İçeriğe atla

1980 İran cumhurbaşkanlığı seçimleri

1980 İran Cumhurbaşkanlığı Seçimleri
25 Ocak 19801981 →
Kayıtlı20,993,643[1]
Katılım67.42%[1]
 
Aday Abolhassan Banisadr Ahmad Madani
Parti BağımsızBağımsız
Aldığı oy 10,709,3302,224,554
Oran 75.6%15.71%
Seçilen Cumhurbaşkanı

Abolhassan Banisadr
Bağımsız

İran'ın ilk cumhurbaşkanlığı seçimleri, İran Devrimi'nden bir yıl sonra, İslam Devrimi Konseyi'nin iktidarda olduğu 15 Ocak 1980 tarihinde yapıldı. Abolhassan Banisadr oyların% 76'sı ile cumhurbaşkanı seçildi.

Adaylar

Cumhurbaşkanlığı yarışı için kayıtlı aday sayısı 124'tür, ancak bunların sadece 96'sının aday olmasına izin verilmiştir.[2] Oy pusulasında yalnızca 8 adayın adı yazıyordu ve geri kalanlar yazma adaydı, yani isimleri seçmenler tarafından pusulaya yazıldıklarında oy almış kabul ediliyorlardı.[3]

Oy pusulasında ismi olan adaylar

Parti adayları [3]
Bağımsız adaylar [3]
  • Abolhassan Banisadr
  • Sadeq Tabatabaei (Özgürlük Hareketi üyesi)
  • Sadegh Ghotbzadeh (Özgürlük Hareketi üyesi)
  • Mohammad Mokri (Ulusal Cephe Üyesi)
  • Abolhassan Banisadr
    Abolhassan Banisadr
  • Hassan Habibi
    Hassan Habibi
  • Dariush Forouhar
    Dariush Forouhar
  • Sadeq Tabatabaei
    Sadeq Tabatabaei
  • Kazem Sami
    Kazem Sami
  • Sadegh Ghotbzadeh
    Sadegh Ghotbzadeh

Seçimden çekilen adaylar

Adaylığı reddedilenler

Organizasyonlar ve destekledikleri adaylar

Organizasyon Aday
Muharip Din Adamları Derneği Abolhassan Banisadr[3]
Kum Seminer Öğretmenleri Derneği Hassan Habibi (Yerine Abolhassan Banisadr geldi)[3]
İslam Cumhuriyet PartisiHassan Habibi (Yerine Jalaleddin Farsi geldi)[3]
İran'ın Özgürlük Hareketi Yok[3]
İran Tudeh PartisiHassan Habibi[4]
İran Millet Partisi Dariush Forouhar[3]
İran Müslümanlarının Devrimci Hareketi Kazem Sami[3]
İran Halk MücahitleriYok (Önce Massoud Rajavi)[5]
İran Kürdistan Demokrat Partisi Yok (Önce Massoud Rajavi) [6]
Halkın Feda Çoğunluğu ve Azınlığı TeşkilatıYok (Önce Massoud Rajavi) [7]
Militan Müslümanların Hareketi Yok[4]
İran Sosyalist İşçi Partisi Babak Zahraei[4]
Fada'iyan-e İslamAbolhassan Banisadr[4]
İran İslam Öğretmenler Birliği Abolhassan Banisadr[4][4]

Seçim sonuçları

Abolhassan Banisadr cumhurbaşkanı seçildi.

Ülke çapında

1980 İran Cumhurbaşkanlığı Seçimleri
Parti Aday Oy Sayısı

%

Bağımsız Abolhassan Banisadr 10,709,330 75.6
Bağımsız Ahmad Madani 2,224,554 15.71
İslami Cumhuriyet PartisiHassan Habibi 674,859 3.35
Ulus Partisi Sadeq Tabatabaei 114,776 0.81
JAMA Kazem Sami 89,270 0.63
Bağımsız Sadegh Ghotbzadeh 48,547 0.34
Diğer 2,110 0.01
Geçerli Oy 13,994,814 98.93
Geçersiz 151,806 1.07
Toplam 14,146,620 100
Seçime Katılım 67.42

Kaynak: Nohlen vd.[8] ve İran Sosyal Bilimler Veri Portalı[2]

Tahran

# Aday Oylar [9]
1 Abolhassan Banisadr 1833197
2 Ahmad Madani 553557
3 Hassan Habibi90228
4 Sadeq Tabatabaei 28676
5 Kazem Sami 24676
6 Dariush Forouhar 22221
7 Sadegh Ghotbzadeh 12207
8 Mohammad Mokri 299
9 Mahmoud Seirafizadeh 169
Diğerleri<100

Kaynakça

  1. ^ a b "1980 Presidential Election". Iran Social Science Data Portal. Princeton University. 4 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2013. 
  2. ^ a b "1980 Presidential Election" 4 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Iran Social Science Data Portal. Princeton University.
  3. ^ a b c d e f g h i j k l "First Term of Presidential Elections; 25 January 1980"[اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری؛ 5 بهمن 1358] (Farsça). Islamic Revolution Document Center. 30110. Kaynağından 3 Mart 2014 tarihinde arşivlendi.
  4. ^ a b c d e f g h i j Fattah Gholami (25 Ocak 2015). "How the First Term of Presidential Elections Was Held"[اولین انتخابات ریاست جمهوری چگونه برگزار شد] (Farsça). Jaam-e Jam. 383451. Kaynağından 31 Ekim 2016 tarihinde arşivlendi.
  5. ^ Ervand Abrahamian (1989), Radical Islam: the Iranian Mojahedin, Society and culture in the modern Middle East, 3, I.B.Tauris, p. 198, ISBN 9781850430773
  6. ^ Entessar, Nader. "Kurdish Politics in Regional Context". In Kurdish Politics in the Middle East. Rowman & Littlefield, 2010. p. 44. 0739140396, 9780739140390
  7. ^ Social Origins of the Iranian Revolution 
  8. ^ Nohlen, Dieter; Grotz, Florian; Hartmann, Christof (2001). "Iran". Elections in Asia: A Data Handbook. I. Oxford University Press. p. 75. ISBN 0-19-924958-X.
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İran</span> Batı Asyada bir ülke

İran (Farsça:

<span class="mw-page-title-main">Ali Hamenei</span> 2. İran dinî lideri

Seyyid Ali Hüseyni Hamenei, İranlı din ve siyaset adamı, Şii merci-i taklid ve 1989'dan beri İran'ın ikinci yüce lideri. 1981-1989 yılları arasında İran'ın üçüncü cumhurbaşkanı olarak görev yapmıştır. Hamenei, Orta Doğu'da en uzun süre görev yapan devlet başkanı ve Şah Muhammed Rıza Pehlevi'den sonra geçen yüzyılın en uzun süre görev yapan ikinci İran lideri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Ahmedinejad</span> 6. İran cumhurbaşkanı

Mahmud Ahmedinejad, İran'ın altıncı cumhurbaşkanı. Ayrıca, ülkedeki muhafazakâr siyasi gruplardan oluşan bir koalisyon olan İslamî İran İnşaatçılar İttifakı'nın ana siyasi lideriydi ve 2003'ten 2005'e kadar Tahran belediye başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">İslamcılık</span> Politik bir akım

İslamcılık, modern devlet ve devletçiklerin anayasal, ekonomik ve yargısal olarak, bu kesimde canlanma ya da otantikliğe dönüş olarak algılanan İslami uygulamalarla yeniden kurulması gerektiğini öne süren siyasi ideolojidir. Bu akımlardaki hakim anlayış Emr-i bi'l ma'rûf ve nehy-i anil münker'in yerine getirilmesidir. Siyasal İslam'ın Seyyid Kutub ve Mevdudî gibi köktendinci öncüleri "Allah'ın sistemi" olarak gördükleri şeriata dayanmayan güç sahipleri olarak tanımladıkları tağuta isyanı tevhidin ön şartı olarak sundular.

Seçim, bir nüfusun kamu görevini yerine getirmesi için birey veya birden fazla birey seçtiği resmi bir grup karar alma sürecidir. Toplu bir iradenin birden fazla aday arasında tercihte bulunması. Tayin etme, atama işleminin zıddı. Milletvekili, herhangi bir meclis veya encümen üyelerinin, dernek yöneticilerinin vs. seçimi. Demokratik ülkelerde çeşitli seçim sistemleri, değişik usullerle uygulanmaktadır. Seçim, yasama, yürütme ve yargı organlarının üyelerinin seçiminde de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Müslüman Kardeşler</span> uluslararası Sünni İslamcı örgüt

Müslüman Kardeşler Cemiyeti ya da İhvânü'l-Müslimîn, Arap dünyasının en eski, en etkili ve en büyük İslamcı hareketi olmakla birlikte birçok Arap ülkesindeki en geniş siyasi muhalif örgütüdür. Mısır'da 1928 yılında İslam alimi ve okul öğretmeni olan Hasan el-Benna tarafından pan-İslamist, şeriatçı, dinî-siyasi amaçlarla çalışan toplumsal hareket olarak kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan tarihi</span> Azerbaycanın tarihi

Azerbaycan, Avrasya'nın Kafkasya bölgesinde bir ülke. Doğuda Hazar Denizi, kuzeyde Rusya'nın Dağıstan bölgesi, kuzeybatıda Gürcistan, güneybatıda Ermenistan ve Türkiye ve güneyde İran ile sınırlıdır. Azerbaycan Cumhuriyet'nin yaklaşık 10 milyona yaklaşan nüfusunu bir Türk etnik grubu olan Azerbaycanlılar ve çeşitli diğer etnik gruplar oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zehra Rahneverd</span>

Zehra Rahneverd, İranlı yazar, ressam, heykeltıraş ve siyasetbilimci. 1998'den 2006'ya kadar el-Zehra Üniversitesi rektörlüğünü yapmıştır ve böylece İran İslam Devrimi sonrası bir üniversitede rektör olan ilk kadın akademisyen olmuş; bunun dışında eski İran Başkanı Muhammed Hatemi'ye Başkanlığı döneminde Siyasi Danışmanlık görevinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">2009 İran cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

2009 İran cumhurbaşkanlığı seçimi 12 Haziran 2009 tarihinde. İran'da yapılan onuncu cumhurbaşkanlığı seçimidir. İran'da seçimle iş başına gelen en yüksek görevlerden biri olan cumhurbaşkanı, ülkenin silahlı kuvvetlerine ve dış politikasına karışamaz.

<span class="mw-page-title-main">2014 Suriye devlet başkanlığı seçimi</span> Suriyenin cumhurbaşkanını belirleyen seçim

Suriye'de 3 Haziran 2014 tarihinde devlet başkanlığı seçimleri yapıldı. Seçimlerin demokratik olmadığı konusunda akademik bir görüş birliği bulunmaktadır. Sonuç, geçerli oyların %90'ından fazlasını alan Beşşar Esad için ezici bir zafer oldu. Esad 16 Temmuz'da Şam'daki başkanlık sarayında üçüncü bir yedi yıllık dönem için yemin etti.

<span class="mw-page-title-main">1981 İran cumhurbaşkanlığı seçimleri</span> İranda 1981 yılında yapılan cumhurbaşkanlığı seçimi

Önceki cumhurbaşkanı Ebu'l-Hasan Beni Sadr'ın 21 Haziran'da parlamento tarafından azledilmesinin ve 22 Haziran'da dini lider Ruhullah Humeyni tarafından görevden alınmasının ardından, Temmuz 1981 İran cumhurbaşkanlığı seçimleri 24 Temmuz 1981 tarihinde düzenlendi. Seçim, önceki başbakan Muhammed Ali Recai'nin 14.573.803 oydan 13.001.761'ini (%89) kazanması ve cumhurbaşkanı seçilmesi ile sonuçlandı. Seçime katılım oranı % 65.29 idi.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Reisi</span> 8. İran cumhurbaşkanı

Seyyid İbrahim Reisülsedati yaygın olarak bilinen adıyla İbrahim Reisi, İranlı muhafazakâr politikacı, hukukçu ve İran'ın eski cumhurbaşkanıydı. İlkeci ve Müslüman bir hukukçu olarak 2021 seçimlerinden sonra cumhurbaşkanı olmuştu. 19 Mayıs 2024 tarihinde, Azerbaycan sınırındaki Culfa kasabasına yakın bir bölgede geçirdiği helikopter kazasında ölmüştür.

İran'da 30 ve 31 Mart 1979'da bir İslam Cumhuriyeti yaratma referandumu yapılmıştır. Referandumda hiçbir grup hayır oyu için kampanya yapmamıştır. Bazı grupların seçime itiraz etmesine ve referandumu boykot etmesine rağmen, resmi sonuçlara göre vatandaşların % 98,2'si tarafından evet oyu verilerek kabul edilmiştir. Bu referandumdan hemen önce devrime katılan İranlı gençleri onurlandırmak için oy verme yaşı 18'den 16'ya indirildi.

<span class="mw-page-title-main">2024 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span> ABDnin 47. başkanını belirleyecek seçim

2024 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri, 5 Kasım 2024'te yapılacak olan 60. Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimidir. Her eyaletteki ve Columbia Bölgesi'ndeki seçmenler, dört yıllık bir dönem için bir başkan ve başkan yardımcısı seçecektir.

<span class="mw-page-title-main">2021 Suriye devlet başkanlığı seçimi</span> Suriyenin cumhurbaşkanını belirleyen seçim

Suriye'de 26 Mayıs 2021 tarihinde devlet başkanlığı seçimleri yapıldı ve gurbetçiler 20 Mayıs'ta yurt dışındaki bazı büyükelçiliklerde oy kullanabildi. Üç aday görevdeki başkan Beşşar Esad, Mahmud Ahmed Marey ve Abdullah Sallum Abdullah idi. Seçimlerin özgür ve adil olmadığı düşünülüyordu. Birleşmiş Milletler seçimleri "yetkisi olmayan" gayrimeşru bir süreç olarak kınadı; Baas rejimini BM'nin 2254 sayılı kararını baltalamakla ve uluslararası gözetim altında "özgür ve adil seçimler" yapılmasını öngören BM destekli siyasi çözümü engellemekle suçladı.

<span class="mw-page-title-main">2021 İran cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

İran'da 18 Haziran 2021'de gerçekleştirilen cumhurbaşkanlığı seçimleri, İslam Cumhuriyeti'nin kuruluşundan bu yana İran'da dört yılda bir yapılan 13. cumhurbaşkanlığı seçimleridir.

İbn Babeveyh Mezarlığı, İran'ın Rey şehrinde yer alan tarihi bir mezarlıktır.

<span class="mw-page-title-main">2024 İran cumhurbaşkanlığı seçimi</span> İran cumhurbaşkanlığı seçimi

2024 İran cumhurbaşkanlığı seçimi, görevdeki cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin ölümünün ardından 28 Haziran 2024 tarihinde yapıldı. İran'da "reformist" kimliği ile tanınan Türk asıllı Mesud Pezeşkiyan, Cuma günü düzenlenen Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda rakibi Said Celili'den daha fazla oy alarak ülkenin 9'uncu Cumhurbaşkanı oldu. İran İçişleri Bakanlığı Seçim Merkezi Sözcüsü Muhsin İslami, basın mensuplarına yaptığı açıklamada oy sayımının tamamlandığını, ülke genelinde kurulan yaklaşık 59.000 sandıkta toplam 30,53 milyon oy kullanıldığını, Pezeşkiyan'ın 16,38 milyon oy aldığını, bunun yüzde 53,7'ye tekabül ettiğini, bu sonuçla yeni Cumhurbaşkanının belirlendiğini söyledi.

<span class="mw-page-title-main">Humeynizm</span> Ruhullah Humeyninin fikir ve görüşlerini esas alan ideoloji

Humeynizm veya Humeynicilik, 1979 İran İslam Devrimi'nin lideri Ruhullah Humeyni'nin dini ve siyasi fikirlerini ifade eder. Ayrıca Humeynicilik, Humeyni'nin kurduğu İran İslam Cumhuriyeti'ni yöneten din adamı sınıfının ideolojisini de ifade ediyor olabilir. Bu aynı zamanda İran, Irak ve Lübnan'daki On İki İmamcı Şii nüfusun bazı kesimlerinin "radikalleşmesine" ve İran hükûmetinin Afganistan, Pakistan, Suudi Arabistan ve Afrika'daki Şii azınlıkları "silah altına almasına" atıfta bulunmak için de kullanılabilir. Humeynicilikten türetilen Humeynici ve Humeyniciler kelimeleri aynı zamanda İran'ın dini yöneticilerinin üyelerini tanımlamak ve onları "normal" Şii Müslüman din adamlarından ayırmaya çalışmak için de kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Mesud Pezeşkiyan</span> 9. İran cumhurbaşkanı

Mesud Pezeşkiyan, İran Türk'ü kalp cerrahı, siyasetçi, İran İslam Cumhuriyeti'nin 9. ve şu anki cumhurbaşkanı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.