İçeriğe atla

1936 İspanyol Devrimi

1936 İspanyol Devrimi
Tarih19 Temmuz 1936
Konumİspanya'nın çeşitli bölgeleri (Madrid , Katalonya , Aragon, Endülüs ve Levante, İspanya'nın bazı kısımları.)
AmaçDevlet iktidarının tüm kurumlarının ortadan kaldırılması; endüstriyel üretimde işçi kontrolü; özgürlükçü sosyalist ekonominin uygulanması; Katolik Kilisesi'nin sosyal etkisinin ortadan kaldırılması; devrimin komşu bölgelere uluslararası yayılması
SonuçBastırıldı

İspanyol Devrimi, 1936'da İspanya İç Savaşı'nın patlak vermesiyle başlayan ve iki ila üç yıl boyunca başta Katalonya, Aragon, Endülüs ve Valensiya'nın bazı bölgeleri olmak üzere ülkenin çeşitli kesimlerinde anarşist ve daha geniş anlamda özgürlükçü sosyalist örgütlenme ilkelerinin yaygın bir şekilde uygulanmasıyla sonuçlanan bir işçi toplumsal devrimiydi. İspanya ekonomisinin büyük bir kısmı işçi kontrolü altına alındı; Katalonya gibi anarşistlerin kalelerinde bu oran %75'e kadar çıkıyordu. Fabrikalar işçi komiteleri aracılığıyla yönetildi ve tarım alanları kolektifleştirilerek özgürlükçü sosyalist komünler olarak yönetilmeye başlandı. Oteller, berber dükkanları ve restoranlar gibi birçok küçük işletme de kolektifleştirildi ve çalışanları tarafından yönetildi.

Kolektifleştirme çabası esas olarak Ulusal Emek Konfederasyonu ve İberya Anarşist Federasyonu taban üyeleri tarafından örgütlendi. Genel İşçi Birliği(UGT)'de kolektifleştirme uygulamasına katıldı.

Komünler, "Herkesten yeteneğine göre, herkese ihtiyacına göre" temel ilkesine göre işletiliyordu. Bazı yerlerde para tamamen ortadan kaldırıldı ve yerine kuponlar kullanıldı. Bu sistem altında, malların maliyeti genellikle önceki maliyetin dörtte birinden biraz daha fazlaydı. Devrim sırasında Katalonya'da kırsal alanların %70'i, Doğu Aragon'da yaklaşık %70'i, Extremadura cumhuriyetçi sektöründe %91'i, Castilla-La Mancha'da %58'i, Endülüs cumhuriyetinde %53'ü, Madrid'de %25'i, Murcia'da %24'ü[1] ve Valensiya Topluluğunda %13'ü kamulaştırıldı. IRA verilerine göre, cumhuriyetçi İspanya'da kamulaştırılan alanın %54'ü kolektifleştirildi.[2] Kırsal komünlerin en önemli hale geldiği iller, 1938'de 1.002.615 hektarın (ekili alanların %98,9'u) kolektifleştirildiği Ciudad Real ve 685.000 hektarın (ekili alanların %76,3'ü) kolektifleştirildiği Jaén'di ve cumhuriyetçi illerin geri kalanınından daha fazlaydı.[3] Birçok komün savaşın sonuna kadar direndi. Anarşist komünler kolektifleştirilmeden öncekinden daha verimli bir oranda üretim yaptı,[4]verimlilik %20 arttı.[5] Yeni kurtarılmış bölgeler tamamen özgürlükçü ilkelere göre çalıştı; kararlar herhangi bir bürokrasi olmaksızın sıradan vatandaşlardan oluşan konseyler aracılığıyla alındı.

Özgürlükçü milislerin özgürlükçü komünizmi ilan edildiği Aragon'da, yaklaşık 450 kırsal komün kuruldu, bunların neredeyse tamamı CNT'nin elindeydi ve yaklaşık 20'si UGT tarafından yönetiliyordu .

Valensiya bölgesinde, 264'ü CNT, 69'u UGT ve 20'si CNT-UGT karma liderliğinde olmak üzere 353 komün kuruldu. Ana gelişmelerinden biri Birleşik Levanten Tarımsal İhracat Konseyi (Katalanca: Consell Llevantí Unificat d'Exportació Agrícola, CLUEA) ve Alcoy şehrinin sanayi ve hizmetlerinin tamamen kamulaştırılmasıydı. [6]

Kadınlar Barselona dışında milis eğitimi alıyor, Ağustos 1936

Katalan endüstrisinde CNT işçi sendikaları çok sayıda tekstil fabrikasını devraldı, Barselona'daki tramvay ve otobüsleri örgütledi, balıkçılıkta, ayakkabı endüstrisinde ve hatta küçük perakende mağazalarında ve halk gösterilerinde kolektif işletmeler kurdu. Birkaç gün içinde, İspanya sanayisinin üçte ikisinin yoğunlaştığı Katalonya'daki sanayi ve ticaret şirketlerinin %70'i işçilerin mülkiyetine geçmişti.

Ekonomik devrimin yanı sıra kültürel ve ahlaki bir devrim ruhu da vardı. Özgürlükçüler, okuma yazma dersleri, sağlık üzerine konuşmalar, kırsal bölgelere geziler, halka açık kütüphaneler, tiyatro gösterileri, siyasi toplantılar, dikiş atölyeleri vb. düzenlenen buluşma yerleri ve teorik eğitimin otantik kültür merkezleri haline geldi. Mevcut sendika merkezlerini genişleten ve Francisco Ferrer, Ricardo Mella, Lev Tolstoy ve Maria Montessori'nin eğitim önermelerinin uygulandığı çok sayıda rasyonalist okul kuruldu. Benzer şekilde, toplumsal alanda da bazı gelenekler baskı türleri olarak görülmüş ve burjuva ahlakı da insanlıktan çıkarıcı ve bireyci olarak değerlendirilmiştir. Anarşist ilkeler, bireyin bilinçli özgürlüğünü ve toplumların ilerlemesi için doğuştan gelen bir araç olarak insanlar arasındaki doğal dayanışma görevini savundu. Böylece, örneğin devrim sırasında Katalonya'da kadınlar kürtaj hakkını elde etti, rızaya dayalı özgür aşk fikri popüler hale geldi ve nudizmde bir artış oldu.

Bununla birlikte, devrimin sosyal etkileri ekonomik etkilerinden daha az şiddetli olmuştur; büyük kentsel alanlarda bazı sosyal değişiklikler olsa da (Barselona "proleter tarzı" vurgulamış ve Katalonya ucuz kürtaj tesisleri kurmuştur), alt sınıfların tutumları oldukça muhafazakar kalmış ve Rus tarzı "devrimci ahlak "a nispeten daha az öykünülmüştür.[7]

Kamu düzeni de önemli ölçüde değişti; klasik kamu düzeni güçleri (polis, sivil muhafızlar, mahkemeler ve ordu) olmadan da idare edilebildi. Bunların yerini gönüllülerden oluşan Kontrol Devriyeleri, halk milisleri ve ortaya çıkan sorunları çözmeyi amaçlayan mahalle meclisleri aldı. Birçok cezaevinin kapıları açılarak aralarında çok sayıda siyasetçinin yanı sıra adi suçluların da bulunduğu mahkûmlar serbest bırakıldı, bazı cezaevleri yıkıldı.

Kaynakça

  1. ^ González Martínez 1999, s. 93.
  2. ^ Payne 1970, ss. 241–267.
  3. ^ Garrido González 2006, s. 6.
  4. ^ Sewell 2007, s. 141.
  5. ^ Kelsey 1991.
  6. ^ Quilis Tauriz 1992, ss. 83–85.
  7. ^ Payne 1973, Vol. 2 Ch. 26.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Barselona</span> Ispanyanın kuzeydoğusunda, ülkenin ikinci büyük kenti

Barselona, İspanya'nın kuzeydoğu kıyısında bulunan bir kent. Katalonya özerk bölgesinin başkenti ve en büyük kenti, ayrıca İspanya'nın nüfus bakımından ikinci en büyük kentidir. Şehir merkezi sınırları içindeki nüfusu 1,6 milyon, komşu ilçelerle birlikte Barselona ilinin nüfusu 4,8 milyondur. Avrupa Birliği sınırları içindeki beşinci en büyük metropoliten alandır. Kent, İspanya-Fransa sınırının yaklaşık 150 km güneyinde yer alır. İspanya'nın Akdeniz kıyısındaki en önemli limanı ve ticaret merkezidir. Kendine özgü kültürü ve güzelliğiyle ün yapan Barselona'nın, Gaudi'nin başını çektiği modernizm akımıyla planlanmış, 1900'lerden kalma ızgara planlı modern bölümü ilgi çekmektedir. Yaygın dil Katalanca'dır.

<span class="mw-page-title-main">Katalonya</span> İspanyaya bağlı İber Yarımadası’nın kuzeydoğusunda yer alan özerk bölge

Katalonya, İspanya'ya bağlı İber Yarımadası'nın kuzeydoğusunda yer alan özerk bölge. Katalonya 4 ilden oluşmaktadır: Barselona, Girona, Lleida ve Tarragona. Barselona, en büyük şehir ve başkenttir; İspanya'nın 2. en nüfuslu belediyesi ve Avrupa Birliği içerisindeki en yoğun nüfuslu 17. kentsel alandır.

<span class="mw-page-title-main">Komünizm</span> Bütün malların ortaklaşa kullanıldığı ve özel mülkiyetin olmadığı toplum sistemini hedefleyen ideoloji

Komünizm ; üretim araçlarının ortak mülkiyeti üzerine kurulu sınıfsız, parasız ve devletsiz bir toplumsal düzen ve bu düzenin kurulmasını amaçlayan toplumsal, siyasi ve ekonomik bir ideoloji ve harekettir. Sadece üretim araçlarının ortak kullanımına dayanan sosyalizm ile tam olarak aynı anlama gelmemesine rağmen hatalı bir biçimde eş anlamlı olarak da kullanılabilmektedir. 20. yüzyılın başından beri dünya siyasetindeki büyük güçlerden biri olarak modern komünizm, genellikle Karl Marx'ın ve Friedrich Engels’in kaleme aldığı Komünist Parti Manifestosu ile birlikte anılır. Buna göre özel mülkiyete dayalı kapitalist toplumun yerine meta üretiminin son bulduğu komünist toplum gerçektir. Komünizmin temelinde yatan sebep, sınıfsız, ortak mülkiyete dayalı bir toplumun kurulması isteğidir. Sınıfsız toplumlarda en genel anlamıyla tüm bireylerin eşit olması fikri karşıt görüşlüler tarafından "ütopya" olarak görülür ve zorla yaşanmaya çalışılırsa kaosa yol açacağı iddia edilir. Paris Komünü, komünist sistem yaşayabilmiş ilk topluluktur. Bunun dışında Mahnovist hareket öncülüğünde Ukrayna ve İspanya iç savaşı sırasında yaklaşık dört yıl süren anarko-komünist hareketle şekillenen toprakların kolektifleştirilmesi esasına dayalı olarak komünist topluluklar da kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">George Orwell</span> İngiliz yazar ve gazeteci

Eric Arthur Blair veya daha bilinen takma adıyla George Orwell 20. yüzyıl İngiliz edebiyatının önde gelen kalemleri arasında yer alan İngiliz romancı, gazeteci ve eleştirmen. En çok, dünyaca ünlü Bin Dokuz Yüz Seksen Dört adlı romanı ve bu romanda yarattığı Big Brother kavramı ile tanınır. Eserlerinde yer alan netlik, zeka, toplumsal adaletsizliğe karşı farkındalık ve totalitarizme karşı duruşu onun imzası niteliğindedir. Eserlerinde totalitarizmin hakim olduğunu söylediği komünist parti politikalarının ve SSCB'deki Stalin rejiminin eleştirisi ağırlıklı bir yer tutarken, Troçkizmi benimsememiş, hatta onu da eleştirmiş, demokratik sosyalizmden yana olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anarko-sendikalizm</span> anarşizmin bir kolu

Anarko-sendikalizm, 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkmış bir düşünce ve ilkeler akımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Balear Adaları</span>

Balear Adaları Özerk Topluluğu, İspanya'ya bağlı beş büyük ve onları çevreleyen birkaç küçük adadan oluşan bir özerk bölgedir. Tüm İspanya'nın resmî dili olan İspanyolca ile birlikte Katalanca da bu bölgede resmî dildir. Bölgeyi oluşturan adalardan büyük olan beş tanesi Mallorca, Minorka, İbiza, Cabrera ve Formentera'dır.

Anarşizm, toplumsal otoritenin, tahakkümün, erkin ve hiyerarşinin tüm biçimlerini bertaraf etmeyi savunan çeşitli politik felsefeleri ve toplumsal hareketleri tanımlayan sosyal bir terimdir. Anarşizm, her koşulda her türlü otoriteyi reddetmektir. Reddedilen bu otoritelere patriyarki ve kapitalizm de dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Paris Komünü</span> 1871de Pariste kurulan devrimci şehir konseyi

Paris Komünü, 18 Mart'tan 28 Mayıs 1871'e kadar Paris'te iktidarı ele geçiren bir Fransız devrimci hükûmetiydi.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyetçi Parti (Amerika Birleşik Devletleri)</span> Amerikada iki büyük siyasi partiden biri

Cumhuriyetçi Parti, kısaltması ile GOP, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki iki büyük çağdaş siyasi partiden biridir. Demokrat Parti'nin ana siyasi rakibi olarak 1850'lerin ortalarında ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Nestor Mahno</span> Ukraynalı anarşist devrimci

Nestor Mahno, Ekim Devrimi'nde Bolşevik çizgiyi kabul etmeyen Ukraynalı anarko-komünist devrimci.

<span class="mw-page-title-main">İspanya İç Savaşı</span> Cumhuriyetçiler ve Milliyetçiler arasında yaşanan ve 1936-1939 arası İspanyada olan savaş

İspanya İç Savaşı, 17 Temmuz 1936–1 Nisan 1939 tarihleri arasında, demokratik seçimle başa gelmiş İkinci İspanyol Cumhuriyeti’ne sadık Cumhuriyetçiler ile General Francisco Franco liderliğinde isyancı bir grup olan Milliyetçiler arasında yaşanmıştır. Savaşı Milliyetçiler kazanmıştır ve Franco, 1939’dan öldüğü yıl olan 1975’e kadar İspanya’yı yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Emek Konfederasyonu</span>

Ulusal Emek Konfederasyonu anarkosendikalist ideolojik çizgide, özerk sendika konfederasyonu olarak İspanya Krallığı’nda örgütlenmiş konfederal bir birliktir. Anarşist toplumsal hareketler içinde önemli rol oynamış örgüt ayrıca ulusötesi yapıya sahip Uluslararası Emekçiler Birliği (AIT) üyesidir ve bu yüzden CNT-AIT adı ile de tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Buenaventura Durruti</span> İspanya İç Savaşında öldürülen İspanyol anarşist

Buenaventura Durruti Dumange, devrimci ve sendikalist İspanyol anarşist.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol Komünist Partisi</span>

İspanya Komünist Partisi ya da İspanyol Komünist Partisi, İspanya'daki üçüncü büyük ulusal partidir. Izquierda Unida koalisyonunun en büyük partisidir ve İspanya'nın en büyük işçi sendikası olan İşçi Komisyonları (CC.OO) üzerinde etkilidir.

<span class="mw-page-title-main">İspanya Komünist Partisi</span>

İspanya Komünist Partisi İspanya'daki üçüncü büyük ulusal partidir. Izquierda Unida koalisyonunun en büyük partisidir ve İspanya'nın en büyük işçi sendikası olan İşçi Komisyonları (CC.OO) üzerinde etkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Franco İspanyası</span> İspanyanın 1939 yılında sona eren İspanya İç Savaşından 1975 yılında Francisco Franconun ölümüne kadar geçen dönemi

Franco İspanyası, İspanya'da kullanılan adıyla Franco Diktatörlüğü, resmî adıyla ise İspanyol Devleti 1939 yılında sona eren İspanya İç Savaşı'ndan 1975 yılında Francisco Franco'nun ölümüne kadar geçen dönemde İspanya'nın yönetildiği diktatörlük rejimidir.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol milliyetçiliği</span> İspanyanın birliğini savunan siyasî ideoloji

İspanyol milliyetçiliği, İspanyolların bir millet olduklarını savunan ve kültürel birlikteliği amaçlayan milliyetçiliktir. Genel anlamda siyasal ve toplumsal hareketler ile İspanyol kültürüne, diline ve tarihine karşı bir sevgiden esinlenerek oluşmuştur. İspanyol milliyetçileri sık sık İspanya içindeki Bask ve Katalan milliyetçiliği gibi diğer milliyetçi hareketleri reddederler.

Juan Ambou Bernat İspanyol komünist devrimci ve İspanya Komünist Partisi üyesi siyasetçi. 1934 Asturias Madenci Ayaklanmasına ve İspanya İç Savaşına aktif olarak katılmıştır. Savaşın ardından sürgüne gitmiştir, burada da siyasetten kopmamıştır. Partisinin Genel Sekreteri Santiago Carrillo'nun Avrupa komünizmi siyasetine karşı çıkmış ve komünist ilkelerden kopulduğunu savunarak İspanya Halkları Komünist Partisi'nin kuruluşunda görev yapmıştır.

Büyük Sevilla Vebası (1647-1652), İspanya'da Sevilla nüfusunun dörtte birini öldüren büyük bir hastalıktı.

<span class="mw-page-title-main">Halk Cephesi (İspanya)</span>

Halk Cephesi, İkinci İspanya Cumhuriyeti döneminde çeşitli sol siyasi örgütler tarafından o yılki genel seçimlere katılmak üzere Ocak 1936'da kurulan bir seçim ittifakı ve paktıydı. İttifak Manuel Azaña tarafından yönetiliyordu. Katalonya'da ve Valensiya'da koalisyon Solcular Cephesi olarak bilinmekteydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.