İçeriğe atla

1929 Wall Street İflası

1929'da hızla gelen büyük iflas sonrası kalabalık Wall Street sokağında toplanıyor.

1929 Wall Street İflası (İngilizce: Wall Street Crash of 1929), Büyük İflas (İngilizce: Great Crash) veya 1929 Borsa Çöküşü (İngilizce: Stock Market Crash of 1929), 1929 yılının sonbaharında meydana gelen Amerikan borsasının çöküşüdür. Etkilerinin uzunluğu ve kapsamı göz önüne alındığından ABD tarihinin en yıkıcı borsa çöküşüdür.[1] Çöküş, tüm sanayileşmiş Batı ülkelerine etki ederek 12 yıllık Büyük Depresyon döneminin başlangıcını sinyal vermiştir.[2] Bu ekonomik bunalım, ABD'de II. Dünya Savaşı seferberliğinin başlangıcı olan 1941'in sonuna kadar sürmüştür.

Çoğu akademisyen 1929 Wall Street İflasını boom and bustun (ani artış ve çöküş) yeni teorilerinin bir parçasının tarihi gelişimi olarak görür.

Arkaplan

Dow Jones Endüstriyel Ortalaması, 1928–1930

Birinci Dünya Savaşı'nı takip eden ve çöküşe yol açan on yıl olan "Kükreyen Yirmiler",[3] bir zenginlik ve aşırılık dönemiydi. Savaş sonrası iyimserliği temel alan kırsal Amerikalılar, Amerika'nın sanayi sektörünün sürekli büyüyen genişlemesinde daha müreffeh bir yaşam bulma umuduyla on yıl boyunca çok sayıda şehirlere göç etti.[4]

Akademisyenler, Federal Rezerv kararlarının neden olduğu para arzındaki düşüşlerin üretim üzerinde ciddi bir daraltıcı etkiye sahip olduğuna inanır.[5] Spekülasyonun doğasında olan riske rağmen, borsanın sonsuza kadar yükselmeye devam edeceğine yaygın olarak inanılıyordu. 25 Mart 1929'da Federal Reserve'ün aşırı spekülasyon konusunda uyarmasının ardından, yatırımcıların hızlı bir şekilde hisse senedi satmaya başlamasıyla küçük bir çöküş meydana geldi ve piyasanın sallantılı temeli ortaya çıktı.[6] İki gün sonra bankacı Charles E. Mitchell, şirketi National City Bank'ın piyasadaki düşüşü durdurmak için 25 milyon dolar kredi sağlayacağını duyurdu.[6] Mitchell'in hamlesi mali krize geçici bir duraklama getirdi ve çağrı parası yüzde 20'den yüzde 8'e düştü.[6] Ancak Amerikan ekonomisi kaygı verici sorun işaretleri gösterdi.[6] Çelik üretimi azaldı, inşaat yavaşladı, otomobil satışları düştü ve tüketiciler kolay kredi nedeniyle büyük borçlar biriktiriyordu.[6]

Tüm ekonomik uyarı işaretlerine ve Mart ve Mayıs 1929'daki piyasa kırılmalarına rağmen, hisse senetleri Haziran ayında yeniden yükselişe geçti ve kazanımlar Eylül 1929'un başlarına kadar neredeyse hiç azalmadan devam etti (Dow Jones ortalaması Haziran ve Eylül arasında %20'den fazla artış gösterdi). Piyasa, Dow Jones Endüstriyel Ortalamasının değerinin on kat arttığı ve 3 Eylül 1929'da 381,17'ye ulaştığı dokuz yıllık bir dönemdeydi.[6] Çöküşten kısa bir süre önce, ekonomist Irving Fisher'ın şu meşhur sözü vardı: "Hisse senedi fiyatları kalıcı olarak yüksek bir platoya benzeyen bir seviyeye ulaştı."[7] Büyük boğa piyasasının iyimserliği ve finansal kazanımları, finans uzmanı Roger Babson'un 8 Eylül'de iyi duyurulan "bir çöküşün yaklaştığını ve müthiş olabileceğini" öngören tahmininin ardından sarsıldı.[8][9] Eylül ayının ilk düşüşü bu nedenle basında "Babson Break" olarak adlandırıldı. Bu, Büyük Çöküşün başlangıcıydı ancak Ekim ayındaki ciddi çöküş aşamasına kadar birçok yatırımcı Eylül ayındaki "Babson Kırılımını" "sağlıklı bir düzeltme" ve satın alma fırsatı olarak değerlendirdi.

20 Eylül 1929'da, önde gelen İngiliz yatırımcı Clarence Hatry ve birçok ortağı dolandırıcılık ve sahtecilik nedeniyle hapse atıldı ve bu da şirketlerinin askıya alınmasına yol açtı. Bu, Londra Menkul Kıymetler Borsası üzerinde çok az etki yaratsa da, Amerikalıların kendi şirketlerine olan güvenini zayıflatmış olabilir.[10] Çöküşten önceki günlerde piyasa ciddi anlamda istikrarsızdı. Satış dönemleri ve yüksek hacimler, fiyatların kısa süreli yükselişi ve toparlanma dönemleriyle serpiştirildi.

Kaynakça

  1. ^ "The beginner's guide to stock markets". Londra: Times Online. 25 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2011. The most savage bear market of all time was the Wall Street Crash of 1929-1932, in which share prices fell by 89 per cent. 
  2. ^ Brittanica Concise Encyclopedia - Stock Market Crash of 1929. 26 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2011. 
  3. ^ "America gets depressed by thoughts of 1929 revisited" 9 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Sunday Times
  4. ^ Dan Bryan. "The Great (Farm) Depression of the 1920s". American History USA. 5 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2013. 
  5. ^ "Great Depression - Causes of the Great Depression | Britannica". 7 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2024. 
  6. ^ a b c d e f "Timeline: A selected Wall Street chronology". PBS. 23 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2008. 
  7. ^ Teach, Edward (1 Mayıs 2007). "The Bright Side of Bubbles". CFO. 22 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2008. 
  8. ^ Galbraith, John Kenneth (1997). The Great Crash, 1929. Houghton Mifflin Harcourt. s. 84. ISBN 0395859999. 
  9. ^ "Babson Predicts Crash in Stocks Sooner or Later 1 Mayıs 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". The Owensboro Messenger (Owensboro, Kentucky). September 8, 1929. p. 2. "Geçen yıl ve önceki yıl bu zamanlarda söylediklerimi tekrarlıyorum; er ya da geç önde gelen hisse senetlerini alacak ve Dow-Jones Barometresi'nde altmıştan seksen puanlık bir düşüşe neden olacak bir çöküş gelecek. Güzel hava her zaman devam edemez. Ekonomik döngü geçmişte olduğu gibi bugün de devam ediyor. Federal Rezerv Sistemi bankaları güçlü bir konuma getirdi ancak insan doğasını değiştirmedi. Bugün tarihimizde her zamankinden daha fazla insan borçlanıyor ve spekülasyon yapıyor. Artık borçtan kurtulan ve yelkenlerini kapatan yatırımcılar akıllıdır. Bu, sahip olduğunuz her şeyi satmak anlamına gelmiyor ancak kredilerinizi ödemek ve marj spekülasyonlarından kaçınmak anlamına geliyor."
  10. ^ Harold Bierman Jr. (1998). The Causes of the 1929 Stock Market Crash: A Speculative Orgy or a New Era?. Greenwood Publishing Group. ss. 19-29. ISBN 978-0313306297. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nasdaq</span> Özel teknolojisi borsası

Nasdaq, resmi bir düzenleyicisi olmayan tezgâh üstü piyasalarda (OTC) işlem gören menkul kıymetler için alım-satım fiyatlarının gösterildiği otomatik bilgi ağı olarak New York'ta kurulmuş olan özel borsadır. Dünyanın teknoloji borsası olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Finans</span> Akademik disiplin

Finans, para, döviz ve sermaye varlıklarının incelenmesi ve disiplinidir. Mal ve hizmetlerin üretimi, dağıtımı ve tüketiminin incelenmesi olan ekonomi ile ilgilidir ancak ondan farklıdır. Kapsama dayalı olarak Finansal sistemlerde finansal faaliyetlere ilişkin disiplin, kişisel, kurumsal ve kamu finansmanı olarak ayrılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Buhran</span> dünya çapında ekonomik bunalım (1929–1939)

Büyük Buhran, Büyük Depresyon veya 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı, 1929'da başlayan ve 1930'lu yıllar boyunca devam eden ekonomik buhrana verilen isimdir. Buhran, Kuzey Amerika ve Avrupa'yı merkez almasına rağmen, dünyanın geri kalanında da yıkıcı etkiler yaratmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Piyasa değeri</span>

Piyasa değeri, bazen market cap' denilir, hissedarların sahip olduğu halka açık şirketin mevcut hisse senetlerinin toplam değeridir.

<span class="mw-page-title-main">Dow Jones Borsası endüstri endeksi</span>

Dow Jones Endüstriyel Ortalaması (DJIA),, Dow Jones veya basitçe Dow, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki borsalarda işlem gören 30 önde gelen şirketin borsa endeksidir.

<span class="mw-page-title-main">New York Menkul Kıymetler Borsası</span>

New York Menkul Kıymetler Borsası , ABD, New York City, Aşağı Manhattan, 11 Wall Street'te bulunan menkul kıymet borsasıdır. Kasım 2010'da Dünyanın en büyük borsalarının Market capları $13.39 trilyon değeri bulan hisseye sahiptir. 2008 yılında ortalama $153 milyar günlük işlem hacmine ulaşmaktadır.

Türev, temel olan asıl değerin fiyat araçlarına bağlı olması anlamına gelir. Hakların garanti altına alındığı, bir malın sabit bir fiyattan satın alınması ya da satılmasını sağlayan ticari anlaşmadır. Esas olan mal asıl değer olarak da tanımlanır. Asıl değer; menkul kıymetler, pazar (piyasa) bağlantılı referans büyüklükleri, diğer ticaret maddeleri olabilir; fakat ekonomik olmayan miktar da hava türevleri olabilir. Türevler fiyat değişimlerinin risklerine karşı güvenliği ve asıl değerlerin fiyat gelişimindeki spekülasyonu mümkün kılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hong Kong Menkul Kıymetler Borsası</span> Hong Kongda Menkul Kıymetler Borsası

Hong Kong Menkul Kıymetler Borsası Hong Kong merkezli bir borsa'dır. 2020 sonu itibarıyla, 47 trilyon HK$ toplam piyasa değerine sahip 2.538 halka açık şirketi vardır. Asya'nın en hızlı büyüyen borsası olduğu bildirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tokyo Menkul Kıymetler Borsası</span>

Tokyo Menkul Kıymetler Borsası (TSE) Tokyo'da kurulmuş olan bir borsadır ve Asya kıtasındaki market cap açısından en büyük borsa olmakla birlikte, dünyanın da en büyük ikinci borsasıdır. Aralık 2011 itibarıyla borsada toplam market cap değeri 3.9 trilyon US$ olan 2,292 şirket işlem görmektedir. Borsanın sahibi Japan Exchange Group şirketidir.

<i>Para Avcısı</i>

Para Avcısı, 2013 ABD yapımı kara komedi filmidir. Yönetmenliğini Martin Scorsese üstlenmiştir, senaryosu Jordan Belfort'un aynı isimli otobiyografik romanından Terence Winter tarafından uyarlanmıştır. Filmin başrolünde hırslı borsacı Jordan Belfort rolünde Leonardo DiCaprio yer almaktadır. Jonah Hill, Margot Robbie, Jean Dujardin, Kyle Chandler ve Matthew McConaughey gibi isimler de filmin başlıca rollerinde yer almaktadır. Film, 2014 Altın Küre Ödülleri'nde Leonardo DiCaprio'ya en iyi erkek oyuncu ödülü kazandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Menkul kıymetler borsası</span>

Menkul kıymetler borsası, hisse senedi komisyoncuları ve tüccarların hisse senedi, tahvil ve diğer menkul kıymetleri satın alıp satabildiği borsalardır.

<span class="mw-page-title-main">NASDAQ-100</span> Borsa endeksi

NASDAQ-100 endeksi (^NDX), NASDAQ'ın borsa endeksidir. Endeks, 31 Ocak 1985 tarihinde kurulmuş olup borsada işlem gören en yüksek piyasa değerine sahip 100 şirketi kapsamaktadır. Endekste bulunan hisse senetleri ağırlıkları, en büyük bileşenlerin etkisini sınırlayan bazı kurallarla birlikte piyasa değerlerine dayanıyor. Değişime dayalı olup, ABD merkezli şirketlerin endeksi değildir.

<span class="mw-page-title-main">2020 Rusya-Suudi Arabistan petrol fiyat savaşı</span>

2020 Rusya-Suudi Arabistan petrol fiyat savaşı, Rusya'nın petrol fiyatlarını ılımlı bir seviyede tutmak için petrol üretimini azaltmayı reddetmesine tepki olarak Mart 2020'de Suudi Arabistan tarafından tetiklenen bir ekonomik savaştır. Bu ekonomik çatışma, 2020 baharında petrol fiyatlarında büyük bir düşüşe neden oldu.

Hedge fon, serbest yatırım fonu veya risk fonu; göreli olarak likit olan mal varlıkları üzerinden al-sat yapılan ve açığa satış, kaldıraç ve türevler gibi daha karmaşık finansal işlem, portföy-yapımı ve risk yönetimi tekniklerinin çok sık kullanıldığı bir yatırım fonu türüdür. Bu karmaşık tekniklerin kullanımı yüzünden, finansal düzenleyiciler genel olarak hedge fonlarının, kurumsal yatırımcıların, yüksek net değerli bireylerin ve nitelikli yatırımcılar gibi bu konuda yeteri kadar sofistike olabilen yatırımcılar dışında hiç kimseye pazarlamansına ya da erişime açılmasına izin vermezler.

<span class="mw-page-title-main">2007-2008 finansal krizi</span> dünya çapında ekonomik kriz

2007–2008 finansal krizi veya küresel finansal kriz, küresel ölçekte ciddi sonuçlar doğurmuş finansal bir krizdi. Amerika Birleşik Devletleri konut balonunun patlamasıyla birlikte bankalara yüksek risk binmesine ve dolayısıyla Birleşik Devletler gayrimenkulüne bağlı tüm menkul mülklerin değerlerinin dibe inmesine, beraberinde küresel finans kuruluşlarının zarar görmesine, Lehman Brothers'ın 15 Eylül 2008'de iflas etmesine ve bankalarının krize girmesine sebep oldu. Büyük Depresyon'dan bu yana en şiddetli küresel durgunluk olan Büyük Durgunluğu ateşledi. 2009'un sonlarında Yunanistan'da ufak bir krizle başlayıp sonrasında büyüyen Avrupa borç krizi ve İzlanda'daki üç büyük bankanın üçünün de banka yığılmasını içeren 2008–2011 İzlanda finansal krizini izledi.

<span class="mw-page-title-main">Japonya'nın balon ekonomisi</span>

Japonya'nın balon ekonomisi, Japonya'da 1986-1991 yılları arasında Japonya'da emlak ve borsa fiyatlarının büyük ölçüde şişirildiği bir ekonomik balondu. 1992'nin başlarında, bu fiyat balonu patladı ve Japonya ekonomisi durgunlaştı. Balon, varlık fiyatlarının hızlı bir şekilde artması ve aşırı ısınan ekonomik faaliyetin yanı sıra kontrolsüz para arzı ve kredi genişlemesi ile karakterize edildi. Daha spesifik olarak, varlık ve hisse senedi fiyatlarına ilişkin aşırı güven ve spekülasyon, o sırada aşırı parasal genişleme politikasıyla yakından ilişkiliydi.

WallStreetBets veya WSB olarak da bilinen r/wallstreetbets, katılımcıların hisse senedi ve opsiyon ticaretini tartıştıkları bir subreddittir. Kendini "Like 4chan found a Bloomberg terminal" sloganıyla tanımlayan subreddit, oldukça spekülatif, kaldıraçlı opsiyon ticareti etrafında dönen agresif ticaret stratejileriyle bilinir. Subreddit üyeleri genellikle temel yatırım uygulamalarını ve risk yönetimi tekniklerini görmezden gelen genç perakende tüccarları ve yatırımcılardır; bu nedenle etkinlikleri kumar olarak kabul edilebilir. Komisyonsuz brokerlerin ve mobil çevrimiçi ticaretin artan popülaritesi, bu tür ticaret eğilimlerinin büyümesine potansiyel olarak katkıda bulunmuştur. Topluluk üyeleri genellikle yüksek riskli day trading'i ekonomik durumlarını hızlı bir biçimde iyileştirmek ve ek gelir elde etmek için bir fırsat olarak görmektedir. Subredditte ayrıca eğlence içerikleri ve memelerde paylaşılmaktadır.

Mal piyasası, hammadde veya birincil ürünlerin satın alınması, satılması ve ticaretinin yapıldığı bir pazardır.

Richard Demille Wyckoff, Amerikalı bir borsa yatırımcısıdır ve Wall Street Dergisi'nin kurucusu ve bir dönem editörüdür. Ayrıca Stock Market Technique dergisinin de editörlüğünü yapmıştır.

Coinmarketcap (CMC), dünyanın en çok referans verilen fiyat takip kripto sitesi ve büyük bir kripto verisinin sağlayıcısıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.