İçeriğe atla

1952 Libya genel seçimleri

1952 Libya genel seçimleri
Libya
19 Şubat 19521956 →

Temsilciler Meclisindeki 55 sandalyenin tamamı

Önceki Başbakan

Mahmud el-Muntasır

Seçilen Başbakan

Mahmud el-Muntasır

Libya'da 19 Şubat 1952 tarihinde Parlamentonun alt kanadı olan Temsilciler Meclisi üyelerini seçmek üzere genel seçimler yapıldı,[1] Trablusgarp'taki üç seçim bölgesi dışında, isyancıların seçim gününde seçmen kütüklerini yok etmesinden sonra seçimler mart ayına ertelendi.[2][3] Ülke tarihindeki ilk seçimlerdi.[4]

Seçim sistemi

Oylama, 21 yaşın üzerindeki aklı başında ve sağduyulu erkeklerle sınırlıydı ve kentsel alanlar dışında gizli oylamaya izin verilmedi. Tek üyeli seçim bölgelerinde parlamentonun alt meclisine 55 üye seçildi.[4] Seçim bölgeleri kentsel ve kırsal alanlara ayrıldı. Kentsel kesimde seçmenlere adaylarının renkli sandıklarına bıraktıkları bir oy pusulası verilirken, kırsal kesimde seçmenlere kimi destekledikleri sorulmuş ve cevapları kütük memuru tarafından tanık olarak bir gözlemci heyeti ile kayıt altına alınmıştır. Komite; bir seçim memuru, bir yargıç ve seçim bölgesindeki önemli bir kişiden oluşuyordu.[4]

Birleşmiş Milletler, seçimleri izlemesi önerisini geri çevirdi.[4]

Kampanya ve seçim günü

Seçime, çoğu bağımsız aday olan toplam 141 aday katıldı.[4] İki karşıt grup vardı; biri Başbakan Mahmud el-Muntasır'ı destekliyor, diğeri ise Beşir Bey Sadavi başkanlığındaki Kongre Partisi tarafından yönetiliyordu.[4] Kongre Partisi, Mısır'dan mali destek almasına rağmen, büyük ölçüde Libya'daki yabancı etkiye muhalefete odaklandı.[4] Ayrıca, hükûmet yanlısı adaylara oy vermenin, seçmenlerin kendilerini İslam inancından etkin bir şekilde aforoz etmesine yol açacağını iddia etti.[2] Başbakan, seçmenleri hükûmetin 19 maddelik programının uygulanmasına yardımcı olma olasılığı en yüksek adayı seçmeye çağırdı.[4]

Seçim günü Misrata'da bir grup insanla polis arasında çıkan ateş sonucu bir kişi öldü, bir İngiliz polis memuru yaralandı ve polisin biber gazı kullanması nedeniyle çok sayıda kişi de hastaneye kaldırıldı.[5] Kalabalığa bir Kongre Partisi adayının sandıkta bulunması taleplerinin yasa dışı olduğu söylendikten sonra şiddet çıktı.[5] Benzer protestolar Trablusgarp'ta da meydana geldi.[5]

Sonuçlar ve sonrası

Beklendiği gibi,[4] Kongre Partisi Trablus'ta galip geldi. Ancak hükûmet yanlısı adaylar diğer tüm sandalyeleri kazandı.[1] Kongre Partisi toplam sekiz sandalye kazanırken,[6] sandalyelerin çoğu hükûmet yanlısı bağımsızlara aitti.[3] Seçimin ardından ayaklanma patlak verdi ve tüm siyasi partiler yasaklandı.[1] Sadavi, kardeşi, yeğeni ve diğer bazı destekçileriyle birlikte Mısır'a, Kongre Partisi sekreteri ise memleketi Tunus'a sınır dışı edildi.[6]

Kaynakça

  1. ^ a b c Otman, Waniss; Karlberg, Erling (28 Mayıs 2007). The Libyan Economy: Economic Diversification and International Repositioning (İngilizce). Springer Science & Business Media. s. 16. ISBN 978-3-540-46463-1. 
  2. ^ a b "Police Open Fire In Libya Election Disturbances", The Times, 21 February 1952, p6, Issue 52241
  3. ^ a b "News in Brief", The Times, 8 March 1952, p5, Issue 52255
  4. ^ a b c d e f g h i "Polling In Libya To-Day First Election, Western Bases As A Factor", The Times, 19 February 1952, p4, Issue 52239
  5. ^ a b c "Libya Goes To The Poll Some Incidents Reported", The Times, 20 February 1952, p3, Issue 52240
  6. ^ a b "Deportations In Libya Leader Of Congress Party", The Times, 23 February 1952, p6, Issue 52243

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anavatan Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–2009)

Anavatan Partisi, 1983 yılında Turgut Özal tarafından kurulmuş olan eski siyasi parti. Resmî kısaltması "ANAP" şeklindedir. 1983'ten 1991'e kadar aralıksız olarak tek başına iktidarda kalmış, 1996 ile 2002 yılları arasında da çeşitli koalisyon hükûmetlerinin içinde yer almıştır. 31 Ekim 2009 tarihinde Demokrat Parti ile birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2007 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 23. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2007 Türkiye genel seçimleri, 22 Temmuz 2007 tarihinde TBMM 23. dönem üyelerini belirlemek için yapılan seçimdir.

Muhafazakâr Parti, resmî adı Muhafazakâr ve Birlikçi Parti, Tory'ler olarak da bilinirler,

Nispi temsil veya oransal temsil sistemi, siyasi partilerin veya adayların aldığı oyun parlamentoda orantılı olarak yansıtıldığı seçim sistemidir. Bu sistemde partiler oyları oranınca milletvekili çıkarırlar.

<span class="mw-page-title-main">2014 Türkiye yerel seçimleri</span> Türkiyenin yerel yöneticilerini belirleyen seçim

2014 Türkiye yerel seçimleri, bilinen adıyla 2014 Türkiye Cumhuriyeti yerel seçimleri, resmî adıyla 30 Mart 2014 Mahalli İdareler Genel Seçimleri, 30 Mart 2014 tarihinde yapılan ve Türkiye sınırları içindeki yerel yönetimlerin belirlendiği bir seçimdir. Türkiye'de mahalli idareler ile mahalle/köy muhtarlıkları ve ihtiyar heyetlerinin seçilmesi amacıyla 2972 sayılı yasanın sekizinci maddesi uyarınca, her beş yılda bir yapılan seçim son olarak 29 Mart 2009 tarihinde yapılmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 25. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri, 7 Haziran 2015 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi 25. Dönemi'nin 550 yeni üyesini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir. Seçim, Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihi'nin 24. genel seçimleridir.

<span class="mw-page-title-main">2014 Libya parlamento seçimleri</span> Libyada parlamento seçimleri

Libya'da Temsilciler Meclisi için 25 Haziran 2014 tarihinde parlamento seçimleri yapıldı. Tüm adaylar bağımsız olarak yarışırken seçimler, milliyetçi ve liberal grupların sandalyelerin çoğunu kazandığı ve İslamcı grupların sadece 30 sandalyeye düşüşü ile sonuçlandı. Seçime katılım yüzde 18 ile çok düşüktü.

<span class="mw-page-title-main">2012 Libya parlamento seçimleri</span>

Libya'da Genel Ulusal Kongre (GUK) seçimleri 19 Haziran'dan ertelenerek 7 Temmuz 2012 tarihinde yapıldı. Bu seçimler, uzun süredir iktidarda olan Muammer Kaddafi'nin bir yıl önce devrilmesi ve ölümünden bu yana yapılan ilk seçimler, 1952'den bu yana yapılan ilk serbest ulusal seçimler ve Libya'nın 1951'de bağımsızlığını kazanmasından bu yana yapılan sadece ikinci serbest ulusal seçimlerdi.

<span class="mw-page-title-main">2012 Suriye parlamento seçimleri</span>

Suriye'de 7 Mayıs 2012 tarihinde Suriye Halk Meclisi üyelerini seçmek üzere parlamento seçimleri yapıldı. Seçimler, 26 Şubat 2012 tarihinde yapılan referandumda yeni anayasanın onaylanmasının ardından gerçekleşti.

Dar bölge sistemi, ülkenin parlamentodaki sandalye sayısı kadar bölgeye bölünmesi ve her bölgeden bir adayın seçilmesi esasına dayanan seçim sistemidir. Bir diğer seçim sistemi olan Daraltılmış Bölge Sistemiyle karıştırılmamalıdır.

İsrail'de seçimler, yurt geneli nispi temsile dayanmaktadır. Seçim barajı 3.25% ve Knesset'te partilerin sandalye sayısı aldıkları oyla orantılıdır. Knesset seçimleri dört yıllık bir dönem için yapılmaktadır ama birçok hükûmet, bu dört yıllık dönemi tamamlayamamıştır. İsrail'de erken seçimler oldukça sık bir şekilde gerçekleşmektedir. İsrail çoklu parti sistemine sahiptir ve genelde koalisyonlar tarafından hükûmetler oluşturulur. Bunun en büyük nedeni hiçbir partinin, seçimlerde tek başına iktidar olacak sandalyeye sahip olamamasıdır. Sadece 1969 seçimleri öncesi birkaç partinin bir araya gelmesiyle oluşan ittifak, HaMa'arakh (hiza), kısa bir dönem için çoğunluğu elinde tutmuştur. İsrailli vatandaşların oy verme yaşı 18'dir. Seçimler, Merkezi Seçim Komitesi tarafından yönetilmektedir ve Knesset Seçim Kanunu'na göre yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Devredilebilir tek oy</span>

Devredilebilir tek oy, çok koltuklu kuruluşlarda veya seçim bölgelerindeki adayları sıralayan seçmenler aracılığıyla orantılı temsile ulaşmak veya ona yaklaşmak için tasarlanmış orantılı bir oylama sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">2022 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti genel seçimleri</span> Cumhuriyet Meclisi 10. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2022 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti genel seçimleri, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Cumhuriyet Meclisi'ndeki 50 milletvekilini belirlemek için yapılan erken seçimdir. 23 Ocak 2022 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar açıklandığında Lefkoşa ilçesi adına 16, Gazimağusa ilçesi adına 13, Girne ilçesi adına 11, İskele ilçesi adına 5, Güzelyurt ilçesi adına 3 ve Lefke ilçesi adına 2 milletvekili seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2000 Azerbaycan genel seçimleri</span>

2000 Azerbaycan genel seçimleri, 5 Kasım 2000 tarihinde yapılan ve Azerbaycan Millî Meclisi 2. döneminin 125 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">2020 Suriye parlamento seçimleri</span>

Suriye Halk Meclisi üyelerini seçmek için 13 Nisan 2020'de Suriye'de parlamento seçimlerinin yapılması planlanıyordu. Ancak koronavirüs pandemisi nedeniyle 14 Mart'tan 20 Mayıs'a ertelendi. 7 Mayıs'ta seçimlerin 19 Temmuz'a ertelenmesine karar verildi. Suriye'de parlamento seçimleri, sonuncusu 2016'da olmak üzere dört yılda bir yapılır.

Libya'da 1964 seçimlerinden sonra Kral İdris tarafından parlamentonun feshedilmesinin ardından 8 Mayıs 1965 tarihinde parlamentonun alt kanadı olan Temsilciler Meclisi üyelerini seçmek üzere erken genel seçimler yapıldı. Siyasi partiler yasaklandığı için tüm adaylar bağımsız olarak yarıştı. Hükûmet yanlısı adayların zaferini garantilemek için seçim sandıklarına polis tarafından müdahale edildi.

<span class="mw-page-title-main">Tek İsimli Tek Turlu Çoğunluk Sistemi</span>

Tek İsimli Tek Turlu Çoğunluk Sistemi veya Oy çokluğu sistemi, seçim sisteminde kullanılan bir oylama biçimidir. Seçmenler oylarını bir aday için kullanırlar ve en çok oyu alan aday kazanır. FPTP, çoğul oylama yöntemidir ve esas olarak tek üyeli seçim bölgelerini kullanan sistemlerde kullanılır. FPTP, dünya ülkelerinin yaklaşık üçte birinde, çoğunlukla İngilizce konuşulan ülkelerde, meclis seçimleri için koltuk belirlemenin birincil biçimi olarak kullanılmaktadır. Bu ifade, bitiş çizgisinde bir direğin olduğu İngiliz at yarışından bir metafordur.

<span class="mw-page-title-main">2014 Libya Anayasa Meclisi seçimleri</span>

20 Şubat 2014'te Libya'da Anayasa Meclisi seçimleri yapıldı. Kurucu meclis seçimleri için adaylıklar 6 Ekim 2013'te başladı. 11 Kasım 2013 tarihi itibari ile meclise aday kayıtları sona erdi. Meclis, Libya'nın üç bölgesinden 20 üyeden oluşacak: Trablusgarp, Sirenayka ve Fizan. Komitenin çalışmalarının Mart 2014'ten Temmuz 2014'e kadar sürmesi bekleniyor. Daha önce iktidarda olan Ulusal Geçiş Konseyi tarafından Ağustos 2011'de sunulan anayasa bildirgesi, komisyonu Kongre'nin kendisinin atayacağını belirtti; ancak Genel Ulusal Kongre (GUK) bunun yerine, anayasa komisyonuna bireylerin seçilmesi için bir seçim yapılması yönünde oy kullandı. Anayasa komisyonu anayasayı hazırlayacak ve daha sonra referandumda oylanacak. 2014 Ocak ayı başı itibarıyla 1.001.910 seçmen SMS ile kayıt yaptırmıştır.

Yerel seçimler 2011'de Zuvare'de ve 2012'de Libya'daki diğer bazı belediyelerde yapıldı.

Osmanlı Seçim Kanunu ve Osmanlı Anayasası Aralık 1876'da ilan edildi. Her ikisi de Osmanlı İmparatorluğu'nun sonuna kadar geçerliliğini korumuştur. Kanun, II. Meşrutiyet döneminde çok küçük değişikliklere uğramış ve 1946 yılına kadar küçük değişikliklerle Türkiye Cumhuriyeti tarafından korunmuştur.