İçeriğe atla

1921-22 Tataristan Kıtlığı

1921-22 Tataristan Kıtlığı
'
ÜlkeSovyetler Birliği
BölgeTataristan ÖSSC
Dönem1921-1922
Toplam ölü500,000[1]–2,000,000[2]
NedenlerKolektifleştirme başarısızlıkları
Alınan dış yardımUluslararası İşçi Yardımı
Amerikan Yardım İdaresi
Tatpomgol
Demografik etkiTatar ÖSSC nüfusunun %10'u öldü, %13'ü ülkenin diğer bölgelerine kaçtı
Önce gelen1891-92 Rus Kıtlığı
Sonra gelen1932-33 Sovyet Kıtlığı
Tataristan Tarihi
Coat of Arms of Tatarstan

1921–22 Tataristan Kıtlığı, 500.000[1] ila 2.000.000[2] köylünün öldüğü savaş komünizmi politikasının[3][4] bir sonucu olarak Tataristan ÖSSC'de yaşanan kitlesel açlık ve kuraklık dönemiydi. Olay Sovyetler Birliği'nin[5] diğer kısımlarını etkileyen ve toplamda 5.000.000 kadar insanın öldüğü 1921-22 Rus Kıtlığının bir parçasıydı.[6][7] Rus ve Doğu Avrupa tarihi profesörü Roman Serbyn'e göre, Tataristan kıtlığı Sovyetler Birliği'ndeki ilk insan yapımı kıtlıktı ve İdil Tatarları ve Volga Almanları gibi etnik azınlıkları sistematik olarak hedef aldı.[8]

Arka planı

Sovyet liderliği uzun zamandır SSCB'de Tatar milliyetçiliğini bastırmaya çalışıyordu. Tatarlar sık sık "burjuva milliyetçiliği" ve diğer revizyonist suçlarla suçlanıyorlardı. Tatar liderleri idam edildi ya da hapse atıldı, çoğu SSCB'den sığınmak için Türkiye'ye kaçtı. Tatar tarımının kolektifleştirilmesi 1921'de başladı. Tarihçi James Minahan'a göre, özellikle Kırım Tatarları "Sovyet yönetiminin ilk on yılında diğer Sovyet ulusal gruplarından orantılı olarak daha fazla nüfus kaybına uğradılar."[9] Tataristan ÖSSC'sindeki tarım yöntemleri, Sovyetler Birliği'ndeki Rus olmayan çoğu uyrukluya benzer şekilde modası geçmişti. Ek olarak, Rus emperyal egemenliği nedeniyle çok az sayıda yerli Tatar proletaryası vardı.[10]

Kıtlık

1921 ilkbaharının başlarında Çeka, köylüler arasında kitlesel protestolar ve isyanlar bildirdi. 23 Mart'a kadar, raporlar bazı kantonlardaki gelişmeleri "kıtlık" olarak tanımlamaya başladı ve köylülerin açlıktan öldüğünü ve intihar ettiğini belgeledi. Yiyecek kıtlığına yanıt olarak, birçok köylü tahıl kamyonlarının Tataristan'ı terk etmesini engelledi ve bazıları tarlalarını ekmeyi reddetti.[1] Kıtlık aynı zamanda yetimhanelere teslim edilen çocukların sayısında da büyük bir artış gösterdi; fakir ebeveynler çocuklarını devlet kurumlarına bıraktı ve bazıları kendi başlarına bakmak için onları sokaklara terk etti. Yetimhaneler talebi karşılayamadı ve Tatar ÖSSC hükûmeti kaynakları mevcut kurumların sayısını artırmak için ayırdı. Örneğin, Sviyazhsk kantonunun Temmuz 1920'de 64 çocuğu barındıran iki yetimhanesi vardı. Ocak 1922'ye kadar bu, 704 çocuklu 12 yetimhaneye çıktı.

Mart 1922'ye gelindiğinde, bazı köyler nüfuslarının yarısını kaybetti.[11] Kıtlık ayrıca, açlıktan ölmekte olan köylülerin mülklerini satmaları veya yiyecek için hayvanları katletmeleri nedeniyle hayvan ve tarım ekipmanlarının sayısında keskin bir düşüşe yol açtı.[12] O zamandaki KGB kayıtları, Tataristan'da en az 500.000 kişinin[1] ölümüne işaret ediyor, ancak daha yeni tahminler, gerçek değerin 2.000.000'dan çok daha yüksek olduğu sonucuna varıyor.[2] Tarihçi James Long, Tataristan ÖSSC nüfusunun kabaca %13'ünün ülkenin diğer bölgelerine kaçarken %10'unun öldüğünü tahmin ediyor.[13] Bu kıtlık, Tataristan'da "terör-kıtlık" ve "kıtlık-soykırım" olarak da biliniyor.

Yardım

1922 yazında, kıtlıkla mücadele için özel bir komite olan Tatpomgol kuruldu.[14] Ağustos 1922'ye gelindiğinde, Tatpomgol kredi ile 2 milyon pound tohum dahil 8 milyon pud (Rus poundu) gıda ithal etti.[15] Etkilenen bölgelerden çoğu çocuk yüzbinlerce insan Orta Asya, Belarus ve Sibirya'ya tahliye edildi.[16] Cumhuriyet genelinde acil beslenme noktaları oluşturuldu.[17] Sovyet hükûmeti, Uluslararası İşçi Yardımı gibi uluslararası örgütleri yardım etmeleri için davet etti.[18] Amerika Birleşik Devletleri hükûmeti 1920'den 1923'e kadar Amerikan Yardım İdaresi aracılığıyla açlık çeken Tatarlara yardım sağladı.[5]

Sonrası

Kıtlığın en şiddetli aşaması 1922'de sona ermesine rağmen, Volga bölgesinde 1923 ve 1924'te kıtlık, açlık ve hastalık devam etti[12] ve Sovyet hükûmeti, etnik Rusları Tataristan ÖSSC'ye ve İdil-Ural bölgesine yerleştirdi, bu sefer Tatarların nüfus içindeki payının sonunda %50'nin altına düşmesine neden oldu.[19]

2008 yılında, Tüm Rusya Tatar Sosyal Merkezi (VTOTs) Birleşmiş Milletlerden 1921-22 Tataristan kıtlığını Müslüman Tatarların soykırımı olarak kınamasını istedi.[20][21]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Dronin & Bellinger 2005, s. 98.
  2. ^ a b c Mizelle 2002, s. 281.
  3. ^ Mizelle 2002, s. 18.
  4. ^ Werth, Nicolas; Panné, Jean-Louis; Paczkowski, Andrzej; Bartosek, Karel; Margolin, Jean-Louis (October 1999), Courtois, Stéphane (Ed.), The Black Book of Communism: Crimes, Terror, Repression, Harvard University Press, ss. 92-97; 116-21, ISBN 978-0-674-07608-2, 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Mayıs 2021 
  5. ^ a b Millar 2004, s. 56.
  6. ^ Millar 2004, s. 270.
  7. ^ Haven, Cynthia (4 Nisan 2011). "How the U.S. saved a starving Soviet Russia: PBS film highlights Stanford scholar's research on the 1921-23 famine". Stanford News Service. 30 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2017. 
  8. ^ Serbyn, Roman (6 Kasım 1988). "The first man-made famine in Soviet Union 1921-1923". The Ukrainian Weekly. 7 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2017. 
  9. ^ Minahan, James (2004). The Former Soviet Union's Diverse Peoples: A Reference Sourcebook. ABC-CLIO. s. 164. ISBN 9781576078235. 2 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2021. 
  10. ^ Mizelle 2002, s. 154.
  11. ^ Dronin & Bellinger 2005, s. 100.
  12. ^ a b Mizelle 2002, s. 3.
  13. ^ Mizelle 2002, s. 2.
  14. ^ Mizelle 2002, s. 176.
  15. ^ Mizelle 2002, s. 184.
  16. ^ Mizelle 2002, s. 206.
  17. ^ Mizelle 2002, s. 230.
  18. ^ Draper, Theodore (1960). American Communism and Soviet Russia (İngilizce). Transaction Publishers. s. 176. ISBN 9781412816915. 29 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2021. 
  19. ^ Mizelle 2002, s. 304.
  20. ^ Globe, Paul (6 Kasım 2008). "Tatar Nationalists Ask UN to condemn 1921 famine as genocide". Homin Ukraini. 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. 
  21. ^ Chaudet, Didier (June 2009). "When the Bear Confronts the Crescent: Russia and the Jihadist Issue" (PDF). The China and Eurasia Forum Quarterly. Central Asia-Caucasus Institute & Silk Road Studies Program. 7 (2): 49. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Mayıs 2021. 

Kaynaklar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tataristan</span> Doğu Avrupa ve Kuzey Asyada yer alan federe yapı

Tataristan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı ve Volga Federal Bölgesi'nin coğrafi sınırları içinde bulunan federal yapıdır. Rusya Federasyonu 2010 yılı nüfus sayımına göre 3.786.488 nüfusu ve 67.836 km2 alanı olan petrol ve maden zengini devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Holodomor</span> SBKP(b) önderliği ve SSCB hükümeti tarafından 1932-1933te Ukrayna halkının soykırımı, yapay kitlesel açlık örgütlenmesi

Holodomor ya da Ukrayna Kırımı, 1932-1933 arasında, o dönem Sovyetler Birliği'nde, şimdiki Ukrayna ve Rusya'nın Kuban bölgesinde suni olarak yaratılan kıtlık sebebiyle yaklaşık olarak 8 milyon insanın öldüğü olaylara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğinin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyeti

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) (Rusça: Росси́йская Сове́тская Федерати́вная Социалисти́ческая Респу́блика; Rossiyskaya Sovetskaya Federativnaya Sotsialistiçeskaya Respublika), Sovyetler Birliği'nin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Kıtlık (İrlanda)</span>

Büyük Kıtlık ya da bir diğer ismiyle İrlanda Patates Kıtlığı, İrlanda'da 1845 yılında başlayıp 1852 yılında son bulan kitlesel açlık, hastalık ve göç dönemi. İrlandacada Gorta Mór ve Drochshaol adlarıyla anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Başkurtistan ÖSSC, Rusya SFSC içindeki bir Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir.

<span class="mw-page-title-main">Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Türkistan ÖSSC, Rusya SFSC içinde 30 Nisan 1918'de kurulan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti. Orta Asya'da ilk olarak kurulmuş Sovyet devleti, ayrıca "Türkistan" ismiyle kurulmuş SSCB'ye bağlı ilk büyük Türk devletidir. Başkenti Taşkent'tir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali</span>

Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali, Rus–Gürcü Savaşı ya da Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali olarak da bilinir, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Kızıl Ordu'nun Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin Menşevik hükûmetinin yerine Bolşevik rejimini kurmak amacıyla giriştiği askerî işgaldir. İşgal, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin varlığının sona ermesi ve Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1921-22 Rus Kıtlığı</span>

1921-22 Rus Kıtlığı Savaş Komünizmi döneminde baş gösteren kıtlık. Kıtlıktan milyonlarca insan etkilenmiştir ve 6 milyonu ölmüştür. Nâzım Hikmet 1921 Moskova ziyareti sırasında şahit oldukları sonucu şunları söylemiştir:

<span class="mw-page-title-main">Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti</span>

Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti gelen baskının etkisiyle hanın tahttan feragat ederek Hive Hanlığı'nın halefi olarak 26 Nisan 1920 tarihinde Birinci Harzemşah Kurultay'ında (Meclis) kurulduğu ilan edildi ve 20 Ekim 1923 tarihinde Harezm Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti'ne dönüştü.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da 1932-1933 yıllarında yaşanan kıtlık</span> 1931–1933 yılları arasında Sovyet Kazakistanını etkilemiş kıtlık

Kazak felaketi olarak da bilinen 1930-1933 Kazak kıtlığı, Sovyet Kazakistan'da 1,3 milyonu etnik Kazak olan 1,5 milyon insanın öldüğü bir kıtlıktı. Tüm Kazakların tahmini %38 ila 42'si bu kıtlık sırasında öldü, bu oran 1930-1933 Sovyet kıtlığı tarafından öldürülen herhangi bir etnik grubun en yüksek yüzdesi. Diğer kaynaklar, 2 milyon ila 2.3 milyon kadarının öldüğünü belirtmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dirgen Ayaklanması</span>

Dirgen ayaklanması veya Kara Kartal İsyanı, günümüzde Tataristan'ın doğusu ve Başkurdistan'ın batısında kalan bölgede savaş komünizmi politikasına karşı Yeşil Ordu grupları tarafından gerçekleşen ayaklanma.

<span class="mw-page-title-main">Rus kıtlığı (1601-1603)</span>

Rus kıtlığı (1601-1603), Rusya'nın nüfusu üzerindeki orantılı etkisi açısından en kötü kıtlığı olarak kabul edilir. O dönem Rus nüfusunun yaklaşık %30'u yani iki milyon insan açlıktan ölmüştür. Kıtlık, Rusya Çarlığı'nın siyasi olarak iktidarsız kaldığı ve daha sonra Lehistan-Litvanya Birliği tarafından işgal edildiği (1605-1618) Dertler Dönemi'ni (1598-1613) birleştirir. Çok sayıda ölüm sosyal kargaşaya ve 1598'de çar olarak seçilen Boris Godunov'un (1598-1605) düşüşüne neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da 1919–1922 yıllarında yaşanan kıtlık</span>

'1919-1922 Kazak kıtlığı , 1919-1922 Türkistan kıtlığı olarak da anılan, Kırgız ÖSSC ve Türkistan ÖSSC'de meydana gelen kitlesel açlık ve kuraklık dönemiydi. Savaş komünizmi politikasının bir sonucu olmuştur, içinde 400.000 ile 750.000 insanın öldüğü bu olay, SSCB'nin diğer bölgelerini etkileyen 1921-22 büyük Rus kıtlığının bir parçasıydı, toplamda 5.000.000 kişiye kadar öldü.

<span class="mw-page-title-main">Tataristan'da İslam</span> Tataristanda ki İslami istatistikler

Tataristan'da İslam, onuncu yüzyıldan önce vardı, ancak 922'de Bulgar hükümdarı Almış Han'ın İslamiyeti kabul etmesiyle büyük bir büyüme başladı. Bu durumu, İdil Bulgarları'ndaki misyonerlik faaliyetlerindeki artış izledi. İslam, Moğol istilası ve ardından Kazan Hanlığı aracılığıyla baskın din olarak kaldı. 1552'de bölge nihayet Rusya tarafından işgal edildi ve Orta Volga'daki Tatarları ve Başkurtları Çarlığa dahil etti. Rus yönetimi altında İslam, önce Çarlık ve İmparatorluk döneminde ve daha sonra Sovyet döneminde olmak üzere yıllarca bastırıldı. Bugün, İslam'a inananlar, tahmin edilen 3,8 milyonluk nüfusun %53'üne denk gelmektedir ve bu durum İslam'ı Tataristan'da en büyük din haline getirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dekulakizasyon</span> SSCBde varlıklı köylülere karşı uygulanmış politik baskı (1929-1932)

Dekulakizasyon, Sovyetler Birliği'nde Birinci Beş Yıllık Plan sırasında 1929-1932 döneminde milyonlarca kulak ve ailelerinin tutuklanması, sürgüne gönderilmesi veya idamı da dahil olmak üzere siyasi bir baskı kampanyasıydı. Sovyet hükûmeti, tarım arazilerinin kamulaştırılmasını kolaylaştırmak için kulakları Sovyetler Birliği'nin sınıf düşmanları olarak resmetti.

<span class="mw-page-title-main">Karakalpak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Bayrağı</span>

Karakalpak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı 1954 yılında Karakalpak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti hükûmeti tarafından kabul edildi. Bayrak, Özbek Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bayrağıyla aynıdır. Eski Karakalpak ÖSSC'nin 1934'ten 1992'de dağılmasına kadar kendi bayrağı vardı ve Özbek SSC'ninkine benzer şekilde gelişti. Bayrağın temel tasarımı her zaman üzerinde yazı bulunan kırmızı bir kumaştı.

<span class="mw-page-title-main">1930-1933 Sovyet kıtlığı</span> Sovyetlerde tahıl üretilen bölgelerde yaşanan kıtlık

1930-1933 Sovyet kıtlığı, Ukrayna ve Kazakistan, Kuzey Kafkasya, Kuban Bölgesi, Volga Bölgesi dahil olmak üzere Rusya'nın Güney Urallar ve Batı Sibirya gibi farklı bölgeleri de dahil olmak üzere Sovyetler Birliği'nin başlıca tahıl üreten bölgelerinde yaşanan bir kıtlıktı. Başlıca nedenler arasında Birinci Beş Yıllık Plan kapsamında tarımın zorla kolektifleştirilmesi ve çiftçilerden zorla tahıl alımı yer alıyor. Bu faktörler, ağır sanayiye yapılan büyük yatırımlarla birlikte tarımsal iş gücünü azalttı. Tahminler, Sovyetler Birliği genelinde 5,7 ila 8,7 milyon insanın açlıktan öldüğü sonucuna varıyor.

1946-1947 Sovyet kıtlığı, Sovyetler Birliği'nde 1946 ortasından 1947-1948 kışına kadar süren büyük bir kıtlıktı. Kurban sayılarına ilişkin tahminler birkaç yüz bin ile 2 milyon arasında değişmektedir. Tarihçi Cormac Ó Gráda'nın son tahminleri, kıtlık sırasında 900.000 kişinin öldüğünü gösteriyor. Özellikle etkilenen bölgeler arasında 300.000 ölüyle Ukrayna SSR'si ve 100.000 ölüyle Moldova SSR'si vardı. Sovyetler Birliği'nin Rusya SFSR ve Beyaz Rusya SSC gibi diğer bölgeleri de 500.000 ölümle etkilendi. Başka yerlerde yetersiz beslenme yaygındı ancak kıtlık önlendi. Kıtlık, çok yüksek düzeyde çocuk ölümleriyle dikkat çekiyor.

<span class="mw-page-title-main">Tataristan Tarihi</span>

Rusya Federasyonu'na bağlı bir cumhuriyet olan Tataristan toprakları, tarih öncesi dönemde farklı gruplar tarafından iskan edilmiştir. İtil Bulgar Devleti bir süre Hazarlara tabi olmuştur. İtil Bulgarları Müslüman olup çeşitli Türk halklarını bünyelerine katınca İtil Tatarları olarak anılmaya başlandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.