İçeriğe atla

1946 Türkiye genel seçimleri

1946 Türkiye genel seçimleri
Türkiye
← 194321 Temmuz 1946 (78 yıl önce) (1946-07-21)1950 →

Türkiye Büyük Millet Meclisinin 465 sandalyesi için
Çoğunluk için gereken 233 sandalye
Kayıtlı8.551.549
Katılım%74,5
  Birinci parti İkinci parti
 
Inonu Ismet.jpg
Mahmut Celâl Bayar.jpg
Lider İsmet İnönüCelâl Bayar
Parti CHPDP
Liderin bölgesi Ankaraİzmir
Son seçim 488 sandalye, %100 Yeni parti
Sandalye 39761
Değişim azalış 91 artış 62
Aldığı oy 4.150.000~1.800.000~
Oran %85,4%13,1
Değişim azalış %14,6 Yeni Parti

Her seçim bölgesinden birinci çıkan partiye göre seçim sonuçlarını gösteren harita

Seçimden sonra Türkiye Büyük Millet Meclisinin sandalye dağılımı

Önceki Başbakan

Şükrü Saracoğlu
CHP

Seçilen Başbakan

Recep Peker
CHP

1946 Türkiye genel seçimleri, 21 Temmuz 1946[1] tarihinde 8. dönem milletvekillerini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir. 5 Haziran'da Milletvekili Seçim Yasası değiştirilmiş ve Cumhuriyet tarihinde ilk defa tek dereceli seçim esasında gerçekleştirilmiştir.[2]

Cumhuriyet Halk Partisi 397, Demokrat Parti 61 ve bağımsızlar 7 milletvekilliği kazandı.

Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk çok partili genel seçimi olan bu seçim adli denetim dışında, açık oy, gizli sayım ve liste usulü çoğunluk sistemi esasına göre yapıldı.[3] (açık oy - gizli tasnif)[4] Bu usulsüzlüklerinden dolayı "şaibeli seçim" şeklinde de anılmıştır.[5] Bu genel seçim ile TBMM 8. dönem milletvekilleri seçilmiştir.

Seçimlerde ilk kez aday esaslı blok oy sistemi uygulanmıştır. Bu sistemle beraber her vilayetin bir de seçim çevresi olmaktadır. Her 40 bin yurttaş için bir milletvekili seçilirken, herhangi bir ilin nüfusunun 40 binin altında olması halinde o ile bir milletvekilliği tahsis edilmekteydi. Nüfusu 40 binin üzerindeki iller için milletvekili sayıları ise şöyle belirtilmişti:

  • Nüfusu 55.000'e kadar olan iller: 1 milletvekili
  • Nüfusu 55.001-95.000 arası: 2 milletvekili
  • Nüfusu 95.001-135.000 arası: 3 milletvekili
  • Nüfusu 135.001-175.000 arası: 4 milletvekili[6]

Arka plan

Milli Kalkınma Partisinin kuruluşu

Demokrat Partinin kuruluşu

Yerel seçimlerin erkene alınması kararı

Genel seçimlerin erkene alınması kararı

5 Haziran 1946 tarihinde Milletvekili Seçim Kanunu değiştirilmiş, 10 Haziran'da da 2'ye karşı 383 oyla seçim kararı alınmıştır. 3 Temmuz'da, seçimlerin 21 Temmuz'da yapılacağı duyuruldu. Ülke genelinde 20.112 seçim bürosu oluşturuldu.

Kampanya dönemi

Cumhuriyet Halk Partisinin kampanyası

Bakanlar 27 Haziran'da seçim bölgelerine doğru yola çıktılar. 6 Temmuz'da İzmir'de Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel için verilen bir eğlencede iki karşıt partili öğrenci birbiriyle kavga etti. 8 Temmuz'da Başbakan Şükrü Saraçoğlu ilk seçim konuşmasını radyodan yaptı. 15 Temmuz'da Hasan Saka Trabzon'da seçim çalışmalarını yürüttü. 17 Temmuz'da İsmet İnönün radyodan halka seslendi. 19 Temmuz'da İsmet İnönü 63 ilde adaylarını ilan etti.[7]

Demokrat Partinin kampanyası

16 Haziran 1946 tarihinde Demokrat Parti seçime katılma kararı aldı.[8] 27 Haziran'da Mareşal Fevzi Çakmak'ın bağımsız aday olarak Demokrat Parti listesinde yer alacağı açıklandı. Teşkilatlanmasını tam olarak tamamlayamayan parti seçim döneminde teşkilatlanmasını da hızlandırdı. 29 Haziran'da Celal Bayar Adana'dan seçim çalışmalarına başladı[9] Osmaniye, Ceyhan, Tarsus ve Mersin'de büyük ilgiyle karşılanan Bayar buradan Ankara'ya döndü. 13 Temmuz'da İzmir'de 8bin kişilik bir miting düzenlendi; aynı gün İstanbul'da Fevzi Çakmak'ı 20bin kişi karşıladı 15 Temmuz'da Celal Bayar İzmir'de 30bin kişinin katıldığı bir miting düzenlerken, Refik Koraltan da Hatay'da seçim çalışmalarını yürüttü. Aynı gün Bayar Ödemiş'e gitti. 17 Temmuz'da İstanbul, Ankara, Aydın, Manisa, Erzurum, Erzincan, Denizli, Ordu, Kocaeli, Çankırı, Bilecik, Bursa, İzmir ve Konya adaylarını ilan etti. Aynı gün Bayar ve Menderes Aydın'da seçim çalışmaları gerçekleştirdi. Bayar aynı gün Bergama'ya, 19 Temmuz'da da Balıkesir'e ve Bursa'ya geçti; 20 Temmuz'da İstanbul'a geldi

Balıkesir, Bursa ve İstanbul'u kapsayan seçim gezileri yapmıştır. Fevzi Çakmak İstanbul'da bir takım geziler yapmıştır. Seçimlerden bir gün önce hükûmetin baskıları nedeniyle Urfa'da seçimlere katılmayacağını bildirmiştir.[10]

Milli Kalkınma Partisinin kampanyası

17 Haziran 1946 tarihinde Milli Kaklkınma Partisi seçimlere katılma kararı aldı[11] 17 Temmuz'da İstanbul adaylarını ilan etti. 18 Temmuz'da İzmir, Kırklareli, Tekirdağ, Niğde, Amasya, Urfa, Adana, Zonguldak, Kocaeli adaylarını açıkladı.

Diğer partiler

13 Temmuz'da Türkiye İşçi ve Çiftçi Partisi İstanbul ve İzmir'de Liberal Demokrat Parti ve Yalnız Vatan İçin Partisi İstanbul'da adaylarını açıklamıştır. Sosyal Demokrat Parti seçimlerden 1 gün önce seçime katılmayacağını ve bağımsız adayları destekleyeceğini açıkladı.

Nevzat Tandoğan'ın intiharı

Ankara Cinayeti olaylarıyla ismi anılan Nevzat Tandoğan 9 Temmuz'da intihar etti.

Oy verme

Seçmenler 21 Temmuz 1946 günü saat 8.00 ila 19.00 arasında oy kullanma işlemlerini gerçekleştirdiler[12] 22 yaşını geçmiş her Türk vatandaş oy kullanma hakkına sahiptir.

Sonuçlar

Seçim sonuçlarına ait verilere ulaşılamamaktadır. Aşağıdaki verilerde milletvekillerinin seçim mazbatalarından alınan veriler TÜİK'in 1950, 1954 ve 1957 yıllarındaki seçimleri hesaplarken kullandığı yöntemle hesaplanarak düzenlenmiştir. Kayıtlı seçmenler ve seçime katılan seçmenlere ait veriler yine mazbatalardan alınmış ve dönemin içişleri bakanının açıklamalarıyla düzenlenmiştir. Eskişehir, Kütahya ve Afyon sonuçları CHP bölge müfettişlerinin inceleme sonuçlarından alınmıştır.

1946 genel seçimlerinin sonuçları:[13]

Toplam
Kayıtlı seçmen sayısı 8.551.549
Kullanılan oy 6.373.543
Geçerli oy 6.373.543
Katılım oranı (%) 74,53
Seçim Bürosu 20.112
Parti Genel Başkan Oy % +/– Sandalye +/–
Cumhuriyet Halk Partisiİsmet İnönü4.150.000~ 85,4 azalış 14,6397azalış 91
Demokrat PartiCelâl Bayar1.800.000~ 13,1 Yeni641Yeni
Milli Kalkınma PartisiNuri Demirağ40.000~ 0.6 +/- Yeni0
Liberal Demokrat PartiKazım Demiraslan 2.858 0,04 Yeni 0
Türkiye İşçi ve Çiftçi Partisi Ethem Ruhi Balkan 134 0,00 Yeni 0
Yalnız Vatan İçin Partisi Yaşar Çimen 77 0,00 Yeni 0
Bağımsızlar350.000~ 5.5~ 4artış3
Toplam6.373.543 100 465

1 4 milletvekili Demokrat Parti listesinden bağımsız olarak seçildi.

CHP'nin aldığı oy

Mazbatalardan alınan verileri incelediğimizde oyların sadece CHP'ye ait olduğunu bilmemizin kesin olduğu 55 ildeki verilerde CHP 3.891.654 oy almıştır. Buna Burdur, Denizli, Kayseri, Maraş, Muğla ve Sinop'ta seçilen CHP'li vekillerin oyları (214.209) da eklendiğinde. CHP'nin 61 ilde en fazla 4.105.663 oy aldığı anlaşılmaktadır. Bu da oy kullanan seçmen sayısının yaklaşık %65'ine denk gelmektedir. Bu verilere göre CHP'nin en az %65 oy aldığını söyleyebiliriz

DP'nin aldığı oy

Mazbatalardan alınan verileri incelediğimizde oyların sadece DP'ye ait olduğunu bilmemizin kesin olduğu Çanakkale ve İçel verilerinde DP 96.127 oy almıştır. Buna CHP müfettişlerinin Afyon, Eskişehir ve Kütahya raporlarındaki veriler (166.112), Cumhurbaşkanlığı arşivinde bulunan Aydın, İstanbul, Niğde ve Çankırı'daki seçimlere dair notlar (228.108) ve gazetelerden alınan 15 ilin sonuçları eklendiğinde 24 ilde yaklaşık 1.051.086 oy aldığı tesit edilmiştir. Bu da oy kullanan seçmen sayısının yaklaşık %17'sine denk gelmektedir. Bu verilere göre DP'nin en az %17 oy aldığını söyleyebiliriz.

Demokrat Partinin kurucularından Adnan Menderes bu seçimlerde seçim sisteminin izin vermesi sayesinde Aydın iliyle birlikte Kütahya ilinden de milletvekili adayı oldu. Aydın'daki seçimlerle milletvekili seçilemeyen Menderes, Kütahya'dan seçilerek milletvekili olabildi.[14]

İllere göre sonuçlar

İl MV

Sayısı[15]

CHP[16]% DP% MKP% Bağ.% Toplam[16]
Afyon8 43.548 41,99 55.728 53,73 Katılmadı2.449 4,28 103.711
Ağrı3 39.614 86,08 KatılmadıKatılmadı6.406 13,92 46.020
Amasya4 38.229 71,72 9.088 +/- 17,05 +/- K K 53.303
Ankara17 141.850 59,16 87.484[17]36,49[17]Katılmadı10.427 +/- 4,35 +/- 239.761
Antalya7 64.432 79,54 27.211 +/- 33,59 +/- Katılmadı81.008
Aydın7 59.180 61,23 30.084 31,57 Katılmadı5.893 6,18 96.645
Balıkesir13 105.091 59,09 K K Katılmadı177.855
Bilecik3 22.538 49,14 16.467 +/- 35,90 +/- Katılmadı6.864 14,96 +/- 45.869
Bingöl2 31.267 95,56 KatılmadıKatılmadı1.453 4,44 32.720
Bitlis2 28.265 100,00 KatılmadıKatılmadıKatılmadılar28.265
Bolu7 52.145 55,85 K K Katılmadı93.371
Burdur3 17.218 +/- - Bağımsız adayla birlikteKatılmadı16.303 - 41.316
Bursa12 104.109 54,44 K K Katılmadı181.242
Çanakkale6 - - 50.454 54,87 K K 91.947
Çankırı5 34.025 47,70 23.728 33,26 Katılmadı13.480 19,04 71.733
Çoruh5 62.085 90,02 KatılmadıKatılmadı6.884 9,98 68.969
Çorum8 61.814 61,91 K K Katılmadı99.844
Denizli8 47.387 +/- 48.29 +/- Bağımsız adayla birlikteKatılmadı- - 98.132
Diyarbakır7 69.000 86,00 10.895 +/- 13.58 +/- 80.228
Edirne5 29.122 33,34 30.255 34,65 27.961 32,01 68.830
Elazığ5 42.512 75,45 56.352
Erzincan5 54.739 82,08 K K 66.748
Erzurum10 132.956 82,06 K K Katılmadı162.018
Eskişehir[18]6 33.842 41,34 46.280 57,45 Katılmadı434 0,54 81.869
Gaziantep7 48.318 61,21 K K Katılmadı78.942
Giresun8 66.604 75,45 Ortak liste hazırladılar (DP 4, MKP 3, Bağ. 1)89.458
Gümüşhane6 77.504 83,57 KatılmadıKatılmadı15.240 16,43 92.744
Hakkâri1 14.427 100,00 KatılmadıKatılmadıKatılmadılar14.427
Hatay6 50.608 66,16 25.886 +/- 33.84 +/- Katılmadı76.494
Isparta5 49.319 74,48 K K Katılmadı66.219
İçel7 - - 45.673 62.03 KatılmadıK K 73.628
İstanbul23 145.844 42,39 173.710 50,49 5.627 1,64 K K 346.271
İzmir16 116.354 53,13 100.561 45,92 1.053 0,48 1.047 0,48 222.532
Kars9 133.359 98,95 KatılmadıKatılmadı1.418 1.05 134.777
Kastamonu9 72.399 54,04 31.887 +/- 23,80 +/- Katılmadı133.981
Kayseri9 56.076 +/- 48.14 +/- 47.646 +/- 40,90 +/- KatılmadıK K 116.488
Kırklareli5 43.715 74,14 K K K K 58.960
Kırşehir4 34.876 64,51 K K Katılmadı54.062
Kocaeli10 58.910 46,13 K K K K 127.711
Konya16 145.599 66,56 K K Katılmadı218.754
Kütahya[19]10 63.429 47,88 64.104 48,39 Katılmadı3.443 2,63 132.462
Malatya11 98.055 65,58 KatılmadıKatılmadı51.460 34,42 149.515
Manisa11 81.948 53,93 K K Katılmadı151.950
Maraş6 38.805 +/- - Bağımsız adayla birlikteKatılmadı31.121 +/- -
Mardin7 108.394 97,54 KatılmadıKatılmadı2.735 2,46 111.129
Muğla5 25.803 +/- 45,58 +/- 29.818 +/- 52,68 +/- Katılmadı986 +/- 1,74 +/- 56.607
Muş2 25.738 84,87 KatılmadıKatılmadı4.589 15,13 30.327
Niğde7 99.435 95,40 Katılmadı1427 1,37 3.955 3,79 104.232
Ordu8 65.919 73,69 K K Katılmadı89.458
Rize6 72.333 87,74 KatılmadıKatılmadı10.110 12,26 82.443
Samsun10 71.382 54,81 62.120 +/- 41,70 +/- K K 130.230
Seyhan[20]10 64.616 55,50 30.495 26.19 226 0.19 21.097 18.12 116.434
Siirt4 62.434 100,00 KatılmadıKatılmadıKatılmadılar62.434
Sinop5 28.720 +/- 46,25 +/- 30.025+/- 48,36 +/- Katılmadı62.091
Sivas12 139.415 79,51 25.777+/- 14,70 +/- Katılmadı10.161 5,79 +/- 175.353
Tekirdağ5 54.149 75,45 K K K K 71.770
Tokat8 95.025 77,60 16.410 +/- 13,40 +/- Katılmadı11.026 +/- 9,00 +/- 122.461
Trabzon12 175.834 96,13 K K Katılmadı182.918
Tunceli2 23.265 81,81 Katılmadı28.438
Urfa6 99.876 99,81 KatılmadıK K 100.062
Van3 45.201 99,94 KatılmadıKatılmadıKatılmadılar45.229
Yozgat7 53.560 52,18 K K Katılmadı102.646
Zonguldak9 83.985 65,53 36.420 +/- 28,42 +/- 5.757 +/- 4,49+/- 2.005 +/- 1,56 +/- 128.167
  • a : Afyon, Eskişehir ve Kütahya sonuçları CHP bölge müfettişinin raporlarından alınmıştır
  • K : Seçime katıldı
  • +/- : Toplanan verilere göre kesin olmamakla birlikte ortalama alabilecekleri oylar hesaplanmıştır. Yani bu sayı ve orana yakın oy almıştır.
  • CHP'nin görülen oylarının hepsi mazbatalardaki veriler kullanılarak oluşturulmuştur.
  • Oy kullanan seçmen sayısına mazbatalardan ulaşılmıştır

Kayıtlı seçmen sayısı ve seçimlere katılım oranı

Kayıtlı Seçmen ve oy kullanan seçmen sayılarına ait veriler milletvekillerinin seçim mazbatalarından alınmıştır[21]

İl Seçmen Sayısı Oy Kullanan

Seçmen Sayısı

Katılım Oranı

(%)

Afyon151.793 103.711 68,32
Ağrı56.188 46.020 81,90
Amasya63.143 53.303 84,42
Ankara295.742 239.761 87,07
Antalya121.931 81.008 66,44
Aydın134..691 96.645 71,75
Balıkesir237.532 177.855 74,88
Bilecik64.886 45.869 70,69
Bingöl40.389 32.720 81,01
Bitlis35.424 28.265 79,79
Bolu140.857 93.371 66,29
Burdur55.883 41.316 73,93
Bursa236.512 181.242 76,63
Çanakkale119.824 91.947 76,73
Çankırı88.209 71.733 80,75
Çoruh83.274 68.969 82,82
Çorum154.631 99.844 64,57
Denizli148.561 98.132 66,05
Diyarbakır104.477 80.228 76,79
Edirne97.250 68.830 70,78
Elazığ92.385 56.352 61,00
Erzincan76.174 66.748 87,63
Erzurum178.179 162.018 90,93
Eskişehir109.632 81.869 74,68
Gaziantep120.274 78.942 65,64
Giresun123.313 89.458 72,55
Gümüşhane107.524 92.744 86,25
Hakkâri15.664 14.427 92,10
Hatay102.757 76.494 74,73
Isparta89.726 66.219 73,80
İçel128.528 73.628 57,29
İstanbul528.520 346.271 65,52
İzmir318.957 222.532 69,77
Kars142.388 134.777 94,65
Kastamonu179.689 133.981 74,56
Kayseri156.841 116.488 74,27
Kırklareli83.097 58.960 70,95
Kırşehir71.642 54.062 75,46
Kocaeli183.226 127.711 69,70
Konya286.513 218.754 76,35
Kütahya186.550 132.462 71,01
Malatya195.857 149.515 76,34
Manisa222.320 151.950 68,35
MaraşVeri yokVeri yokVeri yok
Mardin151.449 111.129 73,38
Muğla99.232 56.607 57,05
Muş35.289 30.327 85,94
Niğde129.249 104.232 80,88
Ordu142.549 92.569 64,94
Rize103.751 82.443 79,46
Samsun162.737 130.230 80,02
Seyhan162.224 116.434 71,77
Siirt63.450 62.434 98,40
Sinop96.340 62.091 64,45
Sivas213.770 175.352 80,03
Tekirdağ86.605 71.770 82,87
Tokat146.410 122.461 83,64
Trabzon208.631 182.918 87,68
Tunceli35.288 28.438 80,59
Urfa113.782 100.062 87,94
Van49.442 45.229 91,48
Yozgat122.850 102.646 85,55
Zonguldak172.375 128.162 74,35
Toplam8.335.1676.312.67075,74

Tartışmalar

Demokrat Partinin itirazları

Kaynakça

  1. ^ Nohlen, D, Grotz, F & Hartmann, C (2001) Elections in Asia: A data handbook, Volume I, p248 ISBN 0-19-924958-X
  2. ^ Emre Kongar (1998), 21. Yüzyılda Türkiye, 38. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul, ISBN 975-14-0624-2, s. 145.
  3. ^ Cumhuriyetin 75. Yılı, C. 1, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 1998, ISBN 975-363-969-8, s. 291.
  4. ^ Sina Akşin, Ana Çizgileriyle Türkiye'nin Yakın Tarihi, İkinci Baskı, İmaj Yayıncılık, Ankara, 1996, ISBN 975-7852-18-X, s. 216.
  5. ^ A.g.e., s. 291.
  6. ^ Seçim Sistemi ve Siyasi Partiler Araştırması Ana Rapor Cilt II, TÜSİAD Yayınları, İstanbul, 2001, ISBN 975-8458-28-0 s. 209.
  7. ^ Vakit Gazetesi, 19 Temmuz 1946
  8. ^ Cumhuriyet Gazetesi, 17 Haziran 1946
  9. ^ Cumhuriyet Gazetesi, 29 Haziran 1946
  10. ^ Akşam Gazetesi, 22 Temmuz 1946
  11. ^ Cumhuriyet Gazetesi, 18 Haziran 1946
  12. ^ Vakit Gazetesi, 21 Temmuz 1946
  13. ^ "1946 Türkiye genel seçim sonuçları" (PDF). 18 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2022. 
  14. ^ "ÇOK PARTİLİ YAŞAMA GEÇİŞ SÜRECİNDE ADNAN MENDERES'İN AYDIN İLİNDEKİ SİYASİ FAALİYETLERİ (1946-1950)". Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XIII/27, 2013 Güz. 2013. ss. 206-207. Erişim tarihi: 12 Ekim 2024. 
  15. ^ "1923-2011 Milletvekili Sonuçları" (PDF). TÜİK. 17 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Kasım 2023. 
  16. ^ a b "Yasama Organı Üyelerinin Tercüme-i Halleri ve Seçim Mazbataları Arama Formu". TBMM. 15 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2023. 
  17. ^ a b Vakit Gazetesi, 24 Temmuz 1946
  18. ^ Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Fon Kodu: 490-1-0-0, Yer Kodu: 652.171.1
  19. ^ Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Fon Kodu: 490-1-0-0, Yer Kodu: 681.308.1
  20. ^ Özer, Sevilay (1 Ocak 2023). "1946 Genel Seçimleri: Adana (Seyhan) Örneği". Selçuk Türkiyat, ( Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel Sayısı ). 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
  21. ^ "TBMM Kütüphane". 10 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Adnan Menderes</span> 9. Türkiye başbakanı

Ali Adnan Menderes, Türk siyasetçi. 1950-60 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı görevinde bulundu. Ayrıca, aynı tarihler arasında kurucuları arasında yer aldığı Demokrat Parti (DP) Genel Başkanlığını yürüttü. Menderes, Türkiye siyasi tarihinde idam edilen ilk ve tek Türkiye Cumhuriyeti başbakanı olarak tarihe geçti. 1990'da Türkiye Büyük Millet Meclisi çıkardığı yasayla, Menderes ve onunla beraber idam edilen Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu'ya itibarlarını iade etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Parti (1946)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1946–1960)

Demokrat Parti, 7 Ocak 1946'da kurulan, kurulduğu yıl yapılan seçimlerde azınlıkta kalıp 4 yıl sonra yapılan seçimlerde 27 yıllık tek parti dönemini sona erdiren Türk siyasi partisi olarak bilinir. Sırasıyla 1950, 1954 ve 1957 seçimlerini kazanmış ve 10 yıl boyunca iktidar olmuştur. Demokrat Parti, 27 Mayıs 1960 askeri darbesi ile iktidardan düşürülmüş ve 29 Eylül 1960'ta kapatılmıştır. Demokrat Parti'nin kısaltması DP olarak yazılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Parti (Türkiye)</span> Türkiyede eski bir siyasi parti

Demokratik Parti, 1970-1980 yılları arasında faaliyet göstermiş Türk siyasi partisi. Demokrat Parti'nin gerçek siyasal mirasçısı olma iddiasıyla ortaya çıktı. Celâl Bayar'ın desteğiyle 1973 seçimlerinde başarı sağlayan parti, 1975 yılında çözülmeye başladı. 1977 seçimleri ile birlikte siyasi arenadaki gücünü kaybettiyse de 1978 yılında Bülent Ecevit başkanlığında kurulan 42. Türkiye Hükûmetinde yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">1950 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 9. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1950 Türkiye genel seçimleri, 14 Mayıs 1950 tarihinde düzenlenen ve TBMM 9. dönem milletvekillerinin belirlendiği seçim. "Gizli oy, açık tasnif" yönteminin ilk kez uygulandığı 1950 seçimleri, Türkiye tarihinin ilk demokratik seçimi olarak kabul edilir. 1946 genel seçimlerinden sonra, Cumhuriyet tarihinde tek dereceli olarak düzenlenen ve birden fazla partinin katıldığı ikinci milletvekilliği genel seçimidir.

<span class="mw-page-title-main">1954 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 10. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1954 Türkiye genel seçimleri, 2 Mayıs 1954 tarihinde TBMM'de görev yapacak 10. dönem milletvekilleri için yapılan seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">1957 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 11. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1957 Türkiye genel seçimleri, 27 Ekim 1957 tarihinde TBMM 11. dönem milletvekillerini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">1961 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 12. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1961 Türkiye genel seçimleri, 15 Ekim 1961 tarihinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi 12. yasama döneminde görev yapacak 450 milletvekilini belirlemek için yapılan genel seçim. 27 Mayıs Darbesi'nin ardından yapılan ilk genel seçimlerdir. 1961 Senato seçimleri ile aynı gün yapılan seçimlerde milletvekili seçimi zarfları "pembe", Cumhuriyet Senatosu seçimi zarfları ise "yeşil" renkli olarak belirlenmişti.

<span class="mw-page-title-main">1995 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 20. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1995 Türkiye genel seçimleri, 24 Aralık 1995 tarihinde yapılan ve TBMM 20. dönem üyelerinin belirlendiği seçimdir. 79 ilde, 83 seçim çevresinde %10'luk ülke barajlı D'Hondt sistemi uygulanarak yapılan seçimlerde 29.189.146 seçmen toplam 138.608 sandıkta oy kullandı.

<span class="mw-page-title-main">2007 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 23. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2007 Türkiye genel seçimleri, 22 Temmuz 2007 tarihinde TBMM 23. dönem üyelerini belirlemek için yapılan seçimdir.

<span class="mw-page-title-main">1977 Türkiye yerel seçimleri</span> Türkiyenin yerel yöneticilerini belirleyen seçim

1977 Türkiye yerel seçimleri, 11 Aralık 1977 günü Türkiye çapındaki yerel yöneticileri belirlemek üzere yapılan seçimler.

<span class="mw-page-title-main">1955 Türkiye yerel seçimleri</span> Türkiyenin yerel yöneticilerini belirleyen seçim

1955 Türkiye yerel seçimleri, 25 Eylül - 13 Kasım 1955 tarihleri arasında Türkiye'de iki aşamalı olarak yapılan yerel seçimlerdir. Seçimlere Demokrat Parti ve Türkiye Köylü Partisi katılırken Cumhuriyet Halk Partisi ile Cumhuriyetçi Millet Partisi katılmadı. DP, 877.618 oy ile %63,75'lik orana ulaşarak 597 belediye başkanlığı kazandı. Köylü Partisi 60.823 oy ile %4,4'lük orana ulaşarak 15 belediye başkanlığı kazandı. Büyük bölümü CHP tarafından desteklenen bağımsız adaylar ise 389.702 oy ile %28,21'lik orana ulaşarak 193 belediye başkanlığı kazandı.

<span class="mw-page-title-main">2009 Türkiye yerel seçimleri</span> Türkiyenin yerel yöneticilerini belirleyen seçim

2009 Türkiye yerel seçimleri, 29 Mart 2009 tarihinde yapılan ve Türkiye sınırları içindeki yerel yönetimleri belirleyen bir seçimdir. Seçime 19 parti katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">2011 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 24. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2011 Türkiye genel seçimleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi 24. Dönem üyelerinin seçilmesi için 12 Haziran 2011'de yapılan genel seçimlerdir. 34 yıldan sonra Türkiye'nin "erken" yapılmayan ilk genel seçimidir.

<span class="mw-page-title-main">Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 25. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri, 7 Haziran 2015 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi 25. Dönemi'nin 550 yeni üyesini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir. Seçim, Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihi'nin 24. genel seçimleridir.

<span class="mw-page-title-main">Tunceli'de Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri</span>

Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri'nde Tunceli ilinin 2 milletvekili seçilmiştir. Sonuçlar resmî verilerdir. Toplu sonuçlar resmî seçim sonuçlarına göre girilmiş olup, il bazlı sonuçlar YSK'nın SEÇSİS sistem sonuçlarına göre girilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çorum'da Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri</span>

Haziran 2015 Türkiye genel seçimlerinde Çorum ilinin 4 milletvekili seçilmiştir. Sonuçlar resmî verilerdir. Toplu sonuçlar resmî seçim sonuçlarına göre girilmiş olup, il bazlı sonuçlar YSK'nın SEÇSİS sistem sonuçlarına göre girilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2018 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 27. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2018 Türkiye genel seçimleri, 24 Haziran 2018'de yapılan ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin 27. döneminin 600 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir. 2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumunda kabul edilen bazı değişikliklerin yürürlüğe girdiği seçimdir. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu ile aynı gün yapıldı.

26 Mayıs 1946 Yerel Seçimleri'nde Konya Belediyesi ile 13 ilçenin belediye başkanlarının belirlenmesi için belediye meclis üyelerinin seçimi yapılmıştır. Belediye seçimlerinde Konya ve ilçelerinde toplam 77.480 kayıtlı seçmenin bulunmaktadır. Her yerde olduğu gibi Konya'da da bu seçimlerde CHP adayları başkanlıklara getirilmiştir. 1 Haziran 1946 günü Konya Belediye Başkanı olarak eski başkan Muhsin Faik Dündar yeniden seçilmiştir. Ancak 19 Haziran 1946'da milletvekili adayı olmak isteyen Muhsin Faik Dündar'ın başkanlık görevinden çekilmesi üzerine, yeniden yapılan oylama sonucunda Mehmet Muhlis Koner Konya Belediye Başkanlığına seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2024 Türkiye yerel seçimleri</span> Türkiyenin yerel yöneticilerini belirleyen seçim

2024 Türkiye yerel seçimleri, Türkiye'deki yerel yönetimlerin belirlenmesi için 31 Mart 2024 tarihinde yapılan yerel seçimlerdir. 1393 belediyede yapılan seçimlerde belediye başkanları, büyükşehir belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, muhtarlar ve ihtiyar heyetleri belirlenmiştir.

26 Mayıs 1946 Yerel Seçimleri'nde Adana Belediyesi ile 8 ilçenin belediye başkanlarının belirlenmesi için belediye meclis üyelerinin seçimi yapılmıştır. Belediye seçimlerinde Adana il merkezinde 39.871 seçmenin 20.508'i oy kullanırken, 620 oy geçersiz sayılmıştır. Geçerli sayılan 19.888 oy ise 72'si CHP tarafından aday gösterilen toplam 166 aday üzerinde dağılmıştır. Adana il merkezinde seçmenler %51'lik bir katılım oranı göstermiştir. Yeni seçilen 36 belediye meclis üyesinden 33'ünün hazır bulunduğu 1 Haziran 1946 günü yapılan belediye başkanlığı seçiminde 32 oy alan Fazlı Meto Adana Belediye Başkanı olarak seçilirken rakibi Hazım Savcı ise sadece bir oy almıştır. Ancak, Fazlı Meto'nun belediye başkanlığı bir yıl sürmüş ve 2 Nisan 1947 tarihinde belediye meclis üyelerinden Hazım Savcı belediye başkanı olarak görevi devralmıştır.