İçeriğe atla

1972 Adana Türk Hava Yolları DC-9 kazası

1972 Adana Türk Hava Yolları DC-9 kazası
Kazaya karışan uçak TC-JAC, 1970 yılında fotoğraflandı
Özet
Tarih21 Ocak 1972
Olay türüKaza
BölgeSarıhuğlar köyü, Adana, Türkiye
Hava taşıtı
KalkışKandara Havalimanı
DuraklamaMezzeh Askeri Havalimanı
DestinasyonAnkara Esenboğa Havalimanı (ESB/LTAC)
Yolcu sayısı0
Mürettebat5
Yaralı sayısı3
Ölü sayısı1
Kurtulanlar4
Hava taşıtı modeliMcDonnell Douglas DC-9-32
İşletmeciTürk Havayolları
Kuyruk numarasıTC-JAC

21 Ocak 1972'de Türk Hava Yolları tarafından işletilen TC-JAC tescilli McDonnell Douglas DC-9-32 tipi yolcu uçağı, Adana Havalimanı'na acil iniş yapmaya çalışırken yaklaşma sırasında düştü. Suudi Arabistan'ın Cidde kentindeki Kandara Havalimanı'ndan Ankara Esenboğa Havalimanı'na gitmekte olan uçak, bir gün önce Hacca yolcu taşıdıktan sonra sadece beş mürettebatla Mezzeh Askeri Havaalanı'na uğramıştı.

Uçuşun ikinci ayağı için Şam'dan havalandıktan sonra kabin basınçlandırma sorunu yaşayan uçak Adana'ya divert etmek zorunda kaldı. Uçak ilk iniş denemesinde görüş mesafesinin zayıf olması nedeniyle geri dönüş yapmıştır.

İkinci deneme sırasında uçak çok alçaktan uçarak havaalanından 6 kilometre (3,7 mil) uzaklıktaki bir tarlaya düştü ve ardından alev aldı.

Yangında 5 mürettebattan 1'i ölmüş, 3'ü yaralanmış ve 1 kişi ise yara almadan kurtulmuştur.

Uçaklar ve mürettebat

Uçak 47213/358 seri numaralı bir McDonnell Douglas DC-9-32'ydi, TC-JAC olarak tescil edilmişti ve Marmara bölgesine atfen "Marmara" olarak adlandırılmıştı; ilk uçuşunu 1968'de yapmıştı.[1] Kazadan iki gün önce, 19 Ocak'ta uçak 13. Türkiye Başbakanı Nihat Erim ve Ankara'dan bir heyeti Fransa'ya götürdü ve kaza gününün ilerleyen saatlerinde geri getirecekti. Başbakan, McDonnell Douglas DC-9'a binmeden önce uçak "kapsamlı bir teknik kontrolden" geçirilmiş ve içinde dedektörlerle patlayıcı aranmıştı.[2]

Uçakta kaptan pilot Mahzar İpek, yardımcı pilot Celâlettin Yeprem ve üç kabin görevlisi bulunuyordu: Nilgün Dener, Selva Aksöyek ve Hülya Maviler. Maviler, Eylül 1969'da Sofya'ya kaçırılan bir Türk Hava Yolları uçağında da mürettebat üyesiydi.[2]

Kaza

Uçak Hacca gitmekte olan yolcuları taşıdıktan sonra Cidde'den yolcusuz olarak dönmekteydi. Uçak Şam'dan havalanarak Ankara'ya yöneldi. Pilotlar kontrolörlere kabin basınçlandırmasında sorun yaşadıklarını bildirmiş ve acil iniş için Adana Havalimanı'na divert etmişlerdir. Kaza sırasında Adana için nadir görülen bir durum olan kar yağışı yaşanmaktaydı. Görüş mesafesinin düşük olması nedeniyle pilotlar pisti göremeyince pisti pas geçmiştir. Havalimanına ikinci yaklaşma esnasında uçak irtifa kaybederek yerel saatle 4:24'te havalimanından 6 kilometre (3,7 mil) uzakta yere çakılmıştır. Çakılma anında uçağın iniş takımlarının kırılması sonucu uçak kısa bir mesafe kaymış ve sonrasında alev almıştır.[2][3][4]

Enkaza müdahale

Enkaz, havaalanına yakın Sarıhuğlar köyü yakınlarındaki bir tarlada bulunuyordu. Çakılma sonrası çıkan yangında kabin memuru Hülya Maviler ölmüş, yardımcı pilot Celâlettin Yeprem uçaktan ağır yaralı olarak çıkarılmıştır. Nilgün Dener kazadan yara almadan kurtulmuş ve ekip arkadaşlarının tahliyesine yardımcı olmuştur. Ayrıca Kaza, Türk Hava Yolları'nın karıştığı tek ölümcül McDonnell Douglas DC-9 kazasıdır.[2][3][5]

Sebepleri ve sonuçları

Kaptan Mahzar İpek, hastanede tedavi gördüğü sırada havalimanı ile tüm iletişimlerini kaybettiklerini ve düz gibi görünen bir alana acil iniş yapmaya karar verdiklerini söylemiştir.[5]

1975 yılında, 15. Türkiye Büyük Millet Meclisinin Milli Selamet Partili üyesi Gündüz Sevilgen, Türkiye Büyük Millet Meclisine Türk Hava Yolları ile ilgili, kaza nedenleri de dahil olmak üzere çeşitli sorular yöneltmiştir.[6] 18 Mart'ta Ulaştırma Bakanı Sabahattin Özbek'ten, Sevilgene bir yanıt gelmiştir. Yanıtta bugüne kadarki tüm Türk Hava Yolları kazalarının nedenlerinin kısa bir listesi bulunuyordu. Ayrıca yanıtta Adana kazasının nedeni de belirtilmişti;[6]

“ Sisli ve bulutlu bir havada görsel olarak yaklaşmaya ve inmeye çalışarak IFR limitlerine uymamak. „

Hürriyet Gazetesi'nin 1999 tarihli bir haberine göre, basınçlandırma arızası bir kablo arızasından kaynaklanmaktaydı.[5] 2020'de ise Sözcü Gazetesi, Hülya Maviler'in ölümü nedeniyle pilotların yargılandığına dair herhangi bir kayıt bulamadıklarını bildirmişti.[7]

Kaynakça

  1. ^ "1972 Adana kazası". Aviation Safety Network. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022. 
  2. ^ a b c d Adana'da Bir Uçak Düştü"Bir Uçak Adana'da Düştü". Milliyet. 22 Ocak 1972. s. 1. 
  3. ^ a b Gök, Halil Zeki; Kılıçarslan, Seda; Gök, Yaşar (2018). "Synthesis of C2-Symmetric Bisphosphines and Their Application in Enantioselective Transition Metal Catalysis". Croatica Chemica Acta. 91 (1). doi:10.5562/cca3304. ISSN 0011-1643. 
  4. ^ "Crash of a Douglas DC-9-32 in Adana: 1 killed | Bureau of Aircraft Accidents Archives". www.baaa-acro.com. 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2024. 
  5. ^ a b c "1972'deki kazanın kopyası". Hürriyet. 26 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2024. 
  6. ^ a b MUTLU, Cengiz (1 Mayıs 2021). "Refet Pasha's Arrival and Activities in Istanbul to take over the Administration on behalf of the TBMM Government". Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. 37 (103): 1-34. doi:10.33419/aamd.926253. ISSN 1011-727X. 
  7. ^ Aksoy, Serdar. "Türkiye'nin gündemine oturan pilot SÖZCÜ'ye konuştu: O mücadeleyi kazandık". Sözcü. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">McDonnell Douglas MD-80/MD-90</span> Yolcu Uçağı

McDonnell Douglas MD-80 ve MD-90; çift motorlu, orta sınıf ve tek koridorlu ticari jet uçağı. Her ikisi de DC-9 adlı modelden türetilmiştir. MD-80'ler 1980 yılında piyasaya sunulmaya başlanmasının ardından, 1989 yılında da MD-90'lar geliştirilmiştir. Her iki uçağın da yolcu kapasitesi aslen 140 iken, 172 yolcuya kadar çıkarılabilmekteydi. İlk ticari yolculuğuna Swissair ile çıkan uçak, 1998 yılında ise yerini Boeing 717'ye bıraktı. 717'nin orijinal ismi MD-95 olmasına karşın McDonnell Douglas—Boeing şirketlerinin birleşmesi sonrası yeniden adlandırıldı. 23 Mayıs 2006 tarihinde son iki Boeing 717 siparişinin teslimi ile DC-9 uçak ailesinin 41 yıllık üretim süreci sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Yolları'nın 981 sefer sayılı uçuşu</span> Kanunlu ya da yasaya dayanan bir uçuş

Türk Hava Yolları Uçuş 981, 3 Mart 1974 tarihinde Türk Hava Yollarına ait McDonnell Douglas DC-10 model yolcu uçağının Paris-Londra seferini yaparken düşmesi sonucu 13'ü mürettebat 333'ü yolcu 346 kişinin ölümüyle sonuçlanan uçuş. Uçak, yük kapısının düşük basınç sonucu patlaması nedeniyle Paris'in kuzeyindeki Ermenonville Ormanı'na çakılmıştır. Bu olay havacılık tarihinin dördüncü büyük kazasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Atlasjet'in 4203 sefer sayılı uçuşu</span> havacılık kazası

Atlasjet 4203 sefer sayılı uçuşu, Atlasjet tarafından İstanbul Atatürk Havalimanı'ndan Isparta Süleyman Demirel Havalimanı'na yapılması planlanan ancak tüm yolcu ve mürettebatın ölümüne sebep olan bir kazayla sonuçlanan bir iç hat yolcu seferidir.

Türkiye sınırları içinde yaşanmış havacılık kazaları ve olayları listesi.

<span class="mw-page-title-main">Air New Zealand'ın 901 sefer sayılı uçuşu</span>

Yeni Zelanda Hava Yolları'nın 901 sefer sayılı uçuşu, Yeni Zelanda'nın Auckland Uluslararası Havalimanı ile Antarktika arasında gidiş-dönüş seferleri yapan, tarifesiz ve temel işlevi yolculara Antarktika gezisi sunmak olan bir yolcu taşıma hizmetiydi.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Yolları'nın 1951 sefer sayılı uçuşu</span>

Türk Hava Yolları'nın 1951 sefer sayılı uçuşunda 25 Şubat 2009 saat 08:22'de İstanbul'dan havalanan "Tekirdağ" isimli Boeing 737-800 model uçak, Amsterdam Schiphol Havalimanı'na iniş yaparken düştü. Darbe sonucu uçağın gövdesi üçe bölündü ve A-9 otoyolunun kuzey tarafında, yola yakın mesafede durdu. THY, biri bebek olmak üzere uçakta 128 yolcu ve 7 mürettebat olduğunu bildirdi.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Yolları'nın 452 sefer sayılı uçuşu</span>

Türk Hava Yolları Uçuş 452, Türkiye sınırları içinde yaşanmış en büyük, Türk Hava Yolları'nın geçmişindeki, 1974'teki DC-10 kazası sonrasındaki en büyük ikinci kaza.

<span class="mw-page-title-main">Metrojet Airlines'ın 9268 sefer sayılı uçuşu</span>

Metrojet Airlines'ın 9268 sefer sayılı uçuşu Rus havayolu şirketi Metrojet Airlines tarafından Mısır'ın Şarm el Şeyh şehrinde bulunan aynı adlı havalimanından Rusya'nın Sankt-Peterburg şehrindeki Pulkovo Havalimanı'na giden uçuştur. 31 Ekim 2015 tarihinde gerçekleştirilen uçuşta, uçak Sina yarımadası üzerindeyken uçakla sinyal kesildi. Mısır Havacılık Dairesi'nin açıklamasında uçağın düştüğü belirlendi. Uçak Moskova Saati ile saat 7:13'te düştü. Uçak Airbus marka A321-231 idi. Uçakta 217 yolcu ve yedi mürettebat bulunmaktaydı. Mürettebatın da olduğu gibi, 214 yolcu Rus'tu ve üç kişi de Ukraynalı turistlerdi.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Yolları'nın 6491 sefer sayılı uçuşu</span> 2017de Kırgızistanda gerçekleşen kargo uçağı kazası

Türk Hava Yolları'nın 6491 sefer sayılı uçuşu, Türk Hava Yolları adına ACT Airlines tarafından işletilen ve 16 Ocak 2017 günü Hong Kong'dan İstanbul'a gitmesi planlanan bir kargo uçağının Kırgızistan'daki duraklama noktasına inmeye çalışırken yerleşim bölgesine düşmesiyle sonuçlanan uluslararası bir kargo uçuşudur. Uçağın 4 kişilik mürettebatı ve havalimanının yaklaşık 2 kilometre (1,2 mi) batısındaki Daça-Su yerleşim yerinde bulunan 17'si çocuk 35 yerel sakin olmak üzere toplam 39 kişi kaza sonucunda öldü, 36 yerel sakin de çeşitli şiddetli yaralanmalar geçirdi. Resmî açıklamalara göre uçağın kargo bölmesinde 85.618 kilogram tüketim malı vardı.

<span class="mw-page-title-main">Pegasus Hava Yolları'nın 2193 sefer sayılı uçuşu</span>

Pegasus Hava Yolları'nın 2193 sefer sayılı uçuşu, 5 Şubat 2020 tarihinde Pegasus Hava Yolları'na ait Boeing 737-800 tipi yolcu uçağının pistten çıkması ile sonuçlanan uçuştur. İzmir-İstanbul seferini yapan ve Adnan Menderes Havalimanı'ndan kalkan uçak, Sabiha Gökçen Havalimanı'na indikten sonra pistten çıkmış, uçakta bulunan 183 kişiden üçü ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Aeroflot'un 95 sefer sayılı uçuşu</span>

Aeroflot'un 95 sefer sayılı uçuşu, 21 Kasım 1990 Çarşamba günü bir İlyuşin Il-62 ile gerçekleştirilen ve Magan Havalimanı'na inerken 12 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan kazadır.

<span class="mw-page-title-main">Aeroflot'un 93 sefer sayılı uçuşu</span> 1 Temmuz 1990 günü gerçekleşen bir uçak kazası

Aeroflot'un 93 sefer sayılı uçuşu, 1 Temmuz 1990 Cumartesi günü bir İlyuşin Il-62M ile gerçekleştirilen ve Yakutsk Havalimanı'na inerken 6 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan kazadır.

<span class="mw-page-title-main">Aeroflot'un 20 sefer sayılı uçuşu</span> Uçak kazası

Aeroflot'un 20 sefer sayılı uçuşu, 4 Ocak 1965'te Moskova'dan Almatı'ya yapılan bir tarifeli uçuş sırasında düşük görüş mesafesi koşullarında düşerek uçaktaki 103 kişiden 64'ünün ölmesiyle sonuçlanan bir Aeroflot uçuşudur.

<span class="mw-page-title-main">1960 Aeroflot Antonov An-2T kazası</span>

10 Aralık 1960 Cumartesi günü Aeroflot tarafından işletilen bir Antonov An-2T; Semey Havalimanı'ndan Abay Havalimanı'na giderken Semey, Kazakistan SSC bölgesinde düştü ve bunun sonucunda 12 kişi öldü.

<span class="mw-page-title-main">Aeroflot'un 19 sefer sayılı uçuşu</span>

Aeroflot'un 19 sefer sayılı uçuşu, 22 Kasım 1966'da Almatı Havalimanı'ndan duraklama noktası olan Semey Havalimanı üzerinden Domodedovo Havalimanı'na yapılan bir tarifeli uçuş sırasında düşerek uçaktaki 68 kişiden üçünün ölmesiyle sonuçlanan bir Aeroflot uçuşudur.

<span class="mw-page-title-main">Saudia'nın 163 sefer sayılı uçuşu</span>

Suudi Arabistan Havayolları'na ait 163 sefer sayılı uçuş, 19 Ağustos 1980'de Suudi Arabistan'ın Cidde kentine giden Riyad Uluslararası Havaalanı'ndan kalkıştan sonra alev alan tarifeli bir Suudi yolcu uçuşuydu. Lockheed L-1011-200 tristar'daki tüm 287 yolcu ve 14 mürettebat, uçağın riyad'a başarılı bir acil iniş yapmasından sonra duman solunmasından öldü.

<span class="mw-page-title-main">Aeroflot'un 558 sefer sayılı uçuşu</span>

Aeroflot'un 558 sefer sayılı uçuşu, 31 Ağustos 1972'de Karağandı'dan Moskova'ya yapılan bir tarifeli uçuş sırasında Magnitogorsk'a acil iniş yapmaya çalışırken düşen tarifeli bir Aeroflot iç hat yolcu uçuşudur. Uçuşta kullanılan İlyushin İl-18V'nin Ebyelil ilindeki bir tarlaya düşmesi sonucu uçakta bulunan 102 kişinin tamamı öldü.

<span class="mw-page-title-main">1962 Türk Hava Yolları Toros Dağları kazası</span> 1962de türkiyede yaşanan uçak kazası

1962 Türk Hava Yolları Toros Dağları kazası, 8 Mart 1962'de Ankara Esenboğa Havalimanı'ndan Adana Havalimanı'na (ADA/LTAF) gitmekte olan Türk Hava Yolları'na ait TC-KOP tescilli Fairchild F-27 tipi uçağın, yerel saatle 17:43'te iniş için yaklaştığı esnada Toros Dağları'na çakılmasıyla yaşanan havayolu felaketidir.

<span class="mw-page-title-main">FedEx Express'in 80 sefer sayılı uçuşu</span> havacılık kazası

FedEx Express 80 sefer sayılı uçuşu, Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki Guangzhou Baiyun Uluslararası Havalimanı'ndan Japonya'nın Chiba Eyaleti Narita kentindeki Narita Uluslararası Havalimanı'na tarifeli bir kargo uçuşuydu. 23 Mart 2009 tarihinde, uçuşu gerçekleştiren McDonnell Douglas MD-11F (N526FE) JST saatiyle 06:48'de, şiddetli rüzgâr koşullarında 34L pistine iniş yapmaya çalışırken düştü. Uçak flare ve touchdown sırasında dengesizleşerek iniş takımları ve gövdede yapısal arızayla birlikte düzeltilemeyen bir “sıçramalı” inişe neden olmuş ve pistten çıkarak ters dönmüş ve şiddetli bir şekilde yanarak durmuştur. Uçağın tek yolcuları olan kaptan pilot ve ikinci kaptan pilot ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">FedEx Express'in 14 sefer sayılı uçuşu</span>

FedEx Express'in 14 sefer sayılı uçuşu Singapur'dan Newark, New Jersey'e Malezya, Tayvan ve Alaska üzerinden tarifeli bir kargo uçuşuydu. Bu rotada uçan uçak 31 Temmuz 1997'de Newark Uluslararası Havalimanı'na (EWR) inişi sırasında düşmüş, ters dönerek alev almış ve uçaktaki beş kişinin tamamı yaralanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.