İçeriğe atla

1933'te Almanya

Almanya'da 1933 yılındaki olaylar.

Görevliler

Ulusal düzey

Paul von Hindenburg
Kurt von Schleicher
Adolf Hitler

Olaylar

21 Mart: Başkan Paul von Hindenburg, "Potsdam Günü"nde Hitler ile görüşür.
  • 30 Ocak - Nazi lideri Adolf Hitler, Almanya Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg tarafından Almanya Şansölyesi olarak atandı.
  • 1 Şubat - Adolf Hitler Berlin'de "Alman Halkına Bildiri"sini yayınladı.
27 Şubat - Reichstag yangını: Almanya'nın Berlin'deki parlamento binası Reichstag ateşe verildi.
  • 27 Şubat - Almanya'nın Berlin'deki parlamento binası olan Reichstag, tartışmalı koşullar altında ateşe verildi.
  • 28 Şubat - Reichstag yangınına tepki olarak birçok Alman sivil özgürlüğünü geçersiz kılan Reichstag Yangın Kararnamesi kabul edildi.
  • 1 Mart - Naziler siyasi muhaliflerini toplarken yüzlerce kişi tutuklandı.
  • 5 Mart - Alman federal seçimleri, Mart 1933: Nasyonal Sosyalistler oyların %43,9'unu aldı.
  • 8 Mart - Naziler Bavyera Eyalet Parlamentosu'nu işgal etti ve milletvekillerini sınır dışı etti.
  • 12 Mart - Hindenburg cumhuriyet bayrağını yasakladı ve İmparatorluk ve Nazi bayraklarının yan yana dalgalanmasını emretti.
  • 15 Mart - Hitler Üçüncü Reich'ı ilan etti.
  • 20 Mart - İlk Nazi toplama kampı olan Dachau tamamlandı (22 Mart'ta açıldı).
  • 21 Mart - Yahudi örgütleri Alman mallarına yönelik ekonomik boykot ilan etti.
  • 23 Mart - Reichstag 1933 Etkinleştirme Yasası'nı ("Halkın ve Reich'ın sıkıntılarını giderme yasası") kabul ederek Adolf Hitler'i Almanya'nın diktatörü yaptı ve kendi gücünü sınırladı.[1]
  • 26 Mart - Havacılık Bakanı Hermann Göring Almanya'daki Yahudilerin tehlike altında olduğunu inkâr etti.
1 Nisan: Nazi askerleri Yahudilere ait bir işyerinin camına bir poster asar: "Alman, kendini koru. Yahudilerden alışveriş yapmayın."
  • 1 Nisan - Julius Streicher yönetimindeki yeni seçilmiş Naziler Almanya'da Yahudilere ait tüm işyerlerine yönelik bir günlük boykot düzenler.
  • 7 Nisan - Profesyonel Kamu Hizmetinin Yeniden Yapılandırılması Kanunu kabul edilerek tüm "Ari olmayanlar" hukuk mesleğinden ve kamu hizmetinden emekli olmaya zorlandı.[1]
  • 21 Nisan - Almanya koşer ritüelini yasakladı.
  • 26 Nisan - Almanya'da Gestapo kuruldu.
  • 27 Nisan - Der Stahlhelm gaziler örgütü Nazi Partisi'ne katıldı.
10 Mayıs: Almanya'da Naziler halka açık kitlesel kitap yakma eylemi düzenler.
  • 10 Mayıs - Nazi kitap yakma eylemleri tüm Almanya'da halka açık olarak sahnelendi.
  • 26 Mayıs - Nazi Partisi Öjenik'i yasallaştırmak için bir yasa çıkardı.
  • 2 Haziran - Nazi yetkilileri, Reich İçişleri Bakanı Wilhelm Frick'in başkanlığında 'Nüfus ve Irk Politikası Sorunları Uzman Komitesi'ni kurdu.
  • 21 Haziran - Nazi olmayan tüm siyasi partiler yasaklandı.[1]
  • 25 Haziran - Wilmersdorfer Tennishallen delegeleri Berlin'de toplanarak Nazi Almanyası'nda Yehova Şahitlerine yapılan zulmü protesto etti.
  • 14 Temmuz - Yeni siyasi partilerin kurulması yasaklandı.[1] Kalıtsal Hastalıklı Çocuk Doğmasını Önleme Yasası yürürlüğe girdi.
  • 20 Temmuz - Vatikan ile Nazi Almanyası arasında Reichskonkordat imzalandı.
  • 23 Ağustos - Naziler, Alman vatandaşlığı, pasaportu ve diğer ayrıcalıkları geri alınan kişilerin yer aldığı dört listeden ilkini yayınladı. Otuz üç isimden oluşan ilk listede Yahudi yazarlar Heinrich Mann, Lion Feuchtwanger, Ernst Toller ve Kurt Tucholsky yer alır.
  • 30 Ağustos-3 Eylül - 5. Nazi Partisi Kongresi Nürnberg'de düzenlenir ve Nazilerin iktidarı ele geçirmesine atfen "Zafer Mitingi" (Reichsparteitag des Sieges) olarak adlandırılır.[2]
  • 16 Ekim - Almanya Milletler Cemiyeti'nden ayrılma niyetini resmen açıkladı.

Doğumlar

Ölümler

Kaynakça

  1. ^ a b c d McDonough, Frank (February 2020). "1933: death of a democracy". History Today. 70 (2): 70-83. 
  2. ^ Spiegel.de 22 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Reichstag</span> Alman Federal Meclisinin ve 1945ten önce Weimar Cumhuriyetinin kendi adını taşıyan parlamentosunun merkezi

Reichstag, Berlin'de bulunan ve Alman Federal Meclisi'ne (Bundestag) ev sahipliği yapan tarihi bir devlet binasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Weimar Cumhuriyeti</span> 1918/1919–1933 yıllarında Almanya

Weimar Cumhuriyeti, Almanya'da, Philipp Scheidemann'ın 9 Kasım 1918 tarihinde cumhuriyetin kurulduğunu ilan etmesi ile başlayıp 30 Ocak 1933 tarihinde Adolf Hitler'in şansölye olmasına kadar süregelmiş döneme verilen isimdir. “Weimar Cumhuriyeti” adı tarih yazımı için kullanılan bir terimdir. Bu adın kaynağı, I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle çıkılması sonucu lağvedilen Alman monarşisi yerine millî meclisin yeni anayasayı oluşturmak için 1919 yılında toplandığı Weimar kentidir. Parlamenter demokrasiye dayanan bir rejimin kurulmuş olduğu bu dönemde “Deutsches Reich” yani Alman İmparatorluğu adı muhafaza edildi. Almanya'da liberal demokrasi yerleştirmek için yapılan bu ilk girişim, yoğun sivil anlaşmazlıkların ve ekonomik sorunların olduğu bir dönem getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi</span> Almanyada 1920 ila 1945 arasında var olmuş aşırı sağ siyasi parti

Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi veya yaygın kısa adıyla Nazi Partisi, Weimar Cumhuriyeti döneminde kurulmuş ve Weimar Cumhuriyeti'ni Nazi Almanyası'na dönüştürüp 1933-1945 yılları arasında yönetmiş olan bir Alman siyasi partisidir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında Alman siyasetinde önemli bir yere sahip olmuş partinin programı ve ideolojisi olan nasyonal sosyalizm, radikal antisemitizm ile birlikte etnik milliyetçiliğe dayanan antiliberal ve antikomünist bir görüşteydi. 1921 senesinden itibaren parti başkanlığını sürdürmüş Adolf Hitler'in 1933 senesinde şansölye olmasının ardından 1945 senesine kadar nasyonal sosyalizm döneminde Almanya'nın tek yasal partisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Reichstag Yangını</span> Berlindeki Reichstag binasına 27 Şubat 1933 tarihinde düzenlenen kundaklama saldırısı

Reichstag Yangını, Hitler'in sebep gösterip ülkede düzeni sağlamak adına 24 Mart 1933'te Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg'un imzasıyla elde ettiği diktatöryal güce kavuşmasından önce Alman parlamentosunun toplandığı Reichstag binasında 27 Şubat 1933 akşamı çıkmış olan yangındır. Yangınla ilgili ilk rapor, saat 21:00'den kısa bir süre sonra, bir Berlin itfaiye istasyonuna bir alarm çağrısı geldiğinde geldi. Polis ve itfaiye ekipleri geldiğinde, Temsilciler Meclisi alevler içinde kaldı. Polis binanın içinde kapsamlı bir arama yaptı ve orada tutuklanan Van der Lubbe'yi buldu.

<span class="mw-page-title-main">Paul von Hindenburg</span> Alman mareşal ve devlet adamı (1847–1934)

Paul von Hindenburg, Prusyalı-Alman mareşal ve devlet adamıdır. 1925-1934 yılları arasında Almanya'nın ikinci cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ernst Röhm</span>

Ernst Röhm, Alman subay, siyaset adamı, Sturmabteilung (SA) örgütünün kurucusu ve kumandanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Uzun Bıçaklar Gecesi</span> Nazi Almanyasında politik tasfiye

Uzun Bıçaklar Gecesi (Almanca:

<span class="mw-page-title-main">Erich Ludendorff</span>

Erich Friedrich Wilhelm Ludendorff, Alman general ve siyasetçi. Liège Muharebesi'nın galibi ve Paul von Hindenburg'la birlikte Tannenberg Muharebesi zaferinin mimarlarından biridir. Alman savaş ve siyaset üzerindeki belirleyici etkisi vardı. 22 Ağustos 1914 tarihinde Kaiser II. Wilhelm tarafından Almanya'nın en yüksek askeri madalyası Pour le Mérite ile taltif edildi.

<span class="mw-page-title-main">Robert Ley</span> Alman politikacı

Dr. Robert Ley, Nazi Almanyası'nda politikacı ve 1933-1945 yılları arası Deutsche Arbeitsfront başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kurt von Hammerstein-Equord</span> Alman komutan

Kurt Freiherr von Hammerstein-Equord, Reichswehr dönemi boyunca başkomutan olarak hizmet eden Alman Generaloberst. O, Hitler ve Nazi Rejiminin ateşli bir rakibi olmasıyla ünlüydü.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Hugenberg</span> Alman politikacı (1865-1951)

Alfred Ernst Christian Alexander Hugenberg etkili bir Alman iş adamı ve siyasetçiydi. Yirminci yüzyılın ilk otuz yılı boyunca Almanya'daki milliyetçi siyasetin önemli bir figürlerinden biri olan Hugenberg, 1920'lerde ülkenin önde gelen bir basın yayın organının sahibi oldu. Alman Ulusal Halk Partisi'nin lideri olarak Adolf Hitler'in Almanya Şansölyesi olmasında rol oynadı ve 1933'te Hitler'i kontrol etmek ve kendi aracı olarak kullanmak umuduyla ilk kabinesinde görev aldı. Plan başarısız oldu ve 1933'ün sonunda Hugenberg kenara itildi. Her ne kadar 1945'e kadar Reichstag'ın misafir üyesi olarak görev yapmaya devam etse de, hiçbir siyasi etkisi olmamıştır. İkinci Dünya Savaşı'nın ardından 1946'da İngilizler tarafından gözaltına alınmış ve 1951'de denazifikasyondan geçtikten sonra "temize çıkarılmış" olarak sınıflandırılmıştır.

<i>Hitler: The Rise of Evil</i> 2003 yapımı Kanadalı televizyon minidizisi

Hitler: The Rise of Evil, 2003 yılı Kanada yapımı bir televizyon filmidir. CBS'nin katkılarıyla hazırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Partisi liderleri ve yetkilileri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, Nazi Partisinin liderleri ve yetkililerinin listesidir.

Almanya'da 19 Ağustos 1934'te, Şansölyelik ve Cumhurbaşkanlığı makamlarının birleştirilmesi hakkında Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg'un ölümünden on yedi gün sonra düzenlenen referandum. Nazi Partisi referandum ile, Adolf Hitler'in tüm siyasi güçleri tek elde toplamasını amaçladı. Referandum seçmenlere dönük yaygın bir baskı atmosferinde gerçekleşti ve çıkan "evet" sonucu Hitler tarafından Almanya'nın de facto Devlet Başkanı olarak gerçekleştireceği işlemlere dayanak olarak kullanıldı. Gerçekte Hitler, referanduma konu makamları ve yetkileri referandumdan önce halihazırda elinde toplamıştı ve referandumu bu durumu meşrulaştırmak için kullanarak, Führer und Reichskanzler unvanını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Yetki Kanunu</span> Adolf Hitlere verilen bağımsız kanun çıkarma yetkisi

Yetki Kanunu, 23 Mart 1933'te kabul edilip Şansölye Adolf Hitler'in hükûmetine parlamentonun müdahalesi olmaksızın kanun çıkarma yetkisi tanımış 5 maddelik bir kanundu. Resmi adı Gesetz zur Behebung der Not von Volk und Reich idi.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Hitler'in iktidara yükselişi</span> Adolf Hitlerin iktidara yükselişini anlatan olaylar dizisi

Adolf Hitler'in iktidara yükselişi, Almanya'da Eylül 1919'da Hitler'in daha sonra Deutsche Arbeiterpartei - DAP olarak bilinen siyasi partiye katılmasıyla başladı. İsim 1920'de Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei - NSDAP olarak değiştirildi. Anti-Marksistti ve Weimar Cumhuriyeti'nin savaş sonrası demokratik hükûmetine ve Versay Antlaşması'na karşıydı, aşırı milliyetçiliği (Pancermenizmi) ve aynı zamanda antisemitizmi savunuyordu. Hitler, Reichstag'ın o ay 1933 Yetki Kanununu kabul etmesinden sonra Mart 1933'te iktidara geldi ve genişletilmiş yetkiler aldı. Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg, bir dizi parlamento seçimleri ve ilgili arka oda entrikalarından sonra 30 Ocak 1933'te Hitler'i Şansölye olarak atadı. Yetki Kanunu - acımasızca ve otoriterce kullanıldığında - Hitler'in bundan sonra anayasal olarak yasal itiraz olmaksızın diktatörlük yetkisini kullanabileceği imkanına kavuştu.

<span class="mw-page-title-main">Potsdam Günü</span>

Potsdam Günü aksi takdirde Tag von Potsdam veya Potsdam Kutlaması olarak bilinen, 21 Mart 1933'te Reichstag yangınını takiben, Mart 1933'teki Alman federal seçimlerinden sonra yeni Reichstag'ın açılış töreniydi.

<span class="mw-page-title-main">Reichstag Yangın Kararnamesi</span>

Reichstag Yangın Kararnamesi, Halkın ve Devletin Korunması için Reich Başkanının Kararnamesi'nin genel adıdır. Kararname, (Almanya Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg tarafından Şansölye Adolf Hitler'in tavsiyesi üzerine 28 Şubat 1933'te Reichstag yangınına hemen yanıt olarak yayınlandı. Kararname, Alman vatandaşlarının temel sivil özgürlüklerinin çoğunu geçersiz kıldı. Naziler Alman hükûmetinde güçlü konumlardayken, kararname, Nazilere muhalif olduğu düşünülen herkesin hapsedilmesi ve Nazi davasına "dost" olarak kabul edilmeyen yayınların bastırılması için yasal dayanak olarak kullanıldı. Kararname tarihçiler tarafından Almanya'da tek partili bir Nazi devletinin kurulmasındaki kilit adımlardan biri olarak görülüyor.

<span class="mw-page-title-main">1932 Almanya cumhurbaşkanlığı seçimleri</span>

1932 Almanya cumhurbaşkanlığı seçimleri 13 Mart'ta yapıldı ve 10 Nisan'da ikinci tura kaldı. Görevdeki bağımsız politikacı Paul von Hindenburg, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP) lideri Adolf Hitler'e karşı ikinci bir yedi yıllık dönem kazandı. Komünist Parti (KPD) lideri Ernst Thälmann da aday oldu ve ikinci turda oyların yüzde onundan fazlasını aldı. I. Dünya Savaşı gazileri örgütü Der Stahlhelm lider yardımcısı Theodor Duesterberg de ilk turda aday oldu ancak ikinci tura katılmadı. Bu, Weimar Cumhuriyeti döneminde Almanya'nın devlet başkanı olan Reich Başkanı (Reichspräsident) makamı için yapılan ikinci ve son doğrudan seçimdi.

<span class="mw-page-title-main">Reichstag (Nazi Almanyası)</span>

Reichstag, resmi olarak Büyük Alman Reichstag'ı 1938'den sonra, 1933'ten 1945'e kadar Nazi Almanyası'nın ulusal parlamentosuydu. Nazilerin iktidarı ele geçirmesinin ve 1933 Yetkilendirme Yasası'nın yürürlüğe girmesinin ardından, Adolf Hitler'in diktatörlüğünün eylemleri için yalnızca bir süper noter işlevi gördü. Bu tamamen törensel rolde Reichstag, sonuncusu 26 Nisan 1942'de olmak üzere yalnızca 20 kez toplandı. Reichstag Başkanı bu dönem boyunca Hermann Göring'di.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.