İçeriğe atla

1958 Fransa anayasa referandumu

1958 Fransa Anayasa Referandumu
28 Eylül 1958

Cumhuriyet Hükûmeti tarafından teklif edilen anayasayı onaylıyor musunuz??
Approuvez-vous la Constitution qui vous est proposée par le Gouvernement de la République?
Sonuçlar
Seçim
Oy %
Evet31.123.483%&0000000000000082.60000082,60
Hayır6.556.073 %&0000000000000017.40000017,40
Geçerli oy 37.679.556 %&0000000000000098.90000098,90
Geçersiz veya boş oy 417.927 %&0000000000000001.1000001,10
Toplam oy38.097.483%100,00
Kayıtlı seçmen/katılım47.249.142 %&0000000000000080.63000080,63

Bölgeler göre sonuçlar
28 Eylül 1958 referandumu

Fransa'da 28 Eylül 1958 tarihinde gerçekleşen anayasa referandumu.[1] Charles de Gaulle öncülüğünde Beşinci Fransız Cumhuriyeti için hazırlanan anayasa teklifi seçmenlerin onayına sunuldu. Anayasa teklifi, yüzde 82,6 ile ezici çoğunlukla kabul edildi.[2] Fransa'nın Avrupa'daki topraklarında %84,9 dünya genelinde ise %79,8 ile yüksek seçime katılım oranları gerçekleşti.[2]

Referandum sonuçları

Seçim Fransa Kıta AvrupasıToplam
Oylar % Oylar %
Evet17.668.79079,331.123.48382,6
Hayır4.624.51120,76.556.07317,4
Geçersiz ve boş oylar303.549418.297
Toplam22.596.85010038.097.483100
Kaynak: Nohlen & Stöver

Cezayir, Sahra, denizaşırı iller (Gine, Fransız Togosu, Fransız Kamerunu, Fransız Yeni Hebridler ve Wallis ve Futuna hariç) ve yurt dışında yaşayan Fransız vatandaşları dahil toplam değerler.[2]

Bölgeler bazında

Bölge Evet % Hayır % Geçersiz ve
boş oylar
Toplam
oy
Kayıtlı
seçmenler
Katılım
Cezayir3.357.76396,59118.6313,41388163.515.2104.412.17179,67
Çad804.35598,29140421,714628823.0151.243.45066,19
Komorlar63.89997,331.7562,6726565.92071.09992,72
Fildişi Sahili1.595.23899,992160,0111561.596.6101.636.53397,56
Fransız Dahomey418.96397,8492462,163.198431.407775.17055,65
Fransız Polinezyası16.19664,408.95235,609925.24730.95081,57
Fransız Somalisi8.66275,242.85124,767011.58315.91472,78
Fransız Sudanı945.58697,5423.8752,462.736972.1972.142.26645,38
Gabon190.33492,5815.2447,423.022208.600265.16178,67
Gine56.9814,781.136.32495,2210.5701.203.8751.408.50085,47
Madagaskar1.363.05977,64302.55722,3611.8591.767.4752.154.93982,02
Moritanya302.01894,0419.1265,961.307322.451382.87084,22
Fransız Kongosu339.43699,382.1330,62781342.350433.40378,99
Yeni Kaledonya26.08598,125001,8844327.02835.16376,86
Nijer372.38378,43102.39521,5719.175493.9531.320.17437,42
Fransız Sahrası232.11398,6032891,40910236.312282.09983,77
Saint Pierre ve Miquelon2.32598,06461,942272.5982.80292,72
Senegal870.36297,5521.9012,451.106893.3691.106.82880,71
Ubangi-Chari487.03398,776.0891,233.553496.675625.66379,38
Yukarı Volta1.415.65199,1811.6870,823.8291.431.1671.914.90874,74
Source: Direct Democracy[]

Sonuç

1958 Anayasa teklifinin kabul edilmesi, yürütme organı içinde cumhurbaşkanının yetkilerini güçlendirmiş olsa da, başlı başına bir yarı-başkanlık sistemi tamamlanmış değildi. 1962’de cumhurbaşkanının halkoyuyla seçilmesi kararı ile yarı-başkanlık sistemi oluşturulmuş oldu.[3]

Kaynakça

  1. ^ Dieter Nohlen & Stöver, P (2010) Elections in Europe: A data handbook, p674 ISBN 978-3-8329-5609-7
  2. ^ a b c Nohlen & Stöver, p685
  3. ^ Özçer, Özgün (19 Ağustos 2015). "Anayasa Çalışma Metinleri 2/ Fransız Anayasa Tartışması: Güçler Kurgusunda Denge Arayışı" (PDF). anayasaplatformu.net. 1 Aralık 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Referandum, plebisit veya halkoylaması; anayasa değişikliği, yasaların kabulü gibi bazı önemli meselelerde halkın iradesini belirlemek amacıyla yapılan oylamadır. Referandumda halkın iradesi idareye doğrudan doğruya yansımakta olup doğrudan demokrasinin güzel bir örneğidir. Temsili demokraside ise, halkın seçtiği insanlar, halkın iradesini yansıtmaya çalışmaktadır. Ancak bu tür oylamalar, muhalefetin onayını almadan, popüler uygulamaları hayata geçirmekte kullanılabildiğinden, totaliter rejimlerde yönetimin isteklerini hukuka uydurmaya alet edilebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Başkanlık sistemi</span> ülke yönetim sistemi

Başkanlık sistemi, kuvvetler ayrılığının uygulandığı sistemlerde hükûmet başkanının yasama organından ayrı bir yürütme organına liderlik ettiği bir yönetim şeklidir. Hükümet başkanı çoğu ülkede aynı zamanda devlet başkanıdır. Yasama, yürütme ve yargı ilkeleri arasında katı bir ayrılık olur. Parlamenter sisteme göre farklarından biri, yürütme ile yasama arasındaki ayrımdan dolayı hükûmet başkanının direkt halk oyuyla iktidara gelerek, seçilmiş bir yasama organının güvenini kazanmadan bunu sağlamasıdır. Parlamenter sistemde ise yürütme ile yasama arasında güçlü bir işbirliği bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Beşinci Fransız Cumhuriyeti</span>

Beşinci Cumhuriyet, Fransa'da 4 Ekim 1958'den bu yana devam etmekte olan cumhuriyet yönetimidir.

<span class="mw-page-title-main">Cumhurbaşkanlığı Kabinesi</span> Türkiye Cumhuriyetinin yürütme organı

Cumhurbaşkanlığı Kabinesi, Hükûmet veya Kabine, Türkiye'de Cumhurbaşkanının başkanlık ettiği ve tüm bakanların bir araya gelip kararlar aldığı kuruldur. Her bakan, kendi bakanlığını ilgilendiren iş ve emri altındaki kamu personelinin yerine getirdikleri işlem ve eylemlerinden sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de anayasal süreç</span> Türk anayasal sürecinin geçmişi ve bugünü

Türkiye'de anayasal süreç, 1808 tarihinde ilan edilen Sened-i İttifak ile başlayıp günümüze kadar devam etmektedir. II. Mahmud döneminde, Alemdar Mustafa Paşa tarafından hazırlanan Sened-i İttifak, merkezî otoriteyi taşrada hâkim kılmak için Rumeli ve Anadolu âyanları ile Osmanlı Devleti arasında 29 Eylül 1808’de imzalandı. Osmanlı'da Sened-i İttifak ile Türk tarihinde ilk defa devlet iktidarı sınırlandırıldığından, bu belge Türk tarihinde ilk "anayasal belge" kabul edilmektedir. Abdülmecid döneminde 3 Kasım 1839 tarihinde Mustafa Reşid Paşa tarafından hazırlanan Tanzimat Fermanı ilan edildi. Bu ferman ile padişah, fermanda ilân edilen ilkelere ve konulacak kanunlara uyacağına yemin etti. Tanzimat Fermanı'nın tamamlayıcısı ve pekiştiricisi olan Islahat Fermanı, Abdülmecid tarafından 1856 yılında "ferman" olarak ilan edildi. Tanzimat döneminde yetişen ve Genç Osmanlılar olarak bilinen aydın ve yazarlar, Avrupa'dan etkilenerek meşrutiyet yönetimini savunmaya başladılar ve meşrutiyeti ilan ettirmek için Abdülaziz’i tahttan indirerek, yerine II. Abdülhamid’i getirdiler. 23 Aralık 1876'da Mithat Paşa’nın hazırladığı Kanun-i Esasi ilan edilerek meşrutiyete geçildi. Kanun-i Esasî, şekli kritere göre bir anayasa olarak kabul edilmektedir. Türk tarihinin ilk anayasası olan ve 12 bölüm ile 119 maddeden oluşan Kanun-i Esasî'nin 113. maddesi gereğince, padişah olağanüstü durumlarda Anayasa'yı askıya alabilirdi. II. Abdülhamid, 1877 yılında Rus savaşlarını neden göstererek Anayasa'yı askıya aldı. 1908 yılındaki askeri ayaklanma sonucu II. Abdülhamid, 1876 Anayasası'nı tekrar yürürlüğe koydu ve böylece II. Meşrutiyet dönemi başladı. 1909 yılında 31 Mart Vakası'nın meydana gelmesinden sonra tahttan indirilen II. Abdülhamid'den sonra 1909 yılında Anayasa'da önemli değişiklikler yapıldı. Bu değişikliklerle 1876 Anayasası, meşruti bir parlamenter monarşi Anayasası haline geldi.

Soykırımların İnkârının Cezalandırılmasına İlişkin Yasa, Fransız Parlamentosu tarafından kabul edilen ancak Fransa Anayasa Konseyi tarafından "anayasaya aykırılık" gerekçesiyle iptal edilip yürürlüğe girmeyen yasa. Kısaca "inkâr yasası" olarak da anılan yasa, "Ermeni Soykırımı"nın varlığının inkâr edilmesi, aşağılanması ve önemsizleştirilmesi gibi davranışlarda bulunanların 1 yıl hapis ve/veya 45 bin avro para cezası ile mahkûm edilmesini öngörmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İki dereceli seçim</span>

İki dereceli seçim ya da dolaylı oy sistemi, iki aşamadan oluşan ve önce ilk seçmenlerin ikinci seçmenleri, ikinci seçmenlerin de milletvekili ya da başkan gibi temsilcileri seçtiği seçim sistemidir. Dolayısıyla, tek dereceli seçimlerin aksine, seçmenler milletvekillerini ya da başkanı doğrudan seçmezler.

<span class="mw-page-title-main">1945 Fransa yasama seçimleri</span>

1945 Fransa yasama seçimleri, 21 Ekim 1945 tarihinde Fransa'da yapılan seçimlerdir. Kurucu Meclisi oluşturmak için yapıldı. Nazi Almanyası işgali altında bulunan ülkede II. Dünya Savaşı'nın ardından yapılan ilk seçimdir.

Rusya'da 12 Aralık 1993 tarihinde düzenlenen anayasa referandumu. Yeni anayasa seçmenlerin %58,4'ü tarafından onaylandı ve 25 Aralık'ta yürürlüğe girdi.

<span class="mw-page-title-main">Fransa cumhurbaşkanı</span> Fransanın devlet başkanı

Fransa Cumhurbaşkanı Fransa'nın seçimle iktidara gelen başkanlık makamına verilen isimdir. Halk tarafından seçilen cumhurbaşkanları 2002 yılından bu yana 5 yılda bir seçilmektedir. Cumhurbaşkanı, aynı zamanda Fransa'nın himayesi altında bulunan Andorra'nın eş-prensi olarak da görev yapar. Fransa Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanıdır. Nükleer Silahların kullanım anahtarı sadece Cumhurbaşkanında bulunur. Bu silahların izni dışında kullanılması yasaktır. Anayasa Konseyinin 3 üyesini ve başkanını seçer. Görsel-İşitsel Yüksek Kurulun başkanını seçer. Yüksek Yargı Kurulunun 2 üyesini ve Cumhuriyet Aracısı'nı (Ombudsmanı) seçer. Yabancı ülkelerde görev yapacak olan Fransız misyon temsilcilerini atar. Fransa'da görev yapacak olan yabancı temsilcileri kabul eder. Fransa'nın mevcut Cumhurbaşkanı 14 Mayıs 2017 tarihinden itibaren Emmanuel Macron'dur.

Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, Türkiye cumhurbaşkanı tarafından yürütme yetkisine ilişkin konularda yayınlanan yasal düzenleme aracıdır.

<span class="mw-page-title-main">1919 Almanya federal seçimleri</span>

1919 Almanya federal seçimleri, 19 Ocak 1919 tarihinde Weimar Cumhuriyeti'nin kurucu meclisi olan Weimar Ulusal Meclisi'nin 423 sandalyesini belirlemek için yapılan federal seçimlerdir. Weimar Cumhuriyeti'nde yapılan ve kadınların oy kullanma hakkına sahip olduğu ilk seçimdir. Seçimlerde nispi temsil sistemi uygulandı. Seçme yaşı 25'ten 20'ye indirildi. Almanya'da yaşayan Avusturyalılara oy kullanma hakkı verildi.

<span class="mw-page-title-main">1965 Avusturya cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

Avusturya'da cumhurbaşkanı Adolf Schärf'ın 28 Şubat'taki ölümü sebebiyle 23 Mayıs 1965'te yedinci cumhurbaşkanını belirlemek için yapılan seçimdir. Oyların %50,7'sini alan Sosyalist Parti'den Franz Jonas Avusturya'nın yeni cumhurbaşkanı seçilmiştir.

Azerbaycan'da 12 Kasım 1995'te parlamento seçimlerinin ilk turuyla birlikte bir anayasa referandumu yapıldı. Seçmenlere, "Azerbaycan Cumhuriyeti'nin yeni anayasa taslağını hazırlayan Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev başkanlığındaki Komisyon tarafından sunulan Azerbaycan Cumhuriyeti'nin ilk ulusal Anayasası taslağının kabul edilmesini onaylıyor musunuz?" sorusu soruldu. Seçmen katılımı %86,1 olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fransa'da siyaset</span> Fransanın hükümet ve demokratik sistemi

Fransa'da siyaset, Beşinci Fransız Cumhuriyeti Anayasası tarafından belirlenen yarı başkanlık sistemi çerçevesinde şekillenmektedir. Bu kapsamda devlet kendisini "bölünmez, laik, demokratik ve sosyal bir Cumhuriyet" olarak tanımlar. Anayasa, kuvvetler ayrılığı ilkelerini esas almakta ve Fransa'nın 1789 Bildirisi ile tanımlanan İnsan Haklarına ve Ulusal Egemenlik ilkelerine bağlılığını beyan etmektedir.

Rusların Birleşik Listesi 1920'lerin başında Letonya'da bir siyasi partiydi.

Latgale Çiftçi Partisi Letonya'da iki savaş arası dönemde Latgale çiftçilerinin çıkarlarını temsil eden bir siyasi partiydi.

Alman Özgürlük ve Düzen Partisi Avusturya'da bir siyasi partiydi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye hükûmeti</span> Hükûmet

Türkiye Hükûmeti, Türkiye'nin ulusal hükûmetidir. Başkanlık temsilî demokrasisi altında üniter bir devlet ve çok partili bir sistem içinde Anayasal bir cumhuriyet olarak yönetilir. Hükûmet terimi, toplu kurumlar kümesi veya özellikle Kabine (yürütme) anlamına gelebilir.

Parlamento seçimlerinin yanı sıra 29 Haziran 1997'de Arnavutluk'ta monarşinin yeniden kurulması için bir referandum yapıldı. Önerge, seçmenlerin %66,7'si tarafından reddedildi. Ancak eski Veliaht Prensi Leka, seçmenlerin %65,7'sinin lehte oy kullandığını iddia etti.