İçeriğe atla

1995 Azerbaycan darbe girişimi

1995 Azerbaycan darbe girişimi
Tarih13-17 Mart 1995
Bölge
Azerbaycan geneli
Sonuç Başarısız
Taraflar

Özel Amaçlı Polis Birimi
Destek:

Azerbaycan Azerbaycan Cumhurbaşkanı
Azerbaycan Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri
Destek:
Türkiye Türkiye
Komutanlar ve liderler
Rövşen Cevadov (ölü)
Mahir Cavadov

Azerbaycan Haydar Aliyev
Azerbaycan Sefer Abiyev
Azerbaycan Ramil Usubov

Türkiye Süleyman Demirel[3]
Kayıplar

11 Güvenlik Teşkilatı mensubu öldürüldü

710 kişi tutuklandı[4]		 22 asker
7 sivil
1 polis
Cuntacıların püskürtülmesi sırasında 22 asker, 7 sivil, 1 polis ölmüş, 8 cuntacı öldürüldü. 105 kişi yaralandı. Çatışmalar sırasında Ruşen Cevadov öldürüldü.

1995 Azerbaycan Darbe Girişimi 13-17 Mart tarihleri arasında Özel Amaçlı Polis Birimi Komutanı Albay Rövşen Cevadov yönetiminde ordu içindeki bir grup Azerbaycan askeri tarafından yapılan darbe girişimidir. Amaç Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'den ülke hakimiyetini almak ve önceki Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey'i iktidara getirmektir. Ancak Türkiye Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel darbe girişiminden önce Türkiye'de darbeyi destekleyen unsurları haberdar etmek için Aliyev'i telefonla arayarak bilgilendirmiştir.[5] 17 Mart 1995 tarihinde Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri cuntacıların askeri kampını kuşatmış, çıkan çatışmada Cevadov ölü olarak ele geçirilmiştir.

Arka plan

1996 Susurluk kazasından sonra Türkiye'de ortaya çıkan bilgilere göre Türkiye'deki bazı unsurların darbeyi desteklediği ortaya çıkmıştır. Millî İstihbarat Teşkilatı'nın Susurluk kazası raporuna göre Haydar Aliyev'e yönelik darbeyi, Tansu Çiller'in onayı ile dönemin Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Toplulukları ile Koordinasyondan Sorumlu Devlet Bakanı Ayvaz Gökdemir, Emniyet Genel Müdürü Mehmet Ağar, İbrahim Şahin ve Korkut Eken planlamış ancak MİT'in olayı Süleyman Demirel'e bildirmesi[6] ve cumhurbaşkanının da Aliyev'i haberdar etmesi ile darbe girişimi başarısızlığa uğramıştır. Dönemin Türkiye Hükûmeti iddiaları reddetti.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Murinson, Alexander (2009). Turkey's Entente with Israel and Azerbaijan: State Identity and Security in the Middle East and Caucasus. Routledge. s. 126. ISBN 978-0-415-77892-3. The attempted coup of April–May 1995 against Heydar Aliyev engineered by a coalition of Turkish ultra-nationalists, members of Boz Kurtlar organization, and Azerbaijani opposition leaders... 
  2. ^ de Waal, Thomas (2003). Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War. New York: New York University Press. ss. 251-2. ISBN 978-0-8147-1945-9. 
  3. ^ Aydın Hasan (19 Şubat 1998). "İşte Bakü Darbesi". Milliyet. 5 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2016. 
  4. ^ "Report on fact-finding mission til Azerbaijan" (PDF) (İngilizce). 1 Şubat 2002. 28 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 
  5. ^ "Azerbaycan Darbe Girişiminde Ülkücü Mafya-Çiller Parmağı". 21 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2016. 
  6. ^ Ertuğrul Özkök (1 Mart 2002). "Bir darbe girişiminin perde arkası". Hürriyet. 

Bibliyografya

  • de Waal, Thomas (2003). Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War. New York: New York University Press. ISBN 978-0-8147-1945-9. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Haydar Aliyev</span> 3. Azerbaycan cumhurbaşkanı

Haydar Alirıza oğlu Aliyev Azerbaycanlı siyasetçi, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin üçüncü cumhurbaşkanı, Nahçıvan Yüksek Meclisi'nin 3. Başkanı. Aynı zamanda Azerbaycan'ın görevdeki cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in babasıdır. Azerbaycan'ın "ümummilli lider" ve "ulu önder" unvanlarını taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hocalı Katliamı</span> Ermeni güçlerinin Hocalıda yaşayan sivillere karşı işlediği soykırım

Hocalı Katliamı, Karabağ Savaşı sırasında 26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında yaşanan ve Azeri sivillerin Ermenistan'a bağlı kuvvetler tarafından toplu şekilde öldürülmesi olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Dağlık Karabağ Savaşı</span> 1988-1994 yılları arasında Karabağ bölgesinde Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanmış askeri bir çatışma

Birinci Dağlık Karabağ Savaşı, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlanmasını isteyen Ermeniler ile bunu kabul etmeyen Azeriler arasında başlayan ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Azerbaycan ile Ermenistan arasında çatışmaya dönüşen Şubat 1988-Mayıs 1994 tarihleri arasında süren savaştır. Savaş öncesinde ve etnik çatışmaların sıcak savaşa dönüşmesi sonrasında Sumqayıt Pogromu, Kirovabad Pogromu, Bakü Pogromu gibi pogromlar, Hocalı Katliamı, Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı ve Maragha Katliamı gibi katliamlar yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rövşen Cevadov</span> Azerbaycanlı subay

Rövşen Cevadov, Azeri siyasetçi, asker. Karabağ Savaşı'nda Azerbaycan'ın Özel Amaçlı Polis Birimi'nin (OMON) komutanlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ Özerk Oblastı</span>

Dağlık Karabağ Özerk Oblastı, 1923'te Sovyetler Birliği'nin Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti içinde kurduğu özerk oblasttı. Başkenti Stepanakert şehriydi. Oblastın lideri, Azerbaycan Komünist Partisi Dağlık Karabağ Özerk Bölgesi Komitesinin Birinci Sekreteriydi. Nüfusun çoğunluğunu etnik Ermeniler oluşturuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Vasıf Talıbov</span> Azerbaycanlı siyasetçi

Vasıf Talıbov, Azerbaycanlı siyasetçi. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Meclisi Başkanı ve milletvekili.

Maraga Operasyonu, Maraga Katliamı ya da Maraghar Katliamı, Karabağ Savaşı sırasında 10 Nisan 1992 tarihinde Terter rayonu'nun Maragha köyünde Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri askerî birliklerinin Ermeni sivilleri öldürdüğü olay.

<span class="mw-page-title-main">Şuşa Muharebesi (1992)</span>

Şuşa Muharebesi, Şuşa'nın İşgali veya Şuşa'nın Alınışı, Karabağ Savaşı'nda Ermenistan'ın ilk kayda değer büyük zaferidir. Ayrıca Dağlık Karabağ Savunma Ordusu'nun ilk muharebesidir.

<span class="mw-page-title-main">Koltso Harekâtı (1991)</span>

Koltso Harekâtı, 30 Nisan-15 Mayıs 1991'de Sovyetler Birliği MVD ve Savunma Bakanlığı, Azerbaycan SSC'nin Şaumyan ilinde "Кoльцo" kod adı altında MVD birlikleri ve OMON ekiplerini kullanıp ve resmî olarak bir "pasaport kontrol işlemi" gerekçesini göstererek, Dağlık Karabağ'daki yasa dışı Ermeni milis müfrezelerini silahsızlandırmayı amaçlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Seyran Ohanyan</span> Ermeni siyasetçi

Seyran Muşegi Ohanyan, Ermeni asker ve siyasetçi. 14 Nisan 2008 tarihinden 3 Ekim 2016 tarihine kadar kadar Ermenistan Savunma Bakanı olarak görev yaptı. Birinci ve İkinci Karabağ savaşlarına katılmıştır. 2000-2007 yılları arasında sözde Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin Savunma Bakanı olarak görev yaptı.

Rüzgar Birliği veya Rüzgar Grubu, Türk milliyetçilerinden oluşan gönüllü bir piyade taburuydu. Milliyetçi Hareket Partisi ve Ülkü Ocakları'nın kurucusu Alparslan Türkeş tarafından 1992 yılında kurulan birliğin amacı, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra bağımsızlığını kazanan tüm Türk ülkelerinde Turancılık fikrini yaymaktı.

<span class="mw-page-title-main">Kara Ocak</span> Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen katliam

Kara Ocak, Kara Cumartesi veya 20 Ocak faciası, 1990 Ocağı’nda 19'unu 20'sine bağlayan gece Sovyet Ordusu'nun Azerbaycan SSC'nin başkenti Bakü'ye girmesiyle gerçekleştirilen katliamdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan başbakanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Azerbaycan Başbakanı, Azerbaycan Cumhurbaşkanı'ndan sonra ülkenin en yüksek 3. siyasi makamıdır. Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Mevcut başbakan 8 Ekim 2019 tarihinden beri Ali Esedov'dur.

Tatul Krpeyan, Karabağ Savaşı'nın yaşandığı yerlerden olan Hanlar Rayonu'ndaki Ermeni milislerinin komutanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mircafer Bağırov</span> Azeri Sovyet siyasetçi

Mircafer Bağırov, Josef Stalin yönetiminde bulunan Sovyetler Birliği'nde 1932 ile 1953 yılları arası Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Komünist lideri.

<span class="mw-page-title-main">Mihriban Aliyeva</span> Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı

Mihriban Arif kızı Aliyeva, 21 Şubat 2017 itibarıyla Azerbaycan Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı yardımcısı ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in eşi. Yeni Azerbaycan Partisi Genel Başkan Yardımcısı. Mihriban Aliyeva aynı zamanda Haydar Aliyev vakfının başkanı ve UNESCO iyi niyet elçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Hikmet Nezerli</span>

Hikmet Nezerli, Hocalı katliamında ölen Azerbaycan askeri. Azerbaycan'ın Millî Kahramanı ünvanına sahiptir.

Karadağlı Katliamı ya da Karadağlı'nın İşgali, Karabağ Savaşı sırasında Ermeni birlikleri Hocavend Rayonu'nun Karadağlı köyünü ele geçirince yaşandı. 20 ila 90 sivil öldürüldü ve birçoğu tutuklandı.

<span class="mw-page-title-main">1905-1906 Ermeni-Tatar katliamları</span>

Ermeni – Tatar katliamları, 1905-1906'da Rus Kafkasyası'nın tamamında Ermeniler ve Azerbaycan halklarını ve daha sonra gelen halklar arasındaki kanlı etnik çatışmaları ifade etmektedir.

Aşağıda 1992 ve 2010 yılları arasında düzenlenen Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Zirveleri listelenmiştir. Bu zirveleri 2011-2021 yılları arasında Türk Keneşi zirveleri ve 2022 yılından itibaren Türk Devletleri Teşkilatı zirveleri takip etmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.