İçeriğe atla

1911 Devrimi

Xinhai Devrimi

Şanghay'da devrim
Tarih10 Ekim 1911-12 Şubat 1912
Bölge
SonuçÇin Devrimi İttifakı zaferi
Qing Hanedanı yıkıldı
Cumhuriyet ilan edildi
Taraflar
Qing Hanedanı Tongmenghui
Gelaohui
Komutanlar ve liderler
İmparator Xuantong Sun Yat-sen
Güçler
200,000 100,000
Kayıplar
170,000 50,000

Xinhai Devrimi (Çince: 辛亥革命; pinyin: Xīnhài gémìng) veya 1911 Devrimi veya Çin Devrimi, Çin'in son imparatorluk hanedanının devrilip yerine Çin Cumhuriyeti'nin kurulduğu devrimdir. Devrim Çin takviminde 1911 yılında Xinhai (辛亥) yılına denk geldiğinden Xinhai Devrimi olarak adlandırılmıştır.[1]

Devrim birçok ayaklanma ve çatışmadan oluşmaktaydı. Devrimin dönüm noktası ise Demiryolları Koruma Hareketi'nin kötü yönetimi sonucunda 10 Ekim 1911'de çıkan Wuchang Ayaklanması oldu. Devrimin sonucunda sekiz yaşındaki Son İmparator Puyi'nin 12 Şubat 1912'de tahttan indirilmesiyle Çin'de 2000 yıllık imparatorluk dönemi sona erdi ve cumhuriyetin ilanı ile Modern Çin tarihi başlamıştır.[2]

Kaynakça

  1. ^ Li Xing. [2010] (2010). The Rise of China and the Capitalist World Order. Ashgate Publishing, Ltd. ISBN 0-7546-7913-6, ISBN 978-0-7546-7913-4. pg 91.
  2. ^ Li, Xiaobing. [2007] (2007). A History of the Modern Chinese Army. University Press of Kentucky. ISBN 0-8131-2438-7, ISBN 978-0-8131-2438-4. pg 13. pg 26–27.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tang Hanedanı</span> 618-907 yılları arasında Çinde hüküm sürmüş bir hanedanlık

Tang Hanedanı, Sui Hanedanı'nın ardından Çin'e hüküm sürmüş hanedandır. 618'de Li Shimin, Sui Hanedanı'nı devirerek Tang Hanedanı'nı kurdu. Li Shimin daha çok Tang Hanedanı'nın kurucusu İmparator Taizong olarak bilinir. Çin imparatorlarının en ünlülerinden biridir. Tang Hanedanı döneminde Çin'in komşularının üzerinde çok büyük etkisi vardı ve birçok komşu krallıkları vergiye bağlamıştı. Bununla birlikte Göktürk Kağanlığı 659 yılında, İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı ise 744 yılında Tang Hanedanı'nın egemenliği altına girmiştir. Yaklaşık 300 yıl yönetimde kalan Tang Hanedanı zamanında Han Hanedanı'ndan bile daha parlak bir dönem yaşandı. Bu dönemde imparatorluk toprakları genişletildi; değişik ırk, kültür ve dinlerden halklarla ilişkiler kuruldu ve sonradan Batılı toplumları şaşkınlığa uğratacak bir yönetim sistemi kuruldu. Bazı kaynaklarda Tang Hanedanı'nın Çinleşmiş Türk-Tabgaç kökenli olduğu geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Halk Kurtuluş Ordusu</span> Çin Halk Cumhuriyetinin askeri gücü

Çin Halk Kurtuluş Ordusu, Halk Kurtuluş Ordusu (PLA), Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) silahlı kanadı ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin başlıca askeri gücüdür. PLA beş hizmet kolundan oluşur: Kara Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri, Roket Kuvvetleri ve Stratejik Destek Kuvvetleri. Merkezi Askeri Komisyon'un (CMC) liderliği altındadır ve başkanı başkomutan olarak görev yapmaktadır.

Çinliler ; çoğunlukla soy, etnisite, uyrukluk, vatandaşlık veya diğer bağlılık vasıtasıyla Çin ile ilişkili çeşitli kişiler veya gruplardır.

Yeni Çağ veya Erken Modern Çağ, Avrupa tarihinde Orta Çağ'ın sonu ile Yakın Çağ ve Sanayi Devrimi arasındaki dönemdir. Bu bağlamda Erken Modern Dönem, 15. yüzyılın ikinci yarısından 18. yüzyılın ikinci yarısına kadar geçen yaklaşık üç asırlık dönemi kapsar. Çağın başlangıcı farklı tarih olaylarına bağlanmıştır. Yeni Çağ, 1453 senesinde Fatih Sultan Mehmed liderliğindeki Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğu Roma İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'in fethi ile başlamıştır. Avrupa'da Rönesans'ın başlaması veya coğrafi keşifler dönemi de çağın başlangıç noktalarından kabul edilmektedir. Çağ, sınıf ayrılılıkları sebebiyle patlak veren ve daha sonra bütün Avrupa ile dünya ülkelerinin tarihini değiştiren Fransız İhtilali ile bitmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Atropatena</span>

Atropatena veya Medya Atropatena, MÖ 4. yüzyılda çoğu bugünkü İran Azerbaycanı ve İran Kürdistanı olarak bilinen bölgede kurulmuş ve başkenti Gazaka kenti olmuş eski bir krallık. Günümüzdeki Azerbaycan'ın tarihi adı Atropatena'dan kaynaklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan'ın siyasi durumu</span>

Tayvan'ın siyasal durumu, Çin İç Savaşı’nın sonucu olarak Çin Halk Cumhuriyeti ile Çin Cumhuriyeti arasında ortaya çıkan çatışma ile ilgilidir. Bu çatışma Tayvan adası, Tayvan’a ait olan adalar ve tarihi olarak Fujian, Guangdong ve Hainan eyaletlerine ait olan adaların statüsü hakkındadır.

Esma Sultan Osmanlı padişahı Abdülaziz'in kızıdır.

Neşerek Kadınefendi ya da Nesrin Kadınefendi Osmanlı padişahı Abdülaziz'in dördüncü eşi.

<span class="mw-page-title-main">Çin Cumhuriyeti (1912-1949)</span>

Çin Cumhuriyeti, 1912-1949 yılları arasında hüküm sürmüş bir cumhuriyettir. 1911-1912'de Çin İmparatorluğu'nun devrilmesiyle kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Praefectus urbi</span>

Praefectus urbanus ya da praefectus urbi, Roma şehri praefectusu ve sonra Konstantinopolis'in bu görevlisi için kullanılmıştır. Makam Roma Krallığı döneminde ortaya çıkmış, cumhuriyet ve imparatorluk boyunca devam etmiştir ve İlk çağın yüksek önemli bir ünvanı olmuştur. Makam Batı Roma İmparatorluğu çökene kadar ayakta kalmıştır ve Roma'nın son praefectus urbanus'unun 599 yılında Iohannes isimli birisi olduğu kaydedilmiştir. Doğu'da, Konstantinopolis'te, makam 13. yüzyıla kadar ayakta kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çin tarihi</span> ulusal tarih

Çin tarihi, yazılı kaynaklara göre 3500 yıldan fazla geriye uzanmakta olup yazılı Çin tarihi ise MÖ 1500'lerde Shang Hanedanı döneminden başlamaktadır. Çin binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerinden biri ve uygarlığın beşiği olarak kabul edilmektedir. Çin uzun tarihi boyunca değişimli olarak birleşik bir devlet olarak veya birçok devlet halinde parçalanmış olarak varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Çin imparatoru</span>

Çin İmparatoru, MÖ 221'de Qin Hanedanı'nın kurulmasından Qing Hanedanı'nın 1912'de yıkılmasına kadar Çin hükümdarlarının unvanıydı. İmparator, aynı zamanda "Cennetin Oğlu" olarak kabul edilmekteydi. Uygulamada, çoğunlukla olsa da Çin'de her imparator yüksek güç sahibi değildi.

<span class="mw-page-title-main">Tek Birlik Altında Beş Irk</span> Çin Cumhuriyetinin üzerine kurulduğu ana prensiplerinden biri

Tek Birlik Altında Beş Irk ; 1911 yılında Xinhai Devrimi sırasında Çin Cumhuriyeti'nin üzerine kurulduğu ana prensiplerden biri.

Kazakistan'daki Uygurlar, öncelikle İslam'ı uygulayan bir Türk etnik grubudur. 1999 nüfus sayımına göre, Uygurlar ülkenin yedinci en büyük etnik grubunu oluşturuyor.

Maksut Şah, Kumul Hanı. Saltanatı 1908'den 1930 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kumul Hanlığı</span>

Kumul Hanlığı, 17. ve 20. yüzyıllar arasında var olan bir Türk hanlığıydı. Hanlık, günümüz Kumul ilini kapsamakta olup Çing Hanedanı ve daha sonra Çin Cumhuriyeti'nin haraçgüzar devletiydi.

İli İsyanı veya Üç İl Devrimi, 1944-1949 yılları arasında Sincan'da Kuomintang yönetimine karşı çıkan Sovyet destekli bir isyandı. İsyan sırasında isyancılar 1944'te İkinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti Geçici Hükûmeti'ni kurdular.

<span class="mw-page-title-main">Wuchang Ayaklanması</span>

Wuchang Ayaklanması, Ekim-Aralık 1911 tarihleri arasında Wuchang'da Çing Hanedanı'na gerçekleşen bir ayaklanmaydı. Çin'in son imparatorluk hanedanını başarılı bir şekilde deviren Xinhai Devrimi'nin başlangıcı olarak kabul edilir. Ayaklanma, Tongmenghui'nin devrimci fikirlerinden etkilenen Yeni Ordu unsurları tarafından yönetildi. Ayaklanma ve nihai devrim, doğrudan Çing Hanedanı'nın neredeyse üç asırlık imparatorluk yönetiminin çöküşüne ve Çin Cumhuriyeti'nin kurulmasına yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Tongmenghui</span>

Tongmenghui, Çin'de Sun Yat-sen, Song Jiaoren ve diğerleri tarafından kurulan gizli bir örgüt ve yeraltı direniş hareketiydi. 20 Ağustos 1905 tarihinde Tokyo'da kurulmuş olup Çing Hanedanı'nın son dönemlerinde çok sayıda Çinli devrimci grubun birleşmesi ile kuruldu.

1911, Çin'deki 1911 Devrimi hakkında, devrimin 100. yıldönümünü anmak için yapılmış, bir Çin tarihi drama filmidir. Jackie Chan ve Zhang Li'nin yönettiği filmde Chan, aktör olarak 100. filminde, Winston Chao, Li Bingbing, Joan Chen, Hu Ge ve Chan'ın oğlu Jaycee Chan'den oluşan bir kadroyla birlikte rol alıyor. 23 Eylül 2011'de Çin anakarasında ve 29 Eylül'de Hong Kong'da yayınlandı; aynı zamanda Ekim ayının sonlarında 24. Tokyo Uluslararası Film Festivali'nde de açıldı.