İçeriğe atla

1910'lar

1910'lar ("bin dokuzyüz onlu yıllar" da denir) veya 10'lar ("onlu yıllar" da denir), 1 Ocak 1910'da başlayan ve 31 Aralık 1919'da sona eren, Gregoryen takviminin içinde bulunan bir onyıldır.

Yaşanan Olaylar

Trablusgarp Savaşı

Trablusgarp Savaşı 1911 yılında İtalya Krallığı ve Osmanlı İmparatorluğu arasında patlak veren, günümüz libyasında geçen bir savaştır. İtalya galibiyeti ile sonuçlanmıştır.

Balkan Savaşları

Balkan savaşları 1. Balkan Savaşı ve 2. Balkan Savaşı şeklinde 2 savaştan oluşur.

1. Dünya Savaşı

1.Dünya Savaşı 1914 yılında Alman İmparatorluğu,İtilaf Devletleri ve Fransa, İttifak Devletleri arasında patlak vermiş, 1918 yılında son bulmuştur.

Savaş İttifak devletleri galibiyeti ile sonuçlanmış ve avrupada monarşilerin tümü yıkılmışlardır.[1]

Bolşevik İhtilali (Ekim Devrimi)

Ekim Devrimi 1917 yılında Rus İmparatorluğunda Komünistlerin ayaklanmasıyla yaşanmış, Rusyanın 1. Dünya Savaşından çekilmesi ve ardından yıkılışı ile sonuçlanan ihtilaldir.

Türk Kurtuluş Savaşı

Türk Kurtuluş Savaşı 1. Dünya Savaşı ardından Osmanlı İmparatorluğunun İtilaf devletlerince Sevr anlaşması imzalatılıp İngiliz mandası altına sokulması girişimine karşı, Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde gerçekleştirilen savaştır. Ankara hükümeti galibiyeti ile sona ermiş ve sonunda Osmanlı İmparatorluğu yıkılıp Türkiye Cumhuriyeti ilan edilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Kısa 20.Yüzyıl 1914 - 1991 Aşırılıklar Çağı. Eric Hobsbawm. 1994. 14 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı</span> Avrupada başlayan küresel savaş (1914–1918)

I. Dünya Savaşı, 28 Temmuz 1914 tarihinde başlayıp 11 Kasım 1918 tarihinde sona eren Avrupa merkezli küresel bir savaştır. II. Dünya Savaşı'na (1939-1945) kadar Dünya Savaşı veya Büyük Savaş olarak adlandırılmıştır. Savaşın taraflarından biri olan Osmanlı İmparatorluğu'nda "Genel Savaş" anlamında Harb-i Umumi, halk arasında ise Seferberlik olarak adlandırılmıştır. 1917'de Amerika Birleşik Devletleri'nin savaşa katılmasına kadar bu savaş ABD basınında Avrupa Savaşı olarak anılmıştır. Savaşan taraflar, çoğunlukla Avrupa, Kafkasya, Amerika, Orta Doğu ve Afrika ile Asya'nın bazı bölgelerinde çatıştılar.

<span class="mw-page-title-main">Balkan Savaşları</span> 1912-1913 yıllarında Balkan Yarımadasında yaşanan iki savaş

Balkan Savaşları, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlardaki 8 Ekim 1912 - 10 Ağustos 1913 arasında dört devlete karşı yaptığı savaşlardır. Çatışmaların temel nedeni Bulgaristan Krallığı ile Sırbistan Krallığı'nın Balkanlarda hızlanan yayılma faaliyetleridir.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Macaristan İmparatorluğu</span> 1867 ile 1918 yılları arasında Orta Avrupada var olan bir monarşi

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Orta Avrupa'da hüküm sürmüş ve I. Dünya Savaşı'ndan sonra yıkılmış bir imparatorluktur. Bu imparatorluğu oluşturan Avusturya İmparatorluğu ve Macaristan Krallığı aslında içişlerinde bağımsız iki ayrı ülkeydi fakat dışişleri açısından, Avrupa'nın birçok ülkesinde hüküm süren Habsburg Hanedanı'na mensup tek bir Habsburg imparatoru tarafından yönetilmekteydi. Resmî para birimi Kron'du.

<span class="mw-page-title-main">İttifak Devletleri</span> I. Dünya Savaşıda Almanyanın başını çektiği ittifak

İttifak Devletleri, Bağlaşma Devletleri ya da Merkezî Devletler, Almanya, Avusturya-Macaristan ve Osmanlı Devletinden oluşan devletler ittifakıdır. I. Dünya Savaşı'ndaki iki ana ittifaktan biridir. Diğer ana ittifak ise, İtilaf Devletleri olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">İtilaf Devletleri</span> I. Dünya Savaşında Britanya, Fransa ve Rusyadan oluşan ittifak

İtilaf Devletleri, Anlaşma Devletleri ya da Müttefik Devletler, Britanya İmparatorluğu, Fransa ve Rusya'dan oluşan ittifaktır. I. Dünya Savaşı'ndaki iki ana ittifaktan biridir. İtilaf Devletleri Almanya'nın önderliğindeki İttifak Devletleri'ne karşı savaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı Balkan Cephesi</span> I. Dünya Savaşında Balkanlarda meydana gelen muharebeler

Balkan Cephesi, I. Dünya Savaşı dahilinde Balkanlar'da meydana gelen muharebeleri kapsayan cephedir. I. Dünya Savaşı, Avusturya-Macaristan ve Sırbistan arasında yaşanan çatışmalarla başlamış olması açısından Balkanlar'da çıkmıştır. Balkan Cephesi'ndeki savaşa sonradan Rusya, Osmanlı İmparatorluğu, İtalya ve Bulgaristan gibi ülkeler de katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türk askerî tarihi</span>

Türk askerî tarihi yaklaşık 2200 yıl öncesinden günümüze kadar süren dönem içinde ilk Türklerden günümüzdeki Türk Silahlı Kuvvetleri'ne kadarki askerî yapılanmayı ve savaşları içine alır. Türklerdeki askerî düzen siyasi düzen ile iç içe geçmiş ve tarih boyunca birlikte gelişmiştir. Orta Asya'da başlayan bu tarih tüm anakaralara yayılarak süregelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alman İmparatorluğu</span> 1871den 1918e dek Almanya

Alman İmparatorluğu ya da İkinci Reich, 18 Ocak 1871'de Prusya ve diğer Küçük Alman Devletlerinin özellikle Otto von Bismarck'ın katkılarıyla, birleşmesiyle oluşan birleşik Alman devletidir. İlk imparatoru I. Wilhelm'in taç giymesiyle imparatorluk resmen kuruldu. Yeni İmparatorluğu Habsburg Hanedanı yerine Hohenzollern Hanedanı yönetti, başkent Berlin yapıldı. Yeni İmparatorluk, Avusturya'yı toprakları dışında bıraktı. 1884'ten itibaren Almanya, Avrupa dışında sömürgeler kurmaya başladı. Hızlı büyüyen ekonomisiyle, dünyanın en büyük ekonomilerinden biri oldu, ordusu ve donanmasıyla Büyük Britanya'ya kafa tutar hale geldi.

<span class="mw-page-title-main">Alman-Osmanlı ittifakı</span>

Osmanlı-Alman İttifakı Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı öncesinde Alman İmparatorluğu ile kurduğu ilişkiler ve bu ilişkilerin neticesinde kurulan resmi savaş ittifakıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı'na katılan ülkeler</span> Vikimedya liste maddesi

I. Dünya Savaşı'nın başlamasının çok öncesinde ve savaşa yakın zamanlarda gruplaşmalar olmuş ve bu gruplaşmalar sonucu İtilaf Devletleri ve İttifak Devletleri olmak üzere iki grup ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Konstantin (Yunanistan kralı)</span> Yunanistan Kralı

I. Konstantinos 18 Mart 1913'ten 11 Haziran 1917'ye ve 19 Aralık 1920'den 27 Eylül 1922'ye kadar Yunanistan Kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ Krallığı</span> 1910-1918 Güneydoğu Avrupada devlet

Karadağ Krallığı, Balkanlar'da 1910-1918 yıllarında varlığını sürdürmüş olan bir krallıktı. Krallığın başkenti Çetine idi (Cetinje). Krallığın para birimi Karadağ Perperi idi. Ülke pratikte Mutlakiyetçi olmasına rağmen aslında bir Meşrutiyet olarak yönetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Romanya Krallığı</span>

Romanya Krallığı, 1881 ile 1947 yılları arası varlığını sürdürmüş eski bir parlamenter monarşik Rumen devletidir. Devlet 26 Mart 1881 tarihinde ilan edilmiştir. I. Carol da Romanya'nın ilk kralı olarak Sinaia Peleş Sarayında taç giymiştir. I. Carol ise Alman Hohenzollern Hanedanı'ndan gelmektedir ve önceki adı Prens Karl Eitel Friedrich Zephyrinus Ludwig 'dir. Romanya Krallığı, 1913 yılında Bulgaristan'a karşı diğer Balkan ülkeleriyle birleşerek II. Balkan Savaşı'na katılmıştır. Sonuç olarak Güney Dobruca'yı Bulgaristan'dan almıştır. Ancak I. Dünya Savaşı'nda Almanya'ya yenilmiş, Romanya toprakları işgal edilmiş ve Almanya ile barış imzalamak zorunda kalmıştır. Ancak savaşın sonunda Almanya, İtilaf Devletleri'ne yenilince Romanya'nın şansı tekrar değişmiş, Versailles Barış Antlaşması'nda Bukovina ve Transilvanya'yı elde etmiştir. II. Dünya Savaşı'nda Romanya, Ion Antonescu önderliğinde Mihverler'in yanında savaşa girdi. Bu seferki sonuç çok farklı oldu, Romanya savaşı kaybetti. Ion Antonescu'nun diktatörlüğü yıkıldı. 1947 yılında Sovyet güçlerinin de etkisiyle ve desteğiyle komünist yönetim başa geçti ve Romanya Halk Cumhuriyeti kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Üçlü İttifak (1882)</span> 1882den 1914e kadar Almanya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ve İtalya arasında kurulan ittifak

Üçlü İttifak Almanya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ve İtalya arasında yapılanan ve 1882'den 1914'te I. Dünya Savaşı'nın başlamasına kadar süren askeri ittifaktır. Antlaşmaya göre eğer bir üye diğer büyük güçlerden biri tarafından saldırıya uğrarsa diğerleri ona yardım edecektir. İlave olarak, İtalya kendi teşebbüslerinin doğrudan Büyük Britanya'ya karşı yapılmış olarak değerlendirilemeyeceğini beyan etmiştir. Temmuz 1902'te İttifakın yenilenmesinden kısa bir süre sonra İtalya benzer bir garantiyi Fransa'ya da vermiştir. Yine özel bir anlaşmaya göre, ne Avusturya-Macaristan ne de İtalya Balkanlar'daki statükoyu önceden diğerine danışmadan değiştirmeyecektir. 7 Ekim 1879 tarihinde Alman İmparatorluğu ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu arasında gerçekleştirilen İkili İttifak, bu antlaşmanın öncülü kabul edilir. Bir görüşe göre Mihver Devletleri de ardılıdır.

<span class="mw-page-title-main">İtalya-Türkiye ilişkileri</span> İkili ilişkiler

İtalya-Türkiye ilişkileri 1856 yılında başlamıştır. İki ülkenin de Akdeniz'e sınırı vardır. Avrupa Birliği’nin kurucu üyeleri arasında bulunan İtalya, Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik sürecini desteklemektedir. İtalyan Hükûmetleri, Türkiye'nin jeopolitik konumu nedeniyle Avrupa Birliği'ne çok şey katacağını düşünmektedir.

<span class="mw-page-title-main">1950'ler</span> onyıl

1950'ler veya 50'ler, 1 Ocak 1950'da başlayan ve 31 Aralık 1959'da sona eren, Gregoryen takviminin içinde bulunan bir onyıl.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Cephesi</span> I. Dünya Savaşında bir cephe

Makedonya Cephesi, I. Dünya Savaşı'nda 1915 sonbaharından itibaren İttifak Devletleri tarafından saldırıya uğrayan Sırbistan'a destek amacıyla İtilaf Devletleri'nin açmış olduğu, Balkan Cephesi'nde bulunan bir dizi çarpışmadır. İttifak devletleri safında yer alan Osmanlı İmparatorluğu da 1916-1917 yılları arası 25.000 askerle, Bulgaristan, Almanya ve Avusturya-Macaristan'a destek verdi. Bu cephenin açılması aslında çok daha önce planlanmasına rağmen Yunanistan'da süren iç karışıklıklar cephenin açılmasını geciktirdi. Çarpışmalar sonucunda, İttifak devletleri'ne bağlı kuvvetler Sırbistan ve Makedonya'dan çekildi. Cephe Bulgaristan'ın ateşkes teklif etmesi ve Sırbistan'ın İttifak devletleri işgalinden kurtulmasıyla kapandı. Bu cephedeki çatışmalarda ölen İtilaf Devletleri askerlerinin mezarları Zeytinlik Mezarlığında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu dağılma dönemi</span>

Osmanlı İmparatorluğu dağılma dönemi, Rus İmparatorluğu ile Yaş Antlaşması'nın imzalandığı 1792 yılından, saltanatın kaldırılarak devletin lağvedildiği 1922 yılına kadar sürer. Bu dönemde devlet en büyük toprak kayıplarını yaşamış ve Kurtuluş Savaşı sayesinde yalnızca Anadolu kurtarılabilmiştir.

Osmanlı İmparatorluğu'nun zırhlı kruvazörleri listesinde, Osmanlı İmparatorluğu'na ait olan ve olması planlanan çelik kruvazörler yer alır.

Aşağıdaki anahat, I. Dünya Savaşı'na genel bir bakış ve konusal bir rehber olarak verilmiştir: