1961 Paris Katliamı
1961 Paris katliamı, 17 Ekim 1961 günü Paris'te Cezayir Bağımsızlık Savaşı sırasında gerçekleşen bir katliamdır. Paris polis müdürü Maurice Papon'un (1910-2007) talimatı üzerine Fransız polisi Ulusal Kurtuluş Cephesini destekleyen 30 bin kadar Cezayirli göstericiye saldırdı. 37 yıl boyunca katliamı inkâr eden Fransa hükûmeti 1998 yılında 40 kişinin ölümünü kabul etse de ölü sayısına ilişkin bazı tahminler 200'ün üzerine çıkmaktadır.[1]
Katliam, 1999 yılında tarihçi Jean-Luc Einaudi'nin (1951-2014) Papon'a açtığı davayı kazanmasıyla ispatlanan bir biçimde, kasıtlı olarak yapılmıştır. Polis kayıtları Papon'un bir karakoldaki polislerden gösterilerin bastırılması sırasında "yıkıcı" olmalarını istediğini ve bunu yapmaları halinde kendilerini adli takipten koruyacağını söylediğini ortaya koymuştur.[2] Pek çok gösterici polis tarafından Seine Nehri'ne atılarak öldürüldü, bir kısmı vurularak yaralandıktan sonra köprülerden atıldı. Bazı diğer göstericiler Paris polis karargahının bahçesinde vurularak öldürüldü.[3] Göstericilerin bir diğer bölümüyse metro istasyonlarında öldürüldü.[4]
17 Ekim 2001 tarihinde katliamın yaşandığı yerlerden biri olan Saint-Michel Köprüsü'nde katliamın anısına bir levha yerleştirildi.[4][5]
Katliamın ardından Fransız hükûmeti olaylarda sadece üç kişinin öldüğünü iddia etti. Tarihçiler arasında ise ölü sayısına ilişkin bir fikir birliği bulunmamaktadır.[4]
2022' yılı Haziran ayında Mediapart gazetesi, de Gaulle başkanlığına ait gizliliği kaldırılmış arşiv belgelerini açıkladı. Bu belgelerde, Cumhurbaşkanının katliamın boyutlarından ve Fransız polisinin 17 Ekim ve sonrasındaki suç eylemlerinden hemen haberdar olduğunu belirtmektedir. Dönemin tarihçileri gazeteye, bu belgelerin General de Gaulle'e katliamı takip eden günlerde durumdan haberdar edildiğini belirtmektedir. Tarihçi Gilles Manceron'a göre de Gaulle'ün yaptırım arzusu, siyasi çoğunluğunun kırılmasından duyduğu korku nedeniyle engellendiğini iddia etmiştir.[6]
Kaynakça
- ^ Swedenburg, Ted. "Islamic Hip-Hop versus Islamophobia" in Mitchell, Tony. (Ed) Global Noise. 2002. s. 77
- ^ (Fransızca) Jean-Luc Einaudi: "La bataille de Paris: 17 octobre 1961", 1991, ISBN 2-02-013547-7
- ^ Jean-Luc Einaudi ve Maurice Rajsfus, Les Silences de la police - 16 juillet 1942, 17 octobre 1961, L'Esprit frappeur, 2001, ISBN 2-84405-173-1, s. 82-82
- ^ a b c (İngilizce) BBC News 27 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ (Fransızca) "Le 17 octobre 1961, la réalité d'un massacre face à un mensonge d'Etat (17 October 1961, the reality of a massacre against a state lie)". Le Monde. 16 Ekim 2001. 10 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2006.
- ^ Arfi, Fabrice. "Massacre du 17 octobre 1961 : les preuves que le général de Gaulle savait". Mediapart (Fransızca). 28 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.
