İçeriğe atla

1918 Sovyet Rusya Anayasası

1918 Sovyet Rusya Anayasası
Bölgesel kapsam Rusya
Kabul tarihi10 Temmuz 1918, 5. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi
Yürürlük tarihi19 Temmuz 1918
İlga tarihi11 Mayıs 1925. Yerine 1925 Sovyet Rusya Anayasası kabul edildi.
Durum: Bilinmiyor
Anayasa metni

1918 Sovyet Rusya Anayasası veya Rusya Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Anayasası (Rusça: Конституция Российской Социалистической Федеративной Советской Республики), Ekim Devrimi sonrası iktidara Bolşeviklerin gelmesi sonrası kurulan Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nde 1918-1925 yılları arasında yürürlükte olan anayasa. İşçi sınıfının sosyalist bir devlette resmen bir egemen sınıf olarak tanındığı ve proletarya diktatörlüğünün bir ilke olarak tanımlandığı ilk anayasa olma özelliği taşır.

Hakkında

Ocak 1918'de 3. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi tarafından onaylanan "Emekçi ve Sömürülen Halkın Hakları Bildirmesi", daha sonra 5. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi tarafından onaylanacak bu anayasanın temelini oluşturur. Alınan karar doğrultusunda bu anayasanın Eğitim Halk Komiserliği vasıtasıyla derhal tüm okul ve eğitim kurumlarında detaylı bir şekilde öğretilmesi zorunlu kılındı. Anayasayla birlikte politik güç Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'nin oldu. Geniş biçimde yerel örgütlenme şekilleri belirlendi. Emekçi sınıfa vurgu yapılarak burjuva sınıfına karşı topyekûn mücadele edileceği açıkça belirtildi.[1][2]

1925 Sovyet Rusya Anayasası'nın kabulünden sonra pratik olarak 1936 Sovyet Anayasası'na kadar uygulanmaya devam etti.

Kaynakça

  1. ^ Klavdiya Sverdlova, Sverdlov Urallı Delikanlı, Ceylan Yayınları İstanbul 2009, s. 513-524
  2. ^ 1918 Sovyet Anayasası - İşçi Sınıfının İlk Anayasası, Ceylan Yayınları, Çeviren: Fırat Sözeri, İstanbul 2018, ISBN 978-975-2416-22-2

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğinin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyeti

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) (Rusça: Росси́йская Сове́тская Федерати́вная Социалисти́ческая Респу́блика; Rossiyskaya Sovetskaya Federativnaya Sotsialistiçeskaya Respublika), Sovyetler Birliği'nin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Halk Komiserleri Konseyi</span>

Halk Komiserleri Konseyi veya Rusça isminden kısaltmayla Sovnarkom, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra Sovyetler Birliği'nde en yüksek hükûmet organı. İlk Sovnarkom başkanı Lenin'dir. Lenin'in ölümünden sonra Stalin'in Komünist Parti Genel Sekreteri olarak iktidara gelmesiyle birlikte ülke yönetiminde en etkili makam genel sekreterlik olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çeka</span> Sovyet Gizli Polis Birimi

Çeka, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin ilk istihbarat ve güvenlik teşkilatı. Resmî ismi Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Konseyine bağlı Tüm Rusya Karşı-Devrim ve Sabotajla Mücadele Olağanüstü Komisyonu şeklindedir. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 20 Aralık 1917 tarihinde Vladimir Lenin ve daha sonra Feliks Dzerjinski tarafından yayınlanan bir kararname ile kuruldu. 1922'den sonra Çeka birçok kez yeniden yapılanmaya uğradı. Sovyet rejiminin karşı-devrimci faaliyetlerin saldırılarına karşı ayakta kalması için hayati önem arz eden bir siyasi-askerî kuvvet hâline geldi. 1921 yılında Çeka'nın bir parçası olan Cumhuriyetin İç Savunması için Birlikler adıyla kurulan örgüt 200.000 kişiden oluşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya bayrağı</span> Ulusal bayrak

Rusya bayrağı, Rusya Federasyonu tarafından kullanılan resmi ulusal bayraktır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Anayasası</span>

Çin Anayasası resmi adıyla Çin Halk Cumhuriyeti Anayasası Çin'deki en üst kanundur. Yürürlükte olan anayasa, 1988, 1993, 1999 ve 2004'teki değişikliklerle beraber 5. Ulusal Halk Kongresi'nde değiştirilmiş olandır. Daha önceki anayasalar -1954 Anayasası, 1975 Anayasası ve 1978 Anayasası-birbirinin yerine geçmiştir. Anayasa; giriş, genel ilkeler, temel haklar ve yurttaşların görevleri, (Ulusal Halk Kongresi, Devlet Konseyi, Yerel Halk Kongresi, Yerel Halk Hükümetleri, Halk Mahkemeleri ve Halk avukatları gibi devlet organlarının anlatıldığı) devletin yapısı, ulusal bayrak ve devlet armaları bölümlerinden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği tarihi</span> Devlet Tarihçesi

Sovyetler Birliği tarihi, Rus İmparatorluğu'nun 1917'deki Ekim Devrimi'yle yıkılmasının ardından başlayan Bolşevik-Menşevik mücadelesinin Bolşeviklerin lehine sonuçlanmasıyla 1922'de aynı topraklar üzerinde kurulan ve 1991'e değin varlığını koruyan devlet. Avrupa'nın doğu kesimiyle, Asya'nın kuzey kesimi boyunca yayılan SSCB, son yıllarında 22.403.000 km2'lik yüzölçümüyle dünyanın en büyük ülkesiydi.Nüfus bakımından da 293.047.571 kişiyle 3. sırada yer alıyordu. Aynı zamanda dünyanın başlıca siyasi ve askerî güçlerinden biri olan Sovyetler Birliği, batısında Norveç, Finlandiya, Baltık Denizi, Polonya, Çekoslovakya, Macaristan ve Romanya, güneyinde Karadeniz, Türkiye, İran, Afganistan, Çin, Moğolistan ve Kuzey Kore yer alıyordu. Kuzey ve doğu sınırlarını ise Arktik Okyanusu ve Büyük Okyanus çiziyordu. Birliğin başkenti Moskova, para birimi Sovyet rublesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Türkistan ÖSSC, Rusya SFSC içinde 30 Nisan 1918'de kurulan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti. Orta Asya'da ilk olarak kurulmuş Sovyet devleti, ayrıca "Türkistan" ismiyle kurulmuş SSCB'ye bağlı ilk büyük Türk devletidir. Başkenti Taşkent'tir.

Tüm Rusya Merkezi Yönetim Komitesi veya VTsIK Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyetinde Sovyet Kongreleri ara dönemlerinde ülkedeki en yüksek otoriteydi. Anayasal değişiklik yapmaya yetkili tek organdı. Tüm Rusya Sovyetler kongresi tarafından seçilirdi. 1917 – 1937 yılları arasında görev yapmıştır.

1936 Sovyet anayasası, 5 Aralık 1936 tarihinde kabul edilen Sovyetler Birliği'nin ikinci anayasasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Anayasası</span>

Ekim Devrimi sonrası Sovyet tipi yönetimle birlikte oluşturulan ilk anayasa 1918 Sovyet Rusya Anayasası'dır. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Anayasası tanımı ise Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması sonrası kurulan Sovyetler Birliği'nin anayasalarını betimler. Toplam üç anayasa vardır;

Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 8. Kongresi, Moskova’da 18-23 Mart 1919 tarihinde yapılmıştır. 313,766 parti üyesini temsilen 301 oy kullanma hakkına sahip delege ve konuşma hakkına sahip 102 delege katılmıştır. 8. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Udmurtya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Udmurtya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı özerk sovyet cumhuriyeti. Adını bu topraklarda yaşayan Udmurtlardan alır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Anayasası</span>

Günümüz Rusya Federasyonu Anayasası, 12 Aralık 1993'te yapılan referandumla kabul edildi. Rusya Anayasası yayımlandığı tarih olan 25 Aralık 1993'te yürürlüğe girdi ve Sovyet cumhuriyeti sistemini yürürlükten kaldırdı. Günümüz anayasası, 1936 Sovyet Anayasasından sonra Rusya tarihinin en uzun süre yürürlükte kalmış olan anayasasıdır.

<span class="mw-page-title-main">1978 Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Anayasası</span>

1978 Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Anayasası, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nde 12 Nisan 1978 tarihinde kabul edilen anayasa.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Yüksek Sovyeti</span>

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin Yüksek Sovyet'i, sonra Rusya'nın Yüksek Sovyet'i 1938–1990 yılları arası Rusya SFSC yüksek hükûmet kurumu; 1990–1993 yılları arası sabit parlamentodur, Rusya'nın Halkın Milletvekilleri Kongresi tarafından seçiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Halk Vekilleri Kongresi</span>

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Halk Vekilleri Kongresi ya da 1991 yılından sonraki adıyla Rusya Federasyonu Halk Vekilleri Kongresi, 16 Mayıs 1990 ile 21 Eylül 1993 tarihleri arasında Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin ve Rusya'nın ve en yüksek devlet kurumu. 4 Mart 1990 tarihinde 5 yıllığına seçilmiş, fakat 1993 Rusya anayasa krizi sonrası anayasal olmayan yolla Devlet Başkanlığı kararnamesiyle Boris Yeltsin tarafından lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı</span> bayrak

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı, Rusya SFSC tarafından 1954-1991 yılları arasında kullanılan bayrak. Bayrak, Sovyetler Birliği bayrağının bir modifikasyonudur.

1924 Sovyet Anayasası Rusya SFSC, Ukrayna SSC, Belarus SSC ve Transkafkasya SFSC arasında imzalanan Sovyetler Birliği oluşturan Aralık 1922 SSCB Kuruluş Antlaşması'nı meşrulaştırır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması</span> Sovyetler Birliğinin kurulduğu 1922 tarihli belge

Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması, genellikle Sovyetler Birliği olarak bilinen Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) resmi olarak kurulduğu anlaşmadır. De jure birkaç Sovyet cumhuriyetinin birliğini yasalaştırdı ve yeni bir merkezileştirilmiş federal hükûmet kurdu burada anahtar işlevler Moskova'da merkezileştirildi.

12. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 12. Tüm-Rusya İşçi, Köylü, Asker ve Kazak Sovyetleri Kongresi, 7-16 Mayıs 1925 tarihleri arasında Moskova'da toplanan on ikinci Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir. 1925 Sovyet Rusya Anayasası'nın onaylandığı kongredir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.