İçeriğe atla

1958 Amerika Birleşik Devletleri Lockheed C-130 uçağının düşürülmesi

Koordinatlar: 40°33′0″K 44°6′0″D / 40.55000°K 44.10000°D / 40.55000; 44.10000

1958 Amerika Birleşik Devletleri Lockheed C-130 uçağının düşürülmesi
Düşen uçak 1958 yazında Rhein-Main Hava Üssü, Batı Almanya'ya gönderilmek üzere Teksas, Amerika Birleşik Devletleri'nde
Özet
Tarih2 Eylül 1958 (1958-09-02)
BölgeTalin yakınları, Ermenistan SSC, Sovyetler Birliği
Koordinatlar40°33′0″K 44°6′0″D / 40.55000°K 44.10000°D / 40.55000; 44.10000
Hava taşıtı
Kalkışİncirlik Hava Üssü, Türkiye
Destinasyonİncirlik Hava Üssü, Türkiye
Yolcu sayısıAmerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri Güvenlik Servisi'nden (USAFSS) 11 görev ekibi
Mürettebat6
Ölü sayısı17 (farz edilen: sadece altı kişinin kalıntıları geri gönderildi)
Kurtulanlar0
Hava taşıtı modeliLockheed C-130A-II-LM
İşletmeciAmerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri
Seri numarası56-0528

2 Eylül 1958'de, Soğuk Savaş döneminde, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'ne ait bir Lockheed C-130 Hercules, Ermenistan SSC-Türkiye sınırı boyunca gerçekleştirilen bir keşif uçuşu sırasında Erivan'ın 50 kilometre kuzeybatısında, Sovyetler Birliği hava sahasında Sovyet Hava Kuvvetleri'ne ait MiG-17 avcı uçakları tarafından düşürüldü. Sovyetler Birliği tarafından uçakta bulunan 17 kişiden 6'sının öldüğü açıklandı ve ölenlerin naaşları Amerika Birleşik Devletleri'ne iade edildi, ancak diğer 11 kişinin varlığı reddedildi.

Bu, bir Lockheed C-130 Hercules'in karıştığı ilk ölümlü olaydır.

Uçak

Düşürülen uçak Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'ne ait dört turboprop motorlu bir Lockheed C-130A-II-LM idi (seri numarası: 56-0528).[1] İlk uçuşunu 1957'de yaptı ve Rhein-Main Hava Üssü, Batı Almanya konuşlu olarak[1] 7406. Destek Filosunda kullanılmaya başlandı.[2]

Mürettebat

Uçakta 6 uçuş mürettebatı ve Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri Güvenlik Servisi'nden (USAFSS) 11 kişilik görev ekibi bulunuyordu.[2] Uçakta bulunanlar Kaptan Paul E. Duncan, Kaptan Rudy J. Swiestra, Kaptan Edward J. Jeruss, Uzman Çavuş George P. Petrochilos, Üsteğmen Ricardo M. Villareal, Üsteğmen John E. Simpson, Havacı Birinci Sınıf Robert J. Oshinskie, Kıdemli Başçavuş Laroy Price, Teknik Çavuş Arthur L. Mello, Havacı İkinci Sınıf Gerald C. Maggiacomo, Havacı İkinci Sınıf Clement O. Mankins, Havacı İkinci Sınıf Robert H. Moore, Havacı İkinci Sınıf Archie T. Bourg JR, Havacı İkinci Sınıf Harold T. Kamps, Havacı İkinci Sınıf Joel H. Fields, Havacı İkinci Sınıf James E. Ferguson JR ve Havacı İkinci Sınıf Gerald H. Medeiros idi.[3]

Uçuş ve düşürülme

Havalanan üç MiG-17'den birinin silah kamerası fotoğrafı

Uçak ve mürettebat 2 Eylül 1958'de, Ermenistan-Türkiye sınırı boyunca bir keşif görevi gerçekleştirmek üzere Adana'daki İncirlik Hava Üssü'nden yerel saatle 10.21'de ayrıldı.[4] Uçuşun amacı Sovyet savunma radar sistemlerinin tanımlanması ve performanslarının test edilmesiydi.[4] Keşif uçuşu esnasında önce Adana'dan Trabzon'a uçulacak, ardından güneydoğuya dönüp Van'a yönelerek Sovyetler Birliği sınırına paralel bir rotada uçuş gerçekleştirilecekti. Uçuş esnasında sınıra 100 milden (160 km) daha fazla yaklaşılmayacaktı.[5] Mürettebat; yerel saatle 11.42'de Trabzon üzerinden 25.500 fit (7.800 m) irtifada geçtiğini bildirdi,[1] ardından Trabzon'dan gelen bir hava raporunu aldıklarını teyit etti. Bu teyit mesajı uçakla kurulan son iletişimdi.[4] Bu andan sonra ne olduğu kesin olarak bilinmemektedir.[3]

Uçak düşürülmeden yaklaşık 32 dakika önce Sovyet radar sistemleri tarafından tespit edildi. Radar, uçağı Türkiye-Sovyet sınırı boyunca güneydoğuya doğru uçarken izledi. Uçağın tespit edilmesinden 11 dakika sonra ilk Sovyet savaş uçağı önleme amacıyla havalandı; bu uçak havalanacak üç Sovyet uçağından ilkiydi. Uçak tespit edildikten 24 dakika sonra doğuya döndü ve Sovyet hava sahasına girdi. Uçağın Sovyet hava sahasına girmesinin ardından Sovyet kontrolörler iki MiG-17 avcı uçağını daha hemen C-130'a yönlendirdi.[6][7]:3 Yönlendirmeden 8 dakika sonra C-130, Erivan'ın 55 kilometre kuzeybatısında, 22.000 fit (6.700 m) irtifada seyrederken Sovyet MiG-17'ler tarafından düşürüldü.[4][6]

Sonrası

Düşürülen uçağın enkazı

Uçağın istihbarat görevi gerçekleştirdiğini itiraf etmek istemeyen Amerika Birleşik Devletleri, 6 Eylül'e dek Sovyetler Birliği ile görüşmedi.[2] 6 Eylül 1958'de Amerika Birleşik Devletleri'nin Moskova Büyükelçiliği, Sovyet Dışişleri Bakanlığı'na Adana'dan kalkıp Adana'ya dönmesi planlanan ve kaybolan 17 kişilik mürettebatlı silahsız C-130 hakkında bilgi isteyen bir nota verdi.[8] Ayrıca İran hükûmetine de benzer bir nota verildi.[6] 12 Eylül günü Sovyetler Birliği notaya yanıt olarak[9] kendi topraklarında bir uçağın "düştüğünü" iddia ederek enkaz bulduklarını duyurdu ve "mürettebatın altı üyesinin öldüğü varsayılabilir" açıklamasını yaptı.[2][8] Aynı günün ilerleyen saatlerinde Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı, Amerika Birleşik Devletleri'ne ait bir C-130 tipi uçağın Türkiye sınırları içerisinde, Kars civarında[9] Türkiye-Sovyetler Birliği sınırına 35 mil uzakta Sovyetler Birliği tarafından düşürüldüğünü ve uçakta bulunan 17 kişiden 6'sının öldüğünü bildiklerini açıkladı.[8] 24 Eylül 1958'de KGB, 6 cesedi Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'ne teslim etti, ancak uçakta bulunan diğer 11 kişinin varlığı Sovyet makamları tarafından asla kabul edilmedi.[4][8]

Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri kazadan üç gün sonra, 5 Eylül 1958'de C-130 ile gerçekleştirdiği Havadan Muhabere Keşif Platformu (ACRP) görevlerini yeni bir emre dek askıya aldı. Askıya alma 15 Ekim 1958'e dek devam etti.[6] 13 Kasım 1958'de Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı, Sovyetler Birliği'nin Washington büyükelçisine Rus savaş pilotlarının C-130'u düşürürken yaptıkları konuşmaların Rusça bir transkriptini verdi.[6][8] Sovyetler Birliği bu kaydın sahte olduğunu açıkladı.[8]

6 Şubat 1959'da Sovyetler Birliği'nin daha çok detayı paylaşmasını ve uçağı düşürdüklerini itiraf etmelerini isteyen Amerika Birleşik Devletleri, 6 Şubat 1959'da bir Birleşmiş Milletler oturumunda Rus savaş pilotlarının C-130'u düşürürken yaptıkları konuşmaların bir teyp kaydını kamuoyuna duyurdu.[3] Kaydın yayılması basında büyük yer aldı.[8] Sovyetler Birliği uçağın düşürüldüğünü inkâr etmeye devam etti.[3]

Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, 1991'de mevcut bilgileri yayınlamaya başladı. 1992'de olayı araştırmak üzere ortak bir Amerikan/Rus komisyonu kuruldu. Bu komisyonun kurulmasıyla Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri arşivlerinde bulunan olayla ilgili bir takım belgelerin gizliliği kaldırılarak yayınladı. Amerikan/Rus komisyonu 1993'te enkaz sahasında araştırma gerçekleştirildi ve neticesinde oluşturulan raporda altı kişinin kalıntıları doğrulandı. Ayrıca raporda, başka kişilerin de kalıntılarının olabileceği ancak uçağın düşmesinin ardından çıkan yangının kalıntıların kimliğinin tespit edilmesini engellediği belirtildi.[2] Bir görgü tanığı olan General Sozinov, enkazın sekiz saat yandığını söyledi.[10] Ayrıca Sovyet avcı uçağı mürettebatının ve görgü tanıklarının tamamı vurulan uçaktan paraşütle atlayan kimseyi görmediğini söyledi.[7][10]

Muhtemel nedeni

Uçağın neden Sovyet hava sahasına girdiği kesin olarak bilinmemektedir.[1] Mürettebat, benzer frekanslara sahip olan Van'daki veya Trabzon'daki navigasyon bikınlarıyla Gürcistan SSC'deki navigasyon bikınlarını karıştırmış olabilir. Zira Gürcistan SSC'deki bir sinyal Trabzon'dakinden daha güçlüydü.[3][7]

Anıt

Düşen uçağı temsil edecek şekilde değiştirilen Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'ne ait bir C-130A-45-LM; 1997-2017 yılları boyunca Ulusal Kriptoloji Müzesi, Maryland, ABD'de sergilendi[11]

1993 yılında yerel köylüler olay sonucunda ölenleri anmak adına olay yerinde bir haçkar diktiler.[2][12]

Ulusal Kriptoloji Müzesi'nde düşen uçağı temsil edecek şekilde, düştüğü günkü görünümüne göre değiştirilen Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'ne ait bir C-130A-45-LM sergilendi.[13] Anıtın açılışı ve anma töreni 2 Eylül 1997'de, uçağın düşürülmesinin 39. yıldönümünde gerçekleşti. Anıt, bulunduğu parkın kapatılmasıyla 2017 yılında başka bir yere taşınmak üzere kaldırıldı.[11]

Her yıl Amerika Birleşik Devletleri'nin Erivan Büyükelçiliği yetkilileri ve Ermenistan Savunma Bakanı, olayda ölenleri anmak adına uçağın düştüğü bölgeyi ziyaret etmektedir.[14]

Galeri

  • Ermenistan Sasnaşen'de bulunan ortak ABD-Ermenistan anıtı
    Ermenistan Sasnaşen'de bulunan ortak ABD-Ermenistan anıtı
  • C-130'un ve 3 Sovyet MiG-17'sinin rotası
    C-130'un ve 3 Sovyet MiG-17'sinin rotası

Kaynakça

  1. ^ a b c d "ASN Aircraft accident Lockheed C-130A-II Hercules 56-0528 Sasnashen". Havacılık Güvenlik Ağı (İngilizce). 13 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2021. 
  2. ^ a b c d e f Tart, Larry (31 Ağustos 2009). "60528's Last Flight" (PDF) (İngilizce). Ulusal Güvenlik Ajansı. 31 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2021. 
  3. ^ a b c d e "The Shootdown of Flight 60528" (İngilizce). Ulusal Güvenlik Ajansı. 15 Ocak 2009. 1 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2014. 
  4. ^ a b c d e "Crash of a Lockheed C-130A-II Hercules near Talin: 17 killed | Bureau of Aircraft Accidents Archives". Bureau of Aircraft Accidents (İngilizce). 17 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2021. 
  5. ^ "Cold War Reconnaissance and the Shootdown Of Flight 60528" (PDF) (İngilizce). Ulusal Kriptoloji Müzesi, Ulusal Güvenlik Ajansı. 31 Ağustos 2009. 1 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021. 
  6. ^ a b c d e Peterson, Michael L. (5 Ağustos 2012). "Maybe You Had to Be There: The SIGINT on Thirteen Soviet Shootdowns of U.S. Reconnaissance Aircraft" (PDF) (İngilizce). Ulusal Güvenlik Ajansı. ss. 25-28. 1 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021. 
  7. ^ a b c "Secoting Down of US C-130 Transport Aircraft in the Transcaucasus" (PDF). Ulusal Güvenlik Ajansı (İngilizce). 7 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2022. 
  8. ^ a b c d e f g Mirror-Spectator, The Armenian (10 Ağustos 2018). "60th Anniversary of Shoot-Down of USAF Aircraft over Armenia". The Armenian Mirror-Spectator (İngilizce). 10 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2021. 
  9. ^ a b "Fighter Air/Ground Communications" (PDF) (İngilizce). Ulusal Güvenlik Ajansı. 13 Eylül 2009. 1 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021. 
  10. ^ a b "Korean Newsletter Feb 2018" (PDF) (İngilizce). koreacoldwar.org. 2018. 30 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2021. 
  11. ^ a b "National Vigilance Park at Fort Meade, MD". cryptologicfoundation.org (İngilizce). 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021. 
  12. ^ "В Армении почтили память американских летчиков сбитого 53 года назад самолета-разведчика" [Ermenistan 53 yıl önce düşürülen Amerikan keşif uçağının pilotlarını anıyor]. ИА REGNUM (Rusça). 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2022. 
  13. ^ Tart, Larry (31 Ağustos 2009). "Shoot Down of 60528" (PDF) (İngilizce). Ulusal Güvenlik Ajansı. 31 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2021. 
  14. ^ "59 лет назад над Арменией сбили американский самолет-разведчик" [59 yıl önce Ermenistan üzerinde bir Amerikan casus uçağı düşürüldü]. Rusarminfo (Rusça). 17 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri</span> ABDnin askerî gücü

Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri, ABD'nin bütün silahlı kuvvetlerinin birleşik olarak oluşturduğu yapıdır. ABD Ordusu ilk kez, yeni kurulan ulusu Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda Büyük Britanya'ya karşı savunmak üzere 13 kurucu eyaletin oluşturduğu Kongre yönetimi sırasında kuruldu. Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri, ABD Deniz Piyadeleri ve ABD Deniz Kuvvetleri 1776'daki bağımsızlık bildirisinin açıklanacağı öngörüsüyle 1775'te oluşturuldu. Dünyadaki en büyük hava kuvvetlerinden birine sahip olmasına rağmen, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri 1947'ye kadar bağımsız bir komutanlık haline getirilmedi.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed C-130 Hercules</span> taktik nakliye uçağı

C-130 Hercules, Amerikalı Lockheed (şu an Lockheed Martin) firması tarafından geliştirilen orta sınıf bir taktik nakliye uçağıdır. Havacılık tarihinin en başarılı nakliye uçaklarından biri olarak kabul edilmektedir. Dünya genelinde 50'den fazla ülke için 2,500'den fazla C-130 Hercules üretilmiştir ve bu uçaklar 22 milyon uçuş saatini aşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Askerî uçak</span> askeri amaçlar için yapılmış hava taşıtları

Askerî uçak ve helikopterler, savaşlarda kara ve su üstündeki hedefleri bombalamak, diğer uçakları tahrip etmek, keşif yapmak, personel ve mühimmat taşımak gibi amaçlarla silahlı kuvvetler tarafından kullanılan hava taşıtları. Özellikle av ve bombardıman görevlerinde kullanılanlar savaş uçağı ve saldırı helikopteri olarak adlandırılırlar. Askerî uçaklar av, bombardıman, av-bombardıman ve nakliye gibi kategorilere ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">İncirlik Hava Üssü</span> Türk Silahlı Kuvvetlerine ait hava üslerinden biri

İncirlik Hava Üssü, Türkiye'nin Adana şehrinin İncirlik semtinde bulunan, 3320 dönümden biraz daha büyük bir Türk hava üssüdür. Üs, 1,7 milyon nüfuslu bir kentsel alan içerisinde, şehir merkezinin 10 km (6 mi) doğusunda ve Akdeniz'den 32 km (20 mi) içeride yer almaktadır. Hava üssünün başlıca kullanıcıları Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri ve Türk Hava Kuvvetleri olmakla birlikte, zaman zaman Kraliyet Hava Kuvvetleri ve Suudi Arabistan Hava Kuvvetleri tarafından da kullanılmaktadır. Aynı zamanda İspanyol Ordusu'nun 74. Uçaksavar Topçu Alayı'na da ev sahipliği yapmaktadır. Üs, üzerindeki tüm tesislerle birlikte Türkiye Cumhuriyeti'ne aittir.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A400M Atlas</span> Dört turboprop motorlu askerî kargo uçağı

Airbus A400M Atlas dört turboprop motorlu, Avrupa ülkeleri ordularının askerî havadan taşıma isteklerini karşılayabilmek amacı ile Airbus Military tarafından tasarlanıp geliştirilen bir ulaştırma uçağıdır. Airbus Military tarafından Transall C-160 ve Lockheed C-130 Hercules gibi eski nakliye uçaklarının yerini alacak stratejik yeteneklere sahip bir taktik hava taşıyıcısı olarak tasarlandı. Proje başlangıcından daha sonraki tarihlerde Malezya gibi başka Avrupa dışı ülkeler tarafından da sipariş edilmiştir. A400M, C-130 ve Boeing C-17 Globemaster III arasında boyutlandırılmıştır; C-130'dan daha ağır yükleri taşıyabilir ve toprak pistleri kullanabilir. Taşıma görevinin yanı sıra, A400M uygun ekipmanla donatıldığında havadan yakıt ikmali ve tıbbi tahliye de gerçekleştirebilir.

<span class="mw-page-title-main">Yolcu uçağı</span>

Yolcu uçağı, genel anlamda sadece yolcu taşıma amacına yönelik olarak üretilmiş uçak. Yolcuların yanı sıra yolculara ait bagajların ve kısmen diğer malzemelerin nakliyesinde de kullanılırlar. Yolcu uçağı tabiriyle daha çok havayolları tarafından kullanılan yüksek kapasiteli ve performanslı uçaklar kastedilir. Bununla birlikte hafif uçaklar da az sayıda yolcunun çoğunlukla kısa mesafelere ulaştırılmasında kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed AC-130</span> Amerikan askeri uçağı

Lockheed AC-130 gunship, C-130 Hercules nakliye, sabit kanatlı uçağının ağır silahlı, uzun ömürlü, yer saldırı varyantıdır. Gelişmiş sensörler, navigasyon ve atış kontrol sistemleri ile entegre edilmiş çok çeşitli kara saldırı silahları taşır. Diğer modern askerî sabit kanatlı uçakların aksine AC-130 görsel hedeflemeye dayanır. Geniş profili ve 7,000 feet civarındaki düşük çalışma irtifaları onu kolay bir hedef hâline getirdiğinden, yakın hava desteği görevleri genellikle geceleri uçurulur.

<span class="mw-page-title-main">Northrop YF-23</span> Advanced Tactical Fighter/ATF) yarışması için geliştirilen uçak

Northrop/McDonnell Douglas YF-23, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri için tasarlanmış tek kişilik, çift motorlu hayalet avcı uçağı ve teknoloji göstericisidir. Tasarım, Lockheed YF-22 ile birlikte hava kuvvetlerinin Gelişmiş Taktik Avcı yarışmasında üretim sözleşmesi için iki finalistten biri oldu. Black Widow II ve Gray Ghost adlı iki YF-23 prototipi üretildi.

<span class="mw-page-title-main">Sorumlu pilot</span>

Sorumlu pilot (PIC), uçuş esnasında herhangi bir hava taşıtının idaresinden ve emniyetinden öncelikli olan sorumlu pilot. Bu, tipik bir iki ya da üç pilotlu uçak mürettebatındaki kaptan veya uçağın kontrolünde yalnızca tek sertifikalı ve nitelikli pilot varsa "pilot" olacaktır. PIC kısaltması İngilizce pilot in command kavramının akronimidir. Askerî uçuşlarda uçak komutanı kavramı kullanılır. Uçak komutanı kavramı zaman zaman sivil uçuşlarda da sorumlu pilot anlamında kullanılır. PIC, yasal olarak uçaktan, uçuş emniyetinden ve uçmasından sorumlu olan kişidir ve herhangi bir uçuş kuralının ihlal edilmesinden sorumlu olan birincil kişi olacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Korean Air'in 007 sefer sayılı uçuşu</span>

Korean Air'in 007 sefer sayılı uçuşu, New York'tan Anchorage ve Seul tarifeli bir Kore Hava Yolları uçuşuydu. Yolcu uçağı, 1 Eylül 1983'te Moneron Adası yakınlarında Sahalin Adası'nın batısında Japon Denizi üzerinde bir Sovyet Su-15 av önleme uçağı tarafından düşürüldü. Uçakta bulunan 269 yolcu ve mürettebattan sağ kurtulan olmadı. Uçak, Anchorage'den Seul'e yol alırken Amerika Birleşik Devletleri'nin keşif seferi düzenlediği bir zamanda yasak Sovyet hava sahası üzerinden uçtu.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed Martin C-130J Super Hercules</span>

Lockheed Martin C-130J Super Hercules, ABD yapımı turboprop askerî nakliye uçağıdır. C-130J yeni motorlar, uçuş güvertesi ve diğer sistemlerle birlikte Lockheed C-130 Hercules'in kapsamlı bir güncellemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Havadan yangın söndürme</span>

Havadan yangın söndürme, orman yangınlarıyla mücadele etmek için hava taşıtlarının kullanılmasıdır. Orman yangınlarını söndürmek için uçak ve helikopter gibi hava taşıtlarından yangın söndürücü maddeler atılır. Yangınlarla mücadelede kullanılan kimyasallar arasında su, köpükler ve jel gibi su arttırıcılar ve Phos-Chek gibi özel olarak formüle edilmiş yangın önleyicileri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2014 Cezayir Hava Kuvvetleri C-130 kazası</span>

2014 Cezayir Hava Kuvvetleri C-130 kazası, 11 Şubat 2014'te, 74 yolcu ve 4 mürettebat taşıyan, Cezayir Hava Kuvvetleri'ne ait bir C-130 Hercules tipi askeri nakliye uçağının, Cezayir'deki Aïn Kercha yakınlarındaki Djebel Fertas dağına düşmesi olayıdır. Bu kazada uçakta bulunan 78 kişiden sadece birisi hayatta kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed YF-22</span> ABD Hava Kuvvetleri için tasarlanmış tek kişilik, çift motorlu avcı uçağı ve teknoloji göstericisi

Lockheed/Boeing/General Dynamics YF-22, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri için tasarlanmış tek kişilik, çift motorlu avcı uçağı ve teknoloji göstericisidir. Hava kuvvetlerinin düzenlediği Gelişmiş Taktik Avcı yarışmasının gösterim/doğrulama aşaması için iki prototipi üretilen tasarım, yarışmada finalist oldu. YF-22, Northrop YF-23'e karşı yarışmayı kazanarak Lockheed Martin F-22 Raptor adıyla üretime girdi. YF-22, üretim modeli olan F-22 ile benzer aerodinamik tasarıma ve düzene sahip olsa da; kokpit, dikey stabilizeleri, kanatların konumu ve tasarımı ile gövde iç yapısında birtakım farklılıklara sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed P-80 Shooting Star</span>

Lockheed P-80 Shooting Star, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri (USAAF) tarafından operasyonel olarak kullanılan ilk jet avcı uçağıydı. 1943 yılında Lockheed tarafından dizayn edilip üretilen P-80, dizayn sürecinden sadece 143 gün sonra göklerle buluşmuştur. 2. Dünya Savaşının bitimine yakın bir süreçte, 2 adet ön üretim modeli İtalya'da görev almıştır. Düz kanatlarla dizayn edilen F-80 tipi uçak, Amerikan Hava Kuvvetleri altında Kore'de geniş çaplı muharebelerde görev almıştır.

Alaska Airlines, genel merkezi Seattle metropol bölgesi içinde, SeaTac, Washington'da bulunan büyük bir Amerikan havayolu şirketidir. Filo boyutu, taşınan tarifeli yolcular ve hizmet verilen varış noktası sayısı ile ölçüldüğünde Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en büyük beşinci havayolu şirketidir. Alaska, bölgesel ortakları Horizon Air ve SkyWest Airlines ile birlikte, büyük bir yurt içi rota ağı işletiyor ve esas olarak Pasifik Kuzeybatı ve Alaska'dan bitişik Amerika Birleşik Devletleri, Hawaii, Kanada, Kosta Rika ve Meksika'daki yüzden fazla noktaya bağlanmaya odaklanıyor.

<span class="mw-page-title-main">Uçak gemisi uçağı</span>

Taşıyıcı tabanlı uçaklar, uçak gemilerinden operasyonlar için tasarlanmış deniz uçaklarıdır. Kısa bir mesafeden fırlatılabilmeli ve güverteden fırlatma ve toparlanmanın ani kuvvetlerine dayanacak kadar sağlam olmalıdırlar. Buna ek olarak, bu türdeki uçakların kanatları genellikle katlanabilirdir. Bu da dar alanlarda operasyonları kolaylaştırır.

<span class="mw-page-title-main">Pisa Uluslararası Havalimanı</span> İtalyanın Pisa şehrine hizmet veren havalimanıdır

Pisa Uluslararası Havalimanı, Galileo Galilei Havalimanı olarak da adlandırılır. İtalya'nın Pisa şehrinde bulunan bir havalimanıdır. Yolcu sayısı bakımından Toskana'nın ana, İtalya'nın ise 10. havalimanıdır. Adını ünlü bilim adamı ve Pisa'nın yerlisi Galileo Galilei'den almıştır. Havalimanı ilk olarak 1930'larda ve 1940'larda ordu için geliştirildi. Havalimanı 2017 yılında 5.233.118 yolcu tarafından kullanılmıştır. Ryanair'in odak şehri olarak hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">1982 Amerika Birleşik Devletleri Lockheed C-130 kazası</span>

13 Nisan 1982'de Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'ne ait bir Lockheed C-130H Hercules, Erzurum Havalimanı'ndan İncirlik Hava Üssü'ne yapılan bir tedarik uçuşu esnasında Kızıldağ yakınlarında, Refahiye ilçesinde düştü. Uçakta bulunan 9'u mürettebat 27 kişinin tamamı öldü.

<span class="mw-page-title-main">Recife Hava Üssü</span> Brezilya’nın Recife şehrinde bulunan askeri hava üssü.

Recife Hava Üssü ya da Recife Askeri Havaalanı Brezilya'nın Recife kentinde bulunan Brezilya Hava Kuvvetleri'ne ait hava üssü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.