1945 Fransa yasama seçimleri
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Fransız Ulusal Meclisi'nin 522 sandalyesi için 262 sandalye çoğunluk için yeterli | |||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
1945 Fransa yasama seçimleri, 21 Ekim 1945 tarihinde Fransa'da yapılan seçimlerdir. Kurucu Meclisi oluşturmak için yapıldı. Nazi Almanyası işgali altında bulunan ülkede II. Dünya Savaşı'nın ardından yapılan ilk seçimdir.
Arka plan
1945 Genel seçimleri II. Dünya Savaşı'ndan sonra yapılan ilk genel seçimdir. 21 Ekim 1945 tarihinde yapılan seçimde aynı zamanda bir referandum da yapılmıştır. Seçmenlerden Kurucu Meclis için vekil belirlemeleri istenmiş ayrıca iki soruluk bir referanduma cevap vermeleri istenmiştir. Sorular; "Yeni bir anayasaya ihtiyacımız var mı?" ile "Bu anayasa Kurucu Meclisin görevlerini sınırlamalı mıdır?" şeklindeydi. Üçlü ittifak olarak tanımlanan komünistler, sosyalistler ve Hristiyan demokratlar referandumda evet propagandası yaparken geleneksel sağcı ve muhafazakârlar hayırdan yanaydı. Seçimlerde kadınlar ve silah altındaki askerler de oy kullanmıştır. II. Dünya Savaşı'nın hemen başında askerî olarak yetersizliği ortaya çıkan ve Fransa Savaşı'nda yaşanan mağlubiyetin sorumlusu olarak görülen geleneksel siyasi partiler bu dönemde etkisizdir. Özellikle Nazi Almanyası'yla iş birliği yapan Vichy Fransası'nın geleneksel sağ tarafından desteklenmesi, işgale karşı savaşan solcu direnişçi Maquisler nezdinde komünistlerin ve ABD başta olmak üzere müttefiklerin desteğini alan General Charles de Gaulle'ün etkisinin artmasına yol açmıştır.
Sonuçlar
Referandumda %96 oranında "Evet" oyu çıktı. Buna göre toplumda Kurucu Meclis yönünde bir eğilim olduğu görüldü.
Kurucu Meclis vekillik seçimlerinde ise Fransız Komünist Partisi tarihi bir başarı kazandı. %26.23 oy oranıyla seçimlerden birinci sırada çıkan parti 159 vekillik kazandı. De Gaulle tarafından desteklenen, merkezde yer alan Cumhuriyetçi Halk Hareketi meclise girdi. Savaş öncesi dönemde önde gelen siyasi partilerden olan Radikal Sosyalist Parti ise büyük oy kaybı yaşadı. Bu parti savaş sırasındaki başarısızlıkların, Nazilerle iş birliği yapan Pierre Laval Hükûmetinin icraatlarının sonuçlarını çekti.
Komünistler ve sosyal-demokratlar tek kamaralı parlamenter bir rejim öngörürken, Cumhuriyetçi Halk Hareketi iki kamaralı parlamentoda ısrarcı oldu. De Gaulle ise devlet başkanlığında kararlıdır. Siyasi ağırlığı artmakta olan ve özellikle gelişmeye başlayan Soğuk Savaş ortamında Batı tarafından desteklenen De Gaulle 1946 yılı Ocak ayında görevinden istifa etti. Komünistlerin ve sosyal-demokratların önerileri 5 Mayıs 1946 tarihli referandumla reddedilince genel seçimle ortaya çıkmış olan Kurucu Meclis lağvedildi. 2 Haziran 1946 tarihinde yeniden sandık başına giden Fransızlar bu kez birinci parti olarak Cumhuriyetçi Halk Hareketini seçtiler.
Partiler ve koalisyonlar | Kısaltma | Oy | % | Sandalye | |
---|---|---|---|---|---|
Fransız Komünist Partisi (Parti communiste français) | PCF | 5,005,336 | 26.1 | 148 | |
Cumhuriyetçi Halk Hareketi (Mouvement républicain populaire) | MRP | 4,780,338 | 24.9 | 141 | |
İşçi Enternasyonali Fransa Grubu[1] (Section française de l'Internationale ouvrière) | SFIO | 4,561,411 | 23.8 | 134 | |
Toplam "Üç Parti İttifakı" | 14,347,085 | 74.8 | 423 | ||
Muhafazakârlar (Demokratik İttifak, Kurtuluş ve Köylüler Ulusal Merkezi, Cumhuriyetçi Özgürlük Partisi ve diğerleri) | DA/CNI | 2,545,845 | 13.3 | 62 | |
Radikal Sosyalistler (Parti radical-socialiste) (Sol Bağımsızlar ve diğerlerini de içerir) | Rad./IG | 2,131,763 | 11.1 | 35 | |
Çeşitli | 165,106 | 0.9 | 2 | ||
Geçersiz/boş oylar | 467,804 | ||||
Toplam | 19,657,603 | 100 | 522 | ||
Katılım: 81.85% | |||||
Kaynak: Nohlen & Stöver[2] |
Kaynakça
- ^ II. Enternasyonale bağlı olan sosyal-demokrat bir siyasi partidir
- ^ Nohlen, D & Stöver, P (2010) Elections in Europe: A data handbook, s. 688 ISBN 978-3-8329-5609-7