İçeriğe atla

1960 Güney Vietnam darbe girişimi

Ngo Dinh Diem 8 Mayıs 1957

1960 Güney Vietnam darbe girişimi, 11 Kasım 1960 günü Güney Vietnam'da başkan Ngô Đình Diệm'i devirmek amacıyla gerçekleştirilmiş bir darbe girişimidir. Vietnam Cumhuriyeti Ordusu'ndan Vuong Van Dong ve Nguyen Chanh Thi tarafından gerçekleştirilmiştir.

Darbe girişimi yapan askerler, Diệm'in baskıcı yönetimine, askerin siyasallaştırılmasına ve Diệm'in yaptığı haksız terfi ve atamalara karşıydılar. Saygon'a çıkan yolları kapatıp başkana adık kuvvetlerin başkente girişini engelleyen darbeciler, Bağımsızlık Sarayı'na girdi. Orada, Diệm müzakere yaparak ve reformlar yapmaya söz vererek darbeyi geciktirdi ve bu sırada sadık güçler başkente giriş yaparak darbecileri yendi. Yaşanan çatışmada 400'den fazla kişi hayatını kaybetti, daha sonra Dong ve Thi Kamboçya'ya kaçmayı başardı. Kamboçya Prensi Norodom Sihanouk, darbecilere sığınma hakkı tanıdı.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vietnam Savaşı</span> 1955-1975 yılları arasında yapılan ve Kuzey Vietnam zaferi ile sonuçlanan savaş

Vietnam Savaşı veya İkinci Çinhindi Savaşı, Doğu Bloku ülkeleri olan Kuzey Vietnam, Çin ve Sovyetler Birliği ile ABD ve ABD destekçisi anti-komünist Güney Vietnam arasında yaşanan savaştır. Kore Savaşı'ndan sonra Soğuk Savaş'ın ikinci sıcak çatışması olmuştur. ABD, 1963-1973 yılları arasında savaşa dâhil olmuş ve 60.000 kadar asker kaybetmiştir. ABD kamuoyu, savaşa girilmesini sorgulamış ve savaştan sonra Anti-Amerikancılık yükselmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam</span> Güneydoğu Asya ülkesi

Vietnam (Vietnamca: Việt Nam (

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çinhindi Savaşı</span> 1946 ile 1954 yılları arasında, Fransa ve destekçileri ile Kuzey Vietnam ve destekçileri arasında, Çinhindinde meydana gelen savaştır

Birinci Çinhindi Savaşı ya da Fransa-Vietnam Savaşı, 1946 ile 1954 yılları arasında, Fransa ve destekçileri ile Kuzey Vietnam ve destekçileri arasında, Çinhindi'nde meydana gelen savaştır. 1954'teki Cenevre Konferansı sonucunda Fransa; Vietnam, Kamboçya ve Laos'tan çekilmiş ve bu devletler bağımsızlıklarına kavuşurken Vietnam, 17. Enlem sınır olmak üzere Kuzey ve Güney olarak ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Güney Vietnam</span> Güneydoğu Asyada eskiden var olan bir devlet

Vietnam Cumhuriyeti, 1955'ten 1975'e kadar Vietnam'ın güneyinde var olmuş devlet.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Kmerler</span> komünist silahlı örgüt

Kızıl Kmerler, Kamboçya'da gerilla savaşıyla iktidarı ele geçirerek 1975-79 arasında ülkeyi yöneten kısmen Maocu, radikal devrimci hareket. Hareketin kurucusu ve önderi Pol Pot'tur. Pol Pot aynı zamanda Demokratik Kampuçyanın kurucularındandır ve Kızıl Kmerler Demokratik Kampuçyanın silahlı kuvvetleridir. 1967'de, Kamboçya Komünist Partisi'nin silahlı kolu olarak kurulduğu kabul edilir. Yaklaşık olarak 1,5 ila 2 milyon insanın ölümü ile sonuçlanan Kamboçya soykırımından sorumludurlar.

<span class="mw-page-title-main">Nguyen Van Thieu</span>

Nguyễn Văn Thiệu, Vietnamlı asker ve siyasetçi. Güney Vietnam'ın devlet başkanlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ngô Đình Diệm</span> 1955-1963 arasında Güney Vietnamın devlet başkanı

Ngô Đình Diệm, 1955-1963 arasında Güney Vietnam'ın devlet başkanı. Baskıcı bir yönetim kurmuş ve askeri bir darbe sonucu öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam Halk Ordusu</span>

Vietnam Halk Ordusu, Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nin silahlı kuvvetleridir. 484,000'ü aktif olmak üzere toplam 9,564,000 personelden oluşmaktadır. Birinci Çinhindi Savaşı, Vietnam Savaşı ve Üçüncü Çinhindi Savaşı'ndaki tecrübeler sayesinde, gerilla savaşı konusunda uzmandır. 22 Aralık 1944'te Kuzey Vietnam'da kurulmuş, 1976 yılında Güney Vietnam ile olan birleşme sonucu yeni kurulan Vietnam Sosyalist Cumhuriyetinin silahlı kuvvetleri olmuştur.

1962 Güney Vietnam Bağımsızlık Sarayı bombalı saldırısı, Güney Vietnam'ın başkenti Saigon'da bulunan, başkanın ikamet ettiği Bağımsızlık Sarayı'na düzenlenen hava saldırısıdır. Saldırıyı düzenleyenler, farklı görüşlerdeki iki Vietnam Hava Kuvvetleri pilotu olan Teğmen Nguyễn Văn Cử ile Üsteğmen Phạm Phú Quốc'tu. Pilotlar, başkan Ngô Đình Diệm ile aynı zamanda siyasi danışmanları da olan ailesini öldürmek amacı gütmüşlerdi.

<span class="mw-page-title-main">Nguyen Van Cu</span>

Nguyễn Văn Cử, Güney Vietnam Hava Kuvvetleri'nde bir teğmendi. 1962 Güney Vietnam Bağımsızlık Sarayı bombalı saldırısında yer alan iki pilottan biriydi. Diệm karşıtı bir organizasyon olan Viet Nam Quoc Dan Dang'a üye olan Nguyễn Văn Lực'un ikinci oğluydu. ABD'de pilotluk eğitimi gördü ve Vietnam Hava Kuvvetleri'ne girdi. Altı yıl boyunca terfi ettirilmedi ve bunun babasının "hükûmet karşıtı faaliyetler" yüzünden hapiste olmasına bağladı. Bu nedenlerle 27 Şubat 1962 tarihinde saraya saldırıyı gerçekleştirdi. Saldırıdan sonra Kamboçya'ya kaçtı ve orada bir dil öğretmeni olarak çalıştı. 1963'te Diệm'in devrilmesiyle ülkesine geri döndü ve tekrar hava kuvvetlerinde işe başladı. 1975'te Vietnam Savaşı'nı komünistlerin kazanmasının ardından tutuklanıp bir reedükasyon kampına gönderildi ve on yıl orada kaldı. 1991 yılında ABD'ye göç etti.

Phạm Phú Quốc (1935-1965), Güney Vietnam Hava Kuvvetleri'nde teğmenlik yapmış olan bir as pilottu. Fransa'da eğitim görmüştü. 27 Şubat 1962 günü 1962 Güney Vietnam Bağımsızlık Sarayı bombalı saldırısını düzenleyen iki pilottan biriydi. Planı başarısız olunca hapse gönderildi. 1963 yılında Ngo Dinh Diem devrilince, darbeciler tarafından serbest bırakıldı ve hava kuvvetlerinde aynı pozisyona yerleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Norodom Sihanuk</span>

Norodom Sihanuk, 1941-1955 ve 1993-2004 yılları arasında iki defa Kamboçya Kralı olarak tahtta kalmıştır. 7 Ekim 2004 yılında tahtı kendi isteğiyle oğlu Norodom Sihamoni'ye devretmiştir. Tahta ilk çıkışından itibaren ‘Baba-Kral’ olarak bilinmekteydi. Uzun kariyeri boyunca Kamboçya'yı çeşitli unvanlar ile yönetti, Kamboçya'nın hem Kralı hem de Başbakanı olarak görev yaptı. Sihanuk'un yaşamı boyunca Kamboçya, Fransız sömürge yönetimi, bağımsız krallık (1953–1970), cumhuriyet (1970–1975), Kızıl Kmer rejimi (1975–1979), komünist bir rejim (1979–1989), bir eyalet (1989–1993) ve yine krallık rejimlerini yaşamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Hindiçini</span> Fransız Sömürge İmparatorluğunun Güneydoğu Asyadaki bir parçasıydı

Fransız Hindiçini,, Fransız Sömürge İmparatorluğu'nun Güneydoğu Asya'daki bir parçasıydı. Kamboçya ve Tonkin, Annam ve Koşinşin bölgelerinden ibaret olarak 1887'de kuruldu. Laos 1893'te ve Kouang-Tchéou-Wan 1900'de Fransız Hindiçini'ne dahil oldu. Başkent 1902 yılında Saigon'dan Hanoi'ye taşındı. II. Dünya Savaşı sırasında Japon İmparatorluğu sömürgeyi 4 parçaya böldü. Bir kısmını Tayland'a verdi. Geri kalanı Vietnam İmparatorluğu, Kampuçya Krallığı ve Lao Issara arasında pay etti. Bölge de jure olarak Vichy Fransası tarafından yönetilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Dương Văn Minh</span>

Dương Văn Minh, Güney Vietnamlı bir general ve siyasetçi. Ngo Dinh Diem döneminde Vietnam Cumhuriyeti Ordusu'nda bir kıdemli generaldi. 1963 Güney Vietnam darbesini düzenleyerek Diem'i devirip öldürdükten sonra başkan oldu. Üç aylık bir başkanlıktan sonra 1964 Güney Vietnam darbesi ile Nguyen Khanh tarafından başkanlığı sona erdirildi. Nisan 1975'te, Saygon'un düşüşü ve Vietnam Savaşı'nı komünistlerin kazanmasından iki gün önce tekrar başkan oldu. Komünist zaferinden sonra Saygon hükûmetinin dağıldığını açıklayan bir konuşma yaptı. Bir süre Vietnam'da inzivaya çekildi ve 1983'te Fransa'ya göç ederek Paris yakınlarına yerleşti.

<span class="mw-page-title-main">Huế kimyasal saldırıları</span>

Huế kimyasal saldırıları 3 Haziran 1963'te Vietnam Cumhuriyeti Ordusu (ARVN) askerlerinin, Huế, Güney Vietnam'daki dua eden Budistlerin kafalarına göz yaşartıcı gaz bombalarından sıvı kimyasallar dökmeleriyle meydana geldi. Budistler, Roma Katolik Cumhurbaşkanı Ngô Đình Diệm tarafından dini ayrımcılığa karşı protesto ediyorlardı. Saldırılar, 67 kişinin cilt kabarması ve solunum rahatsızlıkları nedeniyle hastaneye kaldırılmasına neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Bình Phước (il)</span> Vietnam ili

Bình Phước, Vietnam'ın illerinden biridir. İl, ülkenin güneyinde Güneydoğu Bölgesi'nde yer almaktadır. Yüzölçümü 6.880,6 km² olan ilin nüfusu 2019 yılı itibarı ile 994.679'dur. İlin merkezi Đồng Xoài'dir.

<span class="mw-page-title-main">Phú Yên (il)</span>

Phú Yên, Vietnam'ın illerinden biridir. İl, ülkenin güney orta kesiminde Güney Merkez Sahili'nde yer almaktadır. Yüzölçümü 5.045,3 km² olan ilin nüfusu 2019 yılı itibarı ile 961,152'dir. İlin merkezi Tuy Hòa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Tiền Giang (il)</span> Vietnamın bir eyaleti

Tiền Giang, Vietnam'ın illerinden birisidir. İl, ülkenin güney kıyısında Mekong Deltası'nda yer almaktadır. Yüzölçümü 2.510,5 km² olan ilin nüfusu 2019 yılı itibarı ile 1.764.185'tir. İlin merkezi Mỹ Tho'dur.

<span class="mw-page-title-main">Kmer Cumhuriyeti</span>

Kmer Cumhuriyeti, 9 Ekim 1970'te resmi olarak ilan edildi. Kmer Cumhuriyeti, General Lon Nol ve Prens Sisowath Sirik Matak tarafından yönetildi.

<span class="mw-page-title-main">Krulak-Mendenhall görevi</span>

Krulak-Mendenhall görevi, Kennedy yönetimi tarafından Eylül 1963'ün başlarında Güney Vietnam'a gönderilen bir gerçek bulma seferiydi. Seferin belirtilen amacı, Güney Vietnam yönetimini ve ABD askeri danışmanları tarafından Viet Cong isyanına karşı savaşın gidişatını araştırmaktı. Görev Victor Krulak ve Joseph Mendenhall tarafından yönetildi. Krulak, Birleşik Devletler Deniz Piyadeleri'nde tümgeneral iken Mendenhall, Vietnam işleriyle uğraşma konusunda deneyimli kıdemli bir Dış Servis Subayıydı.