İçeriğe atla

1991 Ukrayna bağımsızlık referandumu

1991 Ukrayna bağımsızlık referandumu
1 Aralık 1991
Ukrayna Bağımsızlık Bildirgesi Yasasını destekliyor musunuz?
Sonuçlar
Seçim
Oy %
Evet28,804,071%&0000000000092258.64000092.258,64
Hayır2,417,554 %&0000000000007743.3600007.743,36
Geçerli oy 31,221 %&0000000000000000.1000000,10
Geçersiz veya boş oy 067 %&-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.0000000,00
Toplam oy31,891,742%100,00
Kayıtlı seçmen/katılım37,885,555 %&0000000000000084.18000084,18
bölge göre sonuçlar

1991 Ukrayna bağımsızlık referandumu, 1 Aralık 1991'de Ukrayna Bağımsızlık Bildirgesi için bir düzenlendi.[1] 24 Ağustos 1991'de Ukrayna Yüksek Şurası bağımsızlık ilanını onayladı. Seçmenlerin yüde 92.3'ü bağımsızlık ilanını kabul etme yönünde oy kullandı. Referandumda seçmenlere, "Ukrayna Bağımsızlık Bildirgesi"ni destekliyor musunuz?[2] sorusu soruldu. Sorunun ilk bölümünde bildirinin metni vardı. Ayrıca, 24 Ağustos 1991'de Ukrayna Parlamentosu Bağımsızlık Yasası'nı onaylamak için bir referandum düzenlenilmişti.[3]

Ukraynalılar bağımsızlığa güçlü bir şekilde destek verdi. Kayıtlı seçmenlerin %84.18'i referanduma katıldı ve bunlardan %92.3'ü "Evet" oyu vermişti.[2]

Eş zamanlı olarak, cumhurbaşkanlığı seçimleri de gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanlığı seçiminin kampanya süreci boyunca altı aday da Ukrayna genelinde Sovyetler Birliği'nden bağımsızlık ve referandumda "Evet" oyu lehine kampanya yaptı. Parlamento başkanı ve fiili devlet başkanı olan Leonid Kravçuk, seçim sonuçlarına göre Ukrayna'nın ilk Cumhurbaşkanı olarak seçildi.[4]

Ukrayna, 2 Aralık 1991'de dünya çapında bağımsız bir devlet olarak tanındı.[5][6][7] Ayrıca, Ukrayna, Rus SFSC Başkanı Boris Yeltsin tarafından tanındı.[8][9][10][11] Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov, referandumdan hemen sonra Kravçuk'a gönderdiği tebrik telgrafında yakın Ukrayna'da "egemen devletler birliği oluşumunda işbirliği ve anlayış" umutlarını dile getirdi.[12]

Ukrayna, hem ekonomik hem de politik olarak Sovyetler Birliği'nin Rusya'dan sonra en güçlü ikinci cumhuriyetiydi. Referandum, Gorbaçov'un SSCB'yi bir arada tutma yönünde olan adımlarını bitirdi. Aralık 1991'de, RSFSR ve Kazak SSR dışında tüm eski Sovyet cumhuriyetleri Birlikten resmen ayrıldı. Seçilmesinden bir hafta sonra Kravçuk, Yeltsin ve Belarus lideri Stanislav Şuşkeviç ile bir araya gelerek Belavejça Anlaşmaları'nı imzaladı. Bu anlaşmalar, Sovyetler Birliği'nin hukuki olarak yok olduğunu ilan etti.[13] 26 Aralık'ta SSCB resmi olarak dağıldı.[14]

Seçim sonuçları

Üzerinde Bağımsızlık Bildirgesi metninin yazılı olduğu referandumda kullanılan oy pusulası .

Ukrayna medyası kitlesel olarak bağımsızlık idealine yönelmişti.

Anketler, Eylül 1991'deki "Evet" kampanyasına %63 destek olduğunu gösterdi; bu oran Ekim 1991'in ilk haftasında %77'ye, Kasım 1991 ortasında ise %88'e yükseldi

Ukrayna'da yaşayan Rus kökenli insanların yaklaşık yüzde 55'i bağımsızlık yönünde oy kullandı.

Seçenek Oy sayısı %
Evet 28.804.071 92.26
Hayır 2.417.554 7.74
Toplam31.221.625100.00
Geçerli oylar 31.221.625 97.90
Geçersiz/boş oylar 670.117 2.10
Toplam oy sayısı31.891.742100.00
Kayıtlı seçmen/katılım 37.885.555 84.18
Kaynak: Nohlen & Stöver

Bölgeye göre seçim sonuçları

Bağımsızlık Yasası, Ukrayna'nın 27 idari bölgesinin her birinde çoğunluğun desteğini aldı: 24 oblast, 1 özerk cumhuriyet ve 2 özel belediye.

Güney ve Doğu Ukrayna'da seçmen katılımı en düşüktü. Harkiv, Luhansk, Donetsk ve Odessa oblastları ile Kırım ve Sivastopol, "evet" oylarının en düşük yüzdeliklere sahip olduğu altı bölgelerdi; tüm bu bölgelerde kayıtlı seçmenlerin çoğunluğu (Kırım ve Sivastopol hariç) oylarını "evet" yönünde kullandı.[4]

Ukrayna Oblastı başına kullanılmayan oy sayısı dağılım haritası
İdari bölümBağımsızlık için yüzde oy
Kullanılan oyların sayısı Toplam seçmenlere oranı
Kırım ÖSSC54.19 37
Çerkassi Oblastı96.03 87
Çernihiv Oblastı93.74 85
Çernivtsi Oblastı92.78 81
Dnipropetrovsk Oblastı90.36 74
Donetsk Oblastı83.90 64
Ivano-Frankivsk Oblastı98.42 94
Harkiv Oblastı86.33 65
Herson Oblastı90.13 75
Khmelnitskyi Oblastı96.30 90
Kiev Oblastı95.52 84
Kirovohrad Oblastı93.88 83
Luhansk Oblastı83.86 68
Lviv Oblastı97.46 93
Mykolayiv Oblastı89.45 75
Odesa Oblastı85.38 64
Poltava Oblastı94.93 87
Rivne Oblastı95.96 89
Sumi Oblastı92.61 82
Ternopil Oblastı98.67 96
Vinnitsa Oblastı95.43 87
Volyn Oblastı96.32 90
Zakarpattia Oblastı92.59 77
Zaporojye Oblastı90.66 73
Jitomir Oblastı95.06 86
Kiev Şehri92.87 75
Sivastopol Şehri57.07 36 [15]
Ulusal Toplam90.32 76 [16]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Dieter Nohlen & Philip Stöver (2010) Elections in Europe: A data handbook, page 1976 9783832956097
  2. ^ a b Nohlen & Stöver, p1985
  3. ^ Historic vote for independence 23 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Ukrainian Weekly (1 September 1991)
  4. ^ a b Independence – over 90% vote yes in referendum; Kravchuk elected president of Ukraine 19 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Ukrainian Weekly (8 December 1991)
  5. ^ Ukraine and Russia: The Post-Soviet Transition by Roman Solchanyk, Rowman & Littlefield Publishers, 2000, 0742510182 (page 100)
  6. ^ Canadian Yearbook of International Law, Vol 30, 1992, University of British Columbia Press, 1993, 9780774804387 (page 371)
  7. ^ Russia, Ukraine, and the Breakup of the Soviet Union 20 Ağustos 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Roman Szporluk, Hoover Institution Press, 2000, 0817995420 (page 355
  8. ^ Russia's Revolution from Above, 1985–2000: Reform, Transition, and Revolution in the Fall of the Soviet Communist Regime 20 Ağustos 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Gordon M. Hahn, Transaction Publishers, 2001, 0765800497 (page 482)
  9. ^ A Guide to the United States' History of Recognition, Diplomatic, and Consular Relations, by Country, since 1776: Ukraine 4 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Office of the Historian
  10. ^ The Limited Partnership: Building a Russian-US Security Community 20 Ağustos 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by James E. Goodby and Benoit Morel, Oxford University Press, 1993, 0198291612 (page 48)
  11. ^ Ukrainian Independence, Worldwide News Ukraine
  12. ^ NEWSBRIEFS FROM UKRAINE 16 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Ukrainian Weekly (8 December 1991)
  13. ^ Historical Dictionary of the Russian Federation by Robert A. Saunders & Vlad Strukov, Scarecrow Press, 2010, 0810854759 (page 75)
  14. ^ Turning Points – Actual and Alternate Histories: The Reagan Era from the Iran Crisis to Kosovo by Rodney P. Carlisle and J. Geoffrey Golson, ABC-CLIO, 2007, 1851098852 (page 111)
  15. ^ Russians in the Former Soviet Republics 13 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Pål Kolstø, Indiana University Press, 1995, 978-0-253-32917-2 (page 191)
    Ukraine and Russia:Representations of the Past 13 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Serhii Plokhy, University of Toronto Press, 2008, 978-0-8020-9327-1 (page 184)
  16. ^ Post-Communist Ukraine 16 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Bohdan Harasymiw, Canadian Institute of Ukrainian Studies, 2002, 1895571448

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ukraynaca</span> Ukraynanın resmi dili

Ukraynaca, Doğu Slav dillerine ait bir dil. Ukrayna'nın resmî dilidir. Türkçede bu dilin adı için Ukrain/Ukrayn millet adından hareketle Ukraince veya Ukraynca kullanımı da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Turuncu Devrim</span>

Turuncu Devrim, Ukrayna'daki 21 Kasım 2004 cumhurbaşkanlığı seçimleri döneminde, Kasım 2004'ten Ocak 2005'e kadar yaşanan politik olaylara verilen genel addır. Turuncu denilmesinin sebebi başkan adaylarından olan ve seçimlere hile karıştığını iddia eden Viktor Yuşçenko'nun seçim kampanyası dönemince bu rengi kullanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Kırım'ı ilhakı</span>

Kırım'ın ilhakı, Ukrayna'ya bağlı bir yarımada olan Kırım'ın, 18 Mart 2014'te Rusya tarafından ilhak edilmesi olayıdır. O tarihten beri yarımadada Kırım Cumhuriyeti ve Sivastopol federal şehri olmak üzere iki federal birim bulunmaktadır. Bu federal birimler 2016'ya kadar Kırım Federal Bölgesi'ni oluştururken günümüzde Güney Federal Bölgesi'nin parçasıdır. 2014 Doğu Ukrayna protestolarının bir sonucu olan ilhaktan önce, 2014 Ukrayna devriminin sonrasında Rusya'nın Kırım'a askerî müdahalesi gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">2014 Ukrayna'daki Rusya yanlısı protestolar</span>

2014 Ukrayna'daki Rusya yanlısı protestolar veya Rus baharı, Şubat 2014 tarihinde Yevromaydan hareketi ile 2014 Ukrayna Devrimi'nin ardından Ukrayna'nın doğu ve güney bölgelerindeki büyük şehirlerde Rus yanlısı ve hükûmet karşıtı gruplar tarafından düzenlenen protesto gösterileridir. İlk aşamada Kırım bölgedeki kriz sonrasında askeri müdahale ve uluslararası eleştirilere neden olan bir referandum sonucunda Rusya tarafından ilhak edildi. Donetsk ve Luhansk oblastlarında protestolar silahlı bir ayrılıkçı isyana dönüşmüş olup Ukrayna hükûmetinin isyancılara karşı müdahalesi Donbass Savaşı'na neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı'nda bağımsızlık yanlısı hareketler</span>

Rus İç Savaşı'nda bağımsızlık yanlısı hareketler, Ekim Devrimi'nin ardından başlayan Rus İç Savaşı yıllarında eski Rus İmparatorluğu topraklarında Bolşevik olmayan ulus devlet tarzında şeklinde isteyen gruplardır. Ayrılıkçı görüşlere sahip bu grupların birçoğu İtilaf Devletleri tarafından askeri ve politik olarak desteklenmişlerdir. Bununla birlikte Beyaz Ordu'da İtilaf Devletlerini destekleyen bazı gruplar da bu hareketlere destek vermişlerdir, fakat sayısı sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Halk Cumhuriyeti</span>

Ukrayna Halk Cumhuriyeti veya Ukrayna Ulusal Cumhuriyeti, günümüzdeki Ukrayna'nın atası olarak kabul edilen, Haziran 1917'de Rusya Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak ilan edilen, ardından 25 Ocak 1918'de bağımsızlığını ilan eden devlet. 1921'de Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüşmüş ve Sovyetler Birliği'nin kurucu üyesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Ortodoks Kilisesi (Moskova Patrikhanesi)</span>

Ukrayna Ortodoks Kilisesi Rus Ortodoks Kilisesi'nin Ukrayna'daki özerk bir kilisesidir. Şu anki ROK Statüsü kilisenin statüsünü "geniş özerklik haklarına sahip kendi kendini yöneten bir kilise" olarak tanımlıyor. Resmen böyle bir statü, Rus Ortodoks Kilisesi dışında tanınmıyor.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna milliyetçiliği</span>

Ukrayna milliyetçiliği, Ukraynalıları tek bir ulus devlet çatısı altında toplamayı amaçlayan bir ideolojidir. Halihazırdaki Ukrayna devletinin çok köklü bir geçmişi olmasa da kimi tarihçiler Kiev Knezliği'ni Ukrayna'nın ilk nüvesi kabul eder. Ukrayna milliyetçiliğinin kökeni ise Bohdan Hmelnitski önderliğinde Polonya-Litvanya Birliği'ne karşı gerçekleşen isyana dayanmaktadır.

Ukrayna karşıtlığı, Ukrayna'ya, Ukraynalılara ve Ukraynacaya karşı olumsuz tutum içinde olmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'daki Yahudilerin tarihi</span>

Ukrayna'daki Yahudilerin tarihi bin yıldan fazladır. Yahudi toplulukları, Kiev Rusları zamanından beri Ukrayna topraklarında var olmuş ve Hasidik gibi en farklı modern Yahudi teolojik ve kültürel geleneklerinin çoğunu geliştirmiştir. Dünya Yahudi Kongresi'ne göre, Ukrayna'daki Yahudi cemaati, Avrupa'nın üçüncü en büyük ve dünyanın beşinci en büyük Yahudi cemaatini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Rusya-Ukrayna ilişkileri, Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki ilişkileri ifade etmektedir. Şu anda iki ülke, Rusya'nın Kırım'ı Ukrayna'dan ilhak etmesinden sonra 2014 yılında başlayan Rus-Ukrayna Savaşı'nı sürdürüyor. Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki modern ikili ilişki, resmi olarak I. Dünya Savaşı sırasında eski Rusya İmparatorluğu'nun siyasi reform sürecinden geçmesiyle başladı. 1920'de, Ukrayna'nın Rus ve Polonya Kızıl Ordusu tarafından işgali ile iki ülke arasındaki ikili ilişkiler değişti. 1990'larda, hem Sovyet Rusya'nın hem de Sovyet Ukrayna'nın resmi olarak kurucu cumhuriyetleri olduğu Sovyetler Birliği'nin dağılmasının hemen ardından ikili ilişkiler yeniden canlandı. Savaş Devam Etmektedir Şu Anda Savaşta Hareketlilik Yoktur

Kırım statüsü referandumu, Kırım Özerk Cumhuriyeti yasama organı ve Sivastopol yerel hükûmeti tarafından 16 Mart 2014'te Kırım'ın siyasi statüsüne ilişkin tartışmalı bir oylamaydı. Referandumda yerel sakinlere Rusya'ya federal bir yapı olarak katılmak isteyip istemedikleri veya 1992 Kırım anayasasının restore edilmesini ve Kırım'ın Ukrayna'nın bir parçası olarak kalmasını isteyip istemedikleri soruldu. Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin resmi sonucu, yüzde 83 seçmen katılımıyla bölgenin Rusya'ya bağlanması için %97 oy verildi ve Sivastopol yerel yönetimi için de %89'luk bir seçmen katılımıyla bölgenin Rusya'ya bağlanması için %97 oranında oy verildi.

<span class="mw-page-title-main">Belarus milliyetçiliği</span>

Belarus milliyetçiliği, Belarus milliyetçiliğinin şeklidir. Belarus Halk Cumhuriyeti, 1918'de kurulmuş ve Polonya-Sovyet Savaşı'nda Polonya ve Bolşevik güçler tarafından ele geçirilen toprakları ile 1919'da bağımsızlığını kaybetmiştir ve 20. yüzyılın sonlarına doğru bağımsız Belarus Cumhuriyeti ilan edilmiştir. Bugün, BPF Partisi, Muhafazakar Hristiyan Parti, Genç Cephe ve Sağ İttifak dahil olmak üzere Belarus milliyetçiliğinin ideolojik temeline sahip bir dizi kuruluş var, ancak 2000'lerden beri milliyetçilerin Aleksander Lukaşenko hükûmetine karşı çıktığı Belarus milliyetçiliği, şu anda var olan birkaç milliyetçi örgütle birlikte gerilemiştir. Lukaşenko cumhurbaşkanı olduğu dönemde anti-milliyetçi olarak tanımlandı. Bir zamanların önde gelen milliyetçi siyasetçisi Zianon Paźniak, 1990'larda muhalefetin yenilgisinin nedenlerinden biri olarak suçlandığı siyasetiyle otoriter ve radikal olarak tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Rus karşıtlığı</span>

Rus karşıtlığı veya Rus düşmanlığı, Rusya'ya, Ruslara ve onların kültürlerine karşı ön yargı, korku veya nefreti tanımlar. Rusofili, tersine, Rusya'ya ve Ruslara yönelik olumlu duyguları ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti Anayasası</span>

Kırım Özerk Cumhuriyeti Anayasası Ukrayna'nın bir parçası olan Kırım yarımadasında özerk bir bölge olan Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin temel yasasıdır. Anayasa, cumhuriyetin Ukrayna içindeki statüsünü ve otoritesini belirler. Kırım'a bir bütçe hazırlama ve kendi bölgesini yönetme hakkı verdi. Anayasa, 2014 Kırım krizi sırasında tartışmalı bir referandumla yürürlükten kaldırılmış, ardından yarımadanın ilhakından sonra Rusya'nın federal bölgesi olarak Kırım Cumhuriyeti kurulmuştur. Ukrayna hükûmeti, Kırım'ın Rusya tarafından ilhakını tanımayı reddetti ve anayasanın hala aktif olduğunu kabul ediyor.

<span class="mw-page-title-main">2021-2022 Rusya-Ukrayna krizi</span>

2021-2022 Rus-Ukrayna krizi, Rusya ve Ukrayna arasında 2021 ve 2022 arasında gerçekleşmiş siyasi gerginliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Ukrayna ilişkileri</span>

Belarus-Ukrayna ilişkileri, Belarus ve Ukrayna arasındaki dış ilişkilerdir. Her iki ülke de Bakü Girişimi ve Orta Avrupa Girişimi'nin tam üyesidir. 2021'in son günlerinde, Ukrayna ve Rusya arasındaki ilişki hızla bozulmaya başladı ve Şubat 2022'nin sonlarında tam ölçekli bir istila ile sonuçlandı. Belarus; topraklarında Rus birliklerinin ve teçhizatının konuşlandırılmasına, topraklarının Kuzey Ukrayna'ya yönelik saldırılar için bir sıçrama tahtası olarak kullanılmasına izin verdi ancak Ukrayna'da Belarus birliklerinin varlığını reddetti.

<span class="mw-page-title-main">Donetsk Halk Cumhuriyeti-Rusya ilişkileri</span>

Donetsk Halk Cumhuriyeti - Rusya ilişkisi, coğrafi ve tarihsel ortaklıkları bulunan Donetsk Halk Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu'nun uluslararası ikili ilişkileri ve politikaları ifade eder. Bu iki devlet arasındaki ilişkilerin başlaması 1918'de Donetsk Cumhuriyeti'nin bağımsızlığına kadar uzanmaktadır. 2014 yılında Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin bağımsızlık ilanı Rusya Federasyonu tarafından hemen tanınmamış ve iki taraf 2022 yılına kadar resmi olarak diplomatik ilişki kurmamıştır.

Ukrayna'nın Donbas bölgesini oluşturan parçaları olan Donetsk ve Luhansk oblastlarının statüsüne ilişkin referandumların 11 Mayıs 2014'te Rusya'nın desteklediği ayrılıkçı Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetleri'nin kontrolündeki birçok kasabada yapıldığı iddia edildi. Bu referandumlar, Rusya'nın Kırım'ı işgali ve 2014 Ukrayna Devrimi'nin ardından artan Rusya yanlısı protestolar bağlamında sözde "cumhuriyetlerin" kurulmasını meşrulaştırmayı amaçlıyordu. Buna ek olarak, Donetsk ve Luhansk oblastlarının Ukrayna kontrolündeki bazı bölgelerinde Dnipropetrovsk Oblastı'na katılım konusunda bir karşı referandum düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">1991 Ukrayna başkanlık seçimi</span> Ukraynanın ilk devlet başkanını belirleyen seçimler

1991 Ukrayna başkanlık seçimi, 1 Aralık 1991'de, ülke tarihindeki ilk tek dereceli devlet başkanlığı seçimleri olarak düzenlendi. Ukrayna Yüksek Şurası Başkanı ve fiili olarak görevdeki başkan Leonid Kravçuk, bağımsız olarak katıldı ve oyların %61.6'sını alarak Ukrayna'nın ilk devlet başkanı olarak seçildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.