19 Mart

19 Mart, Miladi takvime göre yılın 78. (artık yıllarda 79.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 287 gün vardır.

• 1279 - Yamen Muharebesi'nde 20 bin kişilik kuvveti bulunan Moğol Yuan Hanedanı, 200 binlik Çinli Güney Song Hanedanı'nı mağlup ederek tüm Çin'de hakimiyet sağladı.
• 1452 - III. Frederik, Papa tarafından taç takılan son Kutsal Roma imparatoru oldu.
• 1839 - Louis-Jacques-Mandé Daguerre, dagerreyotipi icat etti.
• 1866 - Osmanlı Hükûmeti, Süveyş Kanalı'nın açılması konusunda izin verdi.
• 1877 - Ayan Meclisi görevine başladı.
• 1883 - Amerikalı ayakkabıcı ustası Jan Ernst Matzeliger, bir ayakkabıyı bir seferde bütünüyle imal eden ilk makineyi icat ederek ayakkabı sanayisinde bir devrim yarattı.
• 1899 - Otomobil yağı üreten Castrol şirketi kuruldu.
• 1915 - Güneş Sistemi gezegenlerinden Plüton'un ilk fotoğrafı çekildi. Ancak Plüton'un yeni bir gezegen olduğu o tarihte anlaşılamadı.
• 1920 - ABD Senatosu, Versay Antlaşması'nı onaylamayı reddetti.
• 1945 - ABD Deniz Kuvvetleri'ne ait USS Franklin uçak gemisi, Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri'ne ait bombardıman uçağı "Ginga" tarafından bombalandı.
• 1945 - SSCB, bir nota ile 1925 tarihli Türk-Sovyet Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması'nı yenilemeyeceğini bildirdi.
• 1955 - Agence France-Presse'in (AFP) Ankara temsilcisi Erol Güney, Türkiye yurttaşlığından çıkarıldı.
• 1965 - Merzifon'un Çeltek Linyit İşletmesi'ndeki grizu patlamasında; 69 işçi öldü, 58 işçi de yaralandı.
• 1970 - Batı Almanya'nın Başbakanı Willy Brandt ile Doğu Almanya'nın Başbakanı Willi Stoph ilk defa görüştü.
• 2003 - ABD askerleri, Irak-Kuveyt sınırındaki askerden arındırılmış bölgeye girdi. ABD uçakları da Irak'ın batısını bombalamaya başladı.
• 2006 - Azerbaycan Millî Direniş Teşkilatı kuruldu.
• 2007 - New York'ta "United for Peace and Justice" örgütünün düzenlediği, "Savaşa Hayır" yürüyüşüne on binlerce kişi katıldı.
• 2007 - Rusya'nın Kemerovo Oblastındaki Novokuznetsk şehrinde bulunan Ulyanovskaya maden işletmesinde, yerin 270 m altında meydana gelen patlamada 108 madenci öldü.
• 2011 - 2011 Libya ayaklanması'na müdahale etmek için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1973 sayılı kararı doğrultusunda Koalisyon Kuvvetleri, 2011 Libya bombardımanını başlattı.
• 2016 - Dubai şehrinden gelen ve Rusya'nın Rostov-na-Donu şehrindeki havalimanına inişe geçen, Flydubai şirketine ait yolcu uçağı iniş esnasında düştü. Uçaktaki 55 yolcu ile 7 mürettebat öldü.
• 2023 - Ekvador'da 6,8 büyüklüğünde deprem meydana geldi. 15 kişi öldü, 400'den fazla kişi yaralandı.

• 1206 - Güyük Han, Cengiz Han'ın torunu (ö. 1248)
• 1434 - Ashikaga Yoshikatsu, Ashikaga şogunluğunun yedinci şogunu (ö. 1443)
• 1496 - Mary Tudor, Fransa Kraliçesi (ö. 1533)
• 1534 - José de Anchieta, İspanyol Cizvit misyoner (ö. 1597)
• 1604 - IV. João, Braganza Dükü (ö. 1656)
• 1641 - Abdülgani Nablus, Şam'lı alim ve Sufi (ö. 1731)
• 1661 - Francesco Gasparini, İtalyan barok bestecisi (ö. 1727)
• 1750 - Andre Joseph Abrial, Fransız siyasetçi (ö. 1828)
• 1792 - José María Carreño, Venezuela devlet başkanı (ö. 1849)
• 1801 - Salvadore Cammarano, İtalyan librettist ve oyun yazarı (ö. 1852)
• 1807 - Johann Nepomuk Hiedler, Adolf Hitler'in baba tarafından büyükbabası (ö. 1888)
• 1813 - David Livingstone, İskoç misyoner ve kâşif (ö. 1873)
• 1816 - Ekaterine Dadiani, Megrelya Prensliği'nin son prensesi (ö. 1882)
• 1821 - Richard Francis Burton, İngiliz kâşif (ö. 1890)
• 1832 - Arminius Vambery, Macar oryantalist (ö. 1913)
• 1848 - Wyatt Earp, Amerikalı kanun adamı (ö. 1929)
• 1849 - Alfred von Tirpitz, Alman amiral (ö. 1930)
• 1855 - David Peck Todd, Amerikalı gök bilimci (ö. 1939)
• 1866 - Emilio De Bono, İtalyan Mareşal (ö. 1944)
• 1873 - Max Reger, Alman besteci, piyanist, orgcu, orkestra şefi ve öğretmen (ö. 1916)
• 1882 - Gaston Lachaise, Amerikalı figüratif heykelci (ö. 1935)
• 1883 - Norman Haworth, İngiliz kimyager (ö. 1950)
• 1883 - Joseph Stilwell, Amerikalı general (ö. 1946)
• 1888 - Josef Albers, Amerikalı ressam (ö. 1976)
• 1891 - Earl Warren, Amerikalı avukat, politikacı ve hukukçuydu (ö. 1974)
• 1892 - Meksikalı Joe Rivers, Amerikalı hafif sıklet boksör (ö. 1957)
• 1894 - Sabiha Sultan, Sultan Vahdettin’in kızı (ö. 1971)
• 1897 - Joseph Darnand, Fransız asker (ö. 1945)
• 1900 - Carmen Carbonell, İspanyol tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1988)
• 1900 - Frédéric Joliot-Curie, Fransız fizikçi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (1958)
• 1905 - Albert Speer, Alman siyasetçi (ö. 1981)
• 1906 - Adolf Eichmann, Alman Schutzstaffel subayı (ö. 1962)
• 1912 - Adolf Galland, Nazi Almanyası'nın Luftwaffe as pilotu (ö. 1996)
• 1914 - Leonidas Alaoğlu, Yunan asıllı Kanadalı bir matematikçi (ö. 1981)
• 1914 - Jiang Qing, Çinli siyasetçi ve Mao Zedong'un 3. karısı (ö. 1991)
• 1915 - Patricia Morison, Amerikalı oyuncu ve şarkıcıdır (ö. 2018)
• 1917 - László Szabó, Macar satranç ustası (ö. 1998)
• 1919 - Larned B. Asprey, Amerikalı kim yager (ö. 2005)
• 1922 - Hirō Onoda, Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri teğmeni Japon asker (ö. 2014)
• 1923 - Pamela Britton, Amerikalı oyuncu (ö. 1974)
• 1924 - Joe Gaetjens, Haitili futbolcudur (ö. 1964)
• 1924 - Abdullah Gegiç, Yugoslav asıllı Türk futbolcu ve teknik direktör (ö. 2008)
• 1925 - Julio Canessa, Şilili asker ve siyasetçi (ö. 2015)
• 1925 - Brent Scowcroft, ABD'li asker ve siyasetçi (ö. 2020)
• 1928 - Hans Küng, İsviçreli Roma Katolik ilahiyatçı din adamı (ö. 2021)
• 1932 - Gay Brewer, Amerikalı golfçü (ö. 2007)
• 1932 - Gail Kobe, Amerikalı oyuncu ve yönetmen (ö. 2013)
• 1933 - Phyllis Newman, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (ö. 2019)
• 1933 - Philip Roth, Amerikalı yazar (ö. 2018)
• 1936 - Güner Sümer, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1977)
• 1936 - Ursula Andress, İsviçre doğumlu Amerikalı sinema oyuncusu
• 1937 - Egon Krenz, Doğu Alman politikacı
• 1938 - Dinçer Sümer, Türk tiyatro yazarı, yönetmen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2019)
• 1943 - Mario Molina, Meksikalı kimyager (ö. 2020)
• 1943 - Mario Monti, İtalyan ekonomist ve siyasetçi
• 1944 - Said Musa, Belizeli hukukçu ve siyasetçi
• 1947 - Glenn Close, Amerikalı sinema ve tiyatro sanatçısı
• 1952 - Harvey Weinstein, Amerikalı eski film yapımcısı
• 1954 - Cho Kwang-rae, Güney Koreli millî futbolcu ve teknik direktördür
• 1955 - Bruce Willis, Amerikalı oyuncu
• 1955 - Pino Daniele, İtalyan şarkıcı, gitarist ve söz yazarı (ö. 2015)
• 1956 - Yegor Gaydar, Rus siyasetçi ve iş adamı (ö. 2009)
• 1959 - Ralph David Abernathy III, Amerikalı siyasetçi ve iş insanı (ö. 2016)
• 1963 - Neil LaBute, Amerikalı oyun yazarı ve bağımsız film yönetmeni
• 1964 - Mesut Bakkal, Türk teknik direktör
• 1971 - Faruk Beşok, Türk basketbolcu
• 1973 - Tolga Tekin, Türk oyuncu
• 1976 - Derek Chauvin, Amerikalı eski polis memuru
• 1976 - Andre Miller, Amerikalı profesyonel basketbolcu
• 1976 - Alessandro Nesta, İtalyan futbolcu
• 1978 - Lenka, Avustralyalı şarkıcı
• 1979 - Hidayet Türkoğlu, Türk basketbolcu
• 1979 - Lara, Türk şarkıcı
• 1979 - Hristos Paçacoglu, Yunan millî futbolcudur
• 1979 - Rıza Kocaoğlu, Türk sinema ve dizi oyuncusu
• 1981 - Burcu Çetinkaya, Türk ralli pilotu
• 1981 - Kolo Touré, Fildişi Sahilli futbolcu
• 1982 - Brad Jones, Avustralyalı Futbolcu
• 1982 - Eduardo Saverin, Brezilya asıllı Amerikalı girişimci
• 1983 - Evan Bourne, Amerikalı profesyonel güreşçi
• 1985 - Christine Guldbrandsen, Norveçli müzisyen
• 1985 - Yolanthe Cabau, İspanyol-Hollandalı oyuncu ve televizyon sunucusu
• 1987 - Miloš Teodosić, Sırp millî profesyonel basketbolcu
• 1990 - Jonathan Urretaviscaya, Uruguaylı futbolcu
• 1991 - Aleksandr Kokorin, Rus millî futbolcudur
• 1993 - Hakim Ziyech, Faslı futbolcu
• 2001 - Ernest Muçi, Arnavut futbolcu

• 953 - Mansur, 18 Mayıs 946 – 19 Mart 953 arasında Fatımi Devleti halifesi (d. 915)
• 1279 - Bing, Çin'in Song Hanedanı'nın 18. ve son imparatoru (d. 1272)
• 1406 - İbn Haldun, Tunuslu düşünür ve tarihçi (d. 1332)
• 1534 - Ayşe Hafsa Sultan, Osmanlı'nın ilk Valide Sultanı (d. 1479)
• 1698 - Władysław Konstanty, Lehistan kralı IV. Władysław Waza'nın gayrimeşru oğlu (d. 1635)
• 1721 - XI. Clemens, Papa (d. 1649)
• 1790 - Cezayirli Hasan Paşa, Osmanlı devlet adamı ve Sadrazamı (d. 1713)
• 1800 - Joseph de Guignes, Fransız doğubilimci, sinolog ve Türkolog (d. 1721)
• 1865 - Joseph Lebeau, Belçika Başbakanı (d. 1794)
• 1884 - Elias Lönnrot, Fin fizikçi, filolog ve şair (d. 1802)
• 1897 - Antoine Thomson d'Abbadie, Fransız seyyah (d. 1810)
• 1897 - Andrey Dostoyevski, Rus bir mimar, mühendis, memo, bina tamircisi (d. 1825)
• 1916 - Vasili Surikov, Rus ressamı (d. 1848)
• 1928 - Emil Wiechert, Alman jeofizikçi (d. 1861)
• 1930 - Arthur Balfour, İngiliz politikacı (d. 1848)
• 1940 - Besim Ömer Akalın, Türk tıp profesörü, bilim insanı, sivil toplum örgütçüsü ve milletvekili (d. 1862)
• 1943 - Frank Nitti, İtalyan mafya lideri (d. 1886)
• 1950 - Edgar Rice Burroughs, Amerikalı yazar ("Tarzan"ı kaleme alan) (d. 1875)
• 1950 - Norman Haworth, İngiliz kimyager (d. 1883)
• 1955 - Leonid Govorov, Yüksek Sovyet üyesi ve Savunma Bakanı yardımcısı (d. 1897)
• 1955 - Mihály Károlyi, Macaristan'ın ilk devlet başkanı (d. 1875)
• 1965 - Gheorghe Gheorghiu-Dej, Rumen siyasetçi (d. 1901)
• 1968 - Celil Kiyekbayev, Sovyet Başkurt bilim insanı, Türkolog ve filolog (d. 1911)
• 1980 - Bedrettin Tuncel, Türk akademisyen, çevirmen, edebiyatçı ve siyasetçi (d. 1910)
• 1982 - Randy Rhoads, Amerikalı müzisyen (d. 1956)
• 1987 - Louis de Broglie, Fransız fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1892)
• 1997 - Eugène Guillevic, Fransız şair (d. 1907)
• 1997 - Willem de Kooning, Hollanda'nın Rotterdam şehrinde dünyaya gelmiş soyut dışavurumcu ressam (d. 1904)
• 1998 - Hanzade Sultan, Osmanlı'nın son Padişahı Sultan Vahdettin ve son Halife Abdülmecit Efendi’nin torunu (d. 1923)
• 1999 - Tofilau Eti Alesana, Samoalı siyasetçi (d. 1924)
• 2003 - Suna Korad, Türk opera sanatçısı (d. 1935)
• 2004 - Haldun Derin, Türk bürokrat (Atatürk, İsmet İnönü ve Celal Bayar'ın özel kalem müdürlüğünü yapan) (d. 1912)
• 2005 - John DeLorean, Amerikalı mühendis ve DeLorean Motor Company'nin kurucusu (d. 1925)
• 2008 - Hugo Claus, Flaman romancı, şair, oyun yazarı, ressam ve film yönetmeni (d. 1929)
• 2008 - Sir Arthur C. Clarke, İngiliz bilimkurgu yazarı ve mucit (d. 1917)
• 2008 - Paul Scofield, İngiliz oyuncu (d. 1922)
• 2010 - Bülent Düzgit, Türk karikatürist (d. 1947)
• 2015 - Margarete Bagshaw, Amerikalı bir sanatçıdır (d. 1964)
• 2016 - Roger Agnelli, Brezilyalı bankacı, şirket yöneticisi ve iş insanı (d. 1959)
• 2016 - José Artetxe, İspanyol eski millî futbolcudur (d. 1930)
• 2016 - Jack Mansell, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1927)
• 2017 - Jimmy Breslin, Amerikalı gazeteci ve yazardır (d. 1928)
• 2017 - Li Li-Hua, Çinli-Hong-Kong bir oyuncu (d. 1924)
• 2018 - Linda Bement, Amerikalı manken (d. 1941)
• 2018 - Hasan Celal Güzel, Türk siyasetçi ve bürokrat (d. 1945)
• 2018 - Luo Fu (yazar), Tayvanlı yazar ve romancı (d. 1928)
• 2019 - Boris Dubrovin, Rus matematikçi (d. 1950)
• 2019 - Chuck Harmon, Amerikalı eski profesyonel beyzbol oyuncusu (d. 1924)
• 2019 - Marlen Hutsiyev, Gürcistan doğumlu Rus film yönetmeni ve senarist (d. 1925)
• 2019 - Ümit Yesin, Türk oyuncu (d. 1954)
• 2020 - Innocenzo Donina, eski İtalyan futbolcudur (d. 1950)
• 2020 - Hamid Kahram, İranlı siyasetçi ve veteriner (d. 1958)
• 2020 - Hans Knudsen, Danimarkalı sprint kanocu (d. 1944)
• 2020 - Aurlus Mabélé, Kongolu şarkıcı ve besteci (d. 1953)
• 2020 - Antonio Michele Stanca, İtalyan genetikçi (d. 1942)
• 2021 - Jordi Cornet, İspanyol siyasetçi ve iş insanı (d. 1965)
• 2021 - Cristian Cuturrufo, Şilili caz trompetçisi (d. 1972)
• 2021 - Irmão Lázaro, Brezilyalı gospel şarkıcısı ve siyasetçi (d. 1966)
• 2022 - Lyell Cresswell, Yeni Zelandalı besteci (d. 1944)
• 2022 - Joel Hasse Ferreira, Portekizli siyasetçi (d. 1944)
• 2022 - Alan Hopwood, Avustralyalı aktör, yapımcı, senarist, yayıncı, oyun yazarı ve eğitimci (d. 1934)
• 2022 - Marian Zembala, Polonyalı bir kalp cerrahı, tıp profesörü (d. 1950)
• 2023 - Walter Gassire, Uruguaylı futbolcudur (d. 1946)
• 2023 - Marisol Malaret Contreras, Porto Rikolu manken (d. 1949)
• 2023 - Petar Nadoveza, Eski Hırvat profesyonel futbolcu ve teknik adam (d. 1942)
• 2023 - Pohiva Tuʻiʻonetoa, Tongalı siyasetçi (d. 1951)
• 2024 - Ersen Martin, Türk futbolcu (d. 1979)

Wikimedia Commons'ta 19_Mart ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.