İçeriğe atla

1991 Kırım Egemenlik Referandumu

1991 Kırım Egemenlik Referandumu
NV Bagrov tarafından imzalanan Kırım Bölge Konseyi'nin 12 Kasım 1990 tarihli bir referandum düzenleme kararı

1991 Sovyetler Birliği referandumundan iki ay önce Ukrayna SSC'nin Kırım Oblastı'nda 20 Ocak 1991'de[1] egemenlik referandumu yapıldı. Seçmenlere, 1945'te lağvedilmiş olan Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetini yeniden kurmak isteyip istemedikleri soruldu. Bu öneri, seçmenlerin %94'ü tarafından onaylandı.

Arka planda

Oy pusulası.

Kırım ÖSSC ilk olarak 1921'de Sovyetler Birliği'ndeki Rus SFSC'nin bir parçası olarak kuruldu.[2] Kırım, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından işgal edilmişti ve 1944 yılında bölge SSCB tarafından geri alındığında, Kırım Tatarları, Ermeniler, Bulgarlar ve Rumlar, Alman işgalcilerle işbirliği yaptıkları iddiasıyla Orta Asya'ya sürgüne gönderilmişti.[3][4] Özerk SSC 1945'te dağıtıldı ve Kırım, Rusya SSC'nin bir oblastı oldu.[5] 5 Şubat 1954'te ise Ukrayna SSC'ne devredildi.[5] 1990'ların başında Sovyetler Birliği'nin dağılışı esnasında Ukrayna SSC bağımsızlığını ilan etti.

Sonuçlar

Seçim oylar %
Egemenlik Lehine 1.343.825 94.30
Egemenlik Alehine 81.254 5.70
Geçersiz/boş oylar 15.910 -
Toplam1.441.019100
Kayıtlı seçmenler/katılım 1.770.841 81.37
Kaynak: KIA Haberleri 24 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Sonrası

Referandumdan sonra Ukrayna SSC Yüksek Sovyeti, 12 Şubat 1991'de Kırım'ın Ukrayna SSC'nden bağımsız olarak özerk statüsünü geri getiren "Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin SSCB'nin bir parçası olduğuna dair yasayı kabul etti. Eylül 1991'de Kırım parlamentosu, bölgeyi Ukrayna'nın egemenliğinde bulunan bir toprak parçası ilan etti.[6] Ancak, parlamentonun bu kararı verme yetkisi yoktu, çünkü SSCB yasasına göre, buna benzer bir konu ancak referandumla çözülebilirdi.[7]

Kaynakça

  1. ^ Crimean Tatars: Reflections On “Autonomy” Day 1 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. UNPO
  2. ^ Sergei Lavrov defends Russia's position on Ukraine 14 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Euronews, 3 March 2014
  3. ^ "Sürgün: The Crimean Tatars' deportation and exile - Online Encyclopedia of Mass Violence". Massviolence.org. 10 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2014. 
  4. ^ To understand Crimea, take a look back at its complicated history 3 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Washington Post, 27 February 2014
  5. ^ a b Maria Drohobycky (1995) Crimea: Dynamics, Challenges and Prospects, Rowman & Littlefield, p40
  6. ^ "Chronology for Crimean Russians in Ukraine". Refworld. 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  7. ^ "On the procedure for resolving issues related to the withdrawal of a union republic from the USSR". Refworld. 21 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Rayon, Sovyetler Birliği'nden kalma bir yönetim birimidir:

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğinin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyeti

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) (Rusça: Росси́йская Сове́тская Федерати́вная Социалисти́ческая Респу́блика; Rossiyskaya Sovetskaya Federativnaya Sotsialistiçeskaya Respublika), Sovyetler Birliği'nin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Devlet

Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, 1917 Ekim Devrimi ile kurulan SSCB'yi oluşturan 15 birlik cumhuriyetinden biri. Kuzeyde ve doğuda Rusya SFSC, güneyde Azak Denizi ve Karadeniz, güneybatıda Moldova SSC ve Romanya, batıda Macaristan, Çekoslovakya ve Polonya, kuzeybatıda da Belarus SSC ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Kırım Yarımadasında Rusya SFSCsine bağlı kurulmuş özerk cumhuriyet

Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Kırım ÖSSC, Kırım Yarımadası'nda Rusya SFSC'ne bağlı olarak kurulan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir. Cumhuriyetin başkenti Akmescit (Simferopol). Resmi dilleri Kırım Tatarcası ve Rusçadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatar Sürgünü</span> Kırım Tatar soykırımı

Kırım Tatar Sürgünü veya Kırım Tatar Soykırımı, Sovyet hükûmeti tarafından yürütülen ve Josef Stalin adına hareket eden NKVD Başkanı Lavrenti Beriya tarafından organize edilen 18-20 Mayıs 1944'te en az 191.044 Kırım Tatarının etnik temizliği ve kültürel soykırımıdır. NKVD üç gün içinde çoğunlukla kadınları, çocukları, yaşlıları, hatta komünistleri ve Kızıl Ordu üyelerini, bin kilometre uzaklıktaki Özbek SSC'ye sınır dışı etmek için sığır trenlerini kullandı. Kırım Tatarları, Stalin'in Sovyetler Birliği'ndeki nüfus transferi politikası tarafından kapsanan birkaç etnik gruptan biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Kırım sorunu</span>

Kırım sorunu, Ukrayna ile Rusya arasında Kırım'ın statüsü konusunda bir anlaşmazlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna Savaşı</span> Rusya ve Ukrayna arasında Şubat 2014te başlayan uzun süreli çatışma

Rusya-Ukrayna Savaşı, bir yanda Rusya, Beyaz Rusya ve Rus yanlısı güçlerin, diğer yanda Ukrayna'nın dahil olduğu, sürmekte olan bir savaştır. Yevromaydan'ın ardından görevden alınan Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in Kırım'daki gerginlik nedeniyle Rusya'dan bölgeye asker göndermesini istemesinin ardından 2014 yılında başlayan ve Şubat 2022'de büyüyen askerî hareketliliktir. Bu savaşa Rusya'nın Kırım'ı ilhakı (2014), Donbass Savaşı (2014-günümüz), siber savaş ve siyasi gerilimler de dahildir. Rusya'nın bölgedeki jeopolitik çıkarlarını, vatandaşlarını ve konuşlandırılmış askerlerini koruduğunu iddia eden Devlet Başkanı Vladimir Putin, müdahale için parlamentodan onay almıştır. 21 Şubat 2022 de Rusya Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetlerini resmen tanıdığını açıkladı.24 Şubat 2022 tarihinde ise Rusya lideri Putin Ukrayna'yı istilaya başladıklarını televizyondan duyurdu. 2021'de diplomatik krizin ardından Ukrayna sınırlarına yakın bölgelere askeri yığınak yapan Rusya, 24 Şubat 2022'de geniş çaplı bir şekilde Ukrayna'yı işgal etmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti</span> Ukrayna yasalarına göre Kırım Anayasası tarafından yönetilen özerk bir cumhuriyet

Kırım Özerk Cumhuriyeti,, Ukrayna'nın özerk cumhuriyeti. Sovyetler Birliği döneminde varlık gösteren Kırım Oblastı ile aynı sınırlara sahiptir. Kırım Oblastı 1954'te Rusya SFSC'den Ukrayna SSC'ye geçti. 20 Ocak 1991'deki referandumdan sonra Ukrayna SSC içerisinde bir özerk cumhuriyet hâlini aldı. Sovyetler Birliği dağıldığında ve Ukrayna bağımsızlığını elde ettiğinde, Kırım yeni kurulan Ukrayna'nın parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Kırım'ı ilhakı</span>

Kırım'ın ilhakı, Ukrayna'ya bağlı bir yarımada olan Kırım'ın, 18 Mart 2014'te Rusya tarafından ilhak edilmesi olayıdır. O tarihten beri yarımadada Kırım Cumhuriyeti ve Sivastopol federal şehri olmak üzere iki federal birim bulunmaktadır. Bu federal birimler 2016'ya kadar Kırım Federal Bölgesi'ni oluştururken günümüzde Güney Federal Bölgesi'nin parçasıdır. 2014 Doğu Ukrayna protestolarının bir sonucu olan ilhaktan önce, 2014 Ukrayna devriminin sonrasında Rusya'nın Kırım'a askerî müdahalesi gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">1991 Sovyetler Birliği referandumu</span>

Sovyetler Birliği'nde 1991 Referandumu, 17 Mart 1991'de Sovyetler Birliği’nin korunması için yapılan referandum. Referandumda halka "eşit ve egemen cumhuriyetlerin yenilenmiş federasyonu olarak Sovyetler Birliği’nin korunmasını uygun görüyor musunuz?" sorusu yöneltilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı</span>

Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı, 10 Mart 1919'da Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin simgesi olarak kabul edilen bayrak. resmî bayrak ayrıntıları Sovyetler Birliği'nin 1991'de dağılmasından önce birçok kez değişti, ancak hepsi Ekim Devrimi'ni temsil eden kızıl bayrağı temel aldı. 21 Kasım 1949'da Ukrayna SSC Yüksek Sovyet Başkanlığı kararnamesine göre, alttaki mavi "halkın kudretini ve güzelliğini" ve Bohdan Khmelnytsky'nin mavi bayrağını simgelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması</span> Sovyetler Birliğinin kurulduğu 1922 tarihli belge

Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması, genellikle Sovyetler Birliği olarak bilinen Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) resmi olarak kurulduğu anlaşmadır. De jure birkaç Sovyet cumhuriyetinin birliğini yasalaştırdı ve yeni bir merkezileştirilmiş federal hükûmet kurdu burada anahtar işlevler Moskova'da merkezileştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Kırım</span> Karadenizdeki bir yarımada

Kırım, Doğu Avrupa'da, Karadeniz'in kuzey kıyısında yer alan ve Karadeniz ile Azak Denizi tarafından çevrelenen Ukrayna’da bulunan bir yarımada. Ukrayna'nın Herson Oblastı'nın güneyinde ve Rusya'nın Kuban bölgesinin batısında bulunmaktadır. Perekop Kıstağı ile Herson Oblastı'na bağlanmaktadır ve Kerç Boğazı ile Kuban'dan ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Cumhuriyeti</span> Rusyanın işgalindeki Ukrayna toprakları

Kırım Cumhuriyeti, Rusya'nın Kırım Yarımadası üzerinde bulunan bir federal birimi. Cumhuriyetin başkenti ve en büyük şehri olan Simferopol, Sivastopol federal şehrinden sonra Kırım'ın ikinci büyük şehridir. 2014 itibarıyla cumhuriyetin nüfusu 1.891.465'tir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Komünist Partisi Kırım Bölge Komitesi</span>

Ukrayna Komünist Partisi Kırım Bölge Komitesi, Ukrayna Komünist Partisinin 1954-1991 yılları arasında Kırım Oblastı'ndaki en yüksek yönetim pozisyonuydu. Komite 20 Kasım 1920'de kuruldu ve 26 Ağustos 1991'de kaldırıldı. Komite Birinci Sekreteri genellikle Ukrayna Komünist Partisi tarafından atanırdı.

Kırım statüsü referandumu, Kırım Özerk Cumhuriyeti yasama organı ve Sivastopol yerel hükûmeti tarafından 16 Mart 2014'te Kırım'ın siyasi statüsüne ilişkin tartışmalı bir oylamaydı. Referandumda yerel sakinlere Rusya'ya federal bir yapı olarak katılmak isteyip istemedikleri veya 1992 Kırım anayasasının restore edilmesini ve Kırım'ın Ukrayna'nın bir parçası olarak kalmasını isteyip istemedikleri soruldu. Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin resmi sonucu, yüzde 83 seçmen katılımıyla bölgenin Rusya'ya bağlanması için %97 oy verildi ve Sivastopol yerel yönetimi için de %89'luk bir seçmen katılımıyla bölgenin Rusya'ya bağlanması için %97 oranında oy verildi.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Devlet Konseyi</span>

Kırım Devlet Konseyi Kırım Cumhuriyeti parlamentosudur. Önceden 'Kırım Yüksek Konseyi' olarak adlandırılmıştı ancak Mart 2014'te Ukrayna parlamentosunun Kırım Yüksek Konseyi'nin feshedilmesi için yaptığı oylamadan sonra adını değiştirdi. Parlamento, Simferopol'ün merkezindeki Parlamento binasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti Anayasası</span>

Kırım Özerk Cumhuriyeti Anayasası Ukrayna'nın bir parçası olan Kırım yarımadasında özerk bir bölge olan Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin temel yasasıdır. Anayasa, cumhuriyetin Ukrayna içindeki statüsünü ve otoritesini belirler. Kırım'a bir bütçe hazırlama ve kendi bölgesini yönetme hakkı verdi. Anayasa, 2014 Kırım krizi sırasında tartışmalı bir referandumla yürürlükten kaldırılmış, ardından yarımadanın ilhakından sonra Rusya'nın federal bölgesi olarak Kırım Cumhuriyeti kurulmuştur. Ukrayna hükûmeti, Kırım'ın Rusya tarafından ilhakını tanımayı reddetti ve anayasanın hala aktif olduğunu kabul ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Konstantinov</span> Siyasetçi

Vladimir Andreyeviç Konstantinov Kırımlı Rus siyasetçi ve 17 Mart 2014 tarihinden beri Kırım Cumhuriyeti Devlet Konseyi başkanı olarak görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım'ın SSCB'ye devredilmesi</span>

Kırım'ın SSCB'ye devredilmesi, 1954 yılında Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti Başkanlığı'nın aldığı ve Kırım bölgesinin Rusya SFSR'den Ukrayna SSR'ye devredilmesini öngören idari bir tedbirdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.