglu siyasetçi
• 1950 - Tadeusz Ślusarski , Polonyalı sırıkla atlayıcı (ö. 1998)
• 1951 - Dick Slater, Amerikalı profesyonel güreşçi (ö. 2018)
• 1952 - Bert van Marwijk, Hollandalı futbolcu ve teknik direktör
• 1953 - Victoria Wood, İngiliz oyuncu ve komedyen (ö. 2016)
• 1954 - Hōchū Ōtsuka, Japon seslendirme sanatçısı
• 1954 - Phil Rudd, Avustralyalı davulcu
• 1954 - Gürbüz Çapan, Türk siyasetçi ve Esenyurt Kurucu Belediye Başkanı
• 1954 - Nükhet Duru, Türk pop şarkıcısı
• 1955 - James Gosling, Kanadalı bilgisayar bilimci
• 1959 - Mūza Rubackytė, Litvan piyanist
• 1962 - Serpil Çakmaklı, Türk sinema oyuncusu
• 1963 - Filippo Galli, İtalyan futbolcu ve teknik direktör
• 1966 - Polly Walker, İngiliz oyuncu
• 1967 - Alexia, İtalyan şarkıcı
• 1972 - Jenny Berggren, İsveçli şarkıcı
• 1972 - Claudia Karvan, Avustralyalı oyuncu ve film yapımcısı
• 1972 - Özcan Deniz, Türk şarkıcı, besteci, oyuncu ve yönetmen
• 1973 - Bülent İnal, Türk oyuncu
• 1973 - Servet Kocakaya, Türk müzisyen
• 1974 - Emma Shapplin, Fransız soprano
• 1974 - Zhang Jin, Çinli dövüş sanatçısı
• 1975 - Eva Polna, Rus şarkıcı, söz yazarı ve besteci
• 1975 - Jonas Renkse, İsveçli şarkıcı
• 1975 - Kentaro Sakai, Japon futbolcu
• 1975 - Ozan Güven, Türk oyuncu
• 1976 - Åsa Westlund, İsveçli politikacı
• 1976 - Kevin Garnett, Amerikalı basketbolcu
• 1976 - Todor Yançev, Bulgar futbolcu
• 1977 - Manuel Almunia, İspanyol futbolcu
• 1977 - Natalia Oreiro, Arjantinli şarkıcı ve oyuncu
• 1977 - Muharem Bazdulj, Sırp ve Boşnak yazar ve gazeteci
• 1978 - Marcus Bent, İngiliz futbolcu
• 1979 - Andrea Pirlo, İtalyan futbolcu
• 1979 - Bérénice Marlohe, Fransız oyuncu ve manken
• 1979 - Diego Forlán, Uruguaylı futbolcu
• 1979 - Koray Avcı, Türk futbolcu
• 1980 - Daniel Ngom Kome, Kamerunlu futbolcu
• 1980 - Moeneeb Josephs, Güney Afrikalı futbolcu
• 1981 - Doğukan Manço, Türk şarkıcı ve DJ
• 1981 - Isabella Ragonese, İtalyan oyuncu
• 1981 - Luciano Figueroa, Arjantinli futbolcu
• 1981 - Yo Gotti, Amerikalı rapçi
• 1983 - Eve Angel, Macar pornografik film oyuncusu
• 1983 - Facundo Erpen, Arjantinli futbolcu
• 1983 - Yağmur Atacan, Türk oyuncu
• 1984 - Jesús Dátolo, Arjantinli millî futbolcu
• 1984 - Julius Wobay, Sierra Leoneli millî futbolcu
• 1985 - Jon Kortajarena, Bask model ve aktör
• 1985 - Yavuz Özkan, Türk futbolcu
• 1986 - Alessandro De Marchi, İtalyan profesyonel yol ve pist bisiklet yarışçısı
• 1986 - Dame Traoré, Katarlı futbolcu
• 1986 - Mario Chalmers, Amerikalı profesyonel basketbolcu
• 1987 - Waldemar Sobota, Polonyalı futbolcu
• 1988 - Antonija Sandrić, Hırvat basketbolcu
• 1989 - Alex Cisak, Polonya asıllı Avustralyalı futbolcu
• 1989 - Dulcita Lieggi, Dominikli manken ve oyuncu
• 1990 - Víctor Ibarbo, Kolombiyalı futbolcu
• 1991 - Álvaro Giménez, İspanyol futbolcu
• 1991 - Moses Sumney, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
• 1992 - Eleanor Tomlinson, İngiliz aktris
• 1992 - Marshmello, Amerikalı elektronik müzik yapımcısı ve DJ
• 1992 - Mehdi Zeffane, Fransız futbolcu
• 1992 - Ola John, Hollandalı oyuncu
• 1992 - Sam Smith, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı
• 1993 - João Schmidt, Brezilyalı futbolcu
• 1993 - Josef Martínez, Venezuelalı futbolcu
• 1994 - Alberto Munarriz, İspanyol su topu oyuncusu
• 1994 - Carlos Guzmán, Meksikalı futbolcu
• 1994 - Cristian Benavente, Perulu futbolcu
• 1994 - Gabriela Guimarães, Brezilyalı voleybol oyuncusu
• 1994 - Shogo Nakahara, Japon futbolcu
• 1995 - Yahya Hassan, Filistin kökenli Danimarkalı şair ve aktivist (ö. 2020)
• 1996 - Brenna Harding, Avustralyalı aktris
• 1996 - Joao Rodríguez, Kolombiyalı futbolcu
• 1996 - Sarah Grey, Kanadalı oyuncu
• 2002 - Başar Oktar, Türk artistik buz patenci

• 639 - Chieh-she-shuai, (Kürşad) Göktürk Hükümdarı Çuluk Kağan'ın küçük oğlu (d.?)
• 1102 - Stephen, Blois kontu (d. 1045)
• 1125 - II. Vladimir Monomak, Rus Knezi (d. 1053)
• 1218 - IV. Otto, Kutsal Roma İmparatoru (d. 1175)
• 1296 - V. Celestinus, 5 Temmuz 1294-13 Aralık 1294 arasında görev yapan papadır (d. 1209)
• 1389 - Dmitri Donskoy, 1359'dan itibaren Moskova Büyük Prensi ve 1363'ten itibaren Vladimir Büyük Prensi olarak ölümüne kadar hükmetmiştir (d. 1350)
• 1526 - Go-Kashiwabara, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 104. İmparatoru (d. 1462)
• 1536 - Anne Boleyn, İngiltere Kraliçesi (VIII. Henry'nin 2. karısı ve I. Elizabeth'in annesi) (d. 1501)
• 1647 - Sebastiaen Vrancx, Flaman ressam (ö. 1573)
• 1762 - Francesco Loredan, Venedik Cumhuriyeti'nin 106. Dükası (d. 1685)
• 1795 - Josiah Bartlett, Amerikan doktor ve devlet adamı (d. 1729)
• 1825 - Henri de Saint Simon, Fransız filozof ve iktisatçı (d. 1760)
• 1831 - Johann Friedrich von Eschscholtz, Baltık Alman doktor ve doğa bilimci (d. 1793)
• 1859 - Heinrich Zollinger, İsviçreli botanikçi (d. 1818)
• 1864 - Nathaniel Hawthorne, Amerikalı yazar (d. 1804)
• 1895 - Jose Julian Marti, Kübalı şair ve yazar (Küba bağımsızlık mücadelesinin öncüsü) (d. 1853)
• 1898 - William Ewart Gladstone, İngiliz politikacı ve Birleşik Krallık Başbakanı (d. 1809)
• 1904 - Camsetci Tata, Hint sanayici (d. 1839)
• 1912 - Bolesław Prus, Polonyalı Yazar (d. 1847)
• 1918 - Ferdinand Hodler, İsviçreli ressam (d. 1853)
• 1927 - Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Türk yazar, diplomat ve Millî Edebiyat Akımı'nın öncülerinden (d. 1870)
• 1932 - Charles Wallace Richmond, Amerikalı ornitolog (d. 1868)
• 1935 - T. E. Lawrence (Arabistanlı Lawrence), İngiliz arkeolog, asker, casus ve yazar (d. 1888)
• 1936 - Muhammad Marmaduke Pickthall, Batılı İslam yazarı (d. 1875)
• 1939 - Ahmet Ağaoğlu, Türk siyaset adamı, hukukçu, yazar ve gazeteci (d. 1869)
• 1945 - Philipp Bouhler, Alman (Nazi) asker (d. 1889)
• 1946 - Booth Tarkington, Amerikalı oyun ve roman yazarı (d. 1869)
• 1950 - Daniel Ciugureanu, Rumen siyasetçi (d. 1885)
• 1954 - Charles Ives, Amerikalı besteci (d. 1874)
• 1958 - Ronald Colman, İngiliz aktör (d. 1891)
• 1969 - Coleman Hawkins, Amerikalı saksafoncu (d. 1904)
• 1973 - Osman Fuad Efendi, Osmanlı Hanedanı'ndan şehzade (d. 1895)
• 1986 - Behçet Uz, Türk doktor (d. 1893)
• 1987 - James Tiptree Jr., Amerikalı bilimkurgu yazarı (d. 1915)
• 1992 - Bruno Pradal, Fas asıllı Fransız oyuncu (d. 1949)
• 1994 - Jacques Ellul, Fransız filozof, sosyolog ve amatör ilahiyatçı (d. 1912)
• 1994 - Luis Ocaña, İspanyol bir yarış bisikletçisiydi (d. 1945)
• 1994 - Jacqueline Kennedy Onassis, 35. Amerika Birleşik Devletleri başkanı John F. Kennedy'nin dul eşi (d. 1929)
• 1998 - Sōsuke Uno, Japon siyasetçidir (d. 1922)
• 2001 - Aleksey Petroviç Maresyev, Sovyet as pilot, Sovyetler Birliği Kahramanı (d. 1916)
• 2002 - Leyla Yeniay Köseoğlu, Türk siyasetçi ve Anavatan Partisi kurucu üyesi (d. 1926)
• 2009 - Andrey Yevgenyeviç İvanov, Sovyet-Rus millî futbolcu (d. 1967)
• 2009 - Herbert York, Amerikalı nükleer fizikçi (d. 1921)
• 2009 - Robert F. Furchgott, Amerikalı biyokimyacı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1916)
• 2011 - Garret FitzGerald, İrlandalı siyasetçi (d. 1926)
• 2011 - Kathy Kirby, İngiliz şarkıcı (d. 1938)
• 2011 - Paul Henze, Amerikalı strateji uzmanı, tarih ve jeopolitik doktoru (d. 1924)
• 2013 - Murat Öztürk, Türk akrobasi pilotu ve haber muhabiri (d. 1953)
• 2014 - Jack Brabham, Avustralyalı Formula 1 pilotu (d. 1926)
• 2015 - Burhan Muhammed, Endonezyalı diplomat ve bürokrat (d. 1957)
• 2015 - Happy Rockefeller, Amerikalı hayırsever ve Rockefeller ailesi mensubu (d. 1926)
• 2016 - Alexandre Astruc, Fransız yönetmen (d. 1923)
• 2017 - Kid Vinil, Brezilyalı şarkıcı, radyo yayıncısı, besteci ve gazeteci (d. 1955)
• 2017 - Noşirvan Mustafa, Iraklı Kürt entelektüel politikacı ve yazar (d. 1944)
• 2017 - Rich Buckler, Amerikalı çizgi roman sanatçısı ve çizer (d. 1949)
• 2017 - Stanislav Petrov, Sovyet asker (d. 1939)
• 2018 - Bernard Lewis, İngiliz asıllı Amerikalı tarihçi (d. 1916)
• 2018 - Harvey Hall, Amerikalı iş insanı ve siyasetçi (d. 1941)
• 2018 - Houmane Jarir, Faslı millî futbolcu (d. 1944)
• 2018 - Maya Jribi, Tunuslu siyasetçi (d. 1960)
• 2018 - Reggie Lucas, Amerikalı müzisyen, söz yazarı ve müzik yapımcısı (d. 1953)
• 2019 - Carlos Altamirano, Şilili siyasetçi, eski atlet, hukukçu ve yazar (d. 1922)
• 2019 - Amédée Grab, İsviçreli Roma Katolik piskopos (d. 1930)
• 2019 - Nickey Iyambo, Namibyalı siyasetçi ve fizikçi (d. 1936)
• 2020 - Annie Glenn, Amerikalı aktivist ve hayırsever (d. 1920)
• 2020 - Ken Nightingall, İngiliz ses mühendisi (d. 1928)
• 2020 - Gil Vianna, Brezilyalı siyasetçi ve bürokrat (d. 1965)
• 2020 - Ravi Zacharias, Hindistan doğumlu Kanadalı-Amerikalı Hristiyan apolojesti (d. 1946)
• 2021 - Alix Dobkin, Amerikalı folk müzik şarkıcısı (d. 1940)
• 2021 - Piet van Eijsden, Hollandalı tenisçi (d. 1936)
• 2021 - Lee Evans, Amerikalı kısa mesafe koşucusu ve aktivist (d. 1947)
• 2021 - Jagannath Pahadia, Hint siyasetçi (d. 1932)
• 2021 - Tatyana Protsenko, Sovyet-Rus oyuncudur (d. 1968)
• 2021 - Ebubekir Şekau, Nijeryalı Boko Haram'ın lideri (d. 1965)
• 2021 - Oğuz Yılmaz, Türk şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (d. 1968)
• 2022 - Şehrazad Alam, Pakistanlı kadın seramik sanatçısı (d. 1948)
• 2024 - İbrahim Reisi, 8. İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı (d. 1960)
• 2024 - Hüseyin Emirabdullahiyan, İran Dışişleri Bakanı (d. 1964)

• 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı
• 19 Mayıs Cebel Günü (Bulgaristan)
• Rum Kırımı Anma Günü (Yunanistan)
• Anneler Günü (Kırgızistan)
• Fırtına: Kokulya Fırtınası (2 Gün)

• 19 Mayıs, Samsun

Wikimedia Commons'ta 19_Mayıs ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.