İçeriğe atla

19. Türkiye Hükûmeti

I. Menderes Hükümeti

Türkiye hükûmeti
Kuruluş tarihi22 Mayıs 1950
Fesih tarihi9 Mart 1951
Kişiler ve kuruluşlar
Devlet başkanıCelal Bayar
Hükümet başkanıAdnan Menderes
Bakan sayısı17
Üye partilerDemokrat Parti
Meclisteki durumuÇoğunluk hükûmeti
282 / 487
Ana muhalefet partisiCumhuriyet Halk Partisi
Ana muhalefet lideriİsmet İnönü
Tarihçe
Seçim1950 Türkiye genel seçimleri
Yasama dönemi9. dönem
Öncül18. Türkiye Hükûmeti
Ardıl20. Türkiye Hükûmeti

19. Türkiye Hükûmeti veya I. Menderes Hükûmeti, 22 Mayıs 1950 - 9 Mart 1951 tarihleri arasında görev yaptı.[1]

Arka plan

Demokrat Parti (DP) 14 Mayıs 1950 tarihinde yapılan genel seçimleri kazandı. Bu, Türkiye'de Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) dışında bir partinin kazandığı ilk seçim oldu. Demokrat Partiden Adnan Menderes başbakan oldu.

Kabine

Görev[2][3]İsim
Başbakan Adnan Menderes
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Samet Ağaoğlu
Devlet Bakanı Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu
Adalet Bakanı Halil İbrahim Özyörük
Millî Savunma Bakanı Refik Şevket İnce
İçişleri Bakanı Rüknettin Nasuhioğlu
Dışişleri Bakanı Mehmet Fuad Köprülü
Maliye Bakanı Halil Ayan
22 Mayıs 1950 - 14 Aralık 1950
Hasan Polatkan
14 Aralık 1950 - 9 Mart 1951
Millî Eğitim Bakanı Hüseyin Avni Başman
22 Mayıs 1950 - 3 Ağustos 1950
Ahmet Tevfik İleri
11 Ağustos 1950 - 9 Mart 1951
Ekonomi ve Ticaret Bakanı Zühtü Hilmi Velibeşe
Bayındırlık Bakanı Fahri Belen
22 Mayıs 1950 - 28 Ekim 1950
Samet Ağaoğlu
28 Ekim 1950 - 22 Aralık 1950
Kemal Zeytinoğlu
22 Aralık 1950 - 9 Mart 1951
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Nihat Reşat Belger
22 Mayıs 1950 - 19 Eylül 1950
Ekrem Hayri Üstündağ
19 Eylül 1950 - 9 Mart 1951
Gümrük ve Tekel Bakanı Nuri Özsan
Ulaştırma Bakanı Ahmet Tevfik İleri
22 Mayıs 1950 - 11 Ağustos 1950
Seyfi Kurtbek
11 Ağustos 1950 - 9 Mart 1951
Tarım Bakanı Nedim Ökmen
Çalışma Bakanı Zühtü Hilmi Velibeşe
Hasan Polatkan
22 Mayıs 1950 - 22 Aralık 1950
Ahmet Hulusi Köymen
22 Aralık 1950 - 9 Mart 1951
Ticaret Bakanı Mehmet Muhlis Ete

Sonrası

Hükûmet mecliste çoğunluğa sahipti ancak Menderes 8 Mart 1951'de istifa etti. Gazeteci Metin Toker'e göre, Adnan Menderes kabinedeki meslektaşlarından birinden istifa etmesini istedi, ancak bakan istifa etmeyi reddetti. Yasal olarak Menderes'in herhangi bir bakanı istifaya zorlama yetkisi yoktu ve bu nedenle Menderes bunun yerine tüm hükûmeti sona erdirmeyi tercih etti.[4] Ancak Cumhurbaşkanı Celal Bayar onu bir sonraki hükûmeti de kurmakla görevlendirdi.

Kaynakça

  1. ^ "Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 17 Mart 2003. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020. 
  2. ^ Official page of prime minister 15 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ "Official page of the parliament". 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2013. 
  4. ^ Metin Toker: DP nin Altın Yılları, Ankara, 1991, 975-494-175-0, p. 106-107

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Adnan Menderes</span> 9. Türkiye başbakanı

Ali Adnan Menderes, Türk siyasetçi. 1950-60 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı görevinde bulundu. Ayrıca, aynı tarihler arasında kurucuları arasında yer aldığı Demokrat Parti (DP) Genel Başkanlığını yürüttü. Menderes, Türkiye siyasi tarihinde idam edilen ilk ve tek Türkiye Cumhuriyeti başbakanı olarak tarihe geçti. 1990'da Türkiye Büyük Millet Meclisi çıkardığı yasayla, Menderes ve onunla beraber idam edilen Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu'ya itibarlarını iade etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Parti (1946)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1946–1960)

Demokrat Parti, 7 Ocak 1946'da kurulan, kurulduğu yıl yapılan seçimlerde azınlıkta kalıp 4 yıl sonra yapılan seçimlerde 27 yıllık tek parti dönemini sona erdiren Türk siyasi partisi olarak bilinir. Sırasıyla 1950, 1954 ve 1957 seçimlerini kazanmış ve 10 yıl boyunca iktidar olmuştur. Demokrat Parti, 27 Mayıs 1960 askeri darbesi ile iktidardan düşürülmüş ve 29 Eylül 1960'ta kapatılmıştır. Demokrat Parti'nin kısaltması DP olarak yazılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Refik Şevket İnce</span>

Mehmet Refik İnce, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Polatkan</span> Türk siyasetçi ve maliyeci

Hasan Polatkan, Kırım Tatarı kökenli Türk siyasetçi ve maliyeci. Mayıs ile Aralık 1950 arasında kısa bir dönem Çalışma Bakanlığı görevine getirildi. 1950-60 yılları arasında ise Maliye Bakanlığı görevinde bulundu. 27 Mayıs Darbesi sonrası başlatılan Yassıada Yargılamaları sonrası Başbakan Adnan Menderes ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ile birlikte İmralı adasında idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Parti (Türkiye)</span> Türkiyede eski bir siyasi parti

Demokratik Parti, 1970-1980 yılları arasında faaliyet göstermiş Türk siyasi partisi. Demokrat Parti'nin gerçek siyasal mirasçısı olma iddiasıyla ortaya çıktı. Celâl Bayar'ın desteğiyle 1973 seçimlerinde başarı sağlayan parti, 1975 yılında çözülmeye başladı. 1977 seçimleri ile birlikte siyasi arenadaki gücünü kaybettiyse de 1978 yılında Bülent Ecevit başkanlığında kurulan 42. Türkiye Hükûmetinde yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">1950 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 9. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1950 Türkiye genel seçimleri, 14 Mayıs 1950 tarihinde düzenlenen ve TBMM 9. dönem milletvekillerinin belirlendiği seçim. "Gizli oy, açık tasnif" yönteminin ilk kez uygulandığı 1950 seçimleri, Türkiye tarihinin ilk demokratik seçimi olarak kabul edilir. 1946 genel seçimlerinden sonra, Cumhuriyet tarihinde tek dereceli olarak düzenlenen ve birden fazla partinin katıldığı ikinci milletvekilliği genel seçimidir.

<span class="mw-page-title-main">1954 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 10. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1954 Türkiye genel seçimleri, 2 Mayıs 1954 tarihinde TBMM'de görev yapacak 10. dönem milletvekilleri için yapılan seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hayrettin Erkmen</span> Türk siyasetçi

Hayrettin Erkmen, Türk siyasetçi.

Ahmet Mükerrem Sarol, Türk doktor, siyasetçi, milletvekili ve devlet bakanı.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Türkiye Partisi (1961)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1961–1973)

Yeni Türkiye Partisi (YTP), 1961 ile 1973 arasında Türkiye'de faaliyet göstermiş siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">20. Türkiye Hükûmeti</span> II. Menderes Hükûmeti (1951–1954)

20. Türkiye Hükûmeti veya II. Menderes Hükûmeti, 9 Mart 1951 - 17 Mayıs 1954 tarihleri arasında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">18. Türkiye Hükûmeti</span> Günaltay Hükûmeti (1949–1950)

18. Türkiye Hükûmeti veya Günaltay Hükûmeti, 16 Ocak 1949 - 22 Mayıs 1950 tarihleri arasında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">15. Türkiye Hükûmeti</span> Peker Hükûmeti (1946–1947)

15. Türkiye Hükûmeti veya Peker Hükûmeti, 7 Ağustos 1946 - 10 Eylül 1947 tarihleri arasında Recep Peker başkanlığında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">16. Türkiye Hükûmeti</span> I. Saka Hükûmeti (1947–1948)

16. Türkiye Hükûmeti veya I. Saka Hükûmeti, 10 Eylül 1947 - 10 Haziran 1948 tarihleri arası görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">17. Türkiye Hükûmeti</span> II. Saka Hükûmeti (1948–1949)

17. Türkiye Hükûmeti veya II. Saka Hükûmeti, 10 Haziran 1948 - 16 Ocak 1949 tarihleri arasında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">21. Türkiye Hükûmeti</span> III. Menderes Hükûmeti (1954–1955)

21. Türkiye Hükûmeti veya III. Menderes Hükûmeti, 17 Mayıs 1954 - 9 Aralık 1955 tarihleri arasında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">22. Türkiye Hükûmeti</span> IV. Menderes Hükûmeti (1955–1957)

22. Türkiye Hükûmeti veya IV. Menderes Hükûmeti, 9 Aralık 1955 - 25 Kasım 1957 tarihleri arasında görev yaptı. Dördüncü Menderes Hükûmeti olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">23. Türkiye Hükûmeti</span> V. Menderes Hükûmeti (1957–1960)

23. Türkiye Hükûmeti veya V. Menderes Hükûmeti, 25 Aralık 1957 - 27 Mayıs 1960 tarihleri arasında görev yaptı. Beşinci Menderes Hükûmeti olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">35. Türkiye Hükûmeti</span> Melen Hükûmeti (1972–1973)

35. Türkiye Hükûmeti veya Melen Hükûmeti, 12 Mart Muhtırası'nın ardından, Ferit Melen başkanlığında kurulan, üçüncü partilerüstü-teknokrat hükûmettir. Hükûmet 22 Mayıs 1972 - 15 Nisan 1973 arasında görev yaptı.

1955 yılında Türkiye'deki yaşanan olaylar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.